Η μετάφραση της κρίσης σε αριθμούς αποτελεί τον έναν τρόπο καταγραφής και ερμηνείας μίας κατάστασης. Ο άλλος αφορά τον ανθρώπινο παράγοντα. Η ύφεση δημιουργεί σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχολογική και σωματική κατάσταση των ανθρώπων, που κατ’ επέκταση συνεπάγεται κόστος που πρέπει να υπολογίζουν οι εταιρείες. Τα Employee Assistance Programs μπορούν να σταθούν στο πλευρό εργαζόμενων και εταιρειών, προλαμβάνοντας την ανθρώπινη ύφεση.

Η ανεργία, η ανασφάλεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός αποτελούν δυστυχώς τη σημερινή θλιβερή ελληνική πραγματικότητα. Τα ποσοστά της ανεργίας έχουν πάρει την ανιούσα και οι προβλέψεις για το άμεσο μέλλον δεν είναι καθόλου ευοίωνες. Χιλιάδες ικανά στελέχη βρίσκονται σε αναζήτηση εργασίας ενώ οι συνέπειες αυτής της δυσάρεστης κατάστασης δεν πλήττουν μόνο τα ίδια τα άτομα αλλά και τις οικογένειές τους με απώτερες επιπτώσεις στην ευρύτερη κοινωνία.

Ασφαλώς τα μεγαλύτερα «θύματα» των δυσμενών συνθηκών της οικονομίας και της αγοράς είναι τα άτομα που έχουν χάσει τη δουλειά τους. Ωστόσο, και τα άτομα που παρέμειναν σε μία εταιρεία που έχει υποστεί downsizing, καλούνται να αντιμετωπίσουν το σύνδρομο του επιζήσαντα (survivor syndrome), μία κατάσταση που επιφέρει αρνητικές συνέπειες στην ψυχική αλλά και τη σωματική τους υγεία.

Μέσα στο γενικότερο κλίμα αβεβαιότητας, ακόμα και οι εργαζόμενοι σε εταιρείες που δεν έχουν περάσει από το στάδιο της αναδιάρθρωσης, δεν μπορούν να αισθανθούν ασφαλείς και επηρεαζόμενοι από τις αρνητικές προβλέψεις για την πορεία της αγοράς, ανησυχούν για το αν θα έχουν αύριο δουλειά! Οι συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς εργασίας έχουν καταστήσει τα Προγράμματα Υποστήριξης Εργαζομένων αναγκαιότητα και οι εταιρείες που εκδηλώνουν έμπρακτα το ενδιαφέρον τους για τους ανθρώπους τους προσφέρουν τέτοια προγράμματα.

EAP
Τα Employee Assistance Programs (EAP) αποτελούν ένα ολοκληρωμένο σύστημα υποστήριξης και ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού μίας εταιρείας που στοχεύει στη δημιουργία υγιών χώρων εργασίας.

Πρόκειται για μία παροχή που προσφέρεται δωρεάν στους εργαζόμενους για την αντιμετώπιση προσωπικών προβλημάτων που επιδρούν αρνητικά στην υγεία, την ευεξία και την εργασιακή τους απόδοση. Μέσω υπηρεσιών όπως coaching, αξιολόγηση, συμβουλευτική, προγράμματα υγείας και ευεξίας, εξισορρόπησης εργασιακής και προσωπικής ζωής κτλ, τα EAP βοηθούν τους εργαζόμενους να εντοπίσουν, να αναγνωρίσουν και να επιλύσουν επαγγελματικά ή/και προσωπικά τους προβλήματα.

Πρόκειται για μία οικονομική παροχή και μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των συχνών απουσιών, του turn over και στην πρόληψη του υψηλού κόστους που συνεπάγεται η αντικατάσταση ενός εργαζόμενου.

Οι συχνότερες υπηρεσίες που παρέχονται από τα EAP, σύμφωνα με παλαιότερη έρευνα του Employment Review για τις πολιτικές απασχόλησης των εταιρειών είναι η παροχή τηλεφωνικών πληροφοριών και συμβουλών (93%) και η συμβουλευτική μέσω τηλεφώνου (91%). Επίσης, συχνή είναι η πρόσωπο με πρόσωπο συμβουλευτική (71%) ενώ λιγότερο συχνές αλλά εξίσου διαδεδομένες είναι οι παραπομπές σε ειδικό σύμβουλο που είναι σε θέση να βοηθήσει σε θέματα που έχουν να κάνουν με προβλήματα υγείας, νομικά ή φορολογικά θέματα (68%).

Ακόμα, πάνω από τα μισά EAP παρέχουν συμβουλευτικές υπηρεσίες στους managers για το πώς θα διαχειριστούν θέματα στο χώρο εργασίας. Η έρευνα, που βασίστηκε στις απαντήσεις 127 εργοδοτών, φανερώνει ότι τα περισσότερα ΕΑΡ βασίζονται στην προσωπική επαφή και μόλις το 33% έχει ένα web-based στοιχείο.

Τα θέματα για τα οποία τα EAP παρέχουν υποστήριξη ποικίλουν: ασφαλές περιβάλλον εργασίας, συναισθηματικές διαταραχές, σημαντικά γεγονότα (ατυχήματα, θάνατοι), θέματα υγειονομικής περίθαλψης, χρήση ουσιών, οικονομικά ή νομικά προβλήματα, θέματα οικογενειακών ή/και προσωπικών σχέσεων, προβλήματα διαπροσωπικών σχέσεων στην εργασία κτλ.

Σχετικά με τις ενδείξεις που μαρτυρούν ότι κάποιος εργαζόμενος χρειάζεται υποστήριξη, η Νέλλυ Γιαννακά, Ψυχολόγος και Υπεύθυνη Υπηρεσιών ΕΑΡ στην Ergonomia αναφέρει: «Ο απουσιασμός, τα συχνά αιτήματα για άδεια, η χαμηλή απόδοση στην εργασία, η απώλεια συγκέντρωσης, η μειωμένη αυτοεκτίμηση, η αδυναμία στη λήψη αποφάσεων και γενικότερα οι έντονες αλλαγές στη συμπεριφορά του εργαζόμενου, θα πρέπει να στείλουν μήνυμα στον προϊστάμενο μιας επιχείρησης. Ο εντοπισμός των συγκεκριμένων αναγκών και ο σχεδιασμός παρεμβάσεων μπορούν να βοηθήσουν ουσιαστικά τον εργαζόμενο και την επιχείρηση».

Για το ίδιο θέμα τοποθετείται και η Χριστίνα Μαζουροπούλου, Ψυχολόγος, Clinical & Program Support Manager της Hellas EAP: «Οι επιχειρήσεις με την εφαρμογή εξειδικευμένων εργαλείων και μεθόδων όπως Behavioral/Psychosocial Risk Assessment αλλά και μέσω της παρατήρησης δύναται να προβούν στην αναγνώριση των συμπεριφοριστικών επικινδυνοτήτων των εργαζομένων (ενδείξεων) όπως απουσίες, παρουσιασμός, μειωμένη παραγωγικότητα, λάθη, ευερεθιστότητα, συγκρούσεις, αλλαγές στη συμπεριφορά, εσωστρέφεια, ασυνέπεια, απομόνωση, εξαρτήσεις κ.ά. που μαρτυρούν την ανάγκη τους για υποστήριξη. Ο ρόλος των EAPs, επικεντρώνεται στην εκπαίδευση του management, στην έγκαιρη αναγνώριση και εντοπισμό των αναγκών και επικίνδυνων συμπεριφορών των εργαζομένων πριν αποτελέσουν ρίσκο για τους ίδιους και για τον οργανισμό, με αντικειμενικότητα και χωρίς προσωπική εμπλοκή».

Οι υπηρεσίες που παρέχουν τα EAΡ, σε ορισμένες περιπτώσεις προσφέρονται και σε μέλη της οικογένειας του εργαζόμενου ενώ μπορούν να απευθύνονται και στη διοίκηση της εταιρείας διαδραματίζοντας καθοδηγητικό ρόλο για το πώς μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικότερα θέματα απόδοσης που σχετίζονται με τον άνθρωπο.

Ειδικά σε εποχές όπως τη σημερινή, όπου το άγχος «έχει χτυπήσει κόκκινο», για την πλειοψηφία των εργαζομένων, τα ΕΑΡ φαντάζουν ως ένας από τους πλέον αξιόπιστους τρόπους με τους οποίους οι εταιρείες μπορούν να αναδείξουν έμπρακτα το ενδιαφέρον τους για τους ανθρώπους τους.

Η έντονη εργασιακή ανασφάλεια, ο αυξημένος φόρτος και η εντατικοποίηση της εργασίας λόγω περικοπών προσωπικού, η αδυναμία εξισορρόπησης προσωπικής και εργασιακής ζωής, αποτελούν μερικούς από τους βασικούς παράγοντες που συνδέονται άμεσα με το εργασιακό στρες.


Εργασιακό στρες και υγεία
Κάποιος πολύ εύστοχα έχει παρομοιάσει το στρες με τον ήλιο. Το στρες, έως ένα βαθμό είναι ευεργετικό για το άτομο και βελτιώνει την απόδοσή του και την ποιότητα της ζωής, αφού συμβάλει ώστε τα άτομα να βιώνουν προκλήσεις στη ζωή τους. Όταν η ένταση του στρες όμως ξεπερνά κάποια όρια, τότε χάνει τις ευεργετικές του ιδιότητες και γίνεται επιβλαβές για το άτομο (Cooper et al, 1988).

Το εργασιακό στρες έχει οριστεί ως το στρες που οφείλεται στην εργασία και παρουσιάζεται όταν οι απαιτήσεις που οφείλονται σε παράγοντες εργασίας ξεπερνούν την ικανότητα αντιμετώπισης ή ελέγχου της κατάστασης (OSHA, 2000). Έχει υποκειμενική μορφή καθώς τα ίδια δεδομένα για άλλους αποτελούν πηγή στρες ενώ για άλλους όχι (ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε., 2007).

Πλήθος ερευνών αποδεικνύουν ότι ποικίλες πλευρές της εργασίας που ασκεί ένα άτομο, μπορούν να αποτελέσουν σημαντική πηγή στρες που με τη σειρά της έχει επιπτώσεις στην ψυχοσωματική υγεία καθώς και στην ασφάλεια των εργαζομένων στην εργασία.

Οι έρευνες και οι μελέτες των επιστημόνων κρούουν εδώ και καιρό τον κώδωνα του κινδύνου για την αύξηση των κρουσμάτων ψυχικών ασθενειών που οφείλονται στην κατάσταση που επικρατεί σήμερα σε αγορά εργασίας, σε εργαζόμενους και μη.

Στην Ελλάδα ένας στους τρεις αισθάνεται ανασφάλεια στην εργασία του. Αυτό προέκυψε από έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε 15 ευρωπαϊκές χώρες και στο Ισραήλ από το Ινστιτούτο Καρολίνσκα στη Στοκχόλμη (Karolinska Institutet), στην οποία συμμετείχαν περίπου 23.000 άτομα. Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο «Social Science and Medicine».

Σύμφωνα με την επικεφαλής της μελέτης Κριστίνα Λάζλο, το πολύ ενδιαφέρον στοιχείο της συγκεκριμένης έρευνας είναι ότι στους έλληνες εργαζόμενους παρατηρείται στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ υψηλής ανασφάλειας εργασίας και χαμηλής αυτοεκτίμησης υγείας. Αυτοί που βιώνουν εργασιακή ανασφάλεια, αισθάνονται κατά 71% περισσότερο ότι η υγεία τους είναι κακή, συγκριτικά με όσους αισθάνονται εργασιακά ασφαλείς. Η μελέτη καταδεικνύει ότι η εργασιακή ανασφάλεια στην Ελλάδα σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο κακής υγείας. Τα μεγαλύτερα ποσοστά ανασφάλειας στην εργασία που κατέγραψαν οι ερευνητές ήταν σε Πολωνία, (41,7%), Τσεχία (41%), Ουγγαρία (40,4%), Ολλανδία (31,7%), Ρωσία (30,8%) και Ελλάδα (28,5%). Από τις υπόλοιπες δέκα χώρες, λιγότερη ανασφάλεια αισθάνονται οι πολίτες της Ισπανίας (14,2%) και της Γαλλίας (17,6%).

Οι εργασιακοί παράγοντες, ιδίως οι σχετιζόμενοι με την οργάνωση της εργασίας, συχνά επηρεάζουν και τη σωματική ευεξία, όπως τεκμηριώνεται σε πρόσφατη έρευνα του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Υγιεινή και Ασφάλεια της Εργασίας του Τμήματος Ιατρικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.

Το στρες επηρεάζει τη σωματική υγεία επιδρώντας αρνητικά στο νευρικό, στο καρδιαγγειακό και στο ανοσολογικό σύστημα, σχετίζεται με μυοσκελετικές παθήσεις ενώ επηρεάζει αρνητικά και την ψυχική υγεία των ατόμων. Ως συνέπεια αυτής της κατάστασης, το στρες επηρεάζει τη συμπεριφορά του ατόμου αλλά και την ποιότητα ζωής του.

Ένας ακόμα όρος που έχει μπει για τα καλά στους κόλπους των εταιρειών και σχετίζεται με το εργασιακό στρες είναι το «Burnout» (ή Επαγγελματική Εξουθένωση). Ο όρος «Burnout» περιγράφει μία κατάσταση χρόνιας μείωσης των προσωπικών ενεργειακών πόρων λόγω παρατεταμένης έκθεσης σε εργασιακό στρες. Τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της επαγγελματικής εξουθένωσης είναι εκτεταμένη και μόνιμη κόπωση, συναισθηματική εξάντληση και νοητική δυσλειτουργία.


Επιπτώσεις στην επιχείρηση
Το στρες αποδεικνύεται επιζήμιο όχι μόνο για το άτομο αλλά και για την επιχείρηση, αφού οι επιπτώσεις του αποδεικνύονται οικονομικά δυσμενείς είτε μέσω των αποζημιώσεων που υποχρεούται η εταιρεία να καταβάλει λόγω τραυματισμών ή ασθενειών που οφείλονται σε στρεσογόνες συνθήκες εργασίας, είτε μέσω της χαμηλής παραγωγικότητας που προκύπτει ως αποτέλεσμα της αλλαγής της εργασιακής συμπεριφοράς του ατόμου. Προκειμένου μία επιχείρηση να θεωρείται επιτυχής οφείλει να αναλύει και να διαχειρίζεται αποτελεσματικά κάθε είδους κόστος που συνδέεται με τη λειτουργία της.

Πολλά από τα κόστη αυτά σχετίζονται άμεσα με τους εργαζόμενους και τη φροντίδα τους. Η εμφάνιση ψυχικών ασθενειών, το στρες και η επαγγελματική εξουθένωση («Burnout») αποτελούν ορισμένους από τους πιο βασικούς παράγοντες που επιβαρύνουν το σύνολο των ιατροφαρμακευτικών εξόδων μίας εταιρείας.

Ακόμα, πολλές φορές οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας τα οποία μπορεί να τους κρατήσουν μακριά από την εργασία τους για μικρό ή μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι συχνές απουσίες των εργαζομένων επιβαρύνουν άμεσα την επιχείρηση καθώς εξαιτίας τους συχνά δεν μπορεί να παραχθεί το αναμενόμενο έργο, ενώ ταυτόχρονα επηρεάζεται και η απόδοση της ομάδας στην οποία ανήκει ο εργαζόμενος.

 Ακόμα, η ροή ανανέωσης του προσωπικού (employee turnover) αποτελεί ένα συχνό φαινόμενο στο περιβάλλον των εταιρειών. Η αλλαγή των εργαζομένων συνεπάγεται αυξημένα κόστη για τους οργανισμούς. Η εκδήλωση αυτών των καταστάσεων μπορεί με τη χρήση των υπηρεσιών των ΕΑΡ να προληφθεί ή να αντιμετωπιστεί όταν τα πρώτα συμπτώματα αρχίζουν να κάνουν την εμφάνισή τους.

Ορισμένα από τα οφέλη για τις εταιρείες που υιοθετούν τα ΕΑΡ, όπως αναφέρει η Ν. Γιαννακά είναι: «Εδραίωση κουλτούρας προαγωγής της υγείας και ευεξίας, αυξημένη δέσμευση στην εταιρεία, που εκφράζεται στα αποτελέσματα της  εργασίας, καλύτερη διαχείριση των οργανωτικών αλλαγών, καλύτερο εργασιακό κλίμα και σχέσεις, βελτίωση δεξιοτήτων Διοίκησης, αναγνώριση Κοινωνικής Υπευθυνότητας και μείωση των δαπανών για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη». Και τονίζει: «Δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας το κόστος των συνεπειών από τη μη έγκαιρη αναζήτηση της κατάλληλης υποστήριξης, όταν υπάρχουν ενδείξεις ότι κάποιοι εργαζόμενοι τη χρειάζονται.

Διαφορετικά τα προβλήματα διογκώνονται και περιπλέκονται και το κόστος αυξάνεται σε κάθε περίπτωση: είτε λάβουμε μέτρα είτε όχι». Η Χ. Μαζουροπούλου αναφέρει σχετικά: «Διεθνώς έχει υπολογιστεί σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις ότι αν επηρεαστεί η ψυχική υγεία ενός εργαζόμενου, το κόστος σε άδειες, απουσίες, χαμηλή παραγωγικότητα κ.ά., ξεπερνά το συνολικό κόστος για την υλοποίηση ενός ΕΑΡ προγράμματος σε όλο τον οργανισμό.

Ενδεικτικά αναφέρουμε διεθνή στατιστικά στοιχεία σε σχέση με τα οφέλη από την Υλοποίηση ΕΑΡ Υπηρεσιών, που αποδεικνύουν και τις απώλειες μιας επιχείρησης που δεν τα εφαρμόζει:
1. 3M: το 80% των εργαζομένων σημείωσαν μείωση απουσιών από την εργασία και βελτιωμένες διαπροσωπικές σχέσεις.
2. Έρευνα Watson Wyatt:
– 77% αύξηση της ικανοποίησης των εργαζομένων από την εργασία τους
– 54% βελτίωση της υγείας τους
– 54% ενίσχυση της παραγωγικότητάς τους
? 39% μείωση των ιατροφαρμακευτικών εξόδων.
3. DuPont: Οι εργαζόμενοι που χρησιμοποιούν ΕΑΡ είναι κατά 45% περισσότερο διατεθειμένοι να προσφέρουν τo κάτι παραπάνω για την επιχείρηση.
4. R.O.I.: General Motors – 370%, Bank of America – 600%, Citibank – 465%, Pepsico – 300%».

Στο πλευρό του HR
Πολλά είναι τα στελέχη που υποστηρίζουν ότι ξοδεύουν μεγάλο ποσοστό του χρόνου τους στη διαχείριση και την αντιμετώπιση εσωτερικών συγκρούσεων και προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι. Σε έρευνα της εταιρείας προσωπικού Accountemps, τον περασμένο Μάρτιο, πάνω από 1.000 managers υποστήριξαν ότι ο χρόνος που αφιερώνουν για την αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων, αντιστοιχεί σε σχεδόν μία μέρα την εβδομάδα!

Ταυτόχρονα, ο λιτός τρόπος με τον οποίο πλέον λειτουργεί η πλειοψηφία των επιχειρήσεων με τις αυξήσεις των μισθών να έχουν μπει «στον πάγο» ενώ παράλληλα η εργασιακή πίεση έχει αυξηθεί, έχει πολλαπλασιάσει τις περιπτώσεις δυσαρέσκειας από την πλευρά των εργαζομένων. Οι συνθήκες αυτές αναπόφευκτα αυξάνουν και τις εσωτερικές συγκρούσεις. Πολλά στελέχη HR αισθάνονται να μην προλαβαίνουν να διαχειριστούν και αυτές τις καταστάσεις, μαζί με τις υπόλοιπες υποχρεώσεις που απορρέουν από το ρόλο τους ως HR Managers.

Τα στελέχη Ανθρώπινου Δυναμικού μπορεί να γνωρίζουν καλά πώς να κάνουν τη δουλειά τους αλλά να μην ξέρουν πώς να διαχειρίζονται παράπονα και προβλήματα των εργαζομένων. Αυτό προϋποθέτει ένα διαφορετικό σύνολο δεξιοτήτων. Έτσι, ενώ μπορεί να δείχνουν κατανόηση και ενσυναίσθηση, ασφαλώς δεν είναι ψυχολόγοι.

Τα Προγράμματα Υποστήριξης Εργαζομένων συνεργαζόμενα με τα τμήματα Ανθρώπινου Δυναμικού, μπορούν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που προκύπτουν από τη δυσαρέσκεια των εργαζομένων, τόσο άμεσα όσο και έμμεσα, παρέχοντας συμβουλές στα στελέχη του HR. Οι κατάλληλα προετοιμασμένοι επαγγελματίες του HR, μπορούν να διαχειριστούν πιο αποτελεσματικά μία σύγκρουση και μαθαίνουν πότε και πώς πρέπει να παρέμβουν όταν το ηθικό ή η παραγωγικότητα των ανθρώπων επηρεάζεται αρνητικά. Η δημιουργία μίας κουλτούρας ανοιχτής επικοινωνίας είναι το καλύτερο αποτρεπτικό μέσο για τις προσωπικές συγκρούσεις.

Άλλωστε, όπως προκύπτει από έρευνες, οι περισσότεροι επαγγελματίες του HR αναγνωρίζουν τη σημασία των Προγραμμάτων Υποστήριξης Εργαζομένων και τα θεωρούν ως μία επένδυση value for money.


Τα EAP διεθνώς
Οι υπηρεσίες που προσφέρουν τα EAP βρίσκουν εφαρμογή σε πολλές χώρες του κόσμου τόσο σε δημόσιες όσο και σε ιδιωτικές εταιρείες. Στην Ευρώπη τα ΕΑΡ άρχισαν να βρίσκουν μεγαλύτερη απήχηση τα τελευταία 30 περίπου χρόνια. Ειδικά τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότερες εταιρείες προσθέτουν τα EAP στη λίστα των benefits που προσφέρουν στους εργαζόμενούς τους για να τους βοηθήσουν να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες που χαρακτηρίζουν τις σημερινές αβέβαιες εποχές.

Σύμφωνα με έρευνα του 2011 της sanofi-aventis για τα health benefits, τα ΕΑΡ αποτελούν την τρίτη πιο συχνή προσφερόμενη παροχή στις εταιρείες στον Καναδά (με πρώτη την κάλυψη για παραϊατρικές υπηρεσίες και δεύτερη την κάρτα άμεσης πληρωμής για συνταγές φαρμάκων (Pay-direct Prescription drug card).

Η ευρεία ανάπτυξη των ΕΑΡ οδήγησε στην ίδρυση το 1971 στις ΗΠΑ του Διεθνή Συλλόγου Επαγγελματιών ΕΑΡ – ΕΑΡΑ (Employee Assistance Professionals Association), ο οποίος σήμερα αριθμεί πάνω από 7.000 μέλη. Ο ΕΑΡΑ μεταξύ άλλων στοχεύει στην προαγωγή της ψυχοκοινωνικής υγείας στον εργασιακό χώρο, στην προώθηση των ΕΑΡ, στη συνεχή βελτίωση της οργανωτικής του δομής προκειμένου να ικανοποιεί πλήρως τις ανάγκες των μελών του, στη στήριξη των ηθικών πρακτικών και της δεοντολογίας των εργαζομένων στα EAΡ, την επαγγελματική τους ανάπτυξη κτλ.

Κριτήρια Επιλογής
Τα Employee Assistance Programs παρέχονται στις εταιρείες κατά κύριο λόγο από εξωτερικούς εξειδικευμένους συνεργάτες. Οι πάροχοι, αφού έχουν προπληρωθεί από τον εργοδότη, προσφέρουν τις υπηρεσίες τους  στους εργαζόμενους και τα μέλη των οικογενειών τους, ενώ τα προγράμματα υποστήριξης διαμορφώνονται και εξελίσσονται σύμφωνα με τις ανάγκες του κάθε οργανισμού.

Οι εργοδότες, σύμφωνα με την επαγγελματική δεοντολογία, δεν γνωρίζουν ποιος ή ποιοι εργαζόμενοι χρησιμοποιούν τα προγράμματα υποστήριξης, εκτός από ειδικές περιστάσεις. Δεδομένου ότι τα θέματα που διαχειρίζονται τα ΕΑΡ είναι πολύ λεπτά και ευαίσθητα, η επιλογή του παρόχου πρέπει να γίνεται πολύ προσεκτικά και με αυστηρά κριτήρια.

Οι εταιρείες θα πρέπει να φροντίζουν να επιλέγουν ένα EAP που προσφέρει εξατομικευμένες υπηρεσίες, με διαθεσιμότητα 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα. Επιπλέον, θα πρέπει να εξετάζει κατά πόσο εξειδικευμένοι είναι οι επαγγελματίες που παρέχουν τις υπηρεσίες.

Σχετικά με τα κριτήρια που πρέπει να αξιολογεί μία εταιρεία πριν επιλέξει το συνεργάτη που θα της παρέχει τα ΕΑΡ, η Εβίνα Ηλιοπούλου, Ψυχολόγος, Case Manager της Hellas EAP, Μέλος Δ.Σ. Ελληνικού Παραρτήματος ΕΑΡΑ Int αναφέρει: «Mε βάση το διεθνή Σύλλογο ΕΑΡΑ Int τα βασικά κριτήρια για την επιλογή ενός ΕΑΡ παροχέα είναι να:
– είναι μέλος του τοπικού, Ευρωπαϊκού και διεθνούς Συλλόγου των ΕΑΡ’s
– έχει ως αποκλειστικό αντικείμενο εργασιών την παροχή ΕΑΡ υπηρεσιών
– διαθέτει εξειδίκευση και συνεχή επιστημονική κατάρτιση στον τομέα των ΕΑΡ’s
– διαθέτει δίκτυο εκπαιδευμένων στα ΕΑΡ συνεργατών
– διαθέτει ΕΑΡ λογισμικό για την αξιολόγηση των ποιοτικών και ποσοτικών (R.O.I.) αποτελεσμάτων χρήσης των προγραμμάτων».

Για το ίδιο θέμα, η Ν. Γιαννακά υποστηρίζει: «Ο συνεργάτης-πάροχος EAP θα πρέπει να έχει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση της Υγείας της Ευεξίας καθώς και της Ασφάλειας στο εργασιακό περιβάλλον. Μια αποσπασματική προσέγγιση μπορεί να δημιουργήσει παρενέργειες και κόστος απρόβλεπτο. Να διαθέτει την απαραίτητη τεχνογνωσία, να χαρακτηρίζεται από επαγγελματισμό, σοβαρότητα και να είναι ευέλικτος να υποβάλλει προτάσεις (αυτοτελείς ή συνεχιζόμενες) και να τα προσαρμόσει κατά τις ανάγκες. Η εμπιστοσύνη, η εμπιστευτικότητα, η συνέπεια και η παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών με υψηλή ανταποδοτικότητα θα πρέπει να είναι αδιαπραγμάτευτα κριτήρια στην επιλογή του συνεργάτη».

Win-Win
Τα EAP δεν αφορούν μόνο το ανθρώπινο δυναμικό μίας επιχείρησης που δέχεται τις υπηρεσίες αυτές αλλά και τον ίδιο οργανισμό αλλά και την κοινωνία γενικότερα, καθώς συμβάλλουν στη διαμόρφωση μίας κουλτούρας για την προαγωγή της ψυχικής υγείας στον εργασιακό χώρο. Επιπλέον, από τις υπηρεσίες των EAP επωφελούνται και οι οικογένειες των εργαζομένων, όχι μόνο άμεσα, καθώς μπορούν να απευθύνονται απευθείας στα μέλη της οικογένειας όσο και έμμεσα μέσω της βελτίωσης της υγείας – σωματικής και ψυχικής- των εργαζομένων.

Ακόμα, η διοίκηση της εταιρείας ενημερώνεται και καθοδηγείται σχετικά με θέματα που αφορούν την εργασιακή απόδοση, την παραγωγικότητα και την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού. Πρόκειται επομένως για μία μία win-win κατάσταση με οφέλη για τον εργοδότη και τον εργαζόμενο.