Μέσα σ’ ένα κόσμο αβεβαιότητας και αστάθειας, η σωστή αντιμετώπιση μιας κρίσης δεν αφορά απλώς στη μείωση του κόστους, αλλά στη γενικότερη προετοιμασία της επιχείρησης για το μέλλον.

Οι εταιρείες που στόχο έχουν να περάσουν από την παρούσα κατάσταση χωρίς να κάνουν «εκπτώσεις» στην εταιρική τους ταυτότητα, έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να είναι αυτές που θα τα καταφέρουν.

Ένας από τους βασικούς άξονες, στους οποίους χρειάζεται να εστιάζουν την προσοχή τους, για μεγιστοποίηση της αποδοτικότητάς τους, είναι η ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού τους. Η  ανάπτυξη διαμορφώνεται και καθορίζεται από ένα συνδυασμό παραγόντων που αφορούν στα ενδιαφέροντα, στις ικανότητες και στις δεξιότητες καθώς και στο σύστημα των αξιών του ατόμου, ιδιαίτερα των επαγγελματικών. Η αφοσίωση στην επιχείρηση και τους στόχους της μεγαλώνει, όταν στους εργαζόμενους παρέχονται δυνατότητες να ανακαλύψουν και να αξιοποιήσουν τις ικανότητές τους.

Ο ρόλος της συμβουλευτικής
Η συμβουλευτική ως μέσο ανάπτυξης μπορεί να συμβάλει στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας του ανθρώπινου δυναμικού με διάφορους τρόπους:
α. διαπιστώνοντας τις ανάγκες του, σε συνάρτηση με τους επιχειρησιακούς στόχους και συνεκτιμώντας τις γενικότερες κοινωνικές και οικονομικές τάσεις,
β. προσφέροντας πληροφόρηση και ευαισθητοποιώντας τους εμπλεκόμενους για τις δυνατότητες κατάρτισης που ανταποκρίνονται καλύτερα στις ανάγκες τους και στον πιο εύστοχο σχεδιασμό μιας στρατηγικής συνεχιζόμενης κατάρτισης,
γ. επιμορφώνοντας τους εργαζόμενους βάσει των προσωπικών αναγκών τους αλλά και της επιθυμίας τους να εξελιχθούν επαγγελματικά μέσα στον οργανισμό.

Η «συμβουλευτική», επίσης, υποστηρίζει την ανάπτυξη και εξέλιξη του εργαζόμενου, βοηθώντας τον να κάνει καλύτερη χρήση των αποθεμάτων και των ικανοτήτων που διαθέτει ή δείχνοντάς του τον δρόμο για την ανάπτυξη νέων μεθόδων που θα τον διευκολύνουν να βοηθήσει μόνος του τον εαυτό του.

Η εργασία θεωρείται ότι μπορεί να συντελέσει στην ικανοποίηση πολλών βασικών βιολογικών, ψυχολογικών και κοινωνικών αναγκών του ανθρώπου μιας και το είδος της εργασίας σχεδόν ταυτίζεται με τον τρόπο ζωής του κάθε ατόμου. Επόμενο είναι, η προσωπική ικανοποίηση που αντλεί το κάθε άτομο από την εργασία του να αποκτά μεγάλη σημασία.

Το HR αναπτύσσει και αναπτύσσεται
Η συμβουλευτική προς τους εργαζόμενους σχετίζεται με θέματα:

  • Επιλογής ή αλλαγής καριέρας,
  • Διερεύνησης προσωπικών ικανοτήτων και κλίσεων με σκοπό την προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη,
  • Πληροφόρησης σε τομείς κατάρτισης,
  • Ανάπτυξης δεξιοτήτων βάσει των αναγκών και επιθυμιών τους.

Εύλογο το ερώτημα που προκύπτει: γιατί να χρησιμοποιήσουμε τη συμβουλευτική διαδικασία στον εργασιακό χώρο, όταν ο οργανισμός με τους μηχανισμούς που διαθέτει μπορεί ενδεχομένως να λύσει τα προβλήματα;

Συμβουλευτική σημαίνει ότι το ίδιο το άτομο είναι «η διαδικασία», η οποία προσπαθεί να μεγιστοποιήσει το ρυθμό της αλλαγής και της ανάπτυξής του. Η συμβουλευτική συνδυάζει την από κοινού εξερεύνηση και καθοδήγηση σε πρακτικά θέματα που αφορούν στον εργασιακό χώρο με άμεσα αποτελέσματα. Το άτομο καλείται στον εργασιακό χώρο να διαχειριστεί πολύπλοκες καταστάσεις, να αναπτύξει δεξιότητες και ρόλους (ανάληψη νέων καθηκόντων, αύξηση παραγωγής, διαπροσωπικές σχέσεις, πιθανή απόλυση, διαχείριση άγχους).

Με την εκμετάλλευση όλων των παραμέτρων και πηγών πληροφόρησης, εξασφαλίζεται η επίλυση των θεμάτων με τον πιο κατάλληλο  τρόπο. Έτσι, προσφέρεται η ευκαιρία για αξιοποίηση δεξιοτήτων, κατανόηση αναγκών, διορθωτική εμπειρία, μείωση του άγχους και της εργασιακής εξουθένωσης καθώς και επαναπροσδιορισμό θέσης.


Ο ρόλος του συμβούλου
Ο σύμβουλος απέχει αρκετά από το να δίνει συμβουλές. Η προσπάθειά του δεν είναι να καθοδηγήσει τον συμβουλευόμενο να δράσει προς συγκεκριμένη κατεύθυνση ή να επιλέξει λύσεις για λογαριασμό του. Ο ρόλος του δεν είναι να κρίνει ή να κατακρίνει, να αξιολογήσει συναισθήματα, να κάνει κήρυγμα ή να προβεί σε πρόωρες αναλύσεις και ερμηνείες. Επιλέγοντας συγκεκριμένες δεξιότητες και στάσεις ενισχύει την ικανότητα του εργαζόμενου να αντιληφθεί καλύτερα το βίωμά του, όπως επίσης να κάνει επιλογές, αλλαγές ή να μειώσει τη σύγχυση.

Για τον λόγο αυτό θα πρέπει ο σύμβουλος να είναι εφοδιασμένος με τις απαραίτητες γνώσεις και ικανότητες, έτσι ώστε να μπορεί να δημιουργήσει θετικές διαπροσωπικές σχέσεις και να ανακαλύψει τις ευκαιρίες μέσα από τις οποίες όλος αυτός ο εσωτερικός πλούτος να μπορέσει να εκφραστεί εποικοδομητικά.

Ενθαρρύνει την έκφραση των συσσωρευμένων συναισθημάτων του εργαζόμενου, ώστε να εξεταστούν διεξοδικά, με αποτέλεσμα να αυξηθεί η πιθανότητα καλής κατανόησής τους.

Τον βοηθάει, επίσης, να αναλύσει τη συμπεριφορά του εργαζόμενου ή καταστάσεις που τον δυσκολεύουν, ώστε να βρει το σημείο εκκίνησης που θα λειτουργήσει ως αφετηρία ορισμένων αλλαγών. Παρουσιάζει πιθανές επιλογές και ενθαρρύνει τον εργαζόμενο να αποφασίσει ποια είναι για αυτόν η καλύτερη, προκειμένου να αναπτυχθεί τόσο στον προσωπικό όσο και στον επαγγελματικό τομέα.

Ο ουσιαστικός ρόλος του συμβούλου είναι να βοηθήσει την ολοκλήρωση του ανθρώπου, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά και ο Carl Rogers: «Ολοκληρωμένος είναι ο άνθρωπος που μπορεί να είναι όλο και περισσότερο οι δυνατότητές του».

Το επιθυμητό αποτέλεσμα μιας συμβουλευτικής διαδικασίας είναι η αυτοβελτίωση, η ανάπτυξη της δραστηριότητας των ικανοτήτων και των ταλέντων των εργαζομένων, η ενίσχυση της αυτονομίας τους, η λήψη αποφάσεων και η μείωση των αρνητικών συναισθημάτων. Σε γενικές γραμμές επιδιώκουμε τη βελτίωση της ποιότητας ζωής μέσω των αλλαγών στον τρόπο σκέψης και δράσης, καθώς και την εκπλήρωση αμοιβαία ικανοποιητικών διαπροσωπικών σχέσεων και επαγγελματικών πλάνων.

Το βασικότερο εργαλείο του συμβούλου είναι ο εαυτός του
Ο σύμβουλος βοηθά τον εργαζόμενο να επιτύχει το επιθυμητό αποτέλεσμα μέσω της ενεργητικής ακρόασης, της εμπιστοσύνης ως προς την ειλικρίνειά του, της μη κριτικής στάσης του, της αποδοχής και βεβαίως της κατανόησης. Υιοθετεί στάση ενδιαφέροντος, ενθάρρυνσης και εγκάρδιας συμπαράστασης. Είναι ο εαυτός του και δεν κρύβεται πίσω από τον επαγγελματικό του ρόλο ή πίσω από μια επαγγελματική ευγένεια. Είναι ολοκληρωτικά γνήσιος, διάφανος, σταθερός και συνεπής. Το να είναι αληθινός είναι πραγματικά σημαντικό.

Η νέα προοπτική του HR
Στη σύγχρονη εποχή το άτομο αναπτύσσεται και εξελίσσεται σε μία διαρκώς μεταβαλλόμενη αγορά εργασίας, η οποία επηρεάζεται από τις κοινωνικές, πολιτικές και τεχνολογικές διαφοροποιήσεις και αλλαγές μιας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας. Επίκαιρες εκπαιδεύσεις ή πληροφορίες που απαιτούνται σήμερα για συγκεκριμένες θέσεις εργασίας, μεταβάλλονται συνεχώς.

Έτσι, έννοιες όπως η δια βίου μάθηση, η ανάπτυξη βασικών δεξιοτήτων, καθώς και η έννοια της επαγγελματικής ανάπτυξης και σταδιοδρομίας , ως μια σειρά επιλογών που γίνονται σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ατόμου, παίζουν σημαντικό ρόλο και επιβάλλουν μια ολική θεώρηση της πορείας του στο χώρο της εκπαίδευσης και της εργασίας.

Ειδικότερα, οι σύγχρονες απαιτήσεις επιβάλλουν τη συνεχή προσαρμογή των εργαζόμενων σε νέες καταστάσεις και επομένως σε νέες ή επαναλαμβανόμενες επαγγελματικές επιλογές που απαιτούν καινούρια επαγγελματική πληροφόρηση και εκπαίδευση, ώστε τα άτομα να αναπτύσσουν νέες δεξιότητες, να επανεντάσσονται ευκολότερα και αποτελεσματικότερα στην ενεργό ζωή. Το άτομο έχει μέσα του την ικανότητα και την τάση να οδεύει προς την ωριμότητα. Στο κατάλληλο κλίμα η τάση αυτή απελευθερώνεται και από δυνατότητα γίνεται πραγματικότητα.

Αν ο εκάστοτε διευθυντής δημιουργήσει τέτοιο κλίμα στο χώρο εργασίας του, τότε το προσωπικό του θα γίνει πιο υπεύθυνο, πιο δημιουργικό, πιο ικανό να προσαρμοστεί σε αλλαγές και κατά συνέπεια πιο συνεργάσιμο.

Πιστεύω ότι όλοι όσοι εργαζόμαστε στον τομέα των ανθρώπινων σχέσεων αντιμετωπίζουμε το ίδιο πρόβλημα σχετικά με το πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη γνώση, ώστε να προσεγγίσουμε με σύνεση το έργο μας.

H υιοθέτηση μιας ανθρωποκεντρικής θεώρησης για τη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού βασίζεται στην αναγνώριση, στην ανάπτυξη ικανοτήτων και κινήτρων, που λειτουργεί ως βασικός παράγοντας επίδρασης στην αποτελεσματικότητα των εργαζομένων. Αυξάνοντας τις ικανότητες και μεγεθύνοντας την ικανοποίηση που λαμβάνουν οι εργαζόμενοι από την εργασία τους, επιτυγχάνεται και ο στόχος της επιχείρησης για βελτιστοποίηση της αποδοτικότητάς της, με θετική κατάληξη για την κερδοφορία της.

CV – Σοφία Κουκουρλή
Είναι κάτοχος MBA στο Human Resources Management και σπουδάζει Συμβουλευτική Ψυχολογία. Εργάζεται στη Vamvas Medicals από το 1999 και κατέχει τη θέση της HR & Training Director από το 2004.