Αφενός η ανάγκη επιβολής ομοιόμορφων όρων και συνθηκών εργασίας μεταξύ των εργαζομένων και επιχειρήσεων του ίδιου κλάδου ή επαγγελματικής ιδιότητας, αφετέρου η ανάγκη προστασίας των μη συνδικαλισμένων εργαζομένων και παράλληλα η απειλή του ανταγωνισμού των μη συνδικαλισμένων εργοδοτών οδήγησε τον νομοθέτη στην πρόβλεψη της δυνατότητας επέκτασης με Υπουργική απόφαση της ισχύος της ΣΣΕ και της κήρυξής της ως γενικώς υποχρεωτικής για όλους τους εργαζομένους του κλάδου ή του επαγγέλματος (αρ.11 παρ.2 Ν.1876/90).

Ωστόσο, για την αντιμετώπιση της ανεργίας, καθώς επίσης για την ενίσχυση της απασχόλησης, εν όψει του μνημονιακού καθεστώτος με το αρ. 37 του Ν. 4024/11 είχε ανασταλεί η εφαρμογή των διατάξεων του Ν.1876/90 περί κηρύξεως των ΣΣΕ υποχρεωτικών «όσο διαρκεί το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής». Εν συνεχεία και με το αρ. 16 παρ. 2 του Ν.4472/17 και το αρ. 5 παρ. 2 του Ν. 4475/2017, η ανωτέρω έκφραση αντικαταστάθηκε από τη φράση «έως το τέλος του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής». Σημειωτέον ότι στην Αιτιολογική Έκθεση του Ν.4472/17 αναφέρεται πως το Πρόγραμμα Δημοσιονομικής (Οικονομικής) Προσαρμογής ολοκληρώνεται την 20.08.2018.

Δεδομένης, λοιπόν, της ολοκλήρωσης του Προγράμματος Δημοσιονομικής Προσαρμογής, καθώς επίσης των διατάξεων των παρ. 2,3 του αρ. 11 του Ν.1876/90, που ορίζεται ότι στην επέκταση και κήρυξη ως γενικώς υποχρεωτικής ΣΣΕ μπορεί να προβεί ο Υπουργός Εργασίας με απόφασή του που εκδίδεται μετά από γνώμη του Ανώτατου Συμβουλίου Εργασίας, καθώς επίσης η εν λόγω επέκταση μπορεί να ζητηθεί και από την αρμόδια Συνδικαλιστική οργάνωση των εργαζομένων ή των εργοδοτών με αίτησή τους στο Υπ. Εργασίας, υπεγράφησαν, αφενός στις 3/9 και αφετέρου στις 17/9 οι υπουργικές αποφάσεις για την επέκταση των κλαδικών ΣΣΕ με τις οποίες κηρύσσονται γενικώς υποχρεωτικές οι κλαδικές ΣΣΕ στους κλάδους των Τραπεζών, Ναυτιλιακών Πρακτορείων και Ναυτιλιακών Επιχειρήσεων, Γραφείων Ταξιδίων και Τουρισμού, Πρακτορειακών Επιχειρήσεων που είναι μέλη της Διεθνούς Ναυτικής Ένωσης, καθώς επίσης οι τοπικές κλαδικές ΣΣΕ των εργαζομένων των ξενοδοχειακών Επιχειρήσεων Χανίων και Λασιθίου.

Προκειμένου μια ΣΣΕ να κηρυχθεί ως γενικώς υποχρεωτική απαιτείται να πληρούνται σωρευτικά ορισμένες προϋποθέσεις. Πρώτη εξ αυτών αποτελεί η εγκυρότητα της εν λόγω κηρυχθείσας υποχρεωτικής ΣΣΕ, σε αντίθετη περίπτωση επί άκυρης ΣΣΕ, η επέκταση αυτής δεν παράγει αποτελέσματα. Δεύτερη προϋπόθεση συνιστά η δέσμευση ήδη από τη ΣΣΕ εργοδοτών που απασχολούν το 51% των εργαζομένων του κλάδου ή του επαγγέλματος, ενώ η συνδρομή αυτής της προϋπόθεσης θα πρέπει υποχρεωτικά να βεβαιώνεται και στην απόφαση του Υπουργού Εργασίας ή στη γνωμοδότηση του Ανώτατου Συμβουλίου Εργασίας ή έστω να προκύπτει από το φάκελο της υπόθεσης (αρ.11 παρ 2.Ν1876/90).

Τέλος, δεν θα ήταν σκόπιμο αν παραλειπόταν η αναφορά στην παραχθείσα έννομη συνέπεια και στους όρους αυτής, η οποία δεν είναι άλλη από την επέκταση της ισχύος των κανονιστικών αποκλειστικά όρων της ΣΣΕ, οι οποίοι αναπτύσσουν ενέργεια άμεση και αναγκαστική και όχι οι ενοχικοί όροι της ΣΣΕ, οι οποίοι δεσμεύουν αποκλειστικά και μόνο τους συμβαλλομένους και όχι τους τρίτους. Στην περίπτωση των κλαδικών ΣΣΕ, μετά την κήρυξη της ως γενικά υποχρεωτικής, δεσμεύει μόνο εργαζομένους που απασχολούνται στις ομοειδείς επιχειρήσεις του κλάδου. Μετά την 20.08.2018 λοιπόν, οι επιχειρήσεις, οι οποίες τηρούν επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση θα πρέπει να εξετάζουν εάν υπάρχει κλαδική ΣΣΕ. Αν δεν υπάρχει, τότε συνεχίζουν να τηρούν την επιχειρησιακή ΣΣΕ. Αν υπάρχει δεσμευτική κλαδική ΣΣΕ, είτε διότι αυτή έχει κηρυχθεί ως γενικώς υποχρεωτική, είτε διότι αμφότερα τα μέρη συμβάλλονται στην κλαδική ΣΣΕ, τότε εξετάζεται ποια είναι η ευνοϊκότερη για τον εργαζόμενο. Εάν η κλαδική ΣΣΕ είναι ευνοϊκότερη, θα πρέπει να γίνει αναπροσαρμογή των αποδοχών των εργαζομένων. Αν ο εργοδότης δεν δεσμεύεται από επιχειρησιακή ΣΣΕ ή δεν τηρεί υπάρχουσα κλαδική ΣΣΕ, τότε θα πρέπει να εξετάσει εάν μετά τις 20.08.2018, η ισχύουσα κλαδική ΣΣΕ, κηρύχθηκε από τον Υπουργό Εργασίας ως γενικώς υποχρεωτική. Στην περίπτωση αυτή και εφόσον οι υφιστάμενες αποδοχές είναι κατώτερες από αυτές της κλαδικής ΣΣΕ, θα πρέπει να γίνει αναπροσαρμογή των αποδοχών των εργαζομένων στα επίπεδα της κλαδικής ΣΣΕ, από την ημερομηνία υπογραφής της απόφασης βάσει της οποίας η ΣΣΕ κηρύχθηκε υποχρεωτική.

    Για περισσότερες πληροφορίες επί ζητημάτων σχετικών με εργασιακές σχέσεις επικοινωνήστε:
    E: [email protected]
    T: 210-6431387
    F: 210-6460313