Βασικός στόχος για έναν οργανισμό είναι η επίτευξη της κερδοφορίας που τον καθιστά επιτυχημένο και κυρίως βιώσιμο στον επιχειρηματικό κόσμο. Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση μοιάζει περισσότερο μονοδιάστατη καθώς δεν συμπεριλαμβάνει σαφώς ορισμένα τον ανθρώπινο παράγοντα. Είναι όμως έτσι, τελικά;

Βλέποντας πίσω από το εμφανές, αποκτώντας πιο διεισδυτική ματιά, παρατηρείται ότι ο παραπάνω στόχος και οι συνεπακόλουθοι του δεν θα μπορούσαν να επιτευχθούν δίχως την καθοριστική συμβολή του ανθρώπινου παράγοντα. Με άλλα λόγια, το ανθρώπινο δυναμικό που εξασφαλίζει τη λειτουργία της επιχείρησης. Περισσότερο από ποτέ, γίνεται λόγος για το ότι οι οργανισμοί επιδιώκουν να αναπτύσσουν τις δεξιότητες των ανθρώπων τους σε κάθε θέση, ευθύνης και μη, που αφορούν τόσο το τρέχον αντικείμενο της εργασίας τους όσο και τους τομείς διοίκησης και ηγεσίας. Στο πλαίσιο αυτό, οι εταιρείες προσφέρουν προγράμματα σπουδών και σεμινάρια εκπαίδευσης με σκοπό να καλλιεργήσουν, ανάλογα με την περίπτωση, δεξιότητες των στελεχών ή/και να ενισχύσουν το γνωστικό τους υπόβαθρο.

Αρκετοί οργανισμοί πλέον επενδύουν στις επονομαζόμενες «Ακαδημίες Εκπαίδευσης». Επί της ουσίας, μία Ακαδημία εκπαίδευσης αποτελεί έναν «ζωντανό» οργανισμό που έχει ως στόχο την εκπαίδευση και ανάπτυξη των στελεχών με στοχευόμενο και ομαδοποιημένο τρόπο, ο οποίος εμπλουτίζεται και διαμορφώνεται ανάλογα με τις εκάστοτε επιχειρησιακές και κοινωνικές ανάγκες.

Μάλιστα, η δημιουργία και σύσταση «Ακαδημίας εκπαίδευσης» στους κόλπους ενός οργανισμού μπορεί να προσφέρει το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε μία εταιρεία λαμβάνοντας υπόψη την ταχεία ανάπτυξη της τεχνολογίας και την ανάγκη για στελέχωση, με το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό που διαθέτει τις απαραίτητες ικανότητες. Ευρύτερα δε, μπορεί να αναφερθεί το πόσο γρήγορα αλλάζουν οι καταναλωτικές συνήθειες, οι ανάγκες των πελατών-προμηθευτών και γενικά ο χάρτης της ατζέντας των εταιρειών ο οποίος απαιτεί γρήγορη αναπροσαρμογή στα νέα αυτά δεδομένα. Γίνεται, λοιπόν, αντιληπτό ότι σε σχέση με τις διαδικασίες που αφορούν το ανθρώπινο δυναμικό και την Διεύθυνση HR, η Ακαδημία Εκπαίδευσης μπορεί να αποτελέσει μία επένδυση σε μακροχρόνιο ορίζοντα.

Που, πως και από ποιους;
Σαφώς, ο τομέας στον οποίο δραστηριοποιείται μία επιχείρηση διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο ως προς τη φύση και το πλαίσιο λειτουργίας που θα λάβει μία Ακαδημία Εκπαίδευσης. Μία εταιρεία είναι ιδιαίτερα πιθανόν να μεριμνά τόσο για την κατάρτιση του εσωτερικού κοινού της όσο και για εκείνη των προμηθευτών-συνεργατών της ή και ακόμη κάποιας κοινωνικής ομάδας που πλήττεται από υψηλά ποσοστά ανεργίας ή διακρίσεις . Πιο συγκεκριμένα, ένας οργανισμός, με πεδίο δραστηριότητας την παροχή υπηρεσιών σε επιχειρηματικούς πελάτες, μπορεί να συνεργάζεται με ανθρώπους σε διάφορα μέρη, πέρα από το γεωγραφικό πλαίσιο των γραφείων του. Σε μια τέτοια περίπτωση, εκτός από τα στελέχη του «γραφείου», καλείται να μεριμνήσει ώστε να είναι ενημερωμένοι και κυρίως εκπαιδευμένοι και καταρτισμένοι και όσοι ανήκουν στο δίκτυο συνεργατών του σύμφωνα πάντα με τις απαιτήσεις και τα πρότυπα που η εταιρεία έχει θέσει.

Παράλληλα, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και σε εταιρείες που κατά κόρον προσφέρουν προϊόντα, και μάλιστα λιανικού εμπορίου. Για παράδειγμα, μία γαλακτοβιομηχανία, σε επίπεδο ανθρώπινου δυναμικού, διαθέτει τους εργαζόμενους της παραγωγής, τα στελέχη των πωλήσεων και μάρκετινγκ, τα στελέχη R&D, του λογιστηρίου κ.ά. αλλά έχει και εκείνους τους ανθρώπους που εργάζονται στον τόπο παραγωγής των α’ υλών για τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Παρομοίως, μία βιομηχανία τροφίμων με βάση την αγροτική παραγωγική έχει ως ανάγκη να αναβαθμίσει το επίπεδο της παραγωγής της. Σε περιπτώσεις όπως οι παραπάνω, μία καλή πρακτική είναι η ίδρυση Ακαδημίας εκπαίδευσης η οποία θα παρέχει δωρεάν εκπαιδευτικά προγράμματα στους συμμετέχοντες, τόσο θεωρητικών γνώσεων όσο και βέλτιστες πρακτικές οι οποίες στη συνέχεια θα εφαρμοστούν στην πράξη. Μάλιστα, μπορεί καθόλη τη διάρκεια του έτους, και όχι σε συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο, να λειτουργούν συμβουλευτικά προγράμματα σε αυτές τις περιπτώσεις από συγκεκριμένες ειδικότητες (π.χ. γεωπόνοι, κτηνοτρόφοι).

Εκτός, όμως, από τέτοιου τύπου σταθερές συνεργασίες, μία εταιρεία μπορεί να συνεργάζεται σταθερά με συμβούλους αλλά και με εκπαιδευτικά ιδρύματα και καθηγητές. Μάλιστα, στο πλαίσιο συνεργασίας με Πανεπιστήμια μπορεί να προσφέρει τη δυνατότητα χορήγησης υποτροφιών βάσει κριτήριων που η ίδια η εταιρεία θέτει. Το όφελος που προκύπτει μπορεί να λάβει διάφορες διαστάσεις. Ενδεικτικά, αναφέρεται το κίνητρο που δίνεται σε όσους συμμετέχουν. Πέρα από την επί της πράξης εκπαίδευση, η επιβράβευση με παροχή πλήρους ή/και μερικής υποτροφίας στο επιλεχθέν εκπαιδευτικό ίδρυμα αποτελεί ένα ουσιαστικό κίνητρο για όσους επιθυμούν να εξελιχθούν, να αποκτήσουν γνώσεις και εξειδίκευση αλλά η οικονομική τους κατάσταση ή ακόμα και η έλλειψη κάποιου προηγούμενου πτυχίου δεν τους το επιτρέπει.


Από την άλλη, μία Ακαδημία εκπαίδευσης μπορεί, είτε στο μεγαλύτερο μέρος της είτε συνολικά, να υποστηρίζεται από ήδη υπάρχοντα στελέχη του οργανισμού. Πρόκειται δηλαδή για εσωτερικά στελέχη τα οποία διαθέτουν εξειδίκευση σε κάποιον τομέα και καλούνται να προσφέρουν και να διαχέουν τις γνώσεις τους ή/και έχουν πολυετή εμπειρία να μεταδώσουν στους συμμετέχοντες. Επί παραδείγματι, σε μία βαριά βιομηχανία, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στον κλάδο, οι «εκπαιδευτές» είναι σημαντικό να είναι εσωτερικά στελέχη που φοράνε το καπέλο του «εισηγητή-εκπαιδευτή» προκειμένου να μεταφέρουν στους συναδέλφους τους την επαγγελματική τους εμπειρία και τεχνογνωσία. Σε αυτή την κατεύθυνση, ως προς την επιλογή αυτών των στελεχών, είναι πρωτεύουσας σημασίας να ληφθεί υπόψη, εκτός από την πείρα, και η προθυμία και διάθεση των ανθρώπων αυτών να αναλάβουν ένα τέτοιο ρόλο και να τον διεκπεραιώσουν με συνέπεια και επαγγελματισμό.

Περί ΕΚΕ ο λόγος;
Πολλές φορές, η ίδρυση και λειτουργία μίας Ακαδημίας εκπαίδευσης εντάσσεται στο πλαίσιο των δράσεων Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ) του οργανισμού. Σύμφωνα με την βιβλιογραφία, η ΕΚΕ, έχει ως στόχο την ανάπτυξη γνώσεων και δεξιοτήτων που βοηθούν τους οργανισμούς να δρουν λαμβάνοντας υπόψη κοινωνικές παραμέτρους οι οποίες είναι ευρύτερες από τις εταιρικές. Υπό αυτό το πρίσμα, η ΕΚΕ είναι σημαντική για όλες τις επιχειρήσεις ανεξαρτήτως μεγέθους και κλάδου (από μικρές εταιρείες έως πολυεθνικές) και μάλιστα, οι δραστηριότητές της έχουν τη δυναμική να αυξήσουν τις οικονομικές επιδόσεις της εταιρείας, δηλαδή τα κέρδη και την ανάπτυξή της. Επιπρόσθετα, το διεθνές τοπίο αποτυπώνει με σαφήνεια ότι οι δυνητικοί εργαζόμενοι δίνουν βάση στην κοινωνική συνεισφορά των εταιρειών όταν επιλέγουν τον μελλοντικό εργοδότη τους. Οι εταιρείες δε, που αποδεικνύουν ότι ενδιαφέρονται και πράττουν αντίστοιχα με τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των στελεχών τους ελκύουν και κυρίως συγκρατούν τους «καλύτερους» εργαζομένους.

Ειδικότερα, μία από τις πτυχές της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, σε επίπεδο Εσωτερικής Διάστασης, είναι η Διαχείριση του Ανθρώπινου Δυναμικού. Για τη Διεύθυνση Ανθρώπινου Δυναμικού, αυτό αποδίδεται σε όρους «Δια Βίου μάθησης», όπου τα αρμόδια στελέχη καλούνται να συνεργαστούν με τοπικούς φορείς για την κατάρτιση προγραμμάτων εκπαίδευσης. Ακόμα μία ενέργεια είναι, επίσης, η υποστήριξη μετάβασης των νέων ανθρώπων από την εκπαίδευση στην εργασία. Ένα ενδεικτικό παράδειγμα, είναι οι θέσεις μαθητείας τις οποίες μία επιχείρηση μπορεί να εντάξει ως πυλώνα στις Ακαδημίες Εκπαίδευσης που διαθέτει.

Παράμετροι άξιοι προσοχής!
Πριν, όμως, μία εταιρεία ιδρύσει τη δική της Ακαδημία εκπαίδευσης, θα πρέπει να δώσει προσοχή σε καίρια σημεία απαντώντας σε ερωτήματα όπως:

  • Ποιοι είναι οι στόχοι της εταιρείας; Δηλαδή, βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα, τι θέλει να πετύχει η επιχείρηση προκειμένου να επενδύσει σε μία Ακαδημία Εκπαίδευσης.
  • Ποιες είναι προκλήσεις που απορρέουν από το επιχειρηματικό γίγνεσθαι; Απαιτείται, για παράδειγμα, στον κλάδο δραστηριοποίησης του εκάστοτε οργανισμού, περισσότερη εξειδίκευση ή είναι πιο σημαντική η επένδυση σε ικανότητες που προάγουν την καινοτομία και την ευελιξία στην προσαρμογή αλλαγών.
  • Το κοινό – στόχος; Με άλλα λόγια, σε ποιους θα απευθύνεται η Ακαδημία Εκπαίδευσης. Σε νεοπροσληφθέντες; Σε όλο το ανθρώπινο δυναμικό; Σε ήδη ανώτατα στελέχη ή σε «Νέους» Διευθυντές και προϊσταμένους ή σε κοινωνικές ομάδες με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά;
  • Ποιες είναι ανάγκες που αποσκοπεί η ύπαρξη Ακαδημίας Εκπαίδευσης στο εσωτερικό μίας επιχείρησης; Εδώ, μάλιστα, είναι σημαντική η λεπτομερής καταγραφή των αναγκών που έχουν παρατηρηθεί σε σχέση με το ανθρώπινο δυναμικό με βάση τον τομέα Εκπαίδευσης και Ανάπτυξης.

Ταυτόχρονα, εκτός από τον στόχο της εταιρείας που πρέπει να επιτευχθεί μέσα από την εκάστοτε εκπαίδευση, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ποιες είναι οι προδιαγραφές της θέσης εργασίας του στελέχους, το επίπεδο δεξιοτήτων που ο ίδιος φέρει καθώς επίσης και η «φιλοδοξία» του ίδιου να εξελιχθεί και να θέσει ως προσωπική του προτεραιότητα τη «δια βίου μάθηση».

Καταληκτικά, εξίσου σημαντικοί είναι και οι «αριθμοί». Αφενός, πρέπει να προσδιοριστεί με σαφήνεια ποια θα είναι τα KPIs που θα αξιολογήσουν μία τέτοια επένδυση. Πηγαίνοντας, όμως, ένα βήμα πιο πίσω, το πρωτεύουν ερώτημα είναι εάν ο οργανισμός μπορεί οικονομικά να υποστηρίξει μία τέτοια επένδυση, η οποία θα έχει μακροχρόνιο χαρακτήρα και θα αποτελεί βασικό κορμό της Δομής και του Κώδικα Δεοντολογίας του.