Η προσωρινή απασχόληση (Π.Α.) μετράει στην Ελλάδα 9 μόνο χρόνια, σε άλλες όμως χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Αγγλία και οι Κάτω χώρες εφαρμόζεται από τη δεκαετία του ‘60. Ο ρυθμός ανάπτυξής της είναι σταθερά αυξητικός και αντιπροσωπεύει πλέον περίπου το 2% της συνολικής απασχόλησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Περίπου 10 εκατομμύρια εργαζόμενοι απασχολούνται ετησίως με αυτό το καθεστώς.

Η συνεχώς αυξανόμενη σημασία του θεσμού οδήγησε τελικά, το Νοέμβριο του 2008, στη σύνταξη Ευρωπαϊκής οδηγίας για την Π.Α., η οποία πρέπει να ενσωματωθεί στις εθνικές νομοθεσίες μέχρι το Δεκέμβριο του 2011. Η οδηγία κινείται σε δύο άξονες: 1. Στην αρχή της ίσης μεταχείρισης για τους εργαζομένους και 2. Στη μείωση των περιορισμών και απαγορεύσεων που ισχύουν στην Π.Α. «προκειμένου να ενισχυθεί ουσιαστικά η δημιουργία θέσεων απασχόλησης και η ανάπτυξη ευέλικτων μορφών εργασίας».

Η αρχή της ίσης μεταχείρισης εκφράζεται ως εξής: Οι βασικοί όροι εργασίας και απασχόλησης των προσωρινά απασχολουμένων, κατά τη διάρκεια της τοποθέτησής τους σε έμμεσο εργοδότη, είναι τουλάχιστον αυτοί που θα εφαρμόζονταν εάν οι εργαζόμενοι είχαν προσληφθεί απευθείας από τον εν λόγω εργοδότη για να καταλάβουν την ίδια θέση. Οι βασικοί όροι εργασίας περιλαμβάνουν εκτός από τις αποδοχές, το ωράριο, τη νυκτερινή εργασία, τις άδειες και τις αργίες. Τα κράτη -μέλη μπορούν να ορίσουν το εύρος των βασικών όρων εργασίας.

Η Οδηγία προβλέπει και εξαιρέσεις στην αρχή της ίσης μεταχείρισης:

  • Σε προσωρινά απασχολούμενους που έχουν συνάψει σύμβαση αορίστου χρόνου με την εταιρεία Π.Α. και εξακολουθούν να αμείβονται στο διάστημα μεταξύ δύο τοποθετήσεων.
  • Έπειτα από διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους τα κράτη – μέλη μπορούν να παρέχουν τη δυνατότητα να συνάπτουν συλλογικές συμβάσεις που θα αποκλίνουν από την αρχή της ίσης μεταχείρισης με την προϋπόθεση ότι θα σέβονται τη γενική προστασία των προσωρινά απασχολούμενων.
  • Κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις και κατόπιν διαβούλευσης και συμφωνίας με τους κοινωνικούς εταίρους μπορεί να υπάρξει ικανό χρονικό διάστημα για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης. Με τις συγκεκριμένες διατάξεις η οδηγία προωθεί την προστασία των εργαζομένων μέσω των Εταιρειών προσωρινής απασχόλησης (Ε.Π.Α.). Αυτό δικαιολογεί μια πιο ανοικτή προσέγγιση σ’ αυτή τη μορφή εργασίας. Εναι αναγκαίο, σύμφωνα με την οδηγία, να εξετασθούν οι απαγορεύσεις και να αρθούν οι περιορισμοί στην εργασία μέσω των Ε.Π.Α. εκτός κι αν αυτές δικαιολογούνται για λόγους γενικού συμφέροντος.

Προτάσεις για την αύξηση της απασχόλησης
Η Π.Α. καλύπτει πραγματικές ανάγκες τόσο των επιχειρήσεων όσο και των εργαζομένων. Σημειώνοντας ότι η υφιστάμενη νομοθεσία προστατεύει πλήρως τον προσωρινά απασχολούμενο, το ζητούμενο πλέον πρέπει να είναι το επόμενο βήμα.

Κάτω από αυτό το πρίσμα οι παρακάτω προτάσεις κινούνται στο πνεύμα της Ευρωπαϊκής Οδηγίας και παράλληλα βοηθούν στην αύξηση της απασχόλησης.

  • Άρση της απαγόρευσης της Προσωρινής Απασχόλησης στο Δημόσιο τομέα. Με την κίνηση αυτή οι κανόνες είναι ξεκάθαροι για όλους. Ο εργαζόμενος θα γνωρίζει εκ των προτέρων την προσωρινότητα της θέσης και δεν θα έχουμε το φαινόμενο να δέχεται συνεχώς πιέσεις το Δημόσιο για μονιμοποιήσεις. Το Δημόσιο επίσης, θα πάψει να κρατά σε ομηρεία χιλιάδες εργαζομένους που με συνεχείς ανανεώσεις εκτός του ότι παρανομεί καλλιεργεί ελπίδες μονιμοποίησης που δεδομένων των συνθηκών είναι αδύνατο να καλύψει.
  • Ενεργητικές πολιτικές για την επιδότηση της εργασίας με τη συνδρομή των Ε.Π.Α. Οι Ε.Π.Α. θα μπορούσαν να έχουν ρόλο ενδιάμεσου φορέα μεταξύ του ΟΑΕΔ των τελικών δικαιούχων. Το γεγονός αυτό συνάδει απόλυτα και με την υφιστάμενη νομοθεσία όπου αναφέρεται ότι οι Ε.Π.Α. μπορούν να ασκούν δραστηριότητες αξιολόγησης ή και κατάρτισης ανθρώπινου δυναμικού. Τα κίνητρα μπορεί να δοθούν στον έμμεσο εργοδότη για να εξακολουθήσει να απασχολεί τον εργαζόμενο και μετά τη λήξη του χρόνου της προσωρινής απασχόλησης. Η ΕΝ.Ε.Π.Α.Σ.Ε. έχει ήδη καταθέσει ολοκληρωμένη πρόταση.

Συμπέρασμα
Η Ευρωπαϊκή Οδηγία έχει πεδίο εφαρμογής σε όλους τους κλάδους της οικονομίας, ακόμη και στο Δημόσιο τομέα. Η στόχευση της οδηγίας είναι σαφής: προστασία των εργαζομένων και ενίσχυση του θεσμού της Προσωρινής απασχόλησης που αποδεδειγμένα αυξάνει την απασχόληση. Στην Ελλάδα πρέπει να αποφασίσουμε πέρα από ιδεολογικά στερεότυπα και αγκυλώσεις εάν θα ενισχύσουμε τη σημαντικότερη νόμιμη ευέλικτη μορφή εργασίας ή θα κινηθούμε αντίθετα στο ρεύμα.