Σε μία εποχή όπου ολοένα και περισσότερες εταιρείες απομακρύνονται από την παραδοσιακή ιεραρχική οργάνωση και στρέφονται σε περισσότερο team-based δομές, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη σημασία της βέλτιστης ομαδικής εργασίας για την επιτυχία κάθε επιχείρησης. Πολλές διαφορετικές δημογραφικές ομάδες, η αύξηση της απομακρυσμένης εργασίας, οι νέες μορφές εργασίας που σταδιακά εξελίσσονται στη νέα νόρμα, καθώς και οι μεταβολές στις ανάγκες και τα ζητούμενα των σύγχρονων στελεχών, μετατρέπουν τις δράσεις και τα προγράμματα team building σε βασικό μέσο βελτίωσης της απόδοσης αλλά και του employee engagement.
Πριν από… κάποια χρόνια, άρτι αποφοιτήσασα από το Πανεπιστήμιο, σε μία από τις πρώτες μου συνεντεύξεις για δουλειά, ένας από τους κορυφαίους εκδότες της εποχής εκείνης μου είχε πει «Δεν μας ενδιαφέρει αν γράφετε καλά, αυτό μπορείτε να το μάθετε σε λιγότερο από έξι μήνες. Μας ενδιαφέρει πόσο καλά μπορείτε να συνεργαστείτε με την ομάδα του περιοδικού». Νεαρή και φιλόδοξη δημοσιογράφος τότε, τα λόγια του αυτά μου είχαν προξενήσει μεγάλη έκπληξη, καθώς πίστευα ότι η «συγγραφική δεινότητα» θα έπρεπε να αποτελεί το κυρίαρχο -αν όχι το μοναδικό- κριτήριο επιλογής ανθρώπου για μία θέση δημοσιογράφου! Άλλωστε τότε με μόνο όπλο την πένα μου σκόπευα να βιοποριστώ – και να αλλάξω τον κόσμο, αλλά αυτό είναι μία διαφορετική ιστορία νεανικής έπαρσης.
Κάποια χρόνια μετά και ενώ… «life happened» -όπως τόσο εύστοχα λένε οι Αμερικανοί- συνειδητοποιούσα ολοένα και περισσότερο τη σπουδαιότητα αλλά και την αξία της ομαλής και αποδοτικής εργασίας, τόσο για την επίτευξη των επιχειρηματικών επιδιώξεων όσο και για την εκπλήρωση των προσωπικών επαγγελματικών στόχων αλλά και την άντληση ικανοποίησης και νοήματος από την εργασία.
Σήμερα, περισσότερο ίσως από ποτέ στο παρελθόν, οι εταιρείες έχουν αναγνωρίσει τη σημασία της ομαδικής αποδοτικότητας και τη θεωρούν περισσότερο σημαντική από αυτή της ατομικής. Άλλωστε η εποχή μας δεν επιβάλλει μόνο τον ψηφιακό μετασχηματισμό αλλά και την απομάκρυνση από τις παραδοσιακές ιεραρχικές δομές και τη μετάβαση στην ανάδειξη του πρωταγωνιστικού ρόλου που διαδραματίζουν οι ομάδες στην επιτυχία και την ανάπτυξη της καινοτομίας, που αποτελεί βασικό επιχειρηματικό ζητούμενο.
Η αποδοτική ομαδική εργασία και η επίτευξη αυτής αποτελεί ολοένα και πιο επιτακτική ανάγκη, καθώς σήμερα εργαζόμενοι με διαφορετικά σύνολα δεξιοτήτων και ιδεών μπορεί να είναι διασκορπισμένοι ακόμα και σε διαφορετικές ηπείρους. Οι σύγχρονες επιχειρηματικές συνθήκες απαιτούν από τους εργαζόμενους να μοιράζονται πληροφορίες όπου και αν βρίσκονται, προκειμένου να χαραχθούν στρατηγικές, να αναπτυχθεί καινοτομία, να δημιουργηθούν νέα προϊόντα ή υπηρεσίες κ.ά.
Συνεπώς, η ομαδική εργασία διαδραματίζει ποικίλους σημαντικούς ρόλους σε μία επιχείρηση. Συγκεκριμένα:
Οργανωτική αποτελεσματικότητα: Η ομαδική εργασία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην οργανωτική αποτελεσματικότητα, η οποία με τη σειρά της καθορίζει πόσο αποτελεσματική μπορεί να είναι μία εταιρεία σε κάθε πτυχή της δραστηριότητάς της. Αυτές οι πτυχές περιλαμβάνουν από την εσωτερική επικοινωνία και την επικοινωνία με τους επενδυτές μέχρι την κυκλοφορία νέων προϊόντων ή την εξυπηρέτηση των πελατών. Είναι προφανές ότι μία μη λειτουργική ομάδα βλάπτει σημαντικά την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα συνολικά του οργανισμού.
Διαμοιρασμός γνώσης: Όσο περισσότεροι εργαζόμενοι συνεργάζονται ομαλά σε μία ομάδα προς έναν κοινό επιχειρηματικό στόχο, τόσο πιο πιθανό είναι να επιτευχθεί αυτός ο στόχος. Διαθέτοντας διαφορετικές δεξιότητες, επίπεδα εκπαίδευσης και εργασιακές εμπειρίες, μία ομάδα εργαζομένων μπορεί να φέρει περισσότερη κοινή γνώση στο τραπέζι σε ό,τι αφορά στην καινοτομία, στις ιδέες και στις δυνητικές λύσεις. Αυτό με τη σειρά του έχει ως αποτέλεσμα καλύτερα προϊόντα, βελτιωμένη λειτουργικότητα και περισσότερα κέρδη για την εταιρεία.
Ταχύτερα αποτελέσματα: Μία ομάδα εργαζομένων μπορεί να ωφεληθεί από το διαμοιρασμό της γνώσης και η λήψη αποφάσεων μπορεί να βελτιστοποιηθεί, καθώς κάθε απόφαση της ομάδας είναι καλύτερα τεκμηριωμένη από ότι θα ήταν αν λαμβανόταν από ένα μεμονωμένο άτομο. Αυτό μεταφράζεται σε ταχύτερες λύσεις στα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν, σε μικρότερους χρόνους ανταπόκρισης στις αναδυόμενες ευκαιρίες αλλά και προκλήσεις της αγοράς, σε πλουραλισμό ιδεών και στρατηγικών κ.ά.
Κοινός σκοπός: Η δύναμη πολλών ομάδων έγκειται στη συνεργασία για ένα κοινό σκοπό. Σε ένα εταιρικό περιβάλλον, αυτός ο σκοπός είναι τις περισσότερες φορές η επιτυχία της εταιρείας, η οποία με τη σειρά της καθορίζει τόσο τις αμοιβές όσο και το ηθικό των εργαζομένων. Αυτή η αναγνώριση του κοινού σκοπού και η καθημερινή προσπάθεια συνεργασίας για το ευρύτερο καλό της εταιρείας παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία, τη βιωσιμότητα και την ευελιξία μιας καλά λειτουργούσας εταιρείας. Άλλωστε, όπως χαρακτηριστικά είχε πει ο Steve Jobs «τα σπουδαία πράγματα στις επιχειρήσεις δεν γίνονται ποτέ από ένα άτομο, γίνονται από μια ομάδα ανθρώπων».
ΟΙ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ TEAM BUILDING
Το team building μπορεί να αποτελεί μία διαχρονική έννοια, ωστόσο ως επιχειρηματική στρατηγική και πρακτική επηρεάζεται από τις εξελίξεις και κατ’ επέκταση μεταβάλλονται οι προσεγγίσεις και οι βέλτιστες πρακτικές γύρω από το θέμα αυτό.
Σήμερα, στην εποχή της ψηφιοποίησης αλλά και της εξατομίκευσης της εμπειρίας -της όποιας εμπειρίας-, οι σημαντικότερες τάσεις που επηρεάζουν τις team building στρατηγικές και πρακτικές περιλαμβάνουν την αυξανόμενη χρήση της τεχνολογίας, το gamification αλλά και τα προγράμματα που απευθύνονται σε μικρότερες ομάδες.
Οι δράσεις που βασίζονται στην τεχνολογία αποτελούν την πιο «καυτή» τάση στο team building
Μέσα στη χρονιά που διανύουμε, η κυρίαρχη τάση που σχετίζεται με το team building δεν είναι άλλη από την αξιοποίηση της τεχνολογίας για την ενίσχυση της μάθησης. Πιο συγκεκριμένα, η εστίαση αναμένεται να στραφεί στις τεχνολογίες των έξυπνων φορητών συσκευών – όπως τα smartphones και τα tablets. Οι mobile συσκευές έχουν αρχίσει να γίνονται ιδιαίτερα δημοφιλείς στις αίθουσες διδασκαλίας καθώς ολοένα και περισσότερο οι διδάσκοντες διαπιστώνουν τα οφέλη που προσφέρουν στην ενίσχυση της δέσμευσης των μαθητών. Οι επικεφαλής των ομάδων μπορούν να επιτύχουν αντίστοιχα αποτελέσματα χρησιμοποιώντας τα smartphones για να ενισχύσουν τη δέσμευση των εργαζομένων κατά τη διάρκεια του team building.
Οι εφαρμογές των έξυπνων συσκευών μπορούν να συνδέσουν και να ενώσουν κάθε μέλος μίας ομάδας σε ένα κοινό στόχο. Κατά τη διάρκεια team building δραστηριοτήτων, αυτή η συνδεσιμότητα ενισχύει την ένταξη και ενθαρρύνει την αποτελεσματική επικοινωνία. Υπάρχουν πολλές τέτοιες εφαρμογές που συνδέουν τους εργαζόμενους ώστε να επιτυγχάνεται καλύτερη ομαδική εργασία, όπως για παράδειγμα το Slack ή το Trello. Άλλες εφαρμογές, όπως το Strayboots, εστιάζουν στο gamification των ομαδικών δραστηριοτήτων. Όποια και αν είναι η κατάλληλη εφαρμογή, ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες και στόχους μίας team building δράσης ή μίας ομάδας, το σίγουρο είναι ότι πλέον αυτού του είδους τα εργαλεία αποτελούν έναν πολύτιμο πόρο που δεν θα πρέπει να αγνοείται σε ένα εργασιακό περιβάλλον.
Για παράδειγμα, η τεχνολογία μπορεί να μετατρέψει την ημέρα προσανατολισμού σε μία διασκεδαστική και engaging εμπειρία. Η ημέρα προσανατολισμού είναι μία πολύ κρίσιμη πτυχή της διαδικασίας onboarding των εργαζομένων η οποία θα πρέπει να καλωσορίζει τον νέο εργαζόμενο αλλά ταυτόχρονα να είναι και ευχάριστη, καθώς σηματοδοτεί την αρχή της ένταξης ενός υπαλλήλου ώστε να μάθει την εταιρεία, να κατατοπιστεί μέσα στον χώρο εργασίας αλλά και να «σπάσει» ο πάγος με τα άλλα μέλη της ομάδας. Σήμερα υπάρχουν πολλές διαθέσιμες λύσεις που παρέχουν στις εταιρείες δραστηριότητες που προάγουν το team building κατευθείαν μέσα από το smartphone των εργαζομένων. Τα οφέλη αυτών των λύσεων είναι πολλαπλά, με πιο σημαντικό ίσως ότι κανένα μέλος της ομάδας δεν «αποκλείεται», ενώ ταυτόχρονα είναι σύγχρονες, διασκεδαστικές και ενισχύουν τη συνεργατικότητα της ομάδας.
Η ανάπτυξη των επικοινωνιακών ικανοτήτων της ομάδας είναι επίσης ένα σημαντικό κομμάτι. Με δεδομένο ότι μεγάλος όγκος της επικοινωνίας διεξάγεται πλέον online, η ικανότητα αποτελεσματικής αλλά και συνοπτικής έκφρασης είναι εκ των ουκ άνευ. Η τεχνολογία μπορεί και σε αυτό το κομμάτι να συμβάλλει αποτελεσματικά και να αποτελέσει βασικό παράγοντα στην ανάπτυξη αποτελεσματικής επικοινωνίας και των αντίστοιχων ικανοτήτων σε μία ομάδα.
Οι μικρότερες ομάδες τείνουν να ενισχύουν τις ευκαιρίες μάθησης
Μία από τις βασικότερες τάσεις που θα μας απασχολήσουν το επόμενο διάστημα σε ό,τι αφορά στο team building είναι η μετάβαση προς μικρότερες ομάδες. Ίσως να έχετε ακούσει τον περιβόητο «two pizza rule» του CEO της Amazon, Jeff Bezos. Όπως υποστηρίζει ο εργοδότης μίας από τις πλέον επιτυχημένες εταιρείες της εποχής μας, «αν δεν μπορείς να ταΐσεις μία ομάδα ανθρώπων με δύο μόνο πίτσες, τότε η ομάδα αυτή είναι πολύ μεγάλη για να είναι αποδοτική και παραγωγική».
Η εμπειρία έχει δείξει ότι οι μεγαλύτερες ομάδες έρχονται αντιμέτωπες με αμέτρητα εμπόδια που επιβραδύνουν την παραγωγικότητα και την αποδοτικότητά τους. Και αυτό γιατί απαιτείται περισσότερη επικοινωνία, εύλογα προκύπτουν περισσότερες διαφωνίες και συγκρούσεις απόψεων, περισσότερο χάος, ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται η πιθανότητα κάποιος να μείνει εκτός ομάδας ή να μην ανταποκριθεί στις προσδοκίες. Σε μία μικρή ομάδα, η συμμετοχή κάθε μέλους είναι απαραίτητη για την επιτυχία της. Το αποτέλεσμα είναι οι μικρές ομάδες να ασχολούνται περισσότερο με το project πάνω στο οποίο εργάζονται και τα μέλη τους να εμφανίζονται περισσότερο δεσμευμένα. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός ότι στις έρευνες σχετικά με το engagement του ανθρώπινου δυναμικού, το 42% των εργαζομένων σε εταιρείες με λιγότερους από δέκα υπαλλήλους δηλώνει «δεσμευμένο με την εργασία του» έναντι μόλις του 30% σε μεγαλύτερες εταιρείες. Με πιο απλά λόγια, οι μικρότερες ομάδες δουλεύουν καλύτερα μαζί.
Σε ό,τι αφορά στο team building, οι δραστηριότητες και οι δράσεις που απευθύνονται σε μικρότερες ομάδες συμμετεχόντων αποδεικνύονται πιο αποτελεσματικές. Και αυτό γιατί οι μικρότερες ομάδες τείνουν να ανοίγονται και εμφανίζονται περισσότερο πρόθυμες να συμμετάσχουν στις διάφορες δραστηριότητες. Ακόμα, αποδεικνύεται ότι οι μικρότερες ομάδες εμφανίζουν αυξημένη ατομική προσπάθεια και δέσμευση.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι ειδικοί προτείνουν στις εταιρείες η team building στρατηγική τους να αρχίζει σε μικρή κλίμακα. Το team building μπορεί να γίνει μεταξύ μικρών ομάδων ανθρώπων που ανήκουν στο ίδιο τμήμα. Όταν αυτές οι ομάδες μέσα από δράσεις και παιχνίδια αναπτύξουν ισχυρές ικανότητες ομαδικής εργασίας στο τμήμα τους, το επόμενο βήμα είναι η εισαγωγή και άλλων τμημάτων και η ανάμιξη των ομάδων. Με αυτό τον τρόπο μπορεί το team building να διευρυνθεί στο σύνολο της εταιρείας.
Η εταιρική κουλτούρα εξελίσσεται στο βασικό σημείο εστίασης του team engagement
Το team building αφορά πλέον στη μάθηση με εστίαση στην ενίσχυση της δέσμευσης του ανθρώπινου δυναμικού και όχι μόνο στην ομαδική εργασία. Και αυτό προφανώς δεν αποτελεί έκπληξη αν ληφθεί υπόψη μας το γεγονός ότι το engagement των εργαζομένων αυξάνει άμεσα τα έσοδα της εταιρείας και μειώνει δραματικά το turnover. Το team building αποτελεί έναν εξαιρετικό τρόπο για την ενίσχυση του engagement, κάτι που ολοένα και περισσότερες εταιρείες έχουν πλέον αρχίσει να συνειδητοποιούν. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η οικοδόμηση ομάδων μέσα από το πρίσμα της εστίασης στην εταιρική κουλτούρα επιφέρει το διττό αυτό αποτέλεσμα -της ανάπτυξης της ομαδικής εργασίας και ταυτόχρονα της ενίσχυσης της δέσμευσης και της αφοσίωσης.
Η εταιρική κουλτούρα είναι στην ουσία η προσωπικότητα της εταιρείας. Περιλαμβάνει τις αξίες, το ήθος, τους στόχους, τα missions αλλά και τις προσδοκίες της εταιρείας. Παραδοσιακά, η εταιρική κουλτούρα ήταν μάλλον ατομιστική. Σήμερα, οι σύγχρονες εταιρείες χαρακτηρίζονται ολοένα και περισσότερο από μία κουλτούρα που βασίζεται στην ομαδικότητα και ενθαρρύνει όλα τα επίπεδα συμμετοχής. Ενδεικτικό παράδειγμα αυτής της τάσης είναι η Google. Η διασκεδαστική και χαλαρή κουλτούρα της εταιρείας βασίζεται στους δεσμευμένους εργαζόμενους οι οποίοι είναι προσανατολισμένοι στην ομαδική εργασία.
Το team building που εστιάζει στην εταιρική κουλτούρα έχει τη δυνατότητα να ενισχύει τους δεσμούς μεταξύ των ανθρώπων και των τμημάτων καθώς όλοι ευθυγραμμίζονται με τις αξίες της εταιρείας. Οι παραδοσιακές δραστηριότητες του team building, όπως τα διάφορα αθλητικά παιχνίδια, δεν καταφέρνουν να επιτύχουν τον παραπάνω στόχο. Από την άλλη πλευρά, το engaging team building βοηθάει τους εργαζόμενους να αναλογιστούν περισσότερο την εταιρεία και τον ρόλο τους μέσα σε αυτή. Υπάρχουν ειδικά σχεδιασμένες δράσεις team building που δίνουν τη δυνατότητα διάχυσης των αξιών της εταιρείας και συνειδητοποίησης της αποστολής της εταιρείας. Με αυτό τον τρόπο, η εταιρική κουλτούρα διατηρείται στην πρώτη γραμμή του team building, δημιουργώντας τις βάσεις όχι μόνο για τη βέλτιστη ομαδική εργασία αλλά και για τη δημιουργία ενός αφοσιωμένου ανθρώπινου δυναμικού.