Στο πλαίσιο ενός οργανισμού, για να είναι μία απόφαση, ένα σύστημα η μία διαδικασία αποδεκτά και εν συνεχεία να εφαρμοστούν επιτυχώς, οφείλουν να διέπονται από δικαιοσύνη.

«Η γυναίκα του Καίσαρα δεν αρκεί να είναι τίμια, πρέ- πει και να φαίνεται τίμια», δηλαδή να την αντιλαμ- βάνονται ως τίμια. Με τον ίδιο τρόπο και τα συστήματα ενός οργανι- σμού, σύμφωνα με τα οποία εξασφαλίζεται η εύρυθμη και κερδοφόρα λειτουργία του, δεν θα πρέπει μόνο να είναι δίκαια, αλλά χρειάζεται τα εμπλεκόμενα μέρη να τα αντιλαμβάνονται και ως δίκαια. Και αυτό διότι είναι ασφαλές να υποστηρίξουμε με βεβαιότητα ότι κανείς δεν αποδέχεται οτιδήποτε θεωρεί άδικο. Αντιθέτως, μπροστά στην αδικία όλοι προβάλλουν αντίσταση χρησιμοποιώντας τα όποια μέσα έχουν στη διάθεσή τους.

Τα τελευταία χρόνια τόσο οι οργανισμοί όσο και τα ίδια τα τμή- ματα ανθρώπινου δυναμικού έχουν θέσει ως προτεραιότητα τη διοί- κηση της απόδοσης, λόγω της θετικής συσχέτισης που παρουσιάζει με τα έσοδα και κατ’επέκταση τα κέρδη ενός οργανισμού. Φαίνεται να επενδύουν ολοένα και περισσότερο χρόνο αλλά και οικονομικούς πόρους σε αυτό που ονομάζουμε performance management, αναζη- τώντας εργαλεία και νέες μεθόδους που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες τους. Παρά τους πόρους, ωστόσο, που διαθέτουν οι εταιρείες για τη διαιδκασία και τα συστήματα αξιολόγησης, οι εργαζόμενοι συ- νεχίζουν να δηλώνουν απογοητευμένοι, με τη δικαιοσύνη να εμφα- νίζεται ως το μεγαλύτερο πρόβλημα του τρόπου αξιολόγησης. Γιατί είναι τόσο σημαντικός παράγοντας; Σύμφωνα με άρθρο του HBR με τίτλο «People Don’t Want to Be Compared with Others in Performance Reviews. They Want to Be Compared with Themselves», αν ένας εργα- ζόμενος δεν πιστεύει ότι το σύστημα βάσει του οποίου αξιολογείται είναι δίκαιο, τότε είναι πολύ πιθανό το feedback που θα λάβει να προ- ωθηθεί στον «κάλαθο των αχρήστων» και κυρίως να μην προχωρήσει σε καμία βελτιωτική ενέργεια. Από την άλλη πλευρά, ποια είναι εκεί- να τα στοιχεία που θα κάνει ένα σύστημα αξιολόγησης να φαίνεται δίκαιο;

Σύμφωνα με το ίδιο άρθρο, το «σημείο αναφοράς» που χρησιμο- ποιούν οι managers των ομάδων για να αξιολογήσουν την απόδοση είναι και αυτό που ενισχύει ή αποδυναμώνει τη δίκαιη εικόνα του συστήματος. Συγκεκριμένα, φαίνεται να υπάρχουν δύο ενδεικτικά σημεία αναφοράς που μπορούν να χρησιμοποιηθούν:

  • Η απόδοση του εργαζόμενου σε προηγούμενο χρόνο, αξιολο- γώντας ταυτόχρονα και το πόσο (ή όχι) έχει εξελιχθεί το ίδιο το στέλεχος στο πέρασμα του χρόνου (temporal comparison evaluations).
  • Η απόδοση κάποιου άλλου συναδέλφου κατά την ίδια περίοδο (social comparison evaluations).

Ποια από τις δύο πρακτικές γίνεται αντιληπτή ως πιο δίκαιη προσέγγιση από έναν εργαζόμενο; Φυσικά η πρώτη, καθώς το στέλε- χος πιστεύει ότι είναι περισσότερο εξατομικευμένη, επειδή θεωρεί ότι ο manager του έχει λάβει υπόψιν του προσωπικά χαρακτηριστικά αλλά και τις συνθήκες / δυσκολίες με τις οποίες ήρθε αντιμέτωπος ο ίδιος. Κάνοντας μία γρήγορη ανάγνωση σε όλα τα παραπάνω, εσείς έχετε αναρωτηθεί πόσο δίκαιο αντιλαμβάνονται οι εργαζόμενοι το δικό σας σύστημα αξιολόγησης;