Πολλά ακούστηκαν τη χρονιά που πέρασε στο χώρο του HR για τη στρατηγική συμβολή των επαγγελματιών του στην πορεία της εταιρείας τους. Οι ηγέτες του HR καλούνται να αναπτύξουν ακόμα περισσότερο τις ικανότητες οργανωτικής ανάπτυξης και να αποτελέσουν πυρήνα εμπνευσμένης ηγεσίας και καθοδήγησης για τα υπόλοιπα στελέχη, εν μέσω ασταθών μεταβολών και δυσοίωνων εξελίξεων.

Κατά τη διάρκεια τέτοιων περιόδων, είναι πολλές φορές χρήσιμο να στρεφόμαστε σε πόρους που μέχρι πρότινος ενδεχομένως να φάνταζαν ανορθόδοξοι.

Ένας από αυτούς τους πόρους είναι κατά την άποψή μου, το εγχειρίδιο του Νικολλό Μακιαβέλλι «Ο Ηγεμόνας», έργο το οποίο ταύτισε το συγγραφέα του με την υπολογιστική και ακριβή ιδιότητα της διατήρησης και ανάπτυξης της εξουσίας της ηγεσίας και των αποτελεσματικών οργανωτικών δομών. Με άλλα λόγια, εάν το βιβλίο δεν είχε γραφτεί με γνώμονα τους σιδηρόφρακτους στρατούς και τους πανούργους ηγεμόνες της Δυτικής Ευρώπης του 15ου αιώνα, θα μπορούσε -με λίγη φαντασία- να αναφέρεται σε μία τυπική μέρα στο γραφείο.

«Ο Ηγεμόνας» στοχεύει στο να παρουσιάσει αρχές, δράσεις και συμπεριφορές οι οποίες θα επιφέρουν ισορροπία, και θα προάγουν μεθόδους για την πρόληψη ή τη διαχείριση των κρίσεων. Χρησιμοποιώντας ως κεντρική έννοια και άξονα τον πόλεμο, η σκέψη του διανοητή επικεντρώνεται στο μακροπρόθεσμο κέρδος και την προνοητική ηγεσία, παρά στην ευκαιριακή και παροδική επιτυχία βασισμένη στην αποφευκτικότητα. Το «ψαγμένο» στέλεχος HR θα διακρίνει τον παραλληλισμό με την εναρμόνιση της εταιρικής κουλτούρας (cultural alignment) και θα μπορέσει να κλέψει ιδέες για την επιτυχή υλοποίησή της: «… δεν πρέπει ποτέ κανείς να αποφεύγει να συμβεί μια ανωμαλία για να αποφύγει έναν πόλεμο, γιατί όχι μόνο δεν τον αποφεύγει, αλλά, αντίθετα, τον αναβάλλει και αυτό αποβαίνει εναντίον του».

Οι έννοιες της αξιολόγησης και της αμοιβής (γνωστότερα στις ημέρες μας ως «assessment», «compensation and benefits» κ.λπ.) είναι εξίσου σημαντικές. Ο Μακιαβέλλι στηρίζει πως ο μόνος τρόπος για να εξασφαλίσει ένας ηγέτης την κινητοποίηση των γύρω του είναι μέσα από το θεσμό της αξιοκρατίας: «Και οι μόνες άμυνες που είναι καλές, ασφαλείς και μόνιμες, είναι αυτές που εξαρτώνται από εσένα τον ίδιο και την αξία σου». Σε αυτό το μήνυμα οι διευθυντές ανθρωπίνου δυναμικού, ενδεχομένως, να αναγνωρίσουν αποκαρδιωμένα στελέχη που όχι μόνο νιώθουν πως έχουν κριθεί άδικα, αλλά που ούτε καν γνωρίζουν τα κριτήρια αξιολόγησής τους.

Ακόμα και το σχεδιασμό διαδοχής (succession planning) και των νέων προσλήψεων (recruitment) και τις πιθανές επιπλοκές του αναλύει «Ο Ηγεμόνας»: «…αμέσως μόλις εισέλθει σε μία επαρχία ένας ισχυρός ξένος, όλοι εκείνοι που εκεί είναι λιγότερο ισχυροί τον υποστηρίζουν, υποκινούμενοι από τη ζηλοφθονία που έχουν εναντίον εκείνου που ήταν πιο ισχυρός από αυτούς».

Και για όσους θέλουν να προχωρήσουν ένα βήμα παραπέρα, ο Μακιαβέλλι βάζει το μαχαίρι στο κόκαλο και αναλύει τις μακροπρόθεσμες συνέπειες της διαφθοράς και κατ’ επέκταση της ανέλιξης ακατάλληλων στελεχών είτε ενδό-εταιρικά είτε στο πλαίσιο της συνεργασίας των τμημάτων ανθρωπίνου δυναμικού με εταιρείες στελέχωσης: «…όποιος είναι η αιτία για να γίνει κάποιος άλλος ισχυρός καταστρέφεται, γιατί αυτή η ισχύς δημιουργείται από τον ίδιο ή με επιτήδειο τρόπο ή με τη βία. Για όποιον είναι ισχυρός και το ένα και το άλλο μέσο γεννά υποψίες».

Μετά το «Στρατηγικό HR» λοιπόν, γιατί όχι και το «Ηγετικό HR»;

Καλή ανάγνωση.