Ο κορυφαίος Management Thinker και κεντρικός ομιλητής του 14ου People Management Executive Seminar, Stewart Friedman, μίλα αποκλειστικά στο HR Professional για το πως μπορούμε, ακολουθώντας τη μεθοδολογία του Total Leadership, να επιτύχουμε πληρότητα και υψηλή απόδοση σε όλες τις πτυχές της ζωής μας.

    HR Professional: Τι σας ώθησε να δημιουργήσετε το Total Leadership Program;

Stewart Friedman: Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Ford Motor Company μου ζήτησε να αναλάβω το 2009 επικεφαλής ανάπτυξης ηγεσίας της εταιρείας σε παγκόσμιο επίπεδο. Πήρα άδεια από τη θέση του Καθηγητή στο Wharton School για 2,5 χρόνια, προκειμένου να φέρω την αποστολή εις πέρας. Ήταν πραγματικά μια συναρπαστική περίοδος. Στόχος μας ήταν να μεταμορφώσουμε την κουλτούρα και να ενεργοποιήσουμε τις δημιουργικές δυνάμεις του ανθρώπινου δυναμικού της Ford, κατευθύνοντας το ταλέντο που υπήρχε στον οργανισμό στην ανάπτυξη καινοτομίας. Μία δεκαετία πριν από εκείνη την εποχή ήμουν διευθυντής στο Wharton Work/Life Integration Project, καθώς και στο Wharton Leadership Program. Η έρευνα που είχαμε εκπονήσει και οι ιδέες πρακτικής εφαρμογής στις οποίες είχαμε καταλήξει, αποτέλεσαν τη βάση για τον σχεδιασμό των προγραμμάτων που υλοποίησα με την ομάδα μου στη Ford. Αναπτύξαμε το πρόγραμμα Total Leadership όχι απλά ως σύνολο αρχών, αλλά ως μεθοδολογία για τη βελτίωση της απόδοσης σε όλους τους τομείς της ζωής του ανθρώπου – εργασία, οικογένεια, κοινωνικό σύνολο και εαυτός- βασισμένοι στη θεμελιώδη αντίληψη ότι η ηγεσία δεν αφορά μόνο στην καριέρα, αλλά στη ζωή συνολικά. Πέτυχαμε το engagement των ανθρώπων αντιλαμβανόμενοι τι είναι αυτό που μετρούσε περισσότερο στη ζωή τους και βοηθώντας τους να σχεδιάσουν πρακτικές αλλαγές που είχαν θετικό αντίκτυπο σε όλες τις πτυχές της ζωής τους.

    HR P.: Έχετε ισχυριστεί ότι η έννοια του work-life balance είναι παραπλανητική και δεν δουλεύει στην πράξη. Γιατί το πιστεύετε; Σε τι διαφοροποιείται από το total leadership;

S. F.: Το πρόβλημα με τη λογική του work-life balance, όπως εξηγώ εδώ και σχεδόν 3 δεκαετίες, είναι ότι ενέχει την έννοια του συμβιβασμού μεταξύ της επαγγελματικής και της υπόλοιπης ζωής του ατόμου. Δεν αμφισβητώ ότι συχνά χρειάζεται να θυσιάσουμε πράγματα, δεν είναι εύκολο να τα έχουμε ταυτόχρονα όλα. Ωστόσο, ο στόχος της ισορροπίας προϋποθέτει διαφορετικές βαρύτητες και υποδηλώνει ότι πάντα πρέπει κάτι να αφήσουμε πίσω μας, να εγκαταλείψουμε ένα κομμάτι της ζωής μας προκειμένου να τα καταφέρουμε στα υπόλοιπα. Αυτή η αντίληψη αυτόματα περιορίζει τη δημιουργικότητά μας και την πραγματική δυνατότητα που έχουμε, αν λειτουργήσουμε έξυπνα, να διεκδικήσουμε αυτό που ονομάζω «κερδοφόρα τετράδα» (four-way wins), δηλαδή επιτυχία και ικανοποίηση σε όλους τους τομείς της ζωής μας. Ο στόχος δεν είναι ουτοπικός, απλά δεν ξέρουμε πώς να τον κυνηγήσουμε. Αυτό ακριβώς επιτυγχάνουμε μέσα από το πρόγραμμα του Total Leadership, με ένα συστηματικό και τεκμηριωμένο τρόπο, με αποδεδειγμένη επιτυχία εφαρμογής σε επιχειρήσεις και στελέχη ανά τον κόσμο.

    HR P.: Μπορείτε να αναφέρετε κάποιες από τις εταιρείες που το έχουν εφαρμόσει με επιτυχημένα αποτελέσματα;

S. F.: Έχουμε συνεργαστεί τόσο με διεθνείς οργανισμούς όσο και με τοπικές επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο, όπως: Cisco, United Health Group, BBVA, Citigroup, ING, Deutsche Bank, Goldman Sachs, EY, Bloomberg, Coca Cola, Google, Microsoft, JP Morgan, P&G, ebay, Pfizer, New York Times, Subaru, Disney, Deloitte, Accenture, IBM, Merck κ.ά.

    HR P.: Πιο συγκεκριμένα, πώς επηρεάζει την εργασιακή απόδοση και ικανοποίηση;

S. F.: Η έρευνά μας σε χιλιάδες ανθρώπους σε διαφορετικά μέρη του κόσμου έχει αποδείξει ότι οι ασκήσεις που εκπονούν τα στελέχη στο πλαίσιο του προγράμματος Total Leadership (οι οποίες μεταξύ άλλων επιτρέπουν να εντοπίσουμε τις αξίες και το όραμά μας, να αναγνωρίσουμε ποιοι είναι οι πιο σημαντικοί άνθρωποι στη ζωή μας, να συμφωνήσουμε από κοινού τις αμοιβαίες προσδοκίες μας και να πειραματιστούμε στην πρακτική εφαρμογή των four-way wins) αυξάνουν την ικανοποίηση και την απόδοση πολύπλευρα, σε όλες τις πτυχές της ζωής. Πέρα από πιο soft μετρήσεις της απόδοσης (όπως η μείωση του στρες), η αποτελεσματική επίδραση του total leadership στην απόδοση έχει αποδειχθεί και με αριθμούς, στη βελτίωση των οικονομικών αποτελεσμάτων και την ανάπτυξη ηγετικών δεξιοτήτων στις επιχειρήσεις που συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Παραδόξως, τα οικονομικά αποτελέσματα βελτιώνονται όταν οι άνθρωποι αφιερώνουν λιγότερο χρόνο στην εργασία και περισσότερο χρόνο στους άλλους τομείς της ζωής τους. Γιατί μαθαίνουν να δουλεύουν πιο έξυπνα, χωρίς εξωτερικούς περισπασμούς και πιο επικεντρωμένα σε ό,τι είναι πραγματικά σημαντικό.


    HR P.: Η ελληνική οικονομία βρίσκεται ακόμη σε κρίση, οι επιχειρήσεις αγωνίζονται να επιβιώσουν, η ανεργία είναι υψηλή και οι εργοδότες πιέζουν λιγότερους ανθρώπους για να παραδώσουν περισσότερα: σε αυτό το πιεστικό περιβάλλον, πόσο εύκολο είναι για τους ηγέτες και τους εργαζόμενους να εφαρμόσουν τις αρχές του total leadership στη ζωή τους;

S. F.: Σίγουρα δεν είναι εύκολο, είναι όμως απόλυτα εφικτό. Έχω μάλιστα διαπιστώσει στην πράξη ότι η μεθοδολογία του total leadership είναι ιδιαιτέρως χρήσιμη σε τέτοιες περιόδους αυξημένης πίεσης. Και αυτό γιατί ενισχύει την ανθεκτικότητα της επιχείρησης και των στελεχών απέναντι στις δυσκολίες, τους βοηθά να εστιάσουν τις προσπάθειές τους στο πώς θα φέρουν τα αποτελέσματα που χρειάζονται και, παράλληλα, διευκολύνει την καινοτόμο και δημιουργική σκέψη.

    HR P.: Πώς μπορούμε να εφαρμόσουμε τη μεθοδολογία στην πράξη, όταν το σύγχρονο εργασιακό περιβάλλον προωθεί ή ενίοτε επιβάλλει την 24/7 διαθεσιμότητα;

S. F.: Πράγματι, σχεδόν όλα τα άτομα που συναντώ παλεύουν με τις υψηλές απαιτήσεις της εργασίας στην ψηφιακή εποχή. Μία από τις πιο κοινές πρακτικές που μπορεί κάποιος να ακολουθήσει είναι να δοκιμάσει νέους τρόπους για να ορίσει τα όρια μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής: για παράδειγμα, να διαπραγματευθεί με προϊσταμένους και συνεργάτες την επιθυμία του να παραμένει εκτός σύνδεσης/πρόσβασης για συμφωνημένα χρονικά διαστήματα, τα οποία θα αφιερώνει στην οικογένειά του. Αυτό που διαπιστώνουν οι περισσότεροι στην πράξη είναι ότι τελικά αυτοσαμποτάρονται και ότι έχουν περισσότερη ελευθερία και υποστήριξη από ό,τι πίστευαν αρχικά. Το κλειδί είναι να επικοινωνήσει κανείς ξεκάθαρα ότι αυτή η οριοθέτηση δεν εξυπηρετεί μόνο τα δικά του συμφέροντα, αλλά και της επιχείρησης. Για παράδειγμα, θα μπορούσατε να προτείνετε στο αφεντικό σας να δοκιμάσετε τον επόμενο μήνα να είστε offline κάθε Τρίτη μετά τις 3μ.μ. Και να εξηγήσετε ότι αυτό θεωρείτε ότι θα βελτιώσει την απόδοσή σας, καθώς σε αυτό το διάστημα θα μπορέσετε να διαχειριστείτε ένα σημαντικό προσωπικό ζήτημα που σας αποσπά την προσοχή και τον χρόνο κατά τη διάρκεια της μέρας. Αν μετά τον μήνα δεν υπάρξει βελτίωση στην απόδοσή σας, τότε συμφωνείτε να επιστρέψετε στο υφιστάμενο καθεστώς. Οι περισσότεροι προϊστάμενοι θα ήταν πρόθυμοι να δεχθούν μια τέτοια πρόταση, ιδίως επειδή βλέπουν την προοπτική για αμοιβαίο, όχι μόνο προσωπικό σας, όφελος.

    HR P.: Πώς μπορεί το HR να βοηθήσει στην προώθηση του total leadership στον οργανισμό στην πράξη;

S. F.: Αυτό που κάνουν οι περισσότεροι πελάτες μας είναι ότι ξεκινούν με μία πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος. Είναι σημαντικό να αποδειχθεί πρώτα η αποτελεσματικότητα και η επίδρασή του στην κουλτούρα σε μικρή κλίμακα και στη συνέχεια να τροποποιηθεί για να έχει το μέγιστο αντίκτυπο όταν εφαρμοστεί σε όλο το εύρος του οργανισμού. Σε αυτή την προσπάθεια, ο ρόλος του HR είναι κρίσιμος: το HR είναι αυτό που αναλαμβάνει την οργάνωση του έργου, τη συλλογή των αποτελεσμάτων και την παρουσίαση των πλεονεκτημάτων που θα αποκομίσει ο οργανισμός και οι άνθρωποί του.

    HR P.: Ποια είναι τα πιο συνηθισμένα εμπόδια που μας αποτρέπουν από το να ζήσουμε «ολοκληρωμένα»;

S. F.: Υπάρχουν πολλά, τα κυριότερα όμως είναι εσωτερικά- λανθασμένες πεποιθήσεις που έχουμε για τον εαυτό μας και την ικανότητά μας να προχωρήσουμε σε ουσιαστικές και βιώσιμες αλλαγές. Πάρα πολλοί άνθρωποι αισθάνονται ενοχικά ή φοβούνται να δοκιμάσουν νέους τρόπους δράσης. Ξεκαθαρίζοντας μέσα μας τι και ποιος μετρά περισσότερο στη ζωή μας και κάνοντας στη συνέχεια μικρά βήματα, χτίζουμε σταδιακά ολοένα και περισσότερο αυτοπεποίθηση και εμπειρία στο πώς να λειτουργούμε αποτελεσματικά με διαφορετικό τρόπο.

    HR P.: Θα μπορούσατε να αναφέρετε παραδείγματα δημόσιων προσώπων που ενσωματώνουν τις αρχές του total leadership;

S. F.: Στο βιβλίο μου «Leading the Life you Want» περιγράφω το προφίλ 6 δημόσιων προσώπων (μεταξύ των οποίων οι Michelle Obama, Bruce Springsteen και Sheryl Sandberg), οι οποίοι αντιπροσωπεύουν τις αρχές του Total Leadership, αν και φυσικά υπάρχουν πολύ περισσότερα παραδείγματα. Επέλεξα αυτά τα συγκεκριμένα πρόσωπα απλά για να καταδείξω πώς σημαντικοί άνθρωποι, εντελώς διαφορετικοί μεταξύ τους, έχουν κατακτήσει τις βασικές δεξιότητες του total leadership: να είναι αυθεντικοί, ολοκληρωμένοι και καινοτόμοι.