Τη στιγμή που οι ανάγκες του εταιρικού περιβάλλοντος αλλάζουν και τα όρια του σωστού και του λάθους γίνονται δυσδιάκριτα, η ισορροπία λογικής και καρδιάς εξαφανίζεται. Τα άτομα με ηθική υπεροχή, έχοντας ολοκληρωμένη προσωπικότητα, συναισθηματική νοημοσύνη και αίσθηση δικαίου και σεβασμού στον άνθρωπο και τις αξίες, δυσκολεύονται να νιώσουν μέρος του συνόλου και το πιθανότερο είναιπως δε δίνουν το 100% του δυναμικού τους, γιατί... δεν τους ζητείται.

«Μια εταιρεία χρειάζεται τους σωστούς ανθρώπους με τα σωστά προσόντα και δεξιότητες, για να μπορέσει να αυξήσει τα έσοδα της, να παραμείνει ανταγωνιστική σε μια αγορά απαιτητική και “άγρια” και να κρατήσει την μετοχική της αξία, εάν όχι να την αυξήσει».

Ωραία!!! Πόσες φορές το έχουμε όχι μόνο πει, αλλά και διαβάσει και ακούσει, όλοι στο χώρο της Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού; Αλήθεια είναι, αλλά πώς γίνεται πραγματικότητα; Και τι σημαίνει τελικά «σωστός»; Και πώς θα βρουν οι εταιρείες τόσους «σωστούς» ανθρώπους; Είναι οι κατάλληλες δεξιότητες και η προσαρμοστικότητα αρκετή, για να αποδώσουν το μέγιστο δυνατό και επιπλέον να μείνουν όλοι ικανοποιημένοι;

«Για να κρατήσεις μια εταιρεία σε υψηλό επίπεδο σε μια ανταγωνιστική αγορά χρειάζεται να υπάρχουν σοβαρές επενδύσεις σε εκπαίδευση, εξοικονομώντας έτσι, ένα άριστα καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό, μέσα σ’ ένα ευέλικτο και συνεχώς μεταλλασσόμενο εργασιακό περιβάλλον».

Αλήθεια είναι κι αυτό!! Γιατί, όμως, τελικά, επικρατεί μια γενική δυσαρέσκεια στις εταιρείες και τους εργαζομένους και τίποτα δεν φαίνεται να είναι «σωστό»;

Αναζήτηση του εσωτερικού «κρυμμένου θησαυρού»
Οι σύγχρονοι managers και τα στελέχη σε όλα τα επίπεδα, που θέλουν να ζουν την εργασιακή τους καθημερινότητα ισορροπημένα, στρέφουν, πλέον, το βλέμμα τους σ’ ένα εταιρικό περιβάλλον που τους προσφέρει εξέλιξη, πέρα από την παραδοσιακή οπτική της «καριέρας». Αναζητούν εταιρείες με ευέλικτο «πλάνο καριέρας», που θα τους προσφέρουν πολλά περισσότερα από μια δουλειά στατική και μόνιμη, όπου ο μόνος δρόμος προόδου και ανάπτυξης είναι η προαγωγή.

Ψάχνουν τα κίνητρα, που θα τους οδηγήσουν σε νέες εμπειρίες, στις άγνωστες και ανεξερεύνητες περιοχές του εαυτού τους, σε επιπλέον υπευθυνότητες που θα τους προκαλέσουν, θα τους γεμίσουν οίστρο και θα τους δημιουργήσουν, τελικά, το αίσθημα ικανοποίησης.

Αυτό θα τους δώσει και τη δυνατότητα να πάρουν στους ώμους τους την ευθύνη για την αλλαγή προς μια εποχή, που πρωταρχικό στοιχείο θα είναι ο σεβασμός του πλούτου και της σοφίας, που κρύβει ο καθένας μέσα του, ενισχύοντας έτσι τόσο τη φήμη όσο και την αξία της εταιρείας.

Μήπως, λοιπόν, σ’ αυτή την εποχή που διανύουμε, χρειάζονται σε κάποιες εταιρείες σοβαρότερες επενδύσεις, όχι τόσο στο κομμάτι της εκπαίδευσης, αλλά στο κομμάτι των μεθόδων ανάπτυξης ενός κλίματος εμπιστοσύνης και αξιοκρατίας, έτσι ώστε να δημιουργηθεί η κατάλληλη νοοτροπία ή αλλιώς η φιλοσοφία ενός εργασιακού περιβάλλοντος, που θα συμβάλλει αποτελεσματικά στην προσέλκυση των «σωστών» στελεχών;

Στελεχών που πέρα από την ευστροφία τους και τις καλές σπουδές τους, θα έχουν τη διάθεση να πάρουν ευθύνες λόγων και πράξεων. Που θα αισθάνονται ελεύθεροι να «ακουμπήσουν» στην εταιρεία και να επενδύσουν στην καριέρα τους, αλλά και στον εαυτό τους, βασιζόμενοι στις αξίες τους και αξιοποιώντας τις ευκαιρίες που τους προσφέρονται.

Για να επιτευχθεί, όμως, αυτή η προοπτική και να μπορέσουν οι εταιρείες να «απολαύσουν» κι εκείνες το αποτέλεσμα, χρειάζεται μάλλον, αλλαγή της οπτικής, ως προς το ποιο ή ποια, είναι τα βασικά χαρακτηριστικά, που θα πρέπει ν’ αναζητούν σε προτεραιότητα στα μελλοντικά «σωστά» στελέχη τους.


Κύρος και γνησιότητα τα κριτήρια επιλογής
Θα ήταν, ίσως, τολμηρό να επισημάνω, ως σημαντικά χαρακτηριστικά το κύρος (και μάλιστα το εσωτερικό κύρος του ατόμου), τη γνησιότητα και την ηθική υπεροχή. Αλλά, είναι και τα μόνα, τα οποία όταν υπάρχουν στους εργαζόμενους, δημιουργούν τη σταθερή βάση ενός υγιούς εργασιακού περιβάλλοντος και κατ’ επέκταση μιας «σωστής» εταιρείας. Χαρακτηριστικά, που δίνουν τη δύναμη στο άτομο να οδηγηθεί σε αυτό-παρακίνηση, αναζήτηση και δημιουργία, καθώς και να καθοδηγήσει καταστάσεις ή άτομα, ως παράδειγμα.

«Το κύρος δεν είναι ούτε μια απτή ιδιότητα, ούτε κάτι το οποίο σε κάθε ειδικότερη εκδοχή εννοούν όλοι, με τον ίδιον τρόπο.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, για να δημιουργηθεί σχέση κύρους απαιτείται και κάτι ακόμα. Θα πρέπει αυτός που διαθέτει το κύρος να πιστεύεται ή να δίνει την εντύπωση, πως σε ό,τι λέει ή πράττει, ένα χρέος αλήθειας τον διατρέχει, μια εσωτερική γνησιότητα (αυθεντικότητα), που υπαγορεύει ή κατευθύνει τη συμπεριφορά του», αναφέρει στγκεκριμένα ο Ιωάννης Δ. Μεταξάς, καθηγητής της Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο τελευταίο βιβλίο του και συνεχίζει:

«Κύρος δεν είναι, η αίσθηση αυτόματης και εντελώς ανεξήγητης επιβολής που προκαλείται στους άλλους από “Κάποιον” που κατέχει ένα τυπικό αξίωμα σημαντικό. Ούτε διαθέτει κύρος εκείνος τον οποίον ορισμένοι δείχνουν πως τον σέβονται επειδή τον έχουν ανάγκη».

Και σε αντίστοιχη ομιλία του ο καθηγητής σημειώνει:

«Κύρος υπάρχει όταν οι υπόλοιποι το αισθάνονται. Τότε έχουμε το “εσωτερικό κύρος”, το οποίο αποπνέει το σεβασμό. Είναι το κύρος εκείνο που προϋποθέτει εσωτερική καλλιέργεια και προσωπική ευγένεια. Σε αυτή την περίπτωση του εσωτερικού κύρους, ακόμα και εάν κάποιος δε συμφωνεί, αισθάνεται την αλήθεια και την αυθεντικότητα του και το αναγνωρίζει και το αποδέχεται, γιατί υπάρχει η ΗΘΙΚΗ ΥΠΕΡΟΧΗ».

Αυτή η ηθική υπεροχή, φαίνεται να είναι, η δύναμη και η διαφορά, που χρειάζονται τα στελέχη, που καλούνται καθημερινά να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στις αλλαγές που συντελούνται στην οικονομία, την τεχνολογία, την επιστήμη και, γενικότερα, το κοινωνικό γίγνεσθαι.


Η καλή νεράιδα είναι μέσα μας
Γιατί πέρασε η εποχή που ήταν δεδομένο, ότι στο χώρο της εργασίας οι ανθρώπινες σχέσεις, μεταξύ των εργαζομένων μπορούν και πρέπει αυτομάτως, να είναι ιδανικές ή δίκαιες. Τα προβλήματα γύρω μας εντάθηκαν και δε θα πάψουν να υπάρχουν, οι εποχές θ’ αλλάζουν και ο ατομικισμός που επικρατεί δε βοηθάει κανέναν να έχει μια σφαιρική αντίληψη των προβλημάτων ή των λύσεων τους.

Και όταν δεν υπάρχει σφαιρική αντίληψη των προβλημάτων, τότε εύκολα το άτομο γίνεται μέρος του προβλήματος και δεν μπορεί να παρέχει λύση!! Παραμένει έτσι, εγκλωβισμένο σ’ ένα χώρο εργασίας που γίνεται ολοένα και πιο πιεστικός.

Και είναι γεγονός, πως λίγο-πολύ, όλοι αντιμετωπίζουμε καθημερινά αυτή την πίεση, τα αδιέξοδα, το άγχος, τις τριβές και τον πόλεμο εξουσίας. Ξεχνάμε την αυθεντική ανθρώπινη φύση μας και δεν ανταλλάσσουμε ούτε μια απλή τυπική «καλημέρα».

Όλοι, όμως, ευχόμαστε, στην καθημερινή μας συνύπαρξη με συναδέλφους, η επικοινωνία μας να είναι αρμονική και ομαλή. Να είναι ευχάριστη και να χαρακτηρίζεται από αμοιβαία κατανόηση. Όμως κάτι τέτοιο, δε γίνεται, ως δια μαγείας. Καθώς προσγειωνόμαστε στην πραγματικότητα και, γενικά, καθώς μεγαλώνουμε, ανακαλύπτουμε πολύ καλά, πως το ραβδάκι της νεράιδας εξαφανίζεται και είναι στο χέρι μας και μόνο, να κάνουμε την επικοινωνία μας και τελικά τη ζωή μας, όπως εμείς επιλέγουμε και καθορίζουμε. Το θέμα, όμως, είναι πως στην πορεία μπερδεύουμε τις επιλογές μας. Είναι πολλές οι φορές που αναγκάζονται τα άτομα, να «ξεχνούν» και να «θάβουν» τις αξίες τους ή να μην τις επικοινωνούν, γιατί δεν τους ζητούνται.

Γιατί εάν οι ανάγκες του εταιρικού περιβάλλοντος, κάπως αλλιώς διαμορφώνονται και τα όρια του σωστού και του λάθους γίνονται δυσδιάκριτα, ενώ η ισορροπία λογικής και καρδιάς εξαφανίζεται, τα άτομα με ηθική υπεροχή, ενώ συμπεριφέρονται ανάλογα με αυτή και έχουν μια ολοκληρωμένη προσωπικότητα, με συναισθηματική νοημοσύνη, και με αίσθηση δικαίου και σεβασμού στον άνθρωπο και τις αξίες, δυσκολεύονται να νιώσουν μέρος του συνόλου αυτού και το πιθανότερο είναι πως δε δίνουν το 100% του δυναμικού τους, γιατί… δεν τους ζητείται.

Και ενώ είναι άτομα, που μπορούν να διαχειρισθούν τις δυσκολίες, που προκύπτουν στην καθημερινότητά τους, αλλά και στο πιεστικό και ανταγωνιστικό εργασιακό περιβάλλον τους, με συνέπεια και, πολλές φορές, με χιούμορ και θετική αντιμετώπιση, στρέφουν το ενδιαφέρον τους σε άλλο εργασιακό περιβάλλον, όπου μπορούν να νιώσουν περισσότερο επιθυμητοί και δημιουργικοί.

Έχουν επίγνωση της κατάστασης και με προσπάθεια, πολλές φορές με περισσότερη απ’ ό,τι είναι δυνατό, παραμένουν σταθεροί στον εαυτό τους και συνεπείς στις αξίες τους και τελικά καταφέρνουν να οδηγούν την επικοινωνία τους, τη σχέση τους με την εργασία, αλλά και τη ζωή τους σε μονοπάτια, που τους δίνουν ηρεμία και ικανοποίηση.

Είναι σημαντικό στις εταιρείες, να υπάρχουν άτομα με αυτή τη σταθερότητα και τη γνησιότητα, για να επαναφέρουν στο εσωτερικό τους το χαμόγελο και το αίσθημα του «ανήκειν», αυξάνοντας έτσι και την ποιοτική και οικονομική τους αξία.

Ας βρούνε λοιπόν, αυτές οι εταιρείες που θέλουν να ξεχωρίσουν, την κατάλληλη στιγμή να αξιοποιήσουν το ήδη ανθρώπινο δυναμικό, καλλιεργώντας αυτά τα χαρακτηριστικά ή να προσελκύσουν στελέχη, που οι πράξεις και η συμπεριφορά τους, βασίζεται σ’ αυτή τη γνησιότητα και την ηθική υπεροχή. Αν οι εταιρείες θέσουν σε προτεραιότητα σ’ αυτά τα στελέχη… σιγά-σιγά θα βρίσκονται όλο και περισσότερα άτομα με αντίστοιχη συμπεριφορά.

Ας δοθεί η ευκαιρία στους εργαζόμενους ν’ ανακαλύψουν ξανά τις αξίες, που θα τους αποκαλύψει η δύναμη αυτής της έννοιας και θα τους κάνει ανθρώπους με ΚYΡΟΣ, τουλάχιστον στη δική τους ζωή!

ΠΗΓΕΣ:
1. Υπαινικτικά πορτραίτα, Η ανεπαίσθητη απεικόνιση του κύρους, Α-Ι. Δ. Μεταξάς, Εκδόσεις Καστανιώτη
2. Εισήγηση Καθηγήτή Ι. Μεταξά, “Αποτελεσματική Ηγεσία & Επικοινωνία”, Νοέμβριος 2006