Τα Employee Assistance Programs αποτελούν ένα ολοκληρωμένο σύστημα υποστήριξης και ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού μίας εταιρείας που στοχεύει στη δημιουργία υγιών χώρων εργασίας. Σε μία περίοδο έντονων αλλαγών και υψηλής ανασφάλειας μπορούν να αποδειχθούν σημαντικά εργαλεία στη διάθεση του HR, με τις έρευνες να αποδεικνύουν τη χρησιμότητά τους σε κάθε επίπεδο.

Η βιωσιμότητα των οργανισμών είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την απόδοση των στελεχών τους. «Οι οργανισμοί δεν αλλάζουν, οι άνθρωποι είναι αυτοί που αλλάζουν τους οργανισμούς» ανέφερε χαρακτηριστικά ο keynote speaker του 10th People Management Executive Seminar, Richard Beatty, αναδεικνύοντας τον καθοριστικό ρόλο του ανθρώπινου δυναμικού στη διαμόρφωση των εταιρικών αποτελεσμάτων.

Από την άλλη πλευρά, ανεργία σε υψηλά επίπεδα, συχνές αλλαγές στο εργασιακό περιβάλλον, υψηλό αίσθημα ανασφάλειας είναι μόνο μερικά από τα χαρακτηριστικά της αγοράς εργασίας σήμερα που επηρεάζουν αρνητικά την απόδοση των στελεχών και δημιουργούν το πρόσφορο έδαφος για την εμφάνιση προβληματικών συμπεριφορών μέσα στους οργανισμούς. Η πρόληψη, και κυρίως η αντιμετώπιση των προβλημάτων που ανακύπτουν μέσα σε αυτό το στρεσογόνο πλαίσιο, αποτελεί τη βέλτιστη επιλογή για τη διασφάλιση θετικών αποδόσεων και υψηλής παραγωγικότητας. Τα employee assistance programs (EAP) συμβάλουν ενεργά προς αυτήν την κατεύθυνση, με τις εταιρείες και τους συμβούλους που τα παρέχουν να αποτελούν αρωγό της διαδικασίας και σημαντικό συνεργάτη στο πλευρό τόσο των επιχειρήσεων όσο και του ανθρώπινου δυναμικού. Μπορεί η δημιουργία ενός ψυχικά υγιούς εργασιακού περιβάλλοντος αποτελεί πρόκληση για το τμήμα HR, όμως με την κατάλληλη επιλογή του συνεργάτη και τη διαμόρφωση του αναγκαίου πλαισίου, τα οφέλη είναι εξίσου σημαντικά και αμφίπλευρα.

Στόχος
Η ψυχική υγεία των εργαζομένων είναι απαραίτητο συστατικό της εταιρικής επιτυχίας σήμερα, ενώ φαίνεται να επηρεάζεται από ένα σύνολο παραγόντων που εμφανίζονται όλο και πιο συχνά στο εργασιακό περιβάλλον. Όπως αποκάλυψε η πρόσφατη έρευνα του CIPD που πραγματοποίησε σε συνεργασία με την εταιρεία Halogen, με τίτλο «spring 2014 Employee Outlook» το ποσοστό των εργαζομένων που αναφέρουν υπερβολική πίεση στην εργασία κάθε ημέρα ή μία φορά ή δύο φορές την εβδομάδα, την άνοιξη του 2014 παρέμεινε στο 41%, το ίδιο όπως την άνοιξη και το φθινόπωρο του 2013. Ενώ, η διαφορά μεταξύ των ανδρών (45%) και των γυναικών (38%) που αναφέρουν υπερβολική πίεση σε συχνή βάση έχει αυξηθεί από προηγούμενες έρευνες. Τα προγράμματα υποστήριξης των εργαζομένων βρίσκονταν αρκετά υψηλά στην ατζέντα των επιχειρήσεων, ενώ στις μέρες μας η επένδυση σε αυτά καθίσταται περισσότερο επιτακτική για το ανθρώπινο δυναμικό, και ανταποδοτική για τις ίδιες τις εταιρείες που τα επιλέγουν. Τα προβλήματα ωστόσο που καλούνται να αντιμετωπίσουν τα EAP, εντοπίζονται τόσο σε εταιρικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο. Πιο συγκεκριμένα:

  • Εταιρικό επίπεδο
    Σε εταιρικό επίπεδο μερικά από τα προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν τα προγράμματα αυτά είναι συνήθως το στρες, το burnout που προκύπτει από τα υψηλά επίπεδα φόρτου εργασίας με τα οποία έρχονται αντιμέτωπα τα στελέχη σήμερα, καθώς επίσης και άλλα που συνδέονται με το work life balance. Επιπρόσθετα προβλήματα που προκύπτουν από τις εργασιακές σχέσεις όπως διαμορφώνονται μέσα στον οργανισμό και το αίσθημα δικαιοσύνης είναι μερικά ακόμη που μπορούν να ενταχθούν σε αυτήν την κατηγορία. Άλλωστε, πολλές επιχειρήσεις τα τελευταία χρόνια έχουν προχωρήσει σε σημαντικές αλλαγές στο εσωτερικό τους, με αποτέλεσμα το ανθρώπινο δυναμικό τους να επηρεάζεται άμεσα από αυτές, και μάλιστα αρνητικά. Σε αυτές τις περιπτώσεις τα EAP μπορούν να λειτουργήσουν και προληπτικά, προάγοντας τη ψυχική υγεία των εργαζομένων μέσα στο εργασιακό περιβάλλον, μέσα από την σωστή ενημέρωση και εντοπισμό των αντίστοιχων ενδείξεων που αυτά εσωκλείουν.
  • Προσωπικό επίπεδο
    Σε προσωπικό επίπεδο τα θέματα για τα οποία τα EAP παρέχουν υποστήριξη στα στελέχη μπορούν να αφορούν σε θέματα υγειονομικής περίθαλψης, οικογενειακά/ προσωπικά θέματα, νομικά ή οικονομικά ζητήματα, άγχος, κατάθλιψη, διαχείριση θυμού, stress management, κατάχρηση ουσιών ή ακόμη και διαχείριση σημαντικών γεγονότων με τα οποία έρχονται αντιμέτωπα τα στελέχη και επηρεάζουν άμεσα τη ψυχική τους υγεία, όπως για παράδειγμα τα ατυχήματα. Σε κάθε περίπτωση, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι άμεσος στόχος των προγραμμάτων υποστήριξης των εργαζομένων είναι η παροχή των κατάλληλων μηχανισμών διαχείρισης προβλημάτων που αντιμετωπίζουν, η παροχή συμβουλών και βοήθειας, η ενδυνάμωση τους και η κατάλληλη προετοιμασία για τη διασφάλιση της ψυχικής τους υγείας.

Ενδείξεις
Αυξημένες απαιτήσεις, ισχυρός ανταγωνισμός, «πιεσμένα» ωράρια και ανάγκη συνεχούς βελτίωσης και υψηλής παραγωγικότητας είναι το πλαίσιο στο οποίο καλούνται να ανταποκριθούν με επιτυχία οι εργαζόμενοι σήμερα. Αποτέλεσμα αυτών, είναι πολλές φορές να εντοπίζονται ενδείξεις σε ένα εργασιακό περιβάλλον που μαρτυρούν ότι κάποιος εργαζόμενος χρειάζεται υποστήριξη. Οι εταιρείες καλούνται να βρίσκονται σε εγρήγορση αναζητώντας τις ενδείξεις αυτές, ώστε να είναι σε θέση να τις αντιμετωπίσουν άμεσα και αποτελεσματικά. «Έντονες αλλαγές σε συναισθηματικές, γνωστικές και συμπεριφορικές αντιδράσεις που δυσχεραίνουν την καθημερινότητα του εργαζόμενου, θα πρέπει να “θορυβήσουν” τον προϊστάμενο της εταιρείας» εξηγεί η Νέλλυ Γιαννακά, Ψυχολόγος και Υπεύθυνη Προγραμμάτων Υποστήριξης Ανθρώπινου Δυναμικού στην Ergonomia.

«Ευερεθιστότητα, εσωστρέφεια, κόπωση, συχνές συγκρούσεις με συναδέλφους, αρνητικές σκέψεις, δυσκολίες στη μνήμη, συγκέντρωση και στη λήψη αποφάσεων, αύξηση ανθυγιεινών συμπεριφορών, όπως κάπνισμα και αλκοόλ, μη τήρηση ωραρίων είναι από τις σημαντικότερες ενδείξεις που μαρτυρούν ότι ο εργαζόμενος “ζητά βοήθεια”. Πολύ συχνό πλέον στις μέρες μας είναι το φαινόμενο του “παρουσιασμού”. Οι υπεύθυνοι προσωπικού περιγράφοντας τη συμπεριφορά ορισμένων εργαζομένων τους, αναφέρουν ότι ξεκινούν την εργασία τους μετά το μεσημέρι και ότι καθυστερούν να φύγουν. Επίσης, η αύξηση των κρίσεων πανικού στους εργασιακούς χώρους στις μέρες μας αποτελεί ενδεχομένως ένδειξη ότι δεν έχουν προβλεφθεί επαρκή μέτρα πρόληψης των ψυχοσωματικών κινδύνων των εργαζομένων» καταλήγει η ίδια. Για την Εβίνα Ηλιοπούλου, Ψυχολόγο, Senior Account Manager της Hellas EAP οι σημαντικότερες ενδείξεις που μαρτυρούν ότι κάποιος εργαζόμενος χρειάζεται υποστήριξη είναι:

  • Ανησυχητικές συμπεριφορές όπως πτώση εργασιακής απόδοσης, δυσκολία προσαρμογής σε οργανωσιακές αλλαγές, χαμηλής ποιότητας εργασία ή μη ολοκλήρωσή της, λάθη και ατυχήματα, συχνές άδειες λόγω ασθενειών, αδικαιολόγητες απουσίες και αργοπορίες, συχνά παράπονα σε σχέση με τη σωματική ή ψυχική του υγεία, απομόνωση και ενδείξεις κατάχρησης ουσιών.
  • Φαινόμενα στον εργασιακό χώρο όπως συγκρούσεις (με συναδέλφους, προϊσταμένους, πελάτες), άσκηση ψυχολογικής βίας (bullying, παρενόχληση), συνεχής ενασχόληση με προσωπικά/οικογενειακά θέματα που μεταφέρονται στην εργασία, χαμηλό ηθικό και δέσμευση, χαμηλή ικανοποίηση από την εργασία και παρουσιασμός.
  • Συναισθηματικές αλλαγές στο άτομο όπως άγχος, ευερεθιστότητα, έντονες εναλλαγές διάθεσης, ανασφάλεια, σύγχυση, φοβίες.

Προγράμματα και διαδικασία
Με αίσθημα ευθύνης απέναντι στο ανθρώπινο δυναμικό και με στόχο τη δημιουργία εργασιακού περιβάλλοντος που να υποστηρίζει και να ενισχύει τη ψυχική υγεία των στελεχών, τα Προγράμματα Στήριξης των Εργαζομένων αποτελούν τη βέλτιστη επιλογή για κάθε οργανισμό. Ανάλογα με τα προβλήματα και συμπεριφορές που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τα προγράμματα αυτά λαμβάνουν και την «εξατομικευμένη» δομή που εξυπηρετεί την κάθε εταιρεία ξεχωριστά, ενώ ακολουθείται διαφορετική διαδικασία στην περίπτωση της πρόληψης. Η αναγνώριση και η εκτίμηση των κινδύνων από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη (εργαζόμενους, διοίκηση, τμήμα ανθρώπινου δυναμικού) είναι σημαντική και αποτελεί την πρώτη φάση για τη δημιουργία του περιεχομένου που αυτά θα λάβουν.

Εκτός όμως από τη δομή των προγραμμάτων η οποία πραγματοποιείται αμιγώς βάσει των αναγκών, σημαίνουσα παράμετρος για την επιτυχημένη εφαρμογή τους αποτελεί η επικοινωνία τόσο του περιεχομένου τους όσο και των πλεονεκτημάτων που θα αποκομίσουν οι εταιρείες και κυρίως οι άνθρωποί τους από αυτά. Δεν είναι λίγες οι φορές που αν και οι εταιρείες προσφέρουν στο ανθρώπινο δυναμικό τους προγράμματα υποστήριξης, τα στελέχη λόγω ελλιπούς ή λανθασμένης επικοινωνίας δεν γνωρίζουν πραγματικά το περιεχόμενό αυτών και τα ουσιαστικά οφέλη που μπορούν να αντλήσουν, με αποτέλεσμα να τα αντιμετωπίζουν με καχυποψία ή να εμφανίζονται αρνητικοί.

Όμως μία στοχευμένη ενημέρωση θα λύσει όλες τις πιθανές γκρίζες περιοχές και θα κινητοποιήσει το ανθρώπινο δυναμικό για περισσότερο ενεργή συμμετοχή. Τέλος, η εφαρμογή μέτρων πρόληψης είναι επίσης κάτι που μπορούν να επιτύχουν οι οργανισμοί μέσα από την συνεργασία τους με εξωτερικούς εξειδικευμένους συμβούλους που παρέχουν τα προγράμματα αυτά, ενώ ένα ακόμη επιπρόσθετο όφελος είναι η ικανότητα των συνεργατών αυτών να αξιολογούν συνεχώς την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων και να εντοπίζουν πιθανά λάθη ή παραλείψεις.

Μειωμένες αποδόσεις
Όταν το στρες, η κατάθλιψη και το burnout κάνουν την εμφάνισή τους στο εργασιακό περιβάλλον τότε η απόδοση των εργαζομένων αρχίζει να επηρεάζεται και μάλιστα αρνητικά. «Διεθνείς μελέτες αποδεικνύουν ότι οι εργαζόμενοι οι οποίοι αντιμετωπίζουν κάποιο εργασιακό, προσωπικό, ή οικογενειακό πρόβλημα, παρουσιάζουν τουλάχιστον 50% μείωση στην εργασιακή τους απόδοση» επισημαίνει η Χριστίνα Μαζουροπούλου, Ψυχολόγος, Senior Account Manager της Hellas EAP. «Όταν τα συμπεριφοριστικά (υψηλά επίπεδα στρες, βία, κα.) ή/και οργανωσιακά ρίσκα (χαμηλή αποδοτικότητα, απουσίες, κ. ά.), δεν αντιμετωπιστούν άμεσα, θα επηρεάσουν σταδιακά την υγεία και αποτελεσματικότητα ολόκληρου του εργασιακού περιβάλλοντος.

Αν δεν υπάρχουν οι κατάλληλες δομές για την έγκαιρη διάγνωση των “συμπτωμάτων” και “αιτιών της νοσηρότητας” και την αποτελεσματική “θεραπεία”, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα θα οδηγηθούμε σε “επιδείνωση” της κατάστασης και σε σωρευτικά αρνητικά αποτελέσματα και κόστη σε ατομικό και επιχειρησιακό επίπεδο» εξηγεί η ίδια και συνεχίζει: «Έγκειται στην κουλτούρα της κάθε επιχείρησης το αν θα επιλέξει να αγνοήσει και με “πρόχειρες συνταγές” να σκεπάσει το πρόβλημα ή να προβεί βάση διάγνωσης στην παροχή της κατάλληλης “αγωγής” για την αποκατάσταση ή “θεραπεία” του προβλήματος».

Πάνω στο ίδιο θέμα τοποθετείται και η Ν. Γιαννακά η οποία αναφέρει σχετικά: «Ο εργαζόμενος που προσέρχεται στην εργασία του για λόγους καθήκοντος, από το φόβο της απόλυσης, ή στην καλύτερη περίπτωση από σεβασμό στους συναδέλφους του, ενώ δεν μπορεί να συγκεντρωθεί, να δουλέψει ομαδικά, που τον προδίδει η μνήμη και νιώθει μια μόνιμη κόπωση από το “ψυχολογικό βάρος” που κουβαλά και νιώθει ότι γιγαντώνεται, είναι αυτονόητο ότι θα επηρεάσει αρνητικά την απόδοση του αλλά και την απόδοση της ομάδας που συμμετέχει». «Οι συνέπειες μακροπρόθεσμα για την επιχείρηση αυξάνονται συνήθως με γεωμετρική πρόοδο: απουσιασμός, αύξηση ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, σοβαρά ατυχήματα, δικαστικές διενέξεις, αιφνίδιες παραιτήσεις, μικρές ή μεγάλες εσωτερικές κρίσεις με αποτέλεσμα την απογοήτευση τόσο των εσωτερικών όσο και των εξωτερικών πελατών» καταλήγει η ίδια.

Οφέλη
«Η διαχείριση του άγχους και των ψυχοκοινωνικών κινδύνων στην εργασία αποτελεί νομική υποχρέωση. Συγκεκριμένα, στο νόμο που κωδικοποιεί τις βασικές διατάξεις για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων (Ν 3850/2010, άρθρο 42, παρ. 1) αναφέρεται ότι ο εργοδότης υποχρεούται να εξασφαλίζει την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων ως προς όλες τις πτυχές της εργασίας και να λαμβάνει μέτρα που να εξασφαλίζουν την υγεία και ασφάλεια των τρίτων» επισημαίνει η Ν. Γιαννακά. Ωστόσο, πέρα από τη σχετική νομική υποχρέωση η απόφαση δημιουργίας και προαγωγής ενός ψυχικά υγιούς εργασιακού περιβάλλοντος έχει αποδειχθεί ότι είναι αρκετά επωφελής καθώς προστατεύει σε πολλές περιπτώσεις την εταιρεία όχι μόνο από μειωμένες αποδόσεις αλλά ταυτόχρονα και από συμπεριφορές οι οποίες επηρεάζουν με άμεσο τρόπο την απρόσκοπτη και αποτελεσματική λειτουργία της.

Τα οφέλη ενσωμάτωσης των προγραμμάτων υποστήριξης των εργαζομένων στις διαδικασίες ενός οργανισμού ποικίλουν ανάλογα με τη δομή τους και το που στοχεύουν, όμως σε κάθε περίπτωση αποδεικνύονται ευεργετικά για όλους. Σε πρώτο χρόνο, τα προγράμματα αυτά παρέχονται δωρεάν από τις εταιρείες προς τους εργαζόμενούς τους και αποδεικνύουν έμπρακτα την ανθρωποκεντρική τους κουλτούρα κάτι που επιτυγχάνει άμεσα την αύξηση της δέσμευσης του ανθρώπου δυναμικού, ενώ μέσα από το συμβουλευτικό τους χαρακτήρα και τα εργαλεία διαχείρισης προβλημάτων που παρέχουν στα στελέχη, βελτιώνονται αισθητά οι ικανότητές τους. Έρευνες έχουν αποδείξει τη σχέση των EAP με τη μείωση των προγραμματισμένων απουσιών που πραγματοποιεί το ανθρώπινο δυναμικό, ενώ η εμφανής μείωση του turnover προφυλάσσει την εταιρεία από κόστη και εσωτερικές αναδιαρθρώσεις που είναι σε θέση να συμπαρασύρουν τον οργανισμό σε έναν φαύλο κύκλο νέων αλλαγών.

Τέλος, στη σημερινή εποχή όπου πολλές εταιρείες έχουν προβεί σε εσωτερικές μεταβολές (περικοπές μισθών, θέσεων εργασίας, αλλαγή στρατηγικού στόχου και κατεύθυνσης), τα στελέχη φαίνεται να χάνουν εύκολα τον προσανατολισμό τους και να εμφανίζονται περισσότερο «επιρρεπή» σε λάθη, παραλείψεις και κυρίως μειωμένες αποδόσεις. Σε αυτήν την περίπτωση, τα EAP διευκολύνουν σημαντικά την προσαρμογή των ανθρώπων στα νέα δεδομένα που προκύπτουν αποτελώντας ουσιαστικά ισχυρό σύμμαχο σε περίοδο αλλαγών.

Πρόληψη
Μέσω της δημιουργίας κουλτούρας πρόληψης και προαγωγής της ψυχικής υγείας στο εργασιακό περιβάλλον οι εταιρείες είναι σε θέση να εντοπίσουν έγκαιρα προβληματικές συμπεριφορές καθώς επίσης και να περιορίσουν την ένταση με την οποία αυτές εμφανίζονται. Σύμφωνα με την Ρίτσα Οικονόμου, Οικονομολόγο, Operations & HR Head της Hellas EAP «Στη χώρα μας όπως και σε παγκόσμιο επίπεδο, αυξάνεται ο αριθμός των εργοδοτών που αντιλαμβάνονται την άμεση σύνδεση μεταξύ ενίσχυσης του “wellbeing” των εργαζομένων και της αποδοτικότητας στον εργασιακό χώρο και το πως αυτή αποτελεί τη λύση-κλειδί για ανάκαμψη σε περιόδους ύφεσης».

«Ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις εφαρμόζουν προληπτικά καλές πρακτικές όπως τα ΕΑΡ στον τομέα προαγωγής της ψυχοκοινωνικής υγείας στο εργασιακό περιβάλλον, με κύριο στόχο να αποκτήσουν τεκμηριωμένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα μέσα από τη βελτιστοποίηση του ανθρώπινου κεφαλαίου τους» εξηγεί η ίδια και συνεχίζει: «Τα ΕΑΡ, αποτελούν εξ’ ορισμού ένα εργαλείο πρόληψης και έγκαιρης παρέμβασης στον εργασιακό χώρο, καταγράφοντας βάσει ερευνών διαχρονικά μετρήσιμα αποτελέσματα σε επίπεδο αύξησης του ηθικού, δέσμευσης, ικανοποίησης από την εργασία, εργασιακής αποτελεσματικότητας, ποιότητας εξυπηρέτησης πελατών και κατ’ επέκταση κερδοφορίας των επιχειρήσεων».

«Η πρόληψή δημιουργεί ένα “δίχτυ ασφαλείας” στα χέρια του υπεύθυνου προσωπικού, του ιδιοκτήτη μιας μικρομεσαίας επιχείρησης, της ομάδας ασφάλειας και υγείας της εργασίας και μπορεί να εξασφαλιστεί με την εισαγωγή ενός συστήματος διαχείρισης κινδύνων που θα περιλαμβάνει: εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση διευθυντών και προσωπικού, διενέργεια μελέτης εκτίμησης των ψυχοκοινωνικών κινδύνων και μέτρα για το περιορισμό τους» επισημαίνει η Ν. Γιαννακά. «Η βελτίωση της υποστήριξης που παρέχεται στους εργαζόμενους που βιώνουν συναισθηματική πίεση για προσωπικούς ή επαγγελματικούς λόγους, η ενθάρρυνση για ειλικρινή στάση έκφρασης προβληματισμών, η δόμηση συγκεκριμένων διαδικασιών για τη διαχείριση του άγχους και τη μη αποδοχή βίαιων συμπεριφορών όπως ο εκφοβισμός και η παρενόχληση, η προσπάθεια για αλλαγή της κουλτούρας στα θέματα προαγωγής της υγείας με επιμερισμό ευθύνης και για την επιχείρηση αλλά και κάθε άτομο ξεχωριστά, θα ενισχύει το αίσθημα της ασφάλειας και της συνεργατικότητας.

Ο σύμβουλος EAP είναι ο πλέον κατάλληλος, λόγω της κατάρτισης και εμπειρίας του, για να καθοδηγήσει εργαζόμενους και διοίκηση στις όποιες προληπτικές ενέργειες» καταλήγει η ίδια. Κάθε εταιρεία οφείλει να δημιουργήσει την αντίστοιχη κουλτούρα για την πρόληψη της ψυχικής υγείας των ανθρώπων της και να προσπαθήσει να τη διασφαλίσει με κάθε τρόπο. Η επιλογή του κατάλληλου συνεργάτη και αντίστοιχα των προγραμμάτων είναι παράγοντες που επηρεάζουν την επιτυχία της συνολικής συνεργασίας, όμως σε κάθε περίπτωση η υποστήριξη των εργαζομένων είναι το ζητούμενο όλων.


Viewpoint
Διεθνής Σύλλογος Employee Assistance Professionals Association

Eύη Χασαπογιάννη
Αντιπρόεδρος Δ.Σ. Ελληνικού Παραρτήματος EAPA Int.

Η ονομασία και η τεχνογνωσία των EAP έχει καθιερωθεί νομικά από τον Διεθνή Σύλλογο Employee Assistance Professionals Association (EAPA Ιnt.), ο οποίος ιδρύθηκε το 1971 στις ΗΠΑ, όπου και εδρεύει. Αποτελεί έναν από τους παλαιότερους, μεγαλύτερους και ισχυρότερους διεθνείς επαγγελματικούς συλλόγους αριθμώντας περίπου 100 παραρτήματα σε 40 χώρες και περισσότερα από 7.000 μέλη διεθνώς. Βασικός του στόχος είναι η προώθηση των υψηλότερων στάνταρντ παροχής των ΕΑΡ σε διεθνές επίπεδο καθώς και η συνεχής ανάπτυξη των ΕΑΡ προγραμμάτων, υπηρεσιών και επαγγελματιών για την προαγωγή της υγείας και αποτελεσματικότητας στον εργασιακό χώρο. Επιπλέον, ορίζει και επιβλέπει την αυστηρή τήρηση του Κώδικα Δεοντολογίας και των Βασικών Αρχών Σχεδιασμού & Υλοποίησης των προγραμμάτων από τους ΕΑΡ Παροχείς διεθνώς σε σχέση με την αξιοπιστία, εξειδίκευση, εμπιστευτικότητα, ανάπτυξη και εφαρμογή των ΕΑΡ υπηρεσιών.

Όπως ενδεικτικά αναφέρεται στο ΕΑΡ Buyer’s Guide, τον οδηγό που ορίζει τα κριτήρια που οφείλουν να πληρούν οι ΕΑΡ Παροχείς διεθνώς, το ΕΑΡ δεν είναι:

  • εφαρμογή μεμονωμένων (ad hoc) συμβουλευτικών υπηρεσιών ή ψυχοθεραπεία,
  • παροχή υπηρεσίας από μεμονωμένα άτομα, ομάδες/κέντρα ψυχολόγων, ψυχιάτρων, ή και από ψυχιατρική κλινική,
  • ασφαλιστικό πρόγραμμα υγείας το οποίο συμπεριλαμβάνει μεμονωμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες ή υποτυπώδη πρόσβαση/παραπομπή σε φορείς υποστήριξης,
  • παροχή υπηρεσιών από εταιρείες, που η κύρια δραστηριότητά τους δεν είναι τα ΕΑΡ.

Αντιθέτως, η ύπαρξη ενός ολοκληρωμένου ΕΑΡ προγράμματος προϋποθέτει τη συστηματική και επιστημονική παροχή ενός μεγάλου εύρους υπηρεσιών για το ανθρώπινο δυναμικό και τα μέλη των οικογενειών τους. Δομικά του στοιχεία αποτελούν τα εξής: ανώνυμη και απεριόριστη πρόσβαση σε 24/7/365 Τηλεφωνική Γραμμή Υποστήριξης & Κρίσης, εμπιστευτική αξιολόγηση της κάθε περίπτωσης και πρόσβαση σε βραχεία συμβουλευτική καθοδήγηση, πρόσβαση σε δημόσιους ή/και ιδιωτικούς φορείς για μακροχρόνια υποστήριξη αν χρειαστεί, συνεχής υποστήριξη και επακολούθηση της κάθε περίπτωσης, εκπαίδευση και καθοδήγηση στα στελέχη των επιχειρήσεων σε ζητήματα που άπτονται του ανθρώπινου παράγοντα, υποστήριξη στη διαχείριση αιφνίδιων τραυματικών γεγονότων και κρίσεων, δίκτυο συμβούλων συμπεριφοριστικών επιστημών, εξειδικευμένο EAP λογισμικό, απόδοση ποιοτικών και ποσοτικών αποτελεσμάτων χρήσης του ΕΑΡ προγράμματος, στατιστικά αποτελέσματα ικανοποίησης πελατών.

Ο EAPA Ιnt., υποστηρίζεται και συνεργάζεται με κρατικούς οργανισμούς, ομοσπονδίες, σωματεία και συλλόγους, οργανώνει μεγάλης έκτασης έρευνες σε τομείς που άπτονται της υγείας στον εργασιακό χώρο, όπως εργασιακό στρες, άσκηση βίας, εργασιακή απόδοση, Risk & Performance Μanagement, κ.ά. και είναι πρωτοπόρος στην εκπαίδευση και την προετοιμασία του ανθρώπινου παράγοντα για την αντιμετώπιση κρίσεων και αιφνίδιων τραυματικών γεγονότων (Critical Incident Stress Response). Ο Ευρωπαϊκός Σύλλογος των ΕΑΡ ιδρύεται το 2002, ως Employee Assistance European Forum (EAEF), ο οποίος ευθυγραμμίζεται με τους στόχους και συνεργάζεται στενά με τον διεθνή Σύλλογο ΕΑΡΑ Int, για την παροχή ΕΑΡ υπηρεσιών ανταποκρινόμενα στις ανάγκες και κουλτούρα του Ευρωπαϊκού εργασιακού χώρου.

Μέλος του διεθνούς ΕΑΡΑ Int. αποτελεί το Ελληνικό Παράρτημα το οποίο ιδρύθηκε το 2003 και βρίσκεται σε συνεργασία και ευθυγράμμιση με τους στόχους του Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Συλλόγου. Επιπλέον, στοχεύει στην έρευνα και προώθηση των EAP στον ελληνικό ιδιωτικό επιχειρηματικό και δημόσιο τομέα και στην ανάπτυξη ΕΑΡ προγραμμάτων που ανταποκρίνονται στις συγκεκριμένες κοινωνικοοικονομικές ανάγκες του ελληνικού εργασιακού περιβάλλοντος.