Τι εννοούμε όταν μιλάμε για επιτυχία; Εννοούμε την υλοποίηση των στόχων και επιθυμιών μας ή την εκπλήρωση των αναγκών μας. Στον επαγγελματικό τομέα η επιτυχία συνδυάζεται συνήθως με την επίτευξη των προσωπικών μας επιδιώξεων, στόχων, αποτελεσμάτων ή με αυτών, που μας έχουν τεθεί από την επιχείρηση.

Επιτυχία θεωρούμε, επίσης, την κατάκτηση μιας ανώτερης θέσης στην ιεραρχική δομή μιας επιχείρησης. Εδώ πρέπει να τονιστεί πως η επιτυχία συνδέεται πάντα με προσωπική, πολλές φορές έντονη και μεγάλης διάρκειας, προσπάθεια. Οι έννοιες «επιτυχία» και «τύχη» δεν είναι συνυφασμένες.

Από τι εξαρτάται η επιτυχία μας
Η επαγγελματική μας επιτυχία ίσως να εξαρτάται σε κάποιο βαθμό και από τον παράγοντα τύχη, ανάλογα με το τι θεωρούμε εμείς επιτυχία. Αν όμως αφεθούμε στην τύχη, τότε ενδεχομένως να απογοητευόμαστε όποτε δεν πετυχαίνουμε αυτό που θέλουμε και να αποδίδουμε τη μη επιτυχία μας σε παράγοντες όπως:
• Την κακή μας τύχη
• Σε άλλους ανθρώπους (π.χ. στο αφεντικό ή στον προϊστάμενό μας κ.ο.κ.)
• Σε ευκαιρίες, που δεν μας δόθηκαν
• Στην ενδεχόμενη άποψή μας, πως εμείς είμαστε καλύτεροι από τους άλλους.

Είναι σπάνιες οι περιπτώσεις, που αναγνωρίζουμε ότι η μη επιτυχία μας ενδεχομένως να οφείλεται αποκλειστικά σε εμάς τους ίδιους.

Ας αναφέρουμε μερικά παραδείγματα:
Κατέχουμε μια διευθυντική θέση και φορτωνόμαστε συνέχεια με δουλειά με αποτέλεσμα κάποια στιγμή είτε να μην μπορούμε να ανταπεξέλθουμε, με κίνδυνο να υποστούμε το λεγόμενο «burnout» (εξάντληση), είτε να μην έχουμε χρόνο να ασκήσουμε αποτελεσματικά τα διοικητικά μας καθήκοντα.

Τι μας φταίει; Συνήθως το αφεντικό, που μας φορτώνει συνέχεια με δουλειά ή οι υφιστάμενοί μας, που δεν είναι αποδοτικοί και χάνουμε χρόνο «κυνηγώντας» τους ή κάνοντας εμείς μέρος της δουλειάς τους θεωρώντας πως είμαστε πιο ικανοί.

Είναι όμως αυτή η πραγματικότητα; Ή μήπως είναι ο τρόπος μας θεώρησης και αντιμετώπισης των πραγμάτων; Μήπως τελικά θα μας βοηθούσε περισσότερο το να βελτιώσουμε το δικό μας στυλ διοίκησης και να αναπτύξουμε τις δικές μας ικανότητες ανάθεσης, ώστε να γίνουμε πιο αποτελεσματικοί και πιο πετυχημένοι ως μάνατζερ; Ένα άλλο παράδειγμα: Κατέχουμε τη θέση πωλητή σε μια επιχείρηση. Η συγκεκριμένη θέση απαιτεί συχνή επικοινωνία με υπάρχοντες πελάτες και αναζήτηση νέων πελατών. Εμείς όμως είτε δεν συναναστρεφόμαστε ευχαρίστως με άλλους ανθρώπους, είτε δεν διαθέτουμε αρκετά ανεπτυγμένες ικανότητες επικοινωνίας.

Πώς δικαιολογούμε την πτώση των πωλήσεων μας; Φταίνε οι πελάτες; Φταίει η αγορά;

Τα ανωτέρω ενδεικτικά παραδείγματα τα αναφέρουμε μόνο και μόνο για να γίνουν πιο κατανοητά τα όσα θα αναφέρουμε στη συνέχεια.

Δεν είναι πλέον «μυστικό», πως η επιτυχία μας εξαρτάται από τους εξής παράγοντες:
• Από το ταμπεραμέντο μας (την προσωπικότητά μας, τις φυσικές συμπεριφορές μας)
• Από το χαρακτήρα μας (νοοτροπία, αυτενέργεια, σταθερότητα/επιμονή, ωριμότητα)
• Από τις γνώσεις και την εμπειρία μας
• Από ιδιαίτερες ικανότητές μας (π.χ. ταχύτητα σκέψης & μάθησης).

Η επιτυχία λοιπόν εξαρτάται από το «μίγμα» των ανωτέρω παραγόντων, τις αναλογίες των επιμέρους «συστατικών» στο «μίγμα» και από τον τομέα στον οποίο θέλουμε να πετύχουμε. Είναι δηλαδή μια συνάρτηση του ποιοι είμαστε εμείς και ποιες είναι οι απαιτήσεις, του επαγγελματικού ρόλου μας και των επαγγελματικών επιδιώξεών μας.

Αν τα «συστατικά», που υπερισχύουν στο «μίγμα» μας, ανταποκρίνονται στις ανάγκες του ρόλου μας και των στόχων μας, τότε θα πετύχουμε. Στην αντίθετη περίπτωση, ή θα δυσκολευόμαστε πολύ σε αυτό που κάνουμε, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουμε κάποια στιγμή να καταληφθούμε από υπερβολικό άγχο, ή απλά δεν θα προσπαθούμε αρκετά. Και η μια κατάσταση και η άλλη δεν μας βοηθάνε στο δρόμο προς υψηλότερη απόδοση, μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα ή προς την επιθυμητή επιτυχία.


Πώς μπορούμε να γίνουμε πιο πετυχημένοι
Είναι λοιπόν αδύνατο να πετύχει κανείς σε ένα ρόλο ή σε ένα επάγγελμα για το οποίο δεν διαθέτει την κατάλληλη (ή απαραίτητη) αναλογία «συστατικών»;

Τα καλά νέα είναι πως τίποτα δεν είναι αδύνατο. Όσο όμως περισσότερο «απέχουμε» από τις απαιτήσεις του ρόλου μας ή των στόχων που έχουμε βάλει, τόσο πιο έντονη προσπάθεια, θέληση, υπομονή και επιμονή θα χρειαστούμε προκειμένου να καλύψουμε τα κενά μας. Θα πρέπει δε να επιμείνουμε τόσο μέχρι να δημιουργήσουμε νέες συνήθειες, οι οποίες θα είναι οι νέες μας ικανότητες (skills).

Με εξωτερική βοήθεια (π.χ. επαγγελματικό coaching ή mentoring), θα μπορέσουμε να βρούμε τους κατάλληλους για την προσωπικότητά μας τρόπους και μεθόδους, προκειμένου να βελτιώσουμε τον εαυτό μας καθιερώνοντας νέες συνήθειες και να πετύχουμε περισσότερα ή καλύτερα αποτελέσματα.
Εδώ πρέπει να τονίσουμε, πως καθοριστικό ρόλο στις ευκολίες ή δυσκολίες, που συναντάμε, παίζουν τα δυνατά και τα λιγότερο δυνατά χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς μας.

Υπάρχουν π.χ. άνθρωποι, που όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με δυσκολίες, δεν διστάζουν να τις αντιμετωπίσουν και άλλοι, που τις αποφεύγουν. Είναι ένα κλασικό παράδειγμα χαρακτηριστικού της προσωπικότητας.

Επίσης, υπάρχουν άνθρωποι με φυσική άνεση στην επικοινωνία με άλλους και εκείνοι, που αισθάνονται μέχρι και άβολα όταν περιβάλλονται από άλλους ανθρώπους και προτιμούν να εργάζονται τελείως μόνοι τους.

Σε καμία περίπτωση δεν επιθυμούμε να θεωρηθεί πως οι μεν είναι καλύτεροι ή χειρότεροι από τους δε. Όπως αναφέραμε και πρωτύτερα το τι είναι δυνατό και τι αδύνατο χαρακτηριστικό της προσωπικότητας ενός ανθρώπου έχει να κάνει αποκλειστικά και μόνο με τον επαγγελματικό ρόλο του και τις απαιτήσεις αυτού.

Επιπλέον, με το τι επιθυμούμε εμείς να πετύχουμε. Έτσι π.χ. για ένα συγκεκριμένο ρόλο ή μια συγκεκριμένη εργασία κάποιο χαρακτηριστικό ενδέχεται να είναι δυνατό, ενώ για κάποιο άλλο ρόλο ή μια άλλη εργασία να είναι αδύνατο. Επίσης, μπορεί ένα χαρακτηριστικό προσωπικότητας, το οποίο ήταν αδύνατο (για τον ίδιο ρόλο ή την ίδια φύση εργασίας) σε μια εταιρεία να είναι δυνατό (ή αδιάφορο) σε μια άλλη εταιρεία. Το αποτέλεσμα είναι αυτό που μετράει.

Η εταιρική κουλτούρα
Αφού όμως μιλάμε για την επιτυχία, πρέπει να λάβουμε υπόψη μας και την κουλτούρα της κάθε επιχείρησης. Η κουλτούρα της κάθε επιχείρησης είναι καθοριστική στην επιτυχία των ανθρώπων, που εργάζονται σε αυτή. Μια π.χ. ανθρωποκεντρική επιχείρηση, που αναγνωρίζει το ανθρώπινο δυναμικό της ως κεφάλαιο και όχι ως πόρο (δηλ. αναλώσιμο) θα επενδύσει στην προσωπική εκπαίδευση και ανάπτυξη των ανθρώπων της, γνωρίζοντας πως οι άνθρωποι είναι η κινητήριος δύναμή της.

Στην αντίθετη περίπτωση, θα πρέπει οι άνθρωποι να βρούνε οι ίδιοι τρόπους να αναπτύξουν ικανότητες και να αποκτήσουν γνώσεις, που θα είναι σημαντικές για την επιτυχία τους.

Βλέπετε κάποια άλλη λύση;


Σπεύδε βραδέως
Τέλος, καλό είναι να θυμόμαστε πως η επιτυχία εξασφαλίζεται με μικρά συνεχή βήματα και όχι με άλματα. Αν βιαζόμαστε είναι σαν να κατασκευάζουμε μια γέφυρα χωρίς σταθερά υποστυλώματα. Κάποια στιγμή θα καταρρεύσει. Αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να χρονοτριβούμε.

Επίσης, πρέπει να διώξουμε το φόβο της πιθανής αποτυχίας. Ας μην ξεχνάμε πως κανένας δεν έχει πετύχει χωρίς να κάνει λάθη και χωρίς να γευτεί και τις πίκρες της αποτυχίας.

Ο δρόμος προς την επιτυχία είναι γεμάτος με εμπόδια (μικρότερα ή μεγαλύτερα). Όσο περισσότερα αντιμετωπίσουμε και ξεπεράσουμε τόσο μεγαλύτερη θα γίνει η αυτοπεποίθησή μας και θα αυξηθούν οι πιθανότητές μας να γίνουμε πιο πετυχημένοι.

Και κάτι τελευταίο για όσους συνδέουν την επιτυχία με την ευφυΐα. Οι εξαιρετικά πετυχημένοι άνθρωποι δεν είναι απαραίτητα πιο ευφυείς ή πιο χαρισματικοί από άλλους. Απλά ξέρουν (ή βρίσκουν) πώς να αξιοποιήσουν με τον καλύτερο τρόπο τα δυνατά χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους.

«Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη, να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος, γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις. Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας, τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι, τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δεν θα βρεις, αν μέν’ η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει. Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας, τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις, αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου, αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου».

– Απόσπασμα από το ποίημα «Ιθάκη» του Κ.Π.Καβάφη