Μία από τις πιο οικονομικά αποδοτικές, αλλά που συχνά παραβλέπεται υπηρεσία, την οποία μια επιχείρηση μπορεί να χρησιμοποιήσει είναι ένα υψηλής ποιότητας Πρόγραμμα Υποστήριξης Εργαζομένων (Employee Assistance Program-EAP). Θέματα διανοητικής υγείας, συμπεριλαμβανομένων της κατάθλιψης, του άγχους, των προβληματικών σχέσεων και της κατάχρησης ουσιών συναντώνται πολύ συχνά στο εργατικό δυναμικό, με το καθένα από αυτά να κοστίζει στις επιχειρήσεις με πολλούς τρόπους όπως η επιβράδυνση της παραγωγικότητας, η αύξηση των απουσιών, η μείωση του ηθικού των εργαζομένων που τελικά οδηγεί σε αποχωρήσεις κ.ά.

Οι έρευνες έχουν δείξει ότι τα υψηλής ποιότητας ΕΑΡ έχουν ένα ισχυρό ROI μέσω της αποφυγής δυσάρεστων φαινομένων όπως αυτά που προαναφέρονται, συμβάλλοντας σε αυξημένη παραγωγικότητα, μείωση των αποχωρήσεων, μείωση απουσιών κ.ά. Ένα ισχυρό EAP επιτρέπει στις επιχειρήσεις να βελτιώσουν το ηθικό των εργαζομένων και τη δέσμευσή τους στον οργανισμό περνώντας το σαφές μήνυμα ότι η εταιρεία δίνει σημασία στους ανθρώπους της και την ευημερία τους. Όσον αφορά τη συνολική επίπτωση στο bottom-line, τα υψηλής ποιότητας ΕΑΡ αποτελούν μία από τις πιο στρατηγικές επενδύσεις προστιθέμενης αξίας για τους οργανισμούς σήμερα.

Εισαγωγή στα προγράμματα
Οι εργοδότες βρίσκονται υπό πίεση για να είναι επιτυχείς σε ένα ολοένα και πιο ανταγωνιστικό και μεταβαλ- λόμενο κοινωνικό και οικονομικό τοπίο. Οι εργοδότες δεν πρέπει μόνο να προσπαθούν να παραδώσουν ένα προϊόν ή μια υπηρεσία που να έχει αξία στην αγορά ή να εκπληρώνουν την αποστολή του οργανισμού αλλά, επίσης, πρέπει να μεριμνήσουν το ανθρώπινο δυναμικό να είναι υγιές και παραγωγικό. Πολλοί εργαζόμενοι υποφέρουν από συναισθηματικά ζητήματα, συγκρούσεις στην οικογένεια και το σπίτι, ανησυχίες που σχετίζονται με την ψυχική υγεία, προβλήματα κατάχρησης ουσιών και άλλες διαταραχές της υγείας που μπορεί να παρεμποδίζουν το να ολοκληρώνουν την εργασία τους αποτελεσματικά. Η ίδια η φύση της εργασίας μερικές φορές μπορεί να συμβάλει σε προβλήματα απόδοσης των εργαζομένων. Επιπλέον, οι κοινωνικές αλλαγές και τα προβλήματα της κοινωνίας (όπως φυσικές καταστροφές, βία, οικονομική δυσπραγία κ.ά.) μπορούν να επηρεάσουν την υγεία και τη συμπεριφορά εργαζομένων. Ανεξάρτητα από το αν η πηγή του προβλήματος είναι από το ίδιο το άτομο, το χώρο εργασίας ή το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο, πολλοί εργοδότες έχουν στραφεί προς βοήθεια των εργαζομένων σε προγράμματα ώστε να τους υποστηρίξουν να ανταποκριθούν σε αυτές τις ανησυχίες. Όταν γίνεται σωστά, το Πρόγραμμα Στήριξης εργαζομένων μπορεί να προσφέρει μεγάλη αξία στον οργανισμό.

Η φύση των ΕΑΡ έχει αλλάξει δραματικά από τότε που εισήχθησαν για πρώτη φορά πριν από πολλές δεκαετίες. Σήμερα, τα ΕΑΡ είναι πολύπλοκα μοντέλα που συχνά συνδυάζουν εργασία και ιδιωτική ζωή και άλλες υπηρεσίες υγείας για να αντιμετωπίσουν μια σειρά από θέματα ψυχικής υγείας, θέματα κακοποίησης και προβλήματα απόδοσης στο χώρο εργασίας μεταξύ των εργαζομένων. Τα προγράμματα αυτά μπορεί να φτάσουν στους εργαζόμενους μέσω ενός συνδυασμού διαφορετικών καναλιών, συμπεριλαμβανομένων τις πρόσωπο με πρόσωπο συναντήσεις με τους συμβούλους, 24/7 τηλεφωνικές κλήσεις, τους πόρους του Διαδικτύου και επιτόπου εκδηλώσεις στο χώρο εργασίας.

«To EAP αποτελεί ένα ολιστικό και διαχρονικό σύστημα εξειδικευμένων υπηρεσιών στον εργασιακό χώρο που παρέχει στρατηγικές, εργαλεία και δεξιότητες για τη δημιουργία ενός υγιέστερου και αποδοτικότερου ανθρώπινου δυναμικού, έτσι ώστε να παράγεται επιχειρησιακό όφελος και να ενισχύεται η βιωσιμότητα και κερδοφορία των επιχειρήσεων. Κινείται ταυτόχρονα σε επίπεδο πρόληψης αλλά και έγκαιρης παρέμβασης και έχει ως βασικούς άξονες τα κάτωθι:

  • διαχείριση ατομικής και ομαδικής εργασιακής απόδοσης (Performance Management)
  • προαγωγή της ευεξίας (wellbeing) των εργαζομένων και του οργανισμού
  • αύξηση της ανθεκτικότητας, προσαρμοστικότητας και ευελιξίας σε στρεσογόνους παράγοντες
  • προετοιμασία και αποτελεσματική διαχείριση κρίσεων και αιφνίδιων τραυματικών γεγονότων εντός και εκτός εργασιακού χώρου
  • πρόληψη και διαχείριση ψυχοκοινωνικών και συμπεριφοριστικών κινδύνων
  • ενίσχυση του ηθικού, αισιοδοξίας και της θετικής αντιμετώπισης των προκλήσεων της εργασιακής, προσωπικής και εργασιακής ζωής» σημειώνει η Χριστίνα Mαζουροπούλου, Ψυχολόγος, Senior Αccount Manager στην HELLAS EAP.

Αναφορικά με το τι περιλαμβάνει ένα πρόγραμμα ΕΑΡ, η Νέλλυ Γιαννακά, Ψυχολόγος και EAP Project Manager στην Ergonomia αναφέρει: «Δωρεάν τηλεφωνική γραμμή υποστήριξης (24/7/365), ψυχολογική στήριξη και διαχείριση τραυματικών γεγονότων και κρίσεων, συμβουλευτική υποστήριξη και καθοδήγηση διευθυντικών στελεχών, βιωματική ψυχοεκπαίδευση & ενημερωτικές εκδηλώσεις ευαισθητοποίησης, μελέτες εκτίμησης των ψυχοκοινωνικών κινδύνων και του άγχους, προγράμματα προαγωγής της υγείας και ευεξίας (διατροφή-άσκηση, διακοπή καπνίσματος, μυοσκελετικά), ‘έξυπνες’ εσωτερικές καμπάνιες προώθησης των προγραμμάτων, αποτελούν τις βασικές υπηρεσίες που έχει στην φαρέτρα του ένας εξωτερικός πάροχος EAP».


Πλεονεκτήματα
«Διαφαίνεται από τη διεθνή πρακτική ότι οι επιχειρήσεις, προκειμένου να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα, ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητά τους, προσανατολίζονται στη δημιουργία μιας ανθρωποκεντρικής κουλτούρας που βασίζεται σε αξίες, θετικές εργασιακές σχέσεις (οριζόντια και κάθετα), αμοιβαία εμπιστοσύνη και ενίσχυση της ανθεκτικότητας, προσαρμοστικότητας και ευελιξίας στις εκάστοτε συνθήκες» εξηγεί η Εβίνα Ηλιοπούλου, Ψυχολόγος, Senior Account Manager, στην HELLAS EAP και συνεχίζει: «Το εργασιακό περιβάλλον στην αποτελεί ένα σύστημα δυναμικής αλληλεπίδρασης των ατόμων που εξελίσσεται συνεχώς καθώς αλλάζει το ατομικό, επιχειρησιακό και κοινωνικό πλαίσιο διαμορφώνοντας αναλόγως τις ανάγκες και τα χαρακτηριστικά της κάθε επιχείρησης και των ανθρώπων της. Οι επιχειρήσεις, στην προσπάθειά τους να διαχειριστούν την πληθώρα των προκλήσεων και επικινδυνοτήτων που συνδέονται με τον ανθρώπινο παράγοντα, στρέφονται σε διεθνώς αναγνωρισμένα και καινοτόμα προγράμματα με αποδεδειγμένη αξία και αποτελέσματα όπως είναι τα ΕΑΡ, για την πρόληψη, έγκαιρη αναγνώριση και διαχείρισή τους, πριν αποτελέσουν ρίσκο για τους εργαζόμενους, την παραγωγικότητα, την εικόνα και τη φήμη του οργανισμού. Εφαρμόζοντας καλές πρακτικές στον τομέα προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας στο εργασιακό περιβάλλον, οι επιχειρήσεις δημιουργούν μια ‘ασπίδα προστασίας’ σε εξωγενείς και ενδογενείς επιβαρυντικούς παράγοντες και αποκτούν τεκμηριωμένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα μέσα από τη βελτιστοποίηση του ανθρώπινου κεφαλαίου τους».

«Τα προγράμματα EAP, κυρίως με γνώμονα την πρόληψη, είναι πάντα απαραίτητα, είτε αφορούν μικρομεσαία επιχείρηση είτε πολυεθνική, είτε βαριά βιομηχανία είτε εργασία γραφείου, είτε στελέχη είτε εργατοτεχνίτες. Η εστίαση στον ανθρώπινο παράγοντα πάνω από τις όποιες διαδικασίες ή πολιτικές ωφελεί πολύπλευρα. Βέβαια σε περιπτώσεις που οι δείκτες του τμήματος Ανθρώπινου Δυναμικού ή οι εσωτερικές έρευνες διακρίνουν κάποια πεδία με ανησυχητικές τιμές, π.χ. απουσιασμός, ατυχήματα, κρίσεις μεταξύ των τμημάτων ή μετά από οργανωτικές αλλαγές/κοινωνικοοικονομικές δυσκολίες ή λόγω της δραστηριότητας (π.χ. επαφή με πελάτες, επικίνδυνη εργασία), το πρόγραμμα EAP αποτελεί το πιο ολοκληρωμένο εργαλείο στα χέρια της επιχείρησης» τονίζει η Ν. Γιαννακά.

Τα προγράμματα στήριξης των εργαζομένων είναι μια προσέγγιση κατά την οποία ένας εργαζόμενος μπορεί να ανταμειφθεί, κάτι που συνεπάγεται τη βοήθειά του σε προσωπικά προβλήματά του ή οποιοδήποτε πρόβλημα ο εργαζόμενος αντιμετωπίζει κατά την εργασία του, που μπορεί να περιλαμβάνουν την απόδοσή τους στην εργασία και γενικότερα την καλή κατάστασή του. Η ατζέντα πίσω από τα ΕΑΡ είναι η βελτίωση των συνθηκών της υγείας των εργαζομένων προς όφελος τόσο του ατόμου όσο και του οργανισμού. Βοηθά στη φροντίδα της προσωπικής ευθύνης που συνδέεται με τον εργαζόμενο και αυτά τα προγραμμάτα παρέχουν μια στήριξη για τον εργαζόμενο βοηθώντας να μειωθεί η πίεση που αισθάνεται και βοηθώντας τον να αναπτυχθεί περισσότερο.

Συγκεκριμένα, τα πλεονεκτήματα που απορρέουν για ένα Employee Assistance Program μπορεί να είναι:

1. Αύξηση παραγωγικότητας: Τα Προγράμματα Υποστήριξης Εργαζομένων βοηθούν τους εργαζόμενους, παρέχοντάς τους στήριξη τόσο προσωπικά όσο και επαγγελματικά ώστε τελικά να αναδείξουν την καλύτερη απόδοση από τον καθένα. Το σύστημα αυτό βοηθά στην αύξηση της παραγωγικότητας από το άτομο καθώς όσο πιο ικανοποιημένος είναι τόσο πιο πολύ αφοσίωση θα βάλει στο έργο του. Αυτό θα βοηθήσει το άτομο να αναπτυχθεί και να παρέχει στον εργαζόμενο ένα μακροπρόθεσμο στόχο ασφάλειας.

2. Εστιασμένοι και αφοσιωμένοι εργαζόμενοι: Συχνά φαίνεται ότι τα προγράμματα που προορίζονταν για την ανάπτυξη των εργαζομένων, τους βοηθούν να αναπτυχθούν περισσότερο και να αναδείξουν την καλύτερη απόδοσή τους. Η δέσμευση των εργαζομένων είναι μια σημαντική πτυχή και αυτό συμβαίνει μόνο όταν ο εργαζόμενος είναι ελεύθερος και δεν έχει κανένα πρόβλημα που να τον εμποδίζει στο έργο του, ανεξάρτητα από το αν αυτό είναι προσωπικό ή επαγγελματικό. Ένας αφοσιωμένος εργαζόμενος είναι το πραγματικό αποτέλεσμα το οποίο τα προγράμματα αυτά έχουν ως στόχο να παρέχουν.

3. Υψηλό κίνητρο: Οι εργαζόμενοι επιδιώκουν να εκτελούν τα καθήκοντά τους με πλήρη αποφασιστικότητα κρατώντας στην άκρη το πρόβλημα με το οποίο ασχολούνται στην καθημερινή ζωή τους. Αυτό βοηθά τη διατήρηση των ατομικών κινήτρων και να επιτύχουν οποιοδήποτε στόχους έχουν θέσει για τον εαυτό τους. Αυτός είναι ο λόγος που ένα υψηλό κίνητρο των εργαζομένων ανταποκρίνεται στο να οικοδομηθεί ένα καλό και με κίνητρα εργασιακό περιβάλλον.

4. Μείωση του στρες: Όσο πιο χαλαρός αισθάνεται ο εργαζόμενος ή πιο ικανοποιημένος με αυτό που κάνει, τόσο λιγότερο άγχος θα αισθάνεται. Ένα αγχωμένο μυαλό δεν βοηθάει ποτέ στην παραγωγή καρποφόρου αποτελέσματος, αλλά από την άλλη πλευρά, αν υπάρχουν τέτοιες πολιτικές που βελτιώνουν την καθημερινή εργασία ενός εργαζομένου, είναι σίγουρα κάτι θετικό. Συχνά φαίνεται ότι με την ανάπτυξη μιας υγιούς σχέσης μεταξύ εργαζομένων που εργάζονται στην ίδια εταιρεία, μειώνονται τα επίπεδα του στρες. Με ένα υγιές μυαλό, τόσο το άτομο όσο και η ίδια η εταιρεία θα αναπτυχθούν.

5. Πιο ευτυχισμένοι εργαζόμενοι: Ένας ευτυχισμένος εργαζόμενος δεν είναι ένας μύθος και τα Προγράμματα Υποστήριξης Εργαζομένων έχουν βοηθήσει στο να αποδειχθεί αυτό. Ένας ευτυχισμένος εργαζόμενος είναι αυτός που στο χώρο εργασίας του δεν βλέπει καθόλου πόνο, ακόμα και αν εντοπίζει κάτι τέτοιο, επιδιώκει να απαλλαγεί από αυτόν και στο πλαίσιο ενός ΕΑΡ λαμβάνει κάθε δυνατή βοήθεια να αντιμετωπίσει το φαινόμενο. Ειδικά σε περίοδο ύφεσης, αυτά τα προγράμματα είναι εξόχως σημαντικά ώστε οι άνθρωποι να μην αισθάνονται δυσαρεστημένοι. Η πρωταρχική ανάγκη ή η ώθηση για την υλοποίηση των προγραμμάτων Υποστήριξης εργαζομένων είναι να καταστεί η εταιρεία οικονομικά σταθερή.

6. Διασφάλιση της εμπιστευτικότητας: H διασφάλιση των εργαζομένων ότι κανείς άλλος εκτός από αυτούς δεν μπορεί να έχει πρόσβαση σε στοιχεία που τους αφορούν αποτελεί ένα ακόμα πλεονέκτημα. Αυτό είναι σημαντικό, καθώς κάθε άτομο έχει κάποια προσωπικά ζήτημα που δεν θέλει να γνωρίζει ο οργανισμός και να αντιδράσει σε αυτά. Βοηθώντας τα άτομα να αναπτυχθούν πρέπει να αισθάνονται ασφαλείς και αυτός είναι ο βασικός σκοπός αυτής της πολιτικής.

Η Ρίτσα Οικονόμου, Οικονομολόγος, Οperations & HR Head στην HELLAS EAP, επισημαίνει: «Στην Ελλάδα, όπως και σε παγκόσμιο επίπεδο, αυξάνεται ο αριθμός των εργοδοτών που αντιλαμβάνονται την άμεση σύνδεση μεταξύ ενίσχυσης του “wellbeing” των εργαζομένων και της αποδοτικότητας στον εργασιακό χώρο και το πώς αυτό αποτελεί τη λύση-κλειδί για ανάκαμψη σε περιόδους ύφεσης. Τα ΕΑΡ αποτελούν εξ’ ορισμού ένα εργαλείο πρόληψης και έγκαιρης παρέμβασης στον εργασιακό χώρο, καταγράφοντας διαχρονικά μετρήσιμα ποιοτικά και ποσοτικά αποτελέσματα σε επίπεδο αύξησης του ηθικού, δέσμευσης, ικανοποίησης από την εργασία, αποτελεσματικότητας, ποιότητας εξυπηρέτησης πελατών και κατά επέκταση κερδοφορίας των επιχειρήσεων. Τα τελευταία 20 χρόνια έχουν αποδειχθεί τα πολλαπλά οφέλη των ΕΑΡ σε σχέση με το κόστος υλοποίησής τους. Για τις επιχειρήσεις που υλοποιούν Core EAP πρόγραμμα (24/7/365 Support and Wellbeing Line, Πρόσωπο με Πρόσωπο Συμβουλευτική, Management Consultation και Διαχείριση Κρίσεων), η Απόδοση της Επένδυσης (ROI) φτάνει στην επιστροφή 3 έως και 10 ευρώ για κάθε ένα ευρώ που επενδύουν οι επιχειρήσεις σε ΕΑΡ. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι σε εργαζομένους που χρησιμοποίησαν τα ΕΑΡ, σημειώθηκε ενίσχυση της ευεξίας τους κατά 87%, βελτίωση του ηθικού και της κινητοποίησης κατά 51%, μείωση του απουσιασμού κατά 32% και αύξηση της παραγωγικότητας στον εργασιακό χώρο πάνω από 25%. Πρόσφατες έρευνες επίσης έδειξαν, ότι μια επιχείρηση κερδίζει $10,187.99 ετησίως για κάθε ένα εργαζόμενο που χρησιμοποιεί τα ΕΑΡ από τη βελτίωση στην παραγωγικότητά του και επίσης ότι το 5% των εργαζομένων που χρησιμοποιούν τα ΕΑΡ μειώνουν τα έξοδα μισθοδοσίας κατά 3,45% μέσω αύξησης της ατομικής παραγωγικότητας».


Μειονεκτήματα
Από την πλευρά του, ένα Employee Assistance Program μπορεί να παρουσιάζει τα εξής μειονεκτήματα:

1. Περιορισμός στο όριο: Οι υπηρεσίες αυτές συχνά υποτίθεται ότι τεχνικά δεν λειτουργούν και μπορεί να σταματήσουν οποιαδήποτε στιγμή. Ενώ οι περισσότερες από αυτές τις υπηρεσίες βρίσκονται εκτός του χώρου εργασίας, υπάρχουν και κάποιες που βρίσκονται στο διαδίκτυο και συχνά δημιουργούνται κάποια προβλήματα. Αντίστοιχα, η επαγγελματική ή φιλική συμπεριφορά ή η εποπτεία συχνά τείνουν να κάνουν δυστυχισμένο τον εργαζόμενο. Το ανθρώπινο δυναμικό έχει την τάση να θέλει περισσότερο προσωπικό χώρο και λιγότερο την ανάμειξη εξωγενών παραγόντων.

2. Κατανόηση του σκοπού: Υπάρχουν πολλοί εργαζόμενοι που αισθάνονται συχνά ότι οι υπηρεσίες που τους παρέχονται δεν έχουν καμία συγκεκριμένη χρήση και αισθάνονται ότι οριοθετούνται σε κάποιου είδους δύναμη που τους οδηγεί στο να γίνουν κάτι που δεν θέλουν να γίνουν. Μπορεί να μην έχουν επίγνωση του προβλήματος που αντιμετωπίζουν και τελικά θα είναι απογοητευμένοι με ό,τι συμβαίνει.

3. Υποχρεωτικές πολιτικές: Η υποχρεωτική εφαρμογή συχνά δημιουργεί πρόβλημα με τα άτομα καθώς μπορεί να μην είναι ευτυχή αν κάτι γίνεται υποχρεωτικά και χωρίς την άδειά τους και τους κρατάει απασχολημένους, ακόμη και αν έχουν να κάνουν με κάτι σημαντικό.

4. Οι Managers βρίσκονται σε δύσκολη θέση: Οι υψηλά ιστάμενοι συχνά δεν συμπεριλαμβάνονται στα ΕΑΡ και δεν έχουν κανένα πλεονέκτημα από αυτά. Αυτή είναι η έλλειψη παιδείας σχετικά με το είδος και τη διαθεσιμότητα της σχετικής πολιτικής μεταξύ των διαφόρων φόρουμ των εργαζομένων στον οργανισμό. Άλλοι άνθρωποι μπορεί να μην έχουν επίγνωση των υφιστάμενων πολιτικών. Όταν κάποιος δεν εμπλέκεται σε κάποια Πρόγραμμα Υποστήριξης Εργαζομένων μπορεί να ζητήσει βοήθεια από άλλους, αλλά αυτό δεν είναι πάντοτε εφικτό λόγω των εσωτερικών προβλημάτων μεταξύ των εργαζομένων.

5. Έλλειψη πληροφόρησης: Το πιο κοινό πρόβλημα που εντοπίζεται είναι η έλλειψη πληροφοριών σχετικά με την πολιτική που εφαρμόζεται. Αυτό συμβαίνει μόνο όταν οι εργαζόμενοι τείνουν να λάβουν υπόψη τις πολιτικές με τις οποίες δεν θέλουν να συνδέονται. Αν ο εργαζόμενος εξακολουθεί να τις αγνοεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, αυτό μπορεί να αντανακλάται στα αποτελέσματά τους και έτσι, θα πρέπει να αποφεύγεται καθώς μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στους οργανισμούς.

6. Αντίσταση: Αν υπάρχουν άνθρωποι σε έναν οργανισμό που δεν ανταποκρίνονται στο ρόλο της εργασίας τους, τότε αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει πρόβλημα. Δεν θα αποδέχονται εύκολα τις αλλαγές ούτε θα συμβάλλουν σε οτιδήποτε. Το να υπάρχουν εκπαιδευμένοι και σωστά τοποθετημένοι στο πλαίσιο του οργανισμού εργαζόμενοι είναι σημαντικό και θα πρέπει να έχει επιτευχθεί στο παρελθόν για χάρη του κέρδους της εταιρείας.

7. Παραπλάνηση: Αυτή συχνά προκύπτει λόγω διαφόρων πολιτικών που εφαρμόζονται πάνω σε ένα άτομο ταυτόχρονα με τον αποπροσανατολισμό και την άγνωστη έκβαση. Ένα άτομο θα πρέπει να αποφεύγεται να καθοδηγείται λανθασμένα, αλλά συχνά οι πολιτικές στοχεύουν στην παροχή μόνο για τους ανθρώπους που σχετίζονται με τη χάραξη πολιτικής. Αυτό δεν θα πρέπει να συμβαίνει ώστε να γίνεται πλήρη χρήση της πολιτικής από κάθε εργαζόμενο. Όσο περισσότερη παραπλάνηση υπάρχει τόσο λιγότερη εμπιστοσύνη δημιουργείται. Η παραπλάνηση δεν είναι πλεονέκτημα και σίγουρα δεν είναι καθόλου δελεαστική ώστε οι άνθρωποι να εμπλακούν σε κάποιο πρόγραμμα.

8. Κόστος: Το κόστος που συνδέεται με διάφορα EAP πρόγραμμα δεν προσφέρεται δωρεάν και είναι συχνά πολύ ακριβά για αυτό καθίσταται δύσκολο για ένα εργαζόμενο να απολαμβάνουν πλήρως τις υπηρεσίες της πραγματικά χωρίς καμία εξωτερική συναίνεση των άλλων εργαζομένων.

9. Προσιτά σε παγκόσμιο επίπεδο: Αυτό είναι ένα πράγμα το οποίο όποιος χαράζει τη σχετική πολιτική θα πρέπει να έχει κατά νου, δηλαδή τα Προγράμματα Υποστήριξης Εργαζομένων που αφορούν μια ομάδα ατόμων ή κάποιους οργανισμούς και όχι το σύνολο.

Κριτήρια επιλογής συνεργάτη
«Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα τα ΕΑΡ αναπτύσσονται και εδραιώνονται με σταθερό ρυθμό αλλά με υστέρηση σε σχέση με τα διεθνή πρότυπα. Σε μεγάλο ποσοστό αυτό οφείλεται σε ελλιπή ενημέρωση και σύγχυση σχετικά με το ρόλο και την επιχειρησιακή αξία των ΕΑΡ, στο γεγονός ότι δεν έχουν θεσμοθετηθεί, καθώς και στην εσωστρέφεια και προσκόλληση σε παραδοσιακές και συντηρητικές νοοτροπίες που δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις σύγχρονες συνθήκες και ανάγκες. Ενίοτε, συγχέονται τα ΕΑΡ με τον τομέα Υγείας και Ασφάλειας παρά το δεδομένο ότι αφορούν σε διαφορετικό αντικείμενο και το γεγονός ότι το ΕΑΡ επάγγελμα αποτελεί έναν ανεξάρτητο και αυτόνομο κλάδο στον τομέα προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας στο εργασιακό περιβάλλον. Εξ’ ορισμού τα EAP είναι άμεσα συνδεδεμένα με τους όρους «Διοίκηση της Απόδοσης» και «Παραγωγικότητα» και για περισσότερα από 45 χρόνια διεθνώς αποτελούν ένα αναγνωρισμένο εργαλείο που βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας των CEO’s. Οι ΕΑΡ Παροχείς λειτουργούν ως εξειδικευμένοι Σύμβουλοι Επιχειρήσεων σε ζητήματα διοίκησης και ανάπτυξης του ανθρώπινου παράγοντα για την αύξηση της αποτελεσματικότητας και ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων στο πλαίσιο της μακροχρόνιας στρατηγικής ανάπτυξής τους» εξηγεί η Ρόζα Αλχανάτη, Organizational Psychologist στην HELLAS EAP.


Διάφορα είδη και λειτουργικά μοντέλα είναι διαθέσιμα για ΕΑΡ – μερικά που αφορούν κυρίως το ανθρώπινο δυναμικό που εργάζεται για τον ίδιο οργανισμό για τον οποίο παρέχουν EAP υπηρεσιών, ορισμένα προγράμματα που βασίζονται σε εξωτερικούς συμβούλους που εργάζονται για μια διαφορετική εταιρεία (προμηθευτή των υπηρεσιών EAP) ή συχνότερα κάποιος συνδυασμός εσωτερικών και εξωτερικών πόρων. Έτσι, η επιλογή ενός σωστού παρόχου EAP και η αποτελεσματική εφαρμογή του προγράμματος μπορεί να αποδειχθεί δύσκολο εγχείρημα και πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όλοι οι παράγοντες και παράμετροι. «Ένας πάροχος EAP με μακρά εμπειρία στην πρόληψη του επαγγελματικού κινδύνου, που έχει καθιερωθεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό για την ποιότητα, συνέπεια και την καινοτομία των υπηρεσιών του, με ‘δυνατή’ διεπιστημονική ομάδα συμβούλων, εκπαιδευμένων στον κώδικα δεοντολογίας του Διεθνούς Συλλόγου EAPA, σε πανελλήνια κλίμακα, με προσέγγιση υπό το πρίσμα της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία, με πιστοποιημένο σύστημα διασφάλισης ποιότητας σύμφωνα με το πρότυπο ISO 9001:2008 και βέβαια άδεια λειτουργίας αρχείου με ευαίσθητα δεδομένα σύμφωνα με το άρθρο 7 του Ν. 2472/1997, είναι πιο αξιόπιστος συνεργάτης EAP» εξηγεί η Ν. Γιαννακά. Αναφορικά με τα εμπόδια υλοποίησης η ίδια επισημαίνει: «Στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν εμπόδια στην υλοποίηση των προγραμμάτων EAP, όταν εφαρμόζονται κατά τις ανάγκες των επιχειρήσεων και όταν έχουμε κοινό όραμα με την κορυφή της επιχείρησης και την διευθυντική ομάδα, στην προσπάθειά μας να αναπτύξουμε τις ικανότητες των ανθρώπων και κατά συνέπεια και όλου του οργανισμού».

Είδη υπηρεσιών
1. ΑτομικΕς υπηρεσιες

  • Αξιολόγηση του προβλήματος ή της ανάγκης για Προγράμματα Υποστήριξης Εργαζομένων, χρήση βραχυπρόθεσμης επίλυσης προβλημάτων και σύντομος σχεδιασμός συμβουλευτικής θεραπείας για ατομικά κλινικά θέματα.
  • Παραπομπή σε κοινότητα ή παρόχους για κλινική ψυχική υγεία ή εξειδικευμένες υπηρεσίες.
  • Παραπομπή σε νομική και οικονομική βοήθεια υπηρεσιών, παραπομπή σε πόρους εργασίας-ζωής.
  • Παραπομπή σε άλλα προγράμματα για την υγεία / Υπηρεσίες παρακολούθησης με όσους έχουν κάνει χρήση των ΕΑΡ.
  • Συνεργασία με εγκαταστάσεις θεραπείας, οργανισμούς περίθαλψης, managers, υπεύθυνους HR αλλά και άλλους σχετικά με τον σχεδιασμό της υπόθεσης και τα αποτελέσματα.
  • Εκπαίδευση και ενημέρωση για τους πόρους αυτό-βοήθειας.

2. Διοικητικες / Εποπτικες Υπηρεσιες

  • Κατάρτιση και εκπαίδευση του υπευθύνου για το πρόγραμμα.
  • Βοήθεια στο πώς να παραπέμψει τους εργαζόμενους στα προγράμματα EAP.
  • Καθοδήγηση σχετικά με την κατάλληλη υποστήριξη των εργαζομένων με θέματα τόσο προσωπικά όσο και εργασιακά.
  • Βοήθεια με τους εργαζομένους με την επιστροφή στην εργασία και τις ανάγκες στέγασης της εργασίας (όπως αναπηρία, αποζημίωση των εργαζομένων).
  • Καθοδήγηση σχετικά με την επανεξέταση της απόδοσης στην εργασία των εργαζομένων, πειθαρχικά θέματα.
  • Παροχή συμβουλών διαχείρισης και των δεξιοτήτων ανάπτυξης Εκπαίδευσης και ενημέρωση για τους πόρους αυτοβοήθειας.
  • Η ενασχόληση με την ομάδα εργασίας και τη δυναμική της ομάδας.

3. Oργανωτικες Υπηρεσιες

  • Την πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας.
  • Ετοιμότητα διαχείρισης κρίσης. Υπηρεσίες τραυματικών και κρίσιμων περιστατικών.
  • Ομάδα παρέμβασης και ομάδες υποστήριξης προσανατολισμού των εργαζομένων.
  • Εκπαιδευτικές υπηρεσίες και προγράμματα, παρουσιάσεις για την υγεία και την ευεξία.
  • Οργανωτική διαχείριση της αλλαγής (όπως απολύσεις, αναδιοργάνωση, μείωση του προσωπικού, συγχωνεύσεις).
  • Οργανωτική ανάπτυξη (όπως ηγεσία, εργασιακή κουλτούρα, δέσμευση των εργαζομένων, συγκρούσεις ομάδων).
  • Εξειδικευμένες και βοηθητικές υπηρεσίες (όπως ισορροπία εργασίας-προσωπικής ζωής, ελεύθερος από φάρμακα χώρος εργασίας, υπηρεσίες outplacement, διαχείρισης της αναπηρίας, διαχείριση της νόσου κ.ά.).

4. Θεματα διαχειρισης

  • Δομή και σχεδιασμός του προγράμματος (όπως προϋπολογισμός, συμβουλευτικές επιτροπές, ηγεσία).
  • Ανάπτυξη και τήρηση των οργανωτικών πολιτικών των διαδικασιών και των κανονισμών.
  • Το μάρκετινγκ και τη δημοσιότητα των ΕΑΡ, την αξιολόγηση, την υποβολή εκθέσεων, καθώς και τη βελτίωση της ποιότητας ιστοσελίδας ανάπτυξης και στελέχωσης.
  • Aνάπτυξη πόρων και συντήρηση.
  • Συμμετοχή με άλλες επιτροπές, ομάδες και διοικητικές ομάδες εντός του οργανισμού.