Σε μια εποχή όπου οι καταιγιστικοί ρυθμοί της πραγματικότητας, αρκετές φορές, μας προσπερνούν, η κρίση «καλά κρατεί» και οι απαιτήσεις για καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό αυξάνονται, οι οργανισμοί αναζητούν τρόπους να καλύψουν, με χαμηλό κόστος τις εκπαιδευτικές τους ανάγκες.

Η απάντηση για εκπαίδευση και ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού, με βασική παράμετρο την εξοικονόμηση χρημάτων αρκετές φορές έρχεται από τα προγράμματα e-learning. «Ειδικότερα τα τελευταία οκτώ χρόνια έγιναν πολύ σοβαρές επενδύσεις, αρκετών εκατομμυρίων από τον δημόσιο τομέα (για παράδειγμα το έργο Σύζευξις, το έργο της ΜΟΔ, της ΕΣΔΥ) στο τομέα του e-learning, αλλά και από μεγάλους ιδιωτικούς οργανισμούς (τράπεζες)» επισημαίνει ο Σπύρος Γκούμας, Managing Director της SQ Learn αλλά διευκρινίζει: «τα έργα αυτά όμως δεν δημιούργησαν την κρίσιμη μάζα που χρειάζεται για την ανάπτυξη μιας αγοράς και έτσι οι εταιρείες που ασχολήθηκαν με την υλοποίησή τους δεν μπόρεσαν να αναπτυχθούν ή να επιβιώσουν. Παρέμειναν στην υποτιθέμενη αγορά του e-learning κάποια τμήματα εταιρειών και μια ή δύο μικρές εταιρείες που είχαν ως αποκλειστική δραστηριότητα υπηρεσίες σχετικές με το e-learning (κυρίως μεταπώληση προϊόντων του εξωτερικού και λιγότερο με μικρές παραγωγές εκπαιδευτικού υλικού)».

Ωστόσο, σύμφωνα με τον Σπ. Γκούμα, το 2011 η κορύφωση της οικονομικής κρίσης έθεσε τους υπεύθυνους σχεδιασμού της εκπαίδευσης των εταιρειών μπροστά στην ανάγκη επίλυσης του προβλήματος, να εκπαιδεύσουν με το 40% του budget το ίδιο πλήθος ανθρώπων. Οπότε αμέσως στράφηκαν στην λύση του e-learning η οποία προσφέρει αυτή τη δυνατότητα. Δημιουργήθηκε έτσι πλέον η κρίσιμη μάζα στην αγορά η οποία μπορεί να συντηρήσει τις υπάρχουσες και φυσικά νέες εταιρείες οι οποίες θα ήθελαν να δραστηριοποιηθούν στο χώρο του e-learning. «Βέβαια επειδή η ελληνική αγορά είναι μικρή, οι εταιρείες δεν έχουν τη δυνατότητα να επιβιώσουν χωρίς ένα μέρος των εσόδων τους να έρχεται από τις ώριμες αγορές του εξωτερικού» καταλήγει ο ίδιος.

Το business case
Τα περισσότερα προγράμματα e-learning ξεκινούν από ένα business case. Είναι σημαντικό να γίνεται μια εμπεριστατωμένη ανάλυση και μελέτη ώστε να διερευνηθεί το αν μια τέτοια πρωτοβουλία για την εκπαίδευση και ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού θα δικαιολογήσει το κόστος της. Στην περίπτωση του e-learning είναι, σε αρκετές περιπτώσεις, δύσκολο να καθοριστούν τα ποιοτικά οφέλη που αποκομίζει ένας οργανισμός από τη χρήση του. Ωστόσο, επειδή το οικονομικά οφέλη τείνουν να είναι πιο εύκολο να αποδειχθούν, πολλοί οργανισμοί ξεκινούν το business case από το πόσα χρήματα μπορούν να εξοικονομήσουν από τη χρήση τέτοιων εφαρμογών.

Ιστορικά η εκπαίδευση των ανθρώπων υπήρξε ένα κέντρο κόστους, μια δαπάνη που σε περιπτώσεις περικοπών μπορεί να «θυσιαστεί» εύκολα. Αυτό που πολύ συχνά παραβλέπεται είναι ότι η εκπαίδευση σε μία αίθουσα ενδέχεται να μην είναι ικανοποιητική για τις ανάγκες που προκύπτουν καθημερινά στην εργασία.

Φυσικά η μείωση της δαπάνης για εκπαίδευση από μόνη της είναι πολύ σημαντική παράμετρος και επιτρέπει, μέσω e-learning, να υλοποιηθούν εκπαιδευτικά προγράμματα που νωρίτερα θεωρούνταν πολύ δαπανηρά. Το χαμηλότερο κόστος όμως είναι απλά η κορυφή του παγόβουνου. Θα έλεγε κάποιος ότι αποτελεί μέρος μια πρώτης προσέγγισης μιας ενοποιημένης και στρατηγικής θεώρησης του ρόλου της εκπαίδευσης στο πλαίσιο ενός οργανισμού. Μια άλλη άποψη, που πρέπει να ληφθεί υπόψη, είναι η αλλαγή της φύσης του εκπαιδευτικού αντικειμένου. Αυτή έχει αλλάξει από την ολοένα αυξανόμενη πεποίθηση ότι το πνευματικό κεφάλαιο είναι η ειδοποιός διαφορά σε έναν οργανισμό σήμερα και μια σειρά νέων προκλήσεων που αυτή η πεποίθηση επισύρει σε όσους θέλουν να αυξήσουν την αξία της γνώσης στους κόλπους ενός οργανισμού.

Η απόδοση ενός οργανισμού εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πνευματικό κεφάλαιο, δηλαδή τις γνώσεις, τις δεξιότητες, την εμπειρία και τις ικανότητες του ανθρώπινου δυναμικού. Η παραδοχή αυτή ενέχει μια μεγάλη πρόκληση για τους οργανισμούς καθώς η αξία του πνευματικού κεφαλαίου κάποιες φορές παραγνωρίζεται. Αυτή η βαθμιαία αποδυνάμωση της αξίας ενδεχομένως οφείλεται στις ραγδαίες τεχνολογικές αλλαγές, τις κανονιστικές και κοινωνικές αλλαγές, την αυξανόμενη πολυπλοκότητα του περιβάλλοντος, την τεράστια ποσότητα νέων πληροφοριών και γνώσεων καθώς και το turnover των ανθρώπων.

Είναι περισσότερο από αναγκαίο οι εταιρείες να αναπτύσσουν στρατηγική για την ανάπτυξη και εκπαίδευση των ανθρώπινων πόρων ώστε να διασφαλίζεται ότι η γνώση, η εμπειρία και συναφή απαραίτητα συστατικά επιτυχίας παραμένουν ψηλά στη λίστα των προτεραιοτήτων ενός οργανισμού. Οι απόψεις συγκλίνουν στο ότι το e-learning μπορεί να διαδραματίσει κάποιον ρόλο στην εν λόγω στρατηγική και να έχει μεγάλο αντίκτυπο στην απόδοση του οργανισμού.

Μάλιστα, σύμφωνα με στοιχεία μελέτης του US Department of Education ,το e-learning προσφέρει καλύτερη μαθησιακή εμπειρία σε σχέση με κάποια παραδοσιακά μοντέλα διδασκαλίας. Δηλαδή, οι άνθρωποι μαθαίνουν πιο γρήγορα. Επίσης, το e-learning είναι ένας μηχανισμός για την παράδοση περιεχομένου. Υποστηρίζει τη συνεργατική μάθηση και τη διάχυση της γνώσης με το να συνδέει ανθρώπους και να «χτίζει» δίκτυα επικοινωνίας. Στις σύγχρονες επιχειρηματικές κοινότητες η απόκτηση γνώσης έχει αναδειχθεί σε αναπόσπαστο κομμάτι της δραστηριότητας και σημαντικό μέσο για τη δημιουργία ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος.


Πλεονεκτήματα-Κριτήρια
«Αμεσότητα και οικονομία για την επιχείρηση χωρίς να απουσιάζουν τα στελέχη της από την εργασία τους» συγκαταλέγει στα πλεονεκτήματα του e-learning ο Γιώργος Μπαμπαλιάρης, Διευθυντής Πωλήσεων της OTEAcademy και συνεχίζει: «προσφέρει εκπαίδευση στο χρόνο και στον τόπο που εξυπηρετεί τους εργαζόμενους».

Η δυνατότητα που προσφέρει το e-learning, για τη σημαντική μείωση των δαπανών, με το να παρέχει καλύτερη παράδοση εκπαίδευσης είναι αρκούντως τεκμηριωμένη. Αυτό προκύπτει από το ότι η παράδοση του περιεχομένου στο desktop ελαττώνει το χρόνο για μετακινήσεις, προκειμένου το ανθρώπινο δυναμικό να παραστεί σε κάποια εκπαιδευτική εκδήλωση, και έτσι εξοικονομούνται χρήματα για μεταφορές, διαμονή και συναφή θέματα.

Επίσης, τα έξοδα για εκτυπώσεις εξαφανίζονται. Αν και το e-learning μπορεί να έχει κάποιο κόστος για την υποδομή και την εγκατάσταση ωστόσο το κόστος αυτό εκ του αποτελέσματος εξαλείφεται. Αλλά και η ταχύτητα της ενσωμάτωσης νομοθεσίας και κανονισμών υπολογίζεται στα πλεονεκτήματά του καθώς αυτές ενσωματώνονται και γίνονται άμεσα διαθέσιμες στους εκπαιδευόμενους. Η ταχύτητα της πρόσβασης στη γνώση μεταφράζεται φυσικά και σε αύξηση της παραγωγικότητας. Τα οφέλη για τον άνθρωπο και την επιχείρηση συνεχίζονται. Οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να επιλέξουν το ρυθμό τους χωρίς να χρειαστεί να περιμένουν κάποιους συνεκπαιδευόμενους που μπορεί να καθυστερούν.

Επιπρόσθετα, μέσα σε μια αίθουσα διδασκαλίας μπορεί να δαπανάται χρόνος για ερωτήσεις και απορίες που δεν μοιράζονται όλοι. Κι αν τα πλεονεκτήματα δελεάζουν τους υποψήφιους χρήστες αυτών των προγραμμάτων θα πρέπει να έχουν σαφή κριτήρια και συγκεκριμένες προδιαγραφές για την επιλογή τόσο της λύσης όσο και του συνεργάτη που θα αναλάβει να την υλοποιήσει.

Ο Σπ. Γκούμας αναφέρει χαρακτηριστικά τα βήματα που θα πρέπει να κάνει ένας οργανισμός:
α. Μια μελέτη σκοπιμότητας ώστε να διαπιστώσει το οικονομικό όφελος της επένδυσης.
β. Μια μελέτη οργάνωσης της εκπαίδευσης με τη χρήση της τεχνολογίας (για τη μελέτη αυτή πιθανά να χρειαστεί εξωτερικούς συνεργάτες-συμβούλους).
γ. Να προσκαλέσει κάποιες εταιρείες για να του παρουσιάσουν τις λύσεις που διαθέτουν ή που έχουν δώσει σε άλλους οργανισμούς.
δ. Να συγκεντρώσει τις προσφορές των εταιρειών και να κρίνει με βάση:
 1. Την εμπειρία του προσφέροντος.
 2. Την ποιότητα της παρεχόμενης λύσης.
 3. Το πόσο καλά η λύση που προσφέρεται ενσωματώνεται στις μελέτες που έχουν προηγηθεί.
 4. Το budget που διαθέτει.

Ο Γ. Μπαμπαλιάρης καταθέτει τη δική του άποψη αναφορικά με τα κριτήρια που πρέπει να θέτουν οι οργανισμοί για την επιλογή του συνεργάτη:

  • Η εμπειρία και η εγκυρότητα του εκπαιδευτικού οργανισμού που το παρέχει.
  • Η ευκολία στη χρήση και η διαδραστικότητα του προγράμματος.
  • Οι εκπαιδευτικές ανάγκες των εργαζομένων.
  • Τα διαθέσιμα εργαλεία ενημέρωσης της διοίκησης σχετικά με τη χρήση του προγράμματος.

Θέμα υποδομής
Επειδή οι ανάγκες των επιχειρήσεων και των ανθρώπων αλλάζουν θα πρέπει να κάνετε τις σωστές επιλογές για τις δυνατότητες υποδομής του e-learning.

Κάποιες από τις βασικές τάσεις που μπορεί να διευκολύνουν την απόφασή σας είναι οι εξής:
1. Ποικιλία έτοιμων λύσεων
Στην αγορά υπάρχει μια πληθώρα έτοιμων λύσεων για την κάλυψη των αναγκών της εταιρείας σας. Μάλιστα, καθώς οι διαδικασίες του e-learning τυποποιούνται και η αγορά βρίσκεται σε στάδιο ωριμότητας, θα επωφεληθείτε τιμών που καθιστούν το e-learning προσιτό ακόμη και σε εταιρείες με πολύ περιορισμένο προϋπολογισμό. Σημαντικός είναι, άλλωστε, και ο ρόλος των λύσεων λογισμικού ανοικτού κώδικα που είναι διαθέσιμες μέσω cloud.

2. Ενσωμάτωση του e-learning στην υποδομή
Στις αρκετές επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν intranets για την ενδοεταιρική τους επικοινωνία, υπάρχουν και αρκετά στελέχη που έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούν τα ίδια εργαλεία για την ευρύτερη διάδοση του e-learning. Οι υπεύθυνοι ανάπτυξης προσωπικού μπορούν να ενσωματώσουν κάποια συγκεκριμένα modules στην επικοινωνία τους με την ομάδα τους. Η Διεύθυνση Ανθρώπινου Δυναμικού μπορεί να προσθέσει στοιχεία του συστήματος e-learning στο σύστημα της μισθοδοσίας. Η ένταξη αυτή στοιχείων του e-learning στα άλλα συστήματα, δίνει στο προσωπικό την ευκαιρία να αφομοιώσει ευκολότερα μικρότερα κομμάτια νέας γνώσης ενώ, παράλληλα, το παρακινεί να συμμετάσχει σε περαιτέρω εκπαίδευση.

3. Η ωρίμανση του e-learning
Καθώς το e-learning περνά σε άλλο στάδιο ωριμότητας, προκύπτουν πλέον πιο εξειδικευμένα ερωτήματα σχετικά με την αξιοποίησή του και προβληματισμοί σχετικά με:

  • διατήρηση του όγκου, αλλά βελτίωση της ποιότητας του e-learning
  • προσθήκη προσομοιώσεων και άλλων εξελιγμένων δραστηριοτήτων στα προγράμματα μάθησης
  • μείωση του κόστους και της πολυπλοκότητας της εγκατάστασης, με παράλληλη αύξηση της χρήσης της
  • δημιουργία περιβάλλοντος μάθησης μέσα στο οποίο οι εργαζόμενοι μπορούν να βρουν αμέσως αυτό που αναζητούν -συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης, της πληροφόρησης και της υποστήριξης
  • διευκόλυνση των εργαζομένων στο να μαθαίνουν ο ένας από τον άλλο, μέσω κοινοτήτων, blogs και άλλων μορφών περιεχομένου που δημιουργείται από τον χρήστη.

4. Διαχείριση του περιεχομένου
Αντίστοιχα, και σε επίπεδο διαχείρισης του εκπαιδευτικού υλικού, προκύπτουν κάποιες πιο εξειδικευμένες ανάγκες:

  • γρήγορη ενημέρωση του περιεχομένου όταν αλλάζει το υλικό
  • έκδοση του περιεχομένου σε έντυπη και άλλες μορφές, ανάλογα με τις ανάγκες
  • διάθεση του περιεχομένου υπό τη μορφή FAQs ή βάσεις δεδομένων που επιτρέπουν την αναζήτηση με λέξεις-κλειδιά
  • μετάφραση του ίδιου περιεχομένου σε άλλες γνώσεις
  • κατανομή ρόλων και αρμοδιοτήτων στους υπεύθυνους ανάπτυξης περιεχομένου.

5. Ο χρήστης ως δημιουργός περιεχομένου
Η έκρηξη της χρήσης των blogs, των wikis και του podcasting, ως μορφών περιεχομένου που δημιουργεί ο ίδιος ο χρήστης, έχει έναν σημαντικό αντίκτυπο στην εκπαίδευση. Τα μέσα αυτά αποτελούν μία πλατφόρμα για μάθηση, επικοινωνία και ανάπτυξη νέων προσεγγίσεων για την επίλυση προβλημάτων. Με ποιον τρόπο μπορεί, όμως, μια επιχείρηση να καταστήσει αυτή τη συνεργατική γνώση προσιτή στο σύνολο των εργαζομένων της; Η λογική πάνω στην οποία κινούνται οι σύγχρονες επιχειρήσεις είναι αυτή των τεχνολογιών self-publishing.

6. Ανάγκη για ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων
Σε μία εποχή όπου το job description και τα καθημερινά καθήκοντα μιας συγκεκριμένης θέσης εργασίας εξελίσσονται με ρυθμούς γρηγορότερους από αυτούς που μπορούν να ακολουθήσουν τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, η διαρκής και on-the-job training είναι απαραίτητη. Τα προγράμματα e-learning βοηθάνε μια επιχείρηση να καθοδηγεί το προσωπικό της στην απόκτηση των δεξιοτήτων που είναι κρίσιμες για τη λειτουργία της, με τρόπο γρήγορο και αποτελεσματικό.

7. Ποιοτικό περιεχόμενο σε προσιτές τιμές
Κάποτε, τα παγκοσμίως «πρωτοκλασάτα» πανεπιστημιακά ιδρύματα απέδιδαν το υψηλό τους κόστος εγγραφής στη μοναδικότητά της γνώσης που παρέχουν. Σήμερα, ακόμα και οι μικρές σχολές αντιλαμβάνονται την αξία της προσαρμογής του εκπαιδευτικού περιεχομένου που χρησιμοποιούν στην τάξη σε προγράμματα e-learning. Το μοντέλο αυτό μειώνει το κόστος συμμετοχής, χωρίς να επηρεάζει την ποιότητα των εισηγήσεων που παρακολουθεί ο εκπαιδευόμενος.

8. e-learning για όλους
Στο παρελθόν, άνθρωποι που απασχολούνταν σε εξειδικευμένους κλάδους, έπρεπε να ταξιδέψουν σε αντίστοιχα εξειδικευμένα κέντρα εκπαίδευσης προκειμένου να ανακαλύψουν τις βέλτιστες πρακτικές στο αντικείμενό τους. Σήμερα, το γεγονός ότι το e-learning επιτρέπει την πρόσβαση στη γνώση απ’ οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, δημιουργεί νέες ευκαιρίες -ειδικά για αναπτυσσόμενες χώρες και τομείς. Ακόμα και μια επιχείρηση σε κάποια επαρχιακή πόλη της Ελλάδας, έχει σήμερα πρόσβαση στην εξειδικευμένη γνώση που κάποτε ήταν διαθέσιμη μόνο σε εταιρείες των Fortune 500.

9. Η διάδοση της χρήσης του outsourcing
Παρά τα αυταπόδεικτα οφέλη η εκπαίδευση αποτελεί κέντρο κόστους. Το κόστος της εκπαίδευσης αποτελεί συνήθως συνάρτηση του αριθμού των εκπαιδευόμενων. Στο πλαίσιο του e-learning, το κόστος περιλαμβάνει την αρχική επένδυση, τα εργαλεία ανάπτυξης και το περιεχόμενο. Οι επενδύσεις αυτές είναι συγκεκριμένες, ανεξάρτητα από τον αριθμό των εργαζόμενων που θα εκπαιδευτούν, αλλά είναι δυνατή η χρήση περισσότερου περιεχομένου στο ίδιο κόστος.

Αυτό υπαγορεύει και την ανάγκη για ανακατανομή των πόρων, με έμφαση στην ανάπτυξη περιεχομένου, τις μετρήσεις και την υποστήριξη. Κι επειδή τα καθήκοντα αυτά απαιτούν εξειδίκευση, είναι συχνά απαραίτητη η χρήση υπηρεσιών outsourcing.


Κρίσιμα ερωτήματα
Το e-learning στο χώρο των επιχειρήσεων δεν θα πρέπει να αποτελεί ρουφήχτρα χρόνου ή χρημάτων. Προκειμένου να αποφύγετε τους σκόπελους, απαντήστε τα παρακάτω ερωτήματα πριν να ξεκινήσετε το δικό σας έργο e-learning.

  • Ποια είναι τα προσδοκώμενα αποτελέσματα; Εάν ο στόχος είναι η μέτρηση σταδιακών αλλαγών στο ανθρώπινο δυναμικό, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε πιο ανεπίσημες λύσεις, όπως οι πίνακες ανακοινώσεων και τα weblogs. Εάν, ωστόσο, το ζητούμενο είναι κάποια τυποποιημένη πιστοποίηση, τότε είναι προτιμότερο ένα σύστημα με ενσωματωμένες λύσεις testing.
  • Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος μάθησης για τους ανθρώπους που θέλετε να εκπαιδεύσετε; Κάθε άτομο ανταποκρίνεται με διαφορετικό τρόπο στα επιμέρους είδη του e-learning. Θα πρέπει να κάνετε μια μικρή έρευνα και να δείτε αν μαθαίνουν πιο αποτελεσματικά μέσα από την αλληλεπίδραση ή μέσα από την παρακολούθηση παρουσιάσεων. Σε γενικές γραμμές, είναι προτιμότερο να αποφύγετε μονοδιάστατες λύσεις και να προτιμήσετε εκείνες που συνδυάζουν διαφορετικά μέσα εκπαίδευσης.
  • Πού θα γίνεται η εκπαίδευση; Όταν οι εκπαιδευόμενοι εργάζονται στους δικούς τους Η/Υ, η ενσωμάτωση του e-learning στην καθημερινή τους ρουτίνα είναι εύκολη (μέσω intranet, e-mail, chat και άλλα γνώριμα εργαλεία). Η εναλλακτική είναι η εργασία σε χώρο αφιερωμένο αποκλειστικά σε αυτό το σκοπό.
  • Πόσο συχνά θα αλλάζουν οι ανάγκες μας; Εάν η εταιρεία σας δίνει έμφαση στην αρχική εκπαίδευση των νεοπροσληφθέντων, θα μπορούσατε να επενδύσετε σε ένα απλό σύστημα που καλύπτει τις ανάγκες σας χωρίς να απαιτεί ιδιαίτερη φροντίδα. Από την άλλη, αν ο κλάδος σας απαιτεί διαρκείς καινοτομίες και γρήγορους ρυθμούς απόκτησης νέας γνώσης, θα χρειαστείτε μάλλον μια πιο ευέλικτη λύση. Εξετάστε το ενδεχόμενο της ενσωμάτωσης στοιχείων news feeds, συζητήσεων και αλληλεπιδράσεων στα πλάνα του e-learning.

Case Study: When learning is part of our DNA
«Εάν μας αφήσετε τα κεφάλαιά μας, τα κτήριά μας και τα προϊόντα μας, αλλά μας πάρετε τους ανθρώπους μας, η Εταιρεία θα καταρρεύσει. Εάν πάρετε τα κεφάλαιά μας, τα κτήριά μας και τα προϊόντα μας αλλά μας αφήσετε τους ανθρώπους μας, θα μπορέσουμε να τα ξαναχτίσουμε όλα σε μία δεκαετία…» είχε πει πριν περίπου 55 χρόνια ο τότε CEO της P&G R. Deupree, τονίζοντας τον καταλυτικό ρόλο που έχει το ανθρώπινο δυναμικό της P&G στην επιτυχία της.

Αυτή η πεποίθηση, σε συνδυασμό με την στελέχωση ανώτερων θέσεων αποκλειστικά μέσω «της εσωτερικής προώθησης των στελεχών της Εταιρείας», έχουν δώσει στην εκπαίδευση και την ανάπτυξη των ανθρώπων της P&G καίρια σημασία κάνοντάς τες κομμάτι του DNA της. Η φιλοσοφία της P&G, συνδέει την εκπαίδευση με την ανάπτυξη των στελεχών, παρέχοντας στους εργαζόμενους τις πηγές που θα τους βοηθήσουν να αναπτύξουν στο μέγιστο τις ικανότητές τους και το πιο σημαντικό – καθιστώντας τους ίδιους υπεύθυνους για αυτήν. Τα τελευταία χρόνια, η εξέλιξη της τεχνολογίας μας έχει βοηθήσει να προσθέσουμε και άλλες μορφές εκπαίδευσης στο υπάρχον χαρτοφυλάκιο των σεμιναρίων μας.

Παλαιότερα, και με την εμφάνιση των υπολογιστών, το e-learning ήταν γνωστό σε εμάς ως web-based training. Ήταν μία μορφή εκπαίδευσης η οποία συμπλήρωνε τα σεμινάρια που γινόντουσαν στην τάξη, και αφορούσαν τη μάθηση βασικών μοντέλων και τρόπων συμπεριφοράς, που μπορούσαν να διδαχθούν αποτελεσματικά μέσω υπολογιστή. Η αποτελεσματικότητα, σε συνδυασμό με την ταχύτητα και ευκολία με την οποία μπορούσε να μεταφερθεί η γνώση σε πάνω από 50,000 εργαζόμενους που χειρίζονται υπολογιστή ήταν και είναι οι βασικοί λόγοι που η εταιρεία υιοθέτησε και ανέπτυξε αυτή τη συμπληρωματική μέθοδο εκπαίδευσης.

Τα τελευταία χρόνια, οι νέες τεχνολογίες και οι αυξημένες ταχύτητες του internet που δίνουν τη δυνατότητα άμεσης μεταφοράς ήχου και εικόνας, μας έχουν εισάγει σε έναν νέο κόσμο e-learning, το virtual learning δίνοντας τη δυνατότητα στους εργαζόμενους να συμμετέχουν σε εικονικά (virtual) σεμινάρια από την άνεση του γραφείου τους ή και του σπιτιού τους. Σεμινάρια με εκπαιδευτή, πραγματοποίηση ασκήσεων, διαδραστικότητα με άλλους συμμετέχοντες/συναδέλφους που μπορεί να βρίσκονται σε οποιαδήποτε τοποθεσία είναι κάποιες από τις δυνατότητες που προσφέρονται σε αυτόν τον τρόπο εκπαίδευσης.

Ειδικά για την Ελλάδα, το e learning δίνει τη δυνατότητα σε περισσότερους εργαζόμενους να συμμετέχουν σε σεμινάρια που δεν διοργανώνονται τοπικά. Τα σεμινάρια τα οποία παραδίνονται virtually, επιλέγονται με προσοχή έτσι ώστε να μην διακυβεύεται η αποτελεσματικότητά τους. Καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων και συνήθως πραγματοποιούνται σε περισσότερες από μία φάσεις έτσι ώστε να είναι πιο εύκολο για τους εργαζόμενους που θέλουν να τα παρακολουθήσουν, να τα συνδυάσουν με το καθημερινό τους πρόγραμμα.

Για τους εργαζόμενους της P&G, η τεχνολογία – το e-learning/virtual learning/social learning, αποτελούν μέσα τα οποία ενισχύουν και ενθαρρύνουν τη συνεχή ανάπτυξη, κάνοντας τη μάθηση πιο εύκολη, άμεση και προσιτή στους εργαζόμενους ανεξαρτήτως γεωγραφικής θέσης.

Τώνια Αρώνη, P&G Human Resources


Case Study: Το e-learning στην εποχή της οικονομικής κρίσης
Αφήνοντας πίσω το 2011 και προχωρώντας στη νέα χρονιά, η οικονομική κρίση συνεχίζει να επηρεάζει όλο και περισσότερο τη χώρα μας και τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε αυτή. Ο ορθολογικός έλεγχος των εξόδων αποτελεί πλέον έναν απ’ τους σημαντικότερους παράγοντες στην στρατηγική των περισσότερων επιχειρήσεων, προκειμένου να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στην κρίση.

Σ’αυτή την προσπάθεια ελέγχου του κόστους, δεν είναι λίγες οι φορές που παρατηρούμε, πλην άλλων, να συμμετέχει και ο προϋπολογισμός της εκπαίδευσης. Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων, αναγνωρίζοντας τη σημασία της εκπαίδευσης ως επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό της και τα μακροπρόθεσμα οφέλη που προκύπτουν από αυτή, προσπαθεί να βρει λύσεις προκειμένου να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στα νέα δεδομένα.

Αρκετές επιχειρήσεις λοιπόν, στρέφονται όλο και περισσότερο προς το μοντέλο του e-learning.

Το e-learning είναι μια σημαντική καινοτομία στον τομέα της παροχής εκπαιδευτικών υπηρεσιών που αναδεικνύει συγκριτικά πλεονεκτήματα, τόσο στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, όσο και στις σχέσεις κόστους-παραγωγικότητας-αποτελεσματικότητας.

Με αυτή τη μέθοδο, οι επιχειρήσεις εκπαιδεύουν ένα πολύ μεγάλο αριθμό εργαζομένων, εξοικονομώντας από το κόστος των διδάκτρων, της λειτουργίας των Εκπαιδευτικών Κέντρων, της εκτύπωσης και διανομής του εκπαιδευτικού υλικού, των μετακινήσεων και της διαμονής των εκπαιδευόμενων, ιδιαίτερα σε επιχειρήσεις με γεωγραφική διασπορά. Αναδεικνύονται επίσης σημαντικά οφέλη από την εξοικονόμηση ανθρώπινων πόρων και ωρών εργασίας.

Τα προγράμματα e-learning υιοθετούνται όλο και περισσότερο από τις επιχειρήσεις, καθώς απευθύνονται σε όλους τους εργαζομένους, ανεξαρτήτως θέσης και ιεραρχίας. Χρειάζεται προσοχή κατά την επιλογή του εκπαιδευτικού προγράμματος ώστε αρχικά να υπάρχει συμβατότητα λογισμικού και εκπαιδευτικής πλατφόρμας και στη συνέχεια το εκπαιδευτικό υλικό και το εκάστοτε πρόγραμμα να έχει μελετηθεί σε λεπτομέρεια και να είναι κατάλληλα διαμορφωμένο και προσαρμοσμένο στις ανάγκες της κάθε επιχείρησης και της κάθε ομάδας εργαζομένων. Η αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό και από τους συμμετέχοντες.

Όσο πιο ευαισθητοποιημένοι και παρακινημένοι είναι, τόσο μεγαλύτερη είναι και η αποτελεσματικότητα της εκπαίδευσης. Ένας τρόπος αξιολόγησης των γνώσεων που αποκόμισαν και των δεξιοτήτων που ανέπτυξαν οι συμμετέχοντες είναι το ποσοστό επιτυχίας στις απαντήσεις ερωτηματολογίων, που συνήθως περιλαμβάνονται στο τέλος αρκετών εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Η Εμπορική Τράπεζα έχει επενδύσει στο μοντέλο e-learning, αναβαθμίζοντας την ηλεκτρονική της πλατφόρμα, καθώς η υιοθέτηση καινοτόμων μεθόδων εκπαίδευσης αποτελεί σημαντικό κομμάτι της εταιρικής της κουλτούρας. Για το σκοπό αυτό έχουν δημιουργηθεί e-learning προγράμματα που καλύπτουν ένα αρκετά ευρύ φάσμα θεματολογίας.

Αξιοσημείωτο και πρόσφατο παράδειγμα αμεσότητας στην e-learning γνώση, είναι το «Global Fraud Awareness Programme» της Credit Agricole, με θέμα την πρόληψη σε θέματα απάτης και το οποίο αφού προσαρμόστηκε στο περιβάλλον της Εμπορικής, ανατέθηκε σχεδόν  ταυτόχρονα στο σύνολο του προσωπικού της Τράπεζας. Αξίζει να αναφερθεί ότι το e-learning μπορεί να χαρακτηριστεί και ως ένας οικολογικός τρόπος εκπαίδευσης στην προσπάθεια για την προστασία του περιβάλλοντος, καθώς περιορίζει τις μετακινήσεις των εκπαιδευόμενων και την εκτύπωση εκπαιδευτικού υλικού.

Επειδή αποτελεί μια νέα, σύγχρονη εκπαιδευτική μέθοδο, είναι σημαντική η εξοικείωση με τη χρήση του, ακόμα και από εργαζομένους που δεν είναι ιδιαίτερα «φίλοι» με τις νέες τεχνολογίες. Καθώς όμως οι επιχειρήσεις υιοθετούν όλο και περισσότερο τη μέθοδο e-learning, όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι ενστερνίζονται την εκπαίδευση με τη μέθοδο αυτή.

Δημήτρης Ρουμπής, Training Specialist, Εμπορική Τράπεζα
Κώστας Χριστόπουλους, Training Officer, Εμπορική Τράπεζα

<


strong>Case Study: e-learning: Oυσιαστική επένδυση ανάπτυξης
Στο πλαίσιο ενός γρήγορου, απαιτητικού και τεχνολογικά ανεπτυγμένου εργασιακού περιβάλλοντος, σήμερα περισσότερο από ποτέ είναι αναγκαία η υιοθέτηση διαφορετικών μεθόδων εκπαίδευσης που ταιριάζουν στην εποχή μας. Ωστόσο, η ανάπτυξη τέτοιου είδους προγραμμάτων οφείλει να καλύπτει ορισμένες βασικές προϋποθέσεις, προκειμένου να ανταποκρίνεται στις ανάγκες και στις προσδοκίες των εταιρειών.

Για παράδειγμα, η συνεργασία με έναν παγκοσμίου φήμης πανεπιστήμιο/εκπαιδευτικό φορέα για την υιοθέτηση έγκυρου, ενημερωμένου και συνεχώς ανανεώσιμου εκπαιδευτικού υλικού κρίνεται απολύτως αναγκαία. Επιπλέον, η χρήση της διαδικτυακής πλατφόρμας χρειάζεται να είναι εύκολη, φιλική προς το χρήστη, δομημένη και καλαίσθητη προκειμένου να διευκολύνει τους χρήστες κατά την περιήγησή τους στο περιεχόμενο του προγράμματος.

Με γνώμονα τη συνεχή βελτίωση, μια από τις εταιρικές αξίες της Α.Ε Τσιμέντων ΤΙΤΑΝ, έχουμε αναπτύξει ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα e-learning μέσω της συνεργασίας μας με ένα παγκοσμίου φήμης πανεπιστήμιο, το οποίο απευθύνεται κυρίως σε προϊσταμένους, είναι εστιασμένο σε θέματα διοίκησης και στο οποίο μπορούν να συμμετάσχουν εργαζόμενοι από την εταιρεία μας στην Ελλάδα αλλά και από τις θυγατρικές μας εταιρείες στο εξωτερικό. Δεδομένου ότι το συγκεκριμένο e-learning πρόγραμμα χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με τη διδασκαλία πρόσωπο με πρόσωπο, μέσω της δημιουργίας εικονικών τάξεων, υιοθετούμε την μικτή μέθοδο μάθησης, απολαμβάνοντας τα οφέλη του e-learning και της εικονικής «πρόσωπο με πρόσωπο» διδασκαλίας.

Η συγκεκριμένη μέθοδος επιτρέπει τη δημιουργία μιας κοινότητας μάθησης και πρακτικής, όπου διαχέεται όχι μόνο η γνώση αλλά και η εταιρική κουλτούρα. Tα e-learning προγράμματα παρέχουν άμεση και συνεχή πρόσβαση σε όλες τις πληροφορίες και προσφέρουν μεγάλη δυνατότητα ευελιξίας, καθώς ο κάθε χρήστης μπορεί να παρακολουθήσει τις ενότητες του προγράμματος στο δικό του χρόνο και τόπο, λαμβάνοντας υπόψη τους χρονικούς περιορισμούς και παίρνοντας προσωπική ευθύνη για την ολοκλήρωση τους, επιτρέποντας έναν «προσωπικό» ρυθμό μάθησης.

Eπιπλέον, τέτοιου είδους προγράμματα έχουν τη δυνατότητα να συνδυάσουν  πολλαπλούς τρόπους μάθησης (e-learning, tests, case studies, workshops), ενώ παράλληλα μπορούν να διασφαλίσουν την απόκτηση γνώσης μέσω της αυτό-αξιολόγησης.

Tέλος, μπορούν να συμβάλουν στη μείωση κόστους, καθώς η χρήση μιας διαδικτυακής πλατφόρμας δεν απαιτεί την φυσική παρουσία των εκπαιδευόμενων, περιορίζοντας τα έξοδα μετακίνησής τους. Δεδομένης της οικονομικής κρίσης και της ανάγκης για συγκράτηση των εξόδων, η υιοθέτηση τέτοιου είδους προγραμμάτων αποκτά ακόμη μεγαλύτερη αξία, καθώς παρέχει τη δυνατότητα να συμμετέχουν σε ένα κοινό εκπαιδευτικό πρόγραμμα εργαζόμενοι από όλον τον κόσμο με πολύ λιγότερο κόστος.

Συνεπώς, τα εκπαιδευτικά προγράμματα μέσω του διαδικτύου, e-learning, μπορούν να αποτελέσουν μια ουσιαστική επένδυση ανάπτυξης.

Νατάσα Ματζαρίδη, HR Generalist / Group Organizational Development, Α.Ε Τσιμέντων ΤΙΤΑΝ