Το πρόσωπο της επαγγελματικής εκπαίδευσης είναι ένα από τα πολλά πράγματα που έχουν αλλάξει τα τελευταία χρόνια. Η εξέλιξη της τεχνολογίας επιτρέπει πλέον το σχεδιασμό και υλοποίηση πολλαπλών προγραμμάτων εκπαίδευσης και ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού, με την αξιοποίηση πολλαπλών ελκυστικών και αποδοτικών μεθόδων, οι οποίες ταυτόχρονα υπερβαίνουν όλα τα μειονεκτήματα των παραδοσιακών μεθόδων διδασκαλίας.

Σύμφωνα με μελέτη του Henley Business School, ένα αμιγώς «e-learning πρόγραμμα προτιμάται ελάχιστα ως μέθοδος εκπαίδευσης και ανάπτυξης από τα στελέχη των εταιρειών». Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ετήσια Corporate Learning Priorities Survey του Henley Business School, στην οποία συμμετείχαν 368 στελέχη από 39 χώρες, μόλις το 6% των ανώτερων εκτελεστικών και διοικητικών στελεχών και το 7% των μεσαίων στελεχών προτιμούν το e-learning ως μέθοδο εκπαίδευσης και ανάπτυξης. Αντιθέτως, το coaching φαίνεται ότι καθίσταται ολοένα και πιο δημοφιλές, ειδικά ανάμεσα στην ανώτερη διοίκηση. Περίπου τα δύο τρίτα (65%) των ανώτερων στελεχών δήλωσε ότι το coaching ήταν η προτιμώμενη μέθοδος εκπαίδευσης και ανάπτυξης.

Τα ευρήματα της έρευνα είναι ενδιαφέροντα, αποκαλύπτουν όμως ένα μόνο κομμάτι της ευρύτερης εικόνας. Και ενώ είναι αληθές ότι η μικτή προσέγγιση καθίσταται ολοένα και περισσότερο η δημοφιλής επιλογή, είναι επίσης αληθές ότι λειτουργεί συμπληρωματικά και σίγουρα δεν αντικαθιστά τις λύσεις e-learning, οι δυνατότητες των οποίων είναι σημαντικά διευρυμένες, για κάθε είδους εκπαίδευση που μπορεί να χρειάζονται οι σύγχρονες εταιρείες.

Γιατί οι εταιρείες χρησιμοποιούν το e-learning;
Η παραδοσιακή εκπαίδευση μέσα στην αίθουσα είναι μία εξαιρετική επιλογή για την ενίσχυση της εκπαίδευσης που προσφέρει ένα e- learning πρόγραμμα και επιτρέπει στους εκπαιδευόμενους να απευθύνουν ερωτήματα και να προσεγγίσουν την εκπαίδευση από μία διαφορετική γωνία. Ωστόσο, εμπεριέχει και σημαντικά μειονεκτήματα, καθώς όπως όλοι γνωρίζουμε από τα μαθητικά μας κιόλας χρόνια, η πρόσωπο με πρόσωπο εκπαίδευση είναι τόσο καλή όσο ο διδάσκων. Είναι επίσης ακριβή και σχετικά αργή στην υλοποίησή της, ειδικά για τους μεγάλους οργανισμούς.

Ταυτόχρονα, είναι δύσκολο να παρακολουθήσει κανείς και να ελέγξει τα αποτελέσματα του μαθήματος σε μία διδακτική αίθουσα, όπου μπορεί να μην υπάρχει η διαδικασία της αξιολόγησης ή ακόμα ο εκπαιδευόμενος μπορεί να είναι ιδιαίτερα ντροπαλός ώστε να συμμετάσχει πλήρως. Από την άλλη πλευρά, στο e-learning, ο κατάλληλος σχεδιαστής μπορεί να δημιουργήσει ένα ιδιαίτερα προσωποποιημένο πρόγραμμα, το οποίο λαμβάνει υπόψη τις κοινωνικές και συνεργατικές πλευρές της μάθησης. Θα πρέπει να υπογραμμίσουμε σε αυτό το σημείο το γεγονός ότι η δημοτικότητα του e-learning εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πώς το πρόγραμμα αναπτύσσεται και παραδίδεται.

Όπως φαίνεται και από την έρευνα του Henley Business School, μπορεί να υπάρχει μία πτώση στην online εταιρική εκπαίδευση. Τα πολυάσχολα προγράμματα, τα μερικές φορές μη δομημένα εργασιακά περιβάλλοντα και άλλοι παράγοντες να καταστήσουν δύσκολη αφενός την ανεύρεση του απαιτούμενου χρόνου, αφετέρου την εστίαση στους εκπαιδευτικούς στόχους. Ωστόσο, από την άλλη, η πρακτική εμπειρία δείχνει ότι η online εκπαίδευση ανθίζει. Καταρχήν, ο σχεδιασμός και οι τεχνολογίες του e-learning διαρκώς εξελίσσονται και βελτιώνονται, ενώ ολοένα και περισσότερο αντανακλούν τις ανάγκες του εκπαιδευόμενου με μεγαλύτερη ακρίβεια από ότι οι περισσότερο παραδοσιακές μέθοδοι του μαυροπίνακα. Ένα μεγάλο ποσοστό εργαζομένων, οι οποίοι είναι ιδιαίτερα πολυάσχολοι με την καθημερινή τους εργασία, σπουδαιολογούν την ευκολία και την ευελιξία που παρέχει το e-learning.

Το e-learning έρχεται για να καλύψει βασικές ανάγκες του σύγχρονου επιχειρείν. Όπως εξηγεί η Αμαλία Χατζηαναστασίου, e-learning Consultant, Visible, «Οι επιχειρήσεις σήμερα αναζητούν ευέλικτους και αποτελεσματικούς τρόπους εκπαίδευσης των εργαζομένων λαμβάνοντας υπόψη το χρόνο και το κόστος. Μέσω του e-learning, οι επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα να καλύψουν ουσιαστικές ανάγκες όπως:

  • Μεγάλο αριθμό εργαζομένων που χρειάζεται να εκπαιδευτεί σε εύλογο χρονικό διάστημα.
  • Μεγάλη διασπορά σε διάφορα σημεία της χώρας, όπου πολλές φορές δεν είναι εφικτή, κυρίως ως προς το χρόνο και το κόστος, η παρουσία εκπαιδευτή.
  • Εξοικονόμηση χρόνου και κόστους.
  • Απόσβεση του εκπαιδευτικού προγράμματος (Return On Investment – ROI), δηλαδή πως θα αυξήσουν το οικονομικό αποτέλεσμα για την εταιρεία τους μέσω της επένδυσης που θα έκαναν σε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα».

Πλεονεκτήματα
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα του e-learning, ειδικά σε σχέση με τις παραδοσιακότερες μεθόδους εκπαίδευσης τα οποία το καθιστούν ολοένα και περισσότερο ελκυστικό; Σύμφωνα με την Α. Χατζηαναστασίου «Τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα του e-learning είναι ότι προσφέρει:

  • Εκπαίδευση από παντού, γραφείο, σπίτι κ.λπ., οποιαδήποτε ώρα, μέσω του Internet.
  • Εξοικονόμηση χρόνου σε σχέση με τη συμβατική εκπαίδευση στην αίθουσα κι αυτό γιατί η ύλη του e-learning είναι συμπτυγμένη χωρίς διαλείμματα και παρεμβολές.
  • Εξοικονόμηση κόστους σε λειτουργικά έξοδα (π.χ. αίθουσες, έντυπο υλικό) και εισηγητές.
  • Εξοικονόμηση κόστους και χρόνου μετακινήσεων των εργαζομένων.
  • Μαζική και ταυτόχρονη εκπαίδευση για μεγάλο πληθυσμό εργαζομένων.
  • Ευελιξία ώστε να μπορεί να υποστηρίξει τη μάθηση και κατά τη διάρκεια της εργάσιμης ημέρας.
  • Τη δυνατότητα συνδυασμού μεθόδων εκπαίδευσης (Blended Learning)».

Τα συστατικά μίας διαδραστικής e-learning στρατηγικής
Το υψηλού επιπέδου περιεχόμενο, ο ελκυστικός σχεδιασμός και η εύκολη πλοήγηση είναι τα τρία πιο σημαντικά συστατικά για ένα επιτυχημένο e-learning course. Ωστόσο, ένα από τα πλέον απαραίτητα στοιχεία, που συχνά όμως παραβλέπεται, είναι η διαδραστικότητα. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ακόμα και τα πλέον ποιοτικά e-learning courses δεν πρόκειται να επιφέρουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα και να ανταποκριθούν στις προσδοκίες αν ο εκπαιδευόμενος δεν είναι αποφασισμένος και αφοσιωμένος στο να μάθει. Παράλληλα, οι εκπαιδευόμενοι δεν θα αποκομίσουν τα μέγιστα από την εκπαίδευση, με δεδομένο ότι είναι λιγότερο πιθανόν να αφομοιώσουν και να διατηρήσουν τη γνώση και τις πληροφορίες που παρέχονται στο μάθημα. «Η τελευταία τάση στην εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση είναι η αξιολόγηση της εμπέδωσης όσων έχουμε παρακολουθήσει.

Η τεχνολογία σήμερα μας δίνει τη δυνατότητα να προσφέρουμε ολοκληρωμένες λύσεις, όπως αυτοματοποιημένες πλατφόρμες εκπαίδευσης/εξάσκησης/αξιολόγησης στις οποίες αποκτούμε πρόσβαση από οπουδήποτε επιθυμούμε και προσαρμόζουμε την ύλη εκπαίδευσης ακριβώς στις απαιτήσεις της επιχείρησης και στις ανάγκες του κάθε εργαζόμενου. Έτσι, μεγιστοποιούμε τα οφέλη από τη χρήση νέων τεχνολογιών εκπαίδευσης, καθώς εξοικονομούμε χρήματα και χρόνο, χωρίς να επιβαρύνουμε τους εργαζόμενους με περιεχόμενο χαμηλού επιπέδου με το οποίο είναι ήδη εξοικειωμένοι. Άλλωστε, εν έτη 2016 είναι αναχρονιστικό να αναφερόμαστε στο e-learning έχοντας κατά νου μόνο την παρακολούθηση βιντεομαθημάτων», υπογραμμίζει ο Στέλιος Λαμπρόπουλος, συνιδρυτής Infolearn-TEST4U.

1. Διασφαλίστε ότι το περιεχόμενο είναι σχετικό και επί του θέματος: Το υψηλής ποιότητας και ουσιαστικό περιεχόμενο θα ενισχύσει τη δέσμευση των εκπαιδευόμενων και θα τους παρακινήσει να μάθουν. Από την άλλη, οι γενικές και όχι συγκεκριμένες πληροφορίες δεν επιφέρουν καμία προστιθέμενη αξία στο πρόγραμμα, ενώ μπορεί να οδηγήσουν τον εκπαιδευόμενο ακόμα και να αμφισβητήσει την αξία του προγράμματος συνολικά. Το ζητούμενο, λοιπόν, θα πρέπει να είναι η σχετικότητα με το θέμα, καθώς και η διασφάλιση της διαρκούς παροχής πληροφοριών που θα βοηθήσουν τους εκπαιδευόμενους να βελτιώσουν τις γνώσεις τους, καθώς και τις επιθυμητές ικανότητες. Το κλειδί στον καθορισμό του τι είναι και τι δεν είναι σχετικό για ένα διαδραστικό e-learning πρόγραμμα βρίσκεται στο τι οι εκπαιδευόμενοι σπουδαιολογούν και τι θεωρούν σημαντικό, σε συνδυασμό φυσικά με ότι θεωρεί η εταιρεία ότι θα πρέπει να συμπεριλαμβάνεται στο πρόγραμμα. Η χρυσή τομή ανάμεσα στα δύο αυτά, αποτελεί ένα κρίσιμο βήμα για την ανάπτυξη μίας e-learning στρατηγικής που θα παρέχει τα βέλτιστα οφέλη τόσο για την εταιρεία όσο και για τους εργαζόμενους.

2. Η εξερεύνηση είναι το κλειδί για τη δέσμευση του εκπαιδευόμενου: Είναι σημαντικό να δοθεί στους εκπαιδευόμενους η δυνατότητα να εξερευνήσουν το πρόγραμμα, εφόσον ο στόχος είναι η διαδραστικότητα. Συμπεριλάβετε links στα οποία οι εκπαιδευόμενοι μπορούν απλώς να κλικάρουν προκειμένου να δουν περισσότερα για το θέμα, δημιουργείστε ιστορίες, οι οποίες ενισχύουν τη διαδραστικότητα, ενσωματώστε οπτικά στοιχεία που καθιστούν το θέμα πιο ελκυστικό και ενθαρρύνετε τους εκπαιδευόμενους να προβούν σε περαιτέρω διερεύνηση, προσφέροντας links για άλλες σελίδες που μπορεί να έχουν ενδιαφέρον. Όλα αυτά τα βασικά στοιχεία θα σας επιτρέψουν να δημιουργήσετε διαδραστικά e-learning courses, τα οποία με τη σειρά τους ενισχύουν τη δέσμευση του εκπαιδευόμενου, καθώς και την επιθυμία του να επιστρέφει συνεχώς σε αναζήτηση περισσότερης γνώσης και πληροφόρησης.

3. Δημιουργήστε διαδραστικά, βασισμένα στην πραγματικότητα σενάρια: Το πιο ισχυρό, ίσως, εργαλείο που είναι διαθέσιμο για την ανάπτυξη μίας διαδραστικής στρατηγικής απομακρυσμένης μάθησης, είναι τα βασισμένα στην πραγματικότητα e-learning σενάρια. Η ενσωμάτωση πραγματικών παραδειγμάτων και προβλημάτων στο e-learning μάθημα δίνει την ευκαιρία να προσελκύσετε τους εκπαιδευόμενους αλλά και να δείξετε, στην πράξη, πώς η αποκτηθείσα γνώση μπορεί να εφαρμοστεί πέρα από τα πλαίσια της εκπαίδευσης. Για παράδειγμα, αν σχεδιάσετε ένα σενάριο το οποίο επιτρέπει στους εκπαιδευόμενους να αξιοποιήσουν τις δεξιότητες που έχουν αποκτήσει κατά τη διάρκεια του μαθήματος, όπως για παράδειγμα η επίλυση ενός τεχνικού προβλήματος ή μία περίπτωση εξυπηρέτησης πελάτη, τότε αποκτούν μία πολύτιμη εμπειρία η οποία μπορεί να αξιοποιηθεί «πάνω στη δουλειά» αργότερα. Το να κάνετε αυτά τα σενάρια διαδραστικά, συμπεριλαμβάνοντας βίντεο, εικόνες και ήχο, θα σας επιτρέψει να δημιουργήσετε ένα καθηλωτικό και αποτελεσματικό εκπαιδευτικό περιβάλλον το οποίο θα παρακινεί και θα δεσμεύει τον εκπαιδευόμενο.

4. Ενσωματώστε κουίζ και αξιολογήσεις στο τέλος κάθε ενότητας ή μαθήματος: Η ύπαρξη κουίζ και τεστ στο τέλος κάθε μαθήματος, δεν επιτρέπει μόνο στη Διοίκηση Ανθρωπίνων Πόρων και την εταιρεία να αξιολογήσουν την αποτελεσματικότητα του μαθήματος, αλλά επίσης, προσφέρει στους εκπαιδευόμενους τη δυνατότητα να μετρήσουν την πρόοδό τους και να συνοψίσουν τα όσα έχουν μάθει. Κάντε τα κουίζ διαδραστικά, συμπεριλαμβάνοντας βασισμένα στην πραγματικότητα προβλήματα, τα οποία οι εκπαιδευόμενοι θα πρέπει να επιλύσουν χρησιμοποιώντας τις νεο-αποκτηθείσες γνώσεις τους και δεξιότητες. Συμπεριλάβετε τεστ που περιλαμβάνουν βίντεο ή/ και audio ερωτήματα. Προσφέρετε point-and-click παιχνίδια που εξετάζουν τη γνώση μεν, ενισχύουν τη δέσμευση και τη διασκέδαση δε. Αυτά τα κουίζ στο τέλος του μαθήματος συμβάλλουν αφενός στο να μη γίνεται το μάθημα βαρετό, αφετέρου ενισχύουν το βαθμό διατήρησης της γνώσης.

5. Αξιοποιείστε τα συναισθήματα των εκπαιδευόμενων: Οι συναισθηματικές αντιδράσεις μπορούν επίσης να βοηθήσουν τους εκπαιδευόμενους να αφομοιώσουν καλύτερα, και να κάνουν κτήμα τους, νέες πληροφορίες ή δεξιότητες. Η χρήση βίντεο που μπορεί να προκαλέσουν μία συναισθηματική αντίδραση ή εικόνων οι οποίες μπορεί να τους επιτρέψουν μία προσωπική συσχέτιση ή αναφορά, αποτελούν στοιχεία κλειδιά για μία διαδραστική εμπειρία. Αναζητείστε ενδιαφέροντα, ανθρώπινα παραδείγματα, όπως πραγματικές ειδήσεις ή γεγονότα, τα οποία σχετίζονται με το θέμα και ενσωματώστε τα στο μάθημα. Θα πρέπει σε αυτό το σημείο να σημειωθεί ότι δεν είναι απαραίτητο αυτά τα παραδείγματα να «σοκάρουν», καθώς κάτι τέτοιο ενέχει τον κίνδυνο να απομακρύνει την προσοχή από το βασικό περιεχόμενο του μαθήματος.


6. Ενθαρρύνετε την ομαδική συνεργασία: Κάντε τους εκπαιδευόμενους να επικοινωνούν μεταξύ τους, ακόμα και αν το e- learning πρόγραμμα είναι επικεντρωμένο γύρω από την ασύγχρονη εκπαίδευση. Ξεκινήστε ομαδικές συζητήσεις σε διαδικτυακά forum, ενθαρρύνετέ τους να επιλύσουν προβλήματα συλλογικά μέσω ομαδικών chat online και ενσωματώστε τα sites κοινωνικής δικτύωσης στην e- learning στρατηγική. Η ομαδική συνεργασία σάς επιτρέπει να συμπεριλάβετε το ανθρώπινο στοιχείο στο πρόγραμμα, παρά το γεγονός ότι οι εκπαιδευόμενοι μπορεί να μην συναντιούνται πρόσωπο με πρόσωπο. Η ανθρώπινη αλληλεπίδραση προσφέρει στους εκπαιδευόμενους τη δυνατότητα να διδαχτούν ο ένας από τις εμπειρίες του άλλου και να διερευνήσουν το θέμα του μαθήματος σε βάθος μέσα σε ένα ομαδικό περιβάλλον.

7. Κάντε το e-learning course ελκυστικά αισθητικά: Ένα e- learning πρόγραμμα που περιλαμβάνει μία ποικιλία διαφορετικών multimedia στοιχείων και είναι αισθητικά ελκυστικό θα είναι περισσότερο διαδραστικό από ένα που βασίζεται αποκλειστικά σε γραπτό περιεχόμενο. Χρησιμοποιείστε γραμματοσειρές που είναι οπτικά ευχάριστες και βίντεο που καθιστούν ένα δυνητικά επαναλαμβανόμενο ή ένα «στεγνό» θέμα πιο ελκυστικό και δεσμευτικό. Ένα e-learning πρόγραμμα που είναι μοναδικό και τραβάει την προσοχή, βοηθάει τους εκπαιδευόμενους να συνδεθούν με το περιεχόμενο και να αποκομίσουν τα μέγιστα από την εκπαιδευτική τους εμπειρία.

Θα πρέπει σε αυτό το σημείο να σημειωθεί ότι τα βίντεο, οι εικόνες και όποια άλλα διαδραστικά στοιχεία συμπεριληφθούν στο πρόγραμμα δεν θα πρέπει να επισκιάζουν τον πυρήνα του περιεχομένου. Για παράδειγμα, θα πρέπει να αποφεύγεται η χρήση πληθώρας γραφικών σε κάθε σελίδα, αν πιστεύετε ότι αυτό μπορεί να αποσπάσει την προσοχή του εκπαιδευόμενου από το περιεχόμενο. Χρησιμοποιείστε multimedia και οπτικά στοιχεία μόνο εφόσον αυτά είναι σχετικά με το πρόγραμμα e-learning και μόνο εφόσον θα βοηθήσουν την προβολή των αρχών ή ιδεών του μαθήματος, και δεν θα λειτουργήσουν αποσπαστικά προς τις σημαντικές πλευρές του μαθήματος.

Το κατάλληλο πρόγραμμα και ο πάροχος
Εγκυρότητα, πλούσιο και ποιοτικό περιεχόμενο, αλλά και εστίαση στις εκπαιδευτικές ανάγκες των ενηλίκων είναι εκ των βασικών χαρακτηριστικών που θα πρέπει να διασφαλίζονται κατά την επιλογή ενός προγράμματος e-learning. «Τα εκπαιδευτικά προγράμματα δημιουργούν αξία μόνο όταν υπάρχει μεταφορά των νέων γνώσεων και δεξιοτήτων στην καθημερινή εργασία. Το κατάλληλο πρόγραμμα e-learning πρέπει καταρχήν να υποστηρίζεται από έναν αξιόπιστο φορέα ανάπτυξης λύσεων e-learning, που θα εγγυάται την εγκυρότητα και την επικαιροποίηση του υλικού. Πρέπει να είναι σωστά σχεδιασμένο με πλούσιο και ποιοτικό περιεχόμενο που να καλύπτει όλους τους τύπους μάθησης και τις απαιτήσεις της κάθε θέσης εργασίας και να είναι βασισμένο στις αρχές μάθησης ενηλίκων που δίνουν βαρύτητα στην επίλυση προβλημάτων, στην κριτική σκέψη, στη συμμετοχή του εκπαιδευόμενου, στην αυτο-διαχείριση και τη βιωματική μάθηση.

Παράλληλα, το πληροφοριακό περιεχόμενο (όπως on line books, video, ιστοσελίδες, εγχειρίδια κ.λπ.) θα πρέπει να είναι εύκολα προσβάσιμο μέσω απλής αναζήτησης ώστε να μπορεί να προσφέρει just in time υποστήριξη της απόδοσης για τους εργαζόμενους. Η τεχνολογική αρτιότητα και ποιότητα του ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού είναι επίσης ένα ζητούμενο καθώς οι εκπαιδευόμενοι έχουν, λόγω της έκθεσης τους στις νέες τεχνολογίες, αυξημένες απαιτήσεις», επισημαίνει η Α. Χατζηαναστασίου.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η επιλογή όχι απλώς του κατάλληλου προγράμματος αλλά και του κατάλληλου παρόχου αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για τη σωστή ανάπτυξη και λειτουργία του e-learning, αλλά και για την ίδια την επιτυχία του προγράμματος. «Η τεχνογνωσία του παρόχου και η εξειδίκευσή του στο αντικείμενο θα καθορίσουν και την καταλληλόλητα της προτεινόμενης λύσης, η υλοποίηση της οποίας θα πρέπει να προσφέρει μεγάλα περιθώρια προσαρμογής και ευελιξίας στην επιχείρηση», εξηγεί ο Σ. Λαμπρόπουλος και συμπληρώνει ότι «Τα στελέχη του HR θα πρέπει να αναπτύξουν μία σχέση μακροχρόνιας συνεργασίας και να θεωρούν τον πάροχο e-learning ως στρατηγικό συνεργάτη τους, ώστε να μπορούν να στηριχθούν σε αυτόν και να εντάξουν την εκπαίδευση στο ευρύτερο πλαίσιο εκπλήρωσης των οργανωσιακών στόχων. Θα πρέπει να δοθεί μεγάλη σημασία κατά την επιλογή του κατάλληλου προγράμματος εξ’ αποστάσεως εκπαίδευσης, καθώς το πλήθος των επιλογών είναι μεγάλο και συχνά είναι δύσκολο να εντοπιστούν οι ποιοτικές λύσεις».

Παρομοίως, η Α. Χατζηαναστασίου εξηγεί ότι, «Ο ρόλος του εξωτερικού παρόχου είναι πολύ σημαντικός γιατί πρέπει να καθοδηγεί και να συμβουλεύει τις επιχειρήσεις να σχεδιάσουν το εκπαιδευτικό τους πρόγραμμα ώστε να προσφέρουν τα σωστά εκπαιδευτικά αντικείμενα και μεθόδους, τη σωστή χρονική στιγμή μεγιστοποιώντας το βαθμό επιτυχίας. Ενδεικτικά ένα εκπαιδευτικό σχέδιο e-learning για τις επιχειρήσεις μπορεί να περιλαμβάνει του εξής παράγοντες:

  • Business Case για το e-learning
  • Κουλτούρα Μάθησης
  • Προώθηση και Μάρκετινγκ
  • Υιοθέτηση από τους εργαζόμενους
  • Σχέδιο Μικτής Εκπαίδευσης (Blended Learning)
  • Αξιολόγηση της εκπαίδευσης».

Το e-learning αποτελεί μία επένδυση για την εταιρεία, και όπως σε κάθε επένδυση είναι σημαντικό να μετρηθεί η απόδοσή της (ROI), ώστε να κατανοηθεί πλήρως και η αξία την οποία αντλεί από το πρόγραμμα η εταιρεία αλλά και οι εργαζόμενοι. Για να ξεκινήσει η μέτρηση του ROI των e-learning προγραμμάτων, θα πρέπει να απαντηθούν κάποια ερωτήματα:

  • Πώς το πρόγραμμα βοήθησε το ανθρώπινο δυναμικό να ανταποκριθεί στους στόχους και τις επιδιώξεις του business plan;
  • Πόσο θα αυξήσει η εταιρεία τα έσοδα, ή θα μειώσει τις δαπάνες ή θα εξοικονομήσει από την αποτροπή παραβίασης μίας νομοθεσίας;
  • Μπορεί η επίδραση στην επιχείρηση να αποδειχτεί;
  • Μπορεί η επένδυση να ποσοτικοποιηθεί;
  • Έχει η απόδοση της εταιρείας βελτιωθεί ως αποτέλεσμα του προγράμματος;

Φυσικά, υπάρχουν αρκετά ακόμα ερωτήματα, ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε εταιρείας, αλλά και ανάλογα με το εκάστοτε πρόγραμμα, τις οποίες η Διοίκηση του Ανθρώπινου Δυναμικού καλείται να απαντήσει προκειμένου να προβεί σε μία ολοκληρωμένη αξιολόγηση του προγράμματος και των αποτελεσμάτων του. Από τη στιγμή που θα τεθούν και θα απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα, το HR μπορεί να προχωρήσει σε ένα framework μέτρησης, το οποίο μπορεί να βοηθήσει στη μέτρηση και τη βελτίωση της επίδρασης και της αξίας των e-learning προγραμμάτων. Μία απλή, αλλά αποτελεσματική μέθοδος περιλαμβάνει το σχεδιασμό, την υλοποίηση, την επιθεώρηση και την ανάλυση των αποτελεσμάτων. Υπάρχουν αρκετοί τρόποι ώστε το HR να αποκομίσει μία ακριβή εικόνα για την επιτυχία οποιουδήποτε προγράμματος εκπαίδευσης.

Επίβλεψη των εργαζομένων και αξιολόγηση των επιδόσεων: Επιθεωρείστε την επίδραση στην απόδοση των εργαζομένων ως κομμάτι της τακτικής διαδικασίας αξιολόγησης.

Αξιολόγηση της επιχειρηματικής απόδοσης: Η αποτελεσματικότητα της εκπαίδευσης μπορεί να αξιολογηθεί μέσα από τη μέτρηση απτών δεικτών απόδοσης (performance indicators), όπως η μείωση των λαθών ή η μείωση των απουσιών και του turnover.

Ποιοτικές βελτιώσεις: Η βελτίωση στο feedback των πελατών, η καλύτερη συνεργασία, τα λιγότερα παράπονα πελατών, η ανάπτυξη της καινοτομίας εντός του οργανισμού είναι βελτιώσεις που μπορεί να επιφέρει ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης.

Η γνώμη των πελατών: Μία απλή έρευνα για συγκεκριμένες πλευρές της παροχής υπηρεσιών μπορεί να προσφέρει μία πολύ καλή γνώση σχετικά με το κατά πόσο έχει επιτευχθεί βελτίωση ως αποτέλεσμα της επένδυσης σε ένα πρόγραμμα e-learning.

Όπως υποστηρίζει ο Σ. Λαμπρόπουλος «Η εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση θεωρείται αποτελεσματική όταν αναπαριστά πραγματικές συνθήκες εργασίας και αποδοτική όταν προβλέπει τρόπους αξιολόγησης του βαθμού εμπέδωσης της ύλης. Μόνο έτσι η εταιρεία αποκτά μία ξεκάθαρη εικόνα του αποτελέσματος της επένδυσης στην οποία στόχευε. Παράλληλα, το λογισμικό θα πρέπει να προβλέπει την καταγραφή της προόδου των εργαζομένων και να παρέχει τη δυνατότητα πρόσβασης από οπουδήποτε. Φυσικά, για να θεωρηθεί κατάλληλο ένα λογισμικό θα πρέπει να διαθέτει το χαρακτηριστικό της ευελιξίας, ώστε να επιτρέπει την ανάπτυξη λύσεων προσαρμοσμένων στις ανάγκες της κάθε επιχείρησης, με στόχο τη μείωση του κόστους και την αύξηση της αποτελεσματικότητας της εκπαίδευσης».

Το e-learning στο ελληνικό επιχειρείν
Οι ελληνικές επιχειρήσεις φαίνεται ότι έχουν αναγνωρίσει την αξία και το ρόλο του e-learning στην εκπαίδευση και την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού τους, και κατ’ επέκταση στη βιωσιμότητα και ανάπτυξη της ίδιας της εταιρείας. Όπως εξηγεί η Α. Χατζηαναστασίου «Το πρόσωπο της επαγγελματικής εκπαίδευσης έχει αλλάξει. Σύμφωνα με διεθνείς έρευνες η χρήση του e-learning από το 2001 έως σήμερα έχει τριπλασιαστεί. Δεν είναι πλέον εφικτό να αναπτύσσουμε το ανθρώπινο κεφάλαιο της εταιρείας μας με μια μόνο μέθοδο. Η σημερινή κατάσταση απαιτεί out of the box thinking, που να συνδυάζει τα πλεονεκτήματα πολλών διαφορετικών μεθόδων, για να μεγιστοποιήσουμε το αποτέλεσμα για το πολυτιμότερο αγαθό της εταιρείας μας – τους ανθρώπους της. Τα τελευταία χρόνια το e-learning παρουσιάζει συνεχή αυξητική τάση και στην ελληνική αγορά. Είτε ως μεμονωμένη μέθοδος εκπαίδευσης είτε σε συνδυασμό και με άλλες μεθόδους (blended learning), ανταποκρίνεται πλέον και στις πιο εξειδικευμένες ανάγκες κάθε επιχείρησης».

Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Σ. Λαμπρόπουλος συμπληρώνει ότι «Οι ελληνικές επιχειρήσεις, αντιλαμβανόμενες τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της εξ’ αποστάσεως εκπαίδευσης, έχουν προχωρήσει σε σημαντικές επενδύσεις τόσο στην εκπαίδευση, όσο και στην αξιολόγηση του βαθμού εμπέδωσής της. Η ύφεση στην οποία βρίσκεται η ελληνική οικονομία όχι μόνο δεν αποτέλεσε ανασταλτικό παράγοντα, αλλά συνετέλεσε στην ανάδειξη της ανάγκης αξιολόγησης του βαθμού γνώσης και εμπέδωσης με μετρήσιμα δεδομένα. Θα λέγαμε ότι η οικονομική ύφεση αποτέλεσε αφορμή για εφαρμογή της γνώριμης φράσης «Αν δεν έχεις τον τρόπο να το κάνεις σωστά, πρέπει να βρεις τον χρόνο και το χρήμα να το κάνεις ξανά».