Ανασφάλεια, διαρκείς μεταβολές, στρες και δραματική μείωση του αισθήματος της δέσμευσης εκ μέρους των υπαλλήλων συνθέτουν το σκηνικό της εργασίας στον 21ο αιώνα. Μπορούν οι τεχνολογικές εξελίξεις να εγγυηθούν ένα καλύτερο αύριο; Ποιες δεξιότητες χρειάζονται, ώστε να αντιμετωπιστεί η χαώδης κατάσταση που έχει δημιουργηθεί; Οι προβλέψεις των ψυχολόγων της απασχόλησης σχετικά με το μέλλον της εργασίας «έπεσαν έξω» σε πολλούς τομείς, καθώς υποτίμησαν το μέγεθος των αλλαγών που θα συναντήσουμε στο μέλλον.

<‘Σελίδα 1: Η τεχνολογία στην υπηρεσία του εργαζόμενου;’>
Πράγματι, οι μεταβολές τις οποίες βιώνει ο μέσος εργαζόμενος στο κατώφλι του 21ου αιώνα αποδεικνύονται περισσότερο ρηξικέλευθες από τους υπολογισμούς των ειδικών.

Το παραδοσιακό «ψυχολογικό συμβόλαιο», όπως το γνωρίζαμε, έχει σπάσει. Με τον όρο αυτό, εννοείται η συμφωνία κατά την οποία ο εργαζόμενος παρέμενε για μεγάλο χρονικό διάστημα σε μια επιχείρηση, που με τη σειρά της του πρόσφερε ασφάλεια. Για την ακρίβεια, τα επίπεδα του στρες, των απουσιών και της δέσμευσης είναι διαφορετικά από αυτά που αναμένονταν στη δεκαετία του ’90.

Οι μισθωτοί του σήμερα αλλάζουν πολύ συχνότερα εργοδότη σε σύγκριση με αυτούς του προηγούμενου αιώνα. Από την άλλη πλευρά, όμως, δεν αλλάζουν με τον ίδιο ρυθμό επαγγελματικό προσανατολισμό. Έχει διατυπωθεί η άποψη ότι, αυτή τη στιγμή, ο εργαζόμενος έχει σταματήσει να «δεσμεύεται» απέναντι στην επιχείρηση και παραμένει πιστός στη φύση της δουλειάς, που έχει επιλέξει. Μπορεί, βέβαια, η εξήγηση του εν λόγω φαινομένου να είναι η εξής: στο παρελθόν οι υπάλληλοι υπήρξαν τόσο «δεμένοι» με την εταιρεία τους που θυσίαζαν ακόμα και το επάγγελμά τους για να συνεχίσουν να την υπηρετούν.

Σε γενικές γραμμές, θα μπορούσε κανείς να καταλήξει σε δύο συμπεράσματα για τη φύση της εργασίας στις μέρες μας. Το πρώτο είναι ότι οι αλλαγές είναι διαρκείς, δεν υφίσταται, πλέον, το στάδιο της αφομοίωσης των μεταβολών. Μέχρι να καταστεί αντιληπτή μια αλλαγή ακολουθεί η επόμενη. Το δεύτερο είναι ότι το είδος και τα επίπεδα της δέσμευσης των εργαζομένων έχουν μεταλλαχθεί.

Η τεχνολογία στην υπηρεσία του εργαζόμενου;
Η ψηφιακή επανάσταση και η διάδοση του διαδικτύου αναπτέρωσαν το ηθικό των μελετητών, οι οποίοι εξέφρασαν, αρχικά, την ελπίδα ότι οι νέες τεχνολογίες θα έδιναν τη λύση στην ανασφάλεια των μισθωτών. Το ίντερνετ υποσχόταν να δημιουργήσει ευέλικτες μορφές απασχόλησης όπως η εργασία εξ αποστάσεως, ανακουφίζοντας, έτσι, τους στρεσαρισμένους εργαζόμενους.

Τα στοιχεία, όμως, που προέκυψαν κατά τα πρώτα χρόνια εφαρμογής των πρωτοποριακών αυτών μορφών απασχόλησης απέδειξαν ότι, για ακόμα μια φορά, οι προβλέψεις έπεσαν έξω. Πράγματι, μελέτες που υλοποιήθηκαν προς το τέλος της δεκαετίας του ‘90 έφεραν στο φως εικόνα δυσαρέσκειας από πλευράς των υπαλλήλων. Οι περισσότεροι από αυτούς που εργάζονταν από το σπίτι δήλωναν ότι υποφέρουν από ανυπαρξία ιδιωτικού χρόνου και από έλλειψη ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Επιπλέον, η πλειοψηφία των εργαζομένων δε δείχνουν να ελκύονται από τη λύση της τηλε- εργασίας, καθώς πιστεύουν ότι οι συνάδελφοι και οι εργοδότες τους θα θεωρήσουν ότι δεν είναι αρκετά «δεμένοι» με τις αξίες και τους στόχους του οργανισμού αν καταφύγουν σε ευέλικτες μορφές απασχόλησης.

Τίθεται, δηλαδή, για ακόμα μια φορά στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος το ζήτημα της δέσμευσης. Η δημιουργία εικονικών ομάδων, που συγκροτούνται με τη βοήθεια των τεχνικών videoconference και διαδικτυακών πλατφορμών επικοινωνίας με «σημείο συνάντησης» τον κυβερνοχώρο θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη νέα βάση των εργασιακών σχέσεων. Και σε αυτή την περίπτωση, πάντως, η πορεία των πραγμάτων διέψευσε τις εκτιμήσεις. Η ευρεία χρήση του ίντερνετ οδήγησε σε υψηλά ποσοστά κρουσμάτων εξάρτησης από την τεχνολογία και αυτά με τη σειρά τους σε κατάργηση των ήδη εύθραυστων ορίων μεταξύ προσωπικού και εργασιακού χρόνου. Με λίγα λόγια, η τεχνολογία δε δείχνει να βοηθά στη διευθέτηση των ζητημάτων που αντιμετωπίζουν οι υπάλληλοι των επιχειρήσεων σήμερα.
<‘here’>

<‘Σελίδα 2: Νέες δεξιότητες – απάντηση στη νέα φύση της εργασίας’>
Νέες δεξιότητες: απάντηση στη νέα φύση της εργασίας
Αρκετές επιχειρήσεις έχουν βρεθεί στην εξαιρετικά δυσμενή θέση να υποφέρουν από έλλειψη στελεχών με τις απαραίτητες ικανότητες, καθώς βασίστηκαν σε περιορισμένο αριθμό μάνατζερ, τους οποίους έκριναν ικανούς να επιτελέσουν αποτελεσματικά τους νέους τους διοικητικούς ρόλους.

Στενά συνδεδεμένα με το πρόβλημα της απουσίας δεξιοτήτων βρίσκονται και τα γνωστικά όρια των εργαζομένων. Σταδιακά, έγινε αντιληπτό ότι ο τεράστιος όγκος πληροφοριών, τον οποίο δέχεται το εργατικό δυναμικό του 21ου αιώνα, εμπεριέχει πολλούς κινδύνους για τις σύγχρονες επιχειρήσεις. Η αύξηση της ποσότητας της πληροφόρησης και η σύγχυση που αυτή προκαλεί στη διοίκηση είχε ως αποτέλεσμα οι μάνατζερ να αδιαφορούν για σημαντικά ζητήματα και να επικεντρώνονται σε ανούσια προβλήματα. Επιπρόσθετα, εξαιτίας του συγκεκριμένου φαινομένου οι μάνατζερ αναγκάζονται να αφιερώνουν περισσότερο χρόνο και ενέργεια στην αναζήτηση πληροφοριών και λιγότερο στο να εξάγουν συμπεράσματα από τις πληροφορίες.

Κατά συνέπεια, οι νέες μορφές εργασιακών σχέσεων και ο βομβαρδισμός πληροφοριών δημιούργησε την ανάγκη ανάδειξης μάνατζερ με ικανότητες διαχείρισης του όγκου της πληροφόρησης, αλλά και του στρες που ο τελευταίος συνεπάγεται. Δεν είναι, όμως, εφοδιασμένοι όλοι οι προϊστάμενοι με αυτές τις δεξιότητες, ούτε οι οργανισμοί διαθέτουν τον απαραίτητο αριθμό ατόμων με το συγκεκριμένο ταλέντο. Η άμεση αντίδραση των επιχειρήσεων ήταν να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο στρατολογούσαν προσωπικό, ρίχνοντας ιδιαίτερο βάρος στην ικανότητα γρήγορης λήψης αποφάσεων, τη συναισθηματική νοημοσύνη, την καινοτομία και την ευελιξία.

CV Paul Sparrow
Ο Paul Sparrow είναι Διευθυντής του Centre for Performance Led HR και Καθηγητής International Human Resource Management, στο Lancaster University Management School. Το HR Μagazine της Μ. Βρετανίας τον κατατάσσει στους 25 πιο σημαντικούς διανοητές στο χώρο της διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού. O P. Sparrow θα είναι ομιλητής στο 4th People Management Executive Seminar, που θα πραγματοποιηθεί στις 20 Οκτωβρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
<‘here’>