Σύμφωνα με διεθνή έρευνα σε χιλιάδες millennials και generation Zs, οι νέοι φέτος εμφανίζονται πιο απαισιόδοξοι και ανήσυχοι για την καριέρα, την κοινωνία και τη ζωή τους. Και ακόμη πιο δύσπιστοι απέναντι στους εργοδότες τους και τον κόσμο των επιχειρήσεων.

Τα αποτελέσματα της διεθνούς έρευνας «The Deloitte Global Millennial Survey 2019» σε 13.416 millennials σε 42 χώρες (αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες οικονομίες) και σε πάνω από 3.000 μέλη της Generation Z σε 10 χώρες, καταδεικνύουν ότι η νέα γενιά είναι ιδιαίτερα ανήσυχη για το μέλλον της. Περισσότερο από κάθε άλλη χρονιά, οι νέοι εμφανίζονται ανασφαλείς, προβληματισμένοι και απαισιόδοξοι για την καριέρα, την πορεία τους και τον κόσμο στον οποίο ζουν. Από τα βασικά ευρήματα της έρευνας προκύπτει ότι:

  • Η αισιοδοξία για την οικονομική και κοινωνικοπολιτική κατάσταση βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα.

Το 2017, το 45% των millennials πίστευε ότι η οικονομία θα βελτιωθεί την επόμενη χρονιά: το 2019, το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 26%. Οι συμμετέχοντες στην έρευνα εξέφρασαν με έμφαση την καχυποψία τους απέναντι σε παραδοσιακούς θεσμούς (όπως οι πολιτικοί και οι εταιρικοί ηγέτες, η θρησκεία ή τα μέσα μαζικής ενημέρωσης), καθώς και τη δυσπιστία τους για την προοπτική συνεισφοράς των παραπάνω στην πρόοδο της κοινωνίας.

  • Οι millennials και οι Gen Zs αισθάνονται απογοητευμένοι.

Απογοήτευση είναι η λέξη κλειδί που χαρακτηρίζει τις περισσότερες πτυχές της ζωής των συμμετεχόντων στην έρευνα: απογοήτευση για την οικονομική τους κατάσταση, την εργασία τους, την κυβέρνηση, τους ηγέτες του επιχειρηματικού κόσμου, τον τρόπο με τον οποίο οι οργανισμοί διαχειρίζονται τα δεδομένα τους και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Σε ό,τι αφορά στα τελευταία, με τα οποία έχουν μία σχέση αγάπης/μίσους, είναι ενδιαφέρον ότι πάνω από 50% των Gen Zs, οι οποίοι στην ουσία μεγάλωσαν με τα social media, δηλώνουν ότι οι αρνητικές τους συνέπειες υπερτερούν της θετικής τους επίδρασης.

  • Αντιμετωπίζουν με δυσπιστία τις επιχειρήσεις.

Διεθνώς, η εμπιστοσύνη των νέων απέναντι στις επιχειρήσεις μειώνεται σταθερά κάθε χρόνο. 55% των νέων σήμερα θεωρούν ότι οι επιχειρήσεις έχουν θετική συμβολή στην κοινωνία, έναντι 76% πριν από δύο χρόνια. Μάλιστα, 26% των millennials και 24% των Gen Zs δηλώνουν μηδενική εμπιστοσύνη στους ηγέτες των επιχειρήσεων. Η αξιοπιστία των εκπροσώπων των επιχειρήσεων και των κινήτρων τους, καθώς και η αυθεντικότητα εταιρικών οραμάτων που μιλούν για θετική κοινωνική συνεισφορά και βελτίωση της ζωής των ανθρώπων, τίθενται σε αμφισβήτηση. Η άποψη των νέων είναι ότι οι επιχειρήσεις θα έπρεπε να στοχεύουν στη δημιουργία και προσφορά προϊόντων/υπηρεσιών υψηλής ποιότητας (36%), καθώς και στη δημιουργία θέσεων εργασίας (35%). Στην πραγματικότητα, όμως, πιστεύουν σε ποσοστό 55% ότι αυτό που ενδιαφέρει τις επιχειρήσεις, και αποτελεί τον πυρήνα που ορίζει όλες τις αποφάσεις τους, είναι η κερδοφορία.

  • Δίνουν σημασία στις αξίες.

Η ευθυγράμμιση των πρακτικών μίας επιχείρησης με τις δικές τους αξίες αποτελεί βασικό κριτήριο για να στηρίξουν μία επιχείρηση, είτε ως εργαζόμενοι είτε ως καταναλωτές. Με την ίδια λογική, δεν θα διστάσουν να περιορίσουν ή και να διακόψουν οριστικά τη σχέση τους με έναν οργανισμό αν διαφωνούν με την ατζέντα που υιοθετεί. Οι τομείς στους οποίους δίνουν μεγάλη βαρύτητα είναι η προστασία του περιβάλλοντος και η μείωση της ανεργίας. Οι επιχειρήσεις που αποδεδειγμένα σέβονται και προστατεύουν το περιβάλλον, ενώ παράλληλα συμβάλλουν στην ενίσχυση της απασχόλησης, κερδίζουν την αφοσίωσή τους.

  • Δεν αποτελούν σταθερό ανθρώπινο δυναμικό.

Περισσότεροι millennials από κάθε προηγούμενη έρευνα (49%) δήλωσαν διατεθειμένοι να αποχωρήσουν από την υφιστάμενη εργασία τους τα επόμενα δύο χρόνια. Το αντίστοιχο ποσοστό το 2017 ήταν 38%. Και δεν πρόκειται για απειλή: το 1/4 από αυτούς έχει όντως αλλάξει εργοδότη μέσα στους προηγούμενους 24 μήνες. Οι βασικοί λόγοι για τους οποίους σκοπεύουν να αναζητήσουν νέα απασχόληση είναι οι οικονομικές απολαβές, οι περιορισμένες ευκαιρίες επαγγελματικής ανόδου μέσα στην επιχείρηση, η απουσία ευκαιριών για ανάπτυξη των ικανοτήτων και των γνώσεών τους και η έλλειψη αναγνώρισης. Είναι ενδιαφέρον ότι παράγοντες όπως η διαφορετικότητα και η ισότητα ευκαιριών μεταξύ των δύο φύλων, οι οποίοι σε όλες τις έρευνες των millennials αποτελούν ένα από τα κυριότερα κριτήρια προσέλκυσής τους σε έναν εργοδότη, δεν παίζουν τόσο σημαντικό ρόλο στην απόφασή τους να αποχωρήσουν.

Από την άλλη πλευρά, είναι σημαντικό ότι το ποσοστό των νέων που σχεδιάζουν να παραμείνουν στον ίδιο εργοδότη την επόμενη πενταετία έμεινε σταθερό στο 28%. Οι εταιρείες που κατάφεραν να κερδίσουν το στοίχημα της διατήρησης των ταλέντων τους είναι εκείνες που προσφέρουν δίκαιη οικονομική επιβράβευση, ευκαιρίες ανάπτυξης και συνεισφέρουν στο κοινωνικό σύνολο.

  • Gig economy: ναι μεν, αλλά.

Η πλειοψηφία των millennials και των Gen Zs (4 στους 5) δηλώνει ότι θα ήταν διατεθειμένη να εργαστεί σε καθεστώς ανεξάρτητης απασχόλησης στο πλαίσιο της gig economy. Ωστόσο, μόλις το 6% έχει επιλέξει στην πράξη να εργαστεί ως freelancer αντί για μία θέση μόνιμης απασχόλησης. Τα βασικά οφέλη που εντοπίζουν οι νέοι στην gig οικονομία είναι η προοπτική για υψηλότερες απολαβές (58%), η ευελιξία στο ωράριο εργασίας (41%) και η επίτευξη καλύτερης ισορροπίας μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής (37%). Από την άλλη πλευρά, η αβεβαιότητα σε αυτές τις τρεις περιοχές αποτελεί και τον βασικό λόγο για τον οποίο διστάζουν να την επιλέξουν: απρόβλεπτες ώρες εργασίας, ασταθή έσοδα, αδυναμία μελλοντικού προγραμματισμού.

ΑΠΟΚΩΔΙΚΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ
Γιατί η νέα, ελπιδοφόρα γενιά εργαζομένων, σαφώς πιο εξοικειωμένη με τις νέες τεχνολογίες και το disruption, είναι τόσο επιφυλακτική για το μέλλον; Γιατί δεν είναι αισιόδοξη, όπως θα όφειλε να είναι κάθε νέα γενιά;

Η απάντηση βρίσκεται στο γεγονός ότι μεγάλωσαν στο επίκεντρο αυτού του disruption και έχουν βιώσει έντονα τις συνέπειες των κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών αναταραχών της τελευταίας δεκαετίας. Πρωταγωνιστικό ρόλο διαδραματίζει, βέβαια, η διεθνής οικονομική κρίση, στο αποκορύφωμα της οποίας οι millennials εντάσσονταν στην αγορά εργασίας. Αυτό σήμαινε ότι η γενιά αυτή βίωσε στην πρώτη δεκαετία της ενεργής εργασιακής ζωής της σημαντικά μειωμένες αποδοχές και οικονομική στενότητα, πολύ περισσότερο από ό,τι οι προηγούμενες γενιές σε αντίστοιχη ηλικία. Οι περιορισμοί αυτοί επηρέασαν αναμφισβήτητα τις προτεραιότητές τους και τις οικονομικές αποφάσεις τους (δεν είναι τυχαίο ότι οι επιθυμίες των millennials για το μέλλον περιλαμβάνουν ταξίδια και οικονομική άνεση, πολύ περισσότερο από ό,τι την αγορά σπιτιού ή τη δημιουργία οικογένειας). Οι δε νέοι που ανήκουν στη Generation Z έχουν διανύσει τη μισή ζωή τους μέσα στην κρίση ή – τουλάχιστον στις ΗΠΑ- στην μετά κρίσης εποχή.

Οι επιπτώσεις της κρίσης δεν ήταν μόνο οικονομικές. Ενώ στη μεταπολεμική εποχή, τη δεκαετία του ‘50, την κρίση επακολούθησε διεθνής συνεργασία, οικονομική ανάπτυξη με οφέλη για όλο το εύρος της κοινωνίας και baby boom, η σύγχρονη διεθνής κρίση οδήγησε σε ενίσχυση της οικονομικής ανισότητας, μείωση των κοινωνικών δικτύων ασφάλειας, δυσλειτουργικές κυβερνήσεις, πυροδότηση του φυλετισμού από τα social media και δραστικές αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις και το καθεστώς εργασίας. Οι τεχνολογίες 4.0 αναδιαμορφώνουν τον εργασιακό χάρτη και -σε προσωπικό επίπεδο- συνδέουν αλλά ταυτόχρονα απομονώνουν τους ανθρώπους.

Οι ραγδαίες αυτές αλλαγές δεν θα μπορούσαν να μην έχουν κοινωνικές, οικονομικές και ψυχολογικές επιπτώσεις στη γενιά που «χτυπήθηκε» από αυτές περισσότερο από κάθε άλλη.