«Αν δεν το κάνω εγώ, δεν θα γίνει σωστά!». Όσο ψηλότερα στην ιεραρχία βρίσκεται ένα στέλεχος, τόσο συχνότερα ακούμε στο coaching ότι νιώθει μεγάλη πίεση, γιατί αναγκάζεται να πάρει πάρα πολλά πράγματα πάνω του που δεν μπορεί να τα εμπιστευτεί σε κανέναν άλλον.

Σίγουρα οι ταχύτατοι ρυθμοί της αγοράς και των επιχειρήσεων οδηγούν πολλές φορές στη βραχυπρόθεσμη λύση να φέρουμε σε πέρας μια εργασία μόνοι μας αντί να αφιερώσουμε χρόνο να εκπαιδεύσουμε κάποιον άλλον ώστε σταδιακά να αποδεσμευτούμε από αυτήν. Επίσης, όλα τα άτομα μιας ομάδας δεν είναι των ιδίων δυνατοτήτων.

Όμως, συχνά η δήλωση «Αν δεν το κάνω εγώ, δεν θα γίνει σωστά!» αποτελεί δείγμα micromanagement, δηλαδή ενός στυλ ηγεσίας που βασίζεται στη σχεδόν ασφυκτική επίβλεψη και παρέμβαση.

Ποια «συμπτώματα» παρουσιάσει ένας micromanager:

  • δεν αναθέτει συνήθως εργασίες
  • όταν αναθέτει, παρεμβαίνει σε κάθε βήμα
  • σπεύδει να διορθώσει με επικριτική διάθεση και όχι με στόχο την ανάπτυξη
  • αναλώνεται στα εκτελεστικά καθημερινά καθήκοντα, χωρίς να του μένει χρόνος για στρατηγική σκέψη
  • αποθαρρύνει τη λήψη πρωτοβουλιών
  • σπανίως επιβραβεύει
  • ο νους του είναι διαρκώς στη δουλειά
  • εμμένει στη λεπτομέρεια, βλέποντας το δέντρο και όχι το δάσος.

Ως αποτέλεσμα καλλιεργείται κλίμα δυσπιστίας και δυσαρέσκειας. Στο πλαίσιο της αυτοεκπληρούμενης προφητείας η ομάδα δεν μπορεί τελικά να ανταποκριθεί σε νέες προκλήσεις ούτε να δείξει υπευθυνότητα, αφού δεν εκπαιδεύεται ανάλογα. Άρα την κρίσιμη στιγμή που η συνεισφορά της απαιτείται, αποδεικνύεται παροπλισμένη. Ο ίδιος ο micromanager καταλήγει αργά ή γρήγορα σε ξεσπάσματα θυμού και κρίσεις άγχους από τον υπερβολικό φόρτο και το αίσθημα ότι δεν μπορεί να εμπιστευτεί κανέναν.

Οι αιτίες που οδηγούν σε αυτό το φαύλο κύκλο είναι η ανάγκη για έλεγχο, η τελειομανία, η δυσπιστία, κυρίως όμως η πηγή όλων αυτών: ο φόβος της απόρριψης και της αποτυχίας. Είναι άραγε εξ ορισμού μοναχικά στην κορυφή; Ή εμείς επιλέγουμε να κινηθούμε μοναχικά για λόγους (αν)ασφάλειας;

Oδηγός επιβίωσης και αυτοβελτίωσης
Η καθημερινή συνεργασία με έναν micromanager και η αντιμετώπιση macro προκλήσεων, δημιουργεί συναισθήματα θυμού και απογοήτευσης που μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και σε παραίτηση ή σε βεβιασμένη επαγγελματική μετακίνηση.

Αν καλείστε να διαχειριστείτε έναν/μία micromanager:

  • Δείξτε ενσυναίσθηση, αναγνωρίζοντας την ανασφάλεια ως βαθύτερη αιτία. Φροντίζετε να καθησυχάζετε αυτό το φόβο με τη συμπεριφορά σας; Ή μήπως έχετε μπει, συνειδητά και μη, σε ψυχολογία αναμέτρησης δυνάμεων;
  • Δημιουργήστε με δική σας πρωτοβουλία διαδικασίες τακτικής ενημέρωσης. Αν βρείτε έναν work-smart-not-hard και παράλληλα κατατοπιστικό τρόπο, και οι δυο πλευρές θα απολαμβάνετε περισσότερη ηρεμία.
  • Ζητήστε τη συμβουλή του/της micromanager. Και να έχετε μια ήδη διαμορφωμένη άποψη, αντικαταστήστε το ! με ;. Δηλαδή αντί: «Να κάνουμε αυτό!» προτείνετε: «Πώς σας ακούγετε να κάναμε αυτό…;» Περνάτε το μήνυμά σας, τονώνοντας και την αυτοπεποίθηση του «τελικού» decision maker.
  • Αξιοποιήστε την επιλεκτική ακοή με μια διάθεση αντίστροφης ψυχολογίας. Παρακάμψτε πιθανή γκρίνια και κρατήστε τις χρήσιμες πληροφορίες, χωρίς να αφήνετε τον εαυτό σας να το πάρει προσωπικά.
  • Παρατηρήστε τις πιο συχνές αιτίες έκρηξης. Τι πραγματικά ενοχλεί και πώς μπορείτε να δράσετε προληπτικά;
  • Χαμογελάστε και βάλτε χιούμορ στις καταστάσεις. Είναι μεταδοτικό!

Αν πάλι κάποιο εσωτερικό καμπανάκι χτυπάει ότι εσείς είστε ένας/ μία micromanager:

  • Παρατηρήστε πότε εντείνεται η ανάγκη σας για micromanagement. Με ποιους ανθρώπους; Σε ποιες εργασίες; Για ποιο λόγο;
  • Θυμηθείτε πώς νιώθατε, όταν εσείς ήσασταν «θύμα» micromanagement. Ποιες συμπεριφορές σας κούραζαν;
  • Αντιθέτως, παρατηρήστε άλλους managers που λειτουργούν πολύ πιο φιλελεύθερα. Πώς διοικούν την ομάδα τους; Πώς διασφαλίζουν το αποτέλεσμα;
  • Καταγράψτε όσα έχετε εσείς οι ίδιοι να κερδίσετε, και πρακτικά και ψυχικά, αν απεμπλακείτε από τις καθημερινές εργασίες που έχετε επωμιστεί οικειοθελώς.

Ο πειραματισμός με νέες συμπεριφορές μας κάνει συχνά να πηγαίνουμε από το άσπρο στο μαύρο. Μην ανησυχείτε, η διάθεση αυτοβελτίωσης θα φέρει και την επιθυμητή απόχρωση του γκρίζου.