Ευτυχία είναι η ψυχική ικανοποίηση του ανθρώπου, προερχόμενη από την εκπλήρωση των επιθυμιών και την επιτυχία των σκοπών του. Δεν υπάρχει μόνιμη ευτυχία, υπάρχουν μόνο στιγμές ευτυχίας. Στη σύγχρονη εποχή, οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν ευτυχία την υλική ευμάρεια, τα υλικά αγαθά, την ανάπτυξη της τεχνολογίας, τα κοινωνικά αξιώματα, τη δόξα, ενώ άλλοι πιστεύουν πως ο πλούτος είναι ευτυχία.
Στο πεδίο της ψυχολογίας, η ευτυχία εξετάζεται από ψυχολόγους της λεγόμενης ανθρωπιστικής σχολής, όπως ο Άμπρααμ Μάσλοου, και τη λεγόμενη θετική ψυχολογία (positive psychology), η οποία εξετάζει τις θετικές όψεις της ψυχολογίας του υγιούς υποκειμένου, εν αντιθέσει με τους πιο παραδοσιακούς κλάδους ψυχολογίας, οι οποίοι εξετάζουν τις ψυχικές παθήσεις και διαταραχές. Παρά το ευρύ φάσμα που καλύπτει η έρευνα στον τομέα της Θετικής Ψυχολογίας όσον αφορά στη σχέση μεταξύ της ευτυχίας και της παραγωγικότητας, η έννοια της ευτυχίας στο χώρο εργασίας εκλαμβάνεται παραδοσιακά ως ένα υποπροϊόν θετικών αποτελεσμάτων και επιδόσεων στην εργασία, παρά ένας μονόδρομος προς την επιτυχία για την ίδια την επιχείρηση.
Ωστόσο, αυξάνεται ο αριθμός των επιστημόνων, συμπεριλαμβανομένων και των Boehm και Lyubomirsky, οι οποίοι αναφέρουν ότι η ευτυχία θα πρέπει να θεωρείται ως μία από τις σημαντικότερες πηγές θετικών αποτελεσμάτων για την επιχείρηση.
Θετική Ψυχολογία στις επιχειρήσεις
Η χρήση της Θετικής Ψυχολογίας στον επιχειρηματικό κόσμο γίνεται όλο και πιο δημοφιλής και αποτελεί πλέον πολύτιμο εργαλείο για τη διαχείριση και την ανάπτυξη του Ανθρώπινου Δυναμικού. Όταν εφαρμόζονται πρακτικές Θετικής Ψυχολογίας σε μία εργασιακή κοινότητα, τότε το αποτέλεσμα θα είναι πραγματικό, άμεσο όφελος για την παραγωγικότητα της επιχείρησης και για τους ίδιους τους εργαζόμενους, καθώς είναι πιο ευτυχισμένοι και υγιείς (Rath & Clifton, 2005).
Με τις σημαντικές προόδους που επιτεύχθηκαν στο χώρο της τεχνολογίας, ιδιαίτερα σε ένα σύγχρονο περιβάλλον γραφείου, ένα ευρύ φάσμα πληροφοριών έχει γίνει πλέον εύκολα διαθέσιμο και προσβάσιμο προς χρήση από τους εργαζόμενους. Το Ανθρώπινο Δυναμικό σήμερα έχει ευρεία γνώση επί του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και ως εκ τούτου οι ελάχιστες προσδοκίες που έχουν οι σύγχρονοι εργαζόμενοι από το σύγχρονο εργασιακό περιβάλλον είναι η παροχή κινήτρων και η επίτευξη και διατήρηση της ευτυχίας.
Πολύ βασικά προγράμματα-εργαλεία μπορούν να εφαρμοστούν προκειμένου να ανταποκριθούν οι επιχειρήσεις στις εν λόγω ανάγκες και προσδοκίες. Η επιχείρηση, η οποία εφαρμόζει ένα καλά σχεδιασμένο πρόγραμμα έχει το όφελος της αύξησης της παραγωγικότητας σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα. Μέσα από ένα επιτυχημένο πρόγραμμα Θετικής Ψυχολογίας, το Ανθρώπινο Δυναμικό αναπτύσσει βαθύτερη ικανοποίηση σε σχέση με το χώρο εργασίας και ως εκ τούτου βελτιώνεται και η συνολική ποιότητα εργασίας.
Σύγχρονοι διευθυντές μπορούν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες του Ανθρώπινου Δυναμικού είτε εξασφαλίζοντας ένα εσωτερικό και καλά σχεδιασμένο πρόγραμμα, είτε με τη συμβολή εξωτερικών συμβούλων-εμπειρογνωμόνων για περαιτέρω διευκόλυνση στην ανάπτυξη ενός προγράμματος.
Σύμφωνα με το βιβλίο «The Joy of Work? – Jobs, Happiness, and You», εκτεταμένη έρευνα υποδεικνύει διαύλους σύνδεσης μεταξύ των επιπέδων ευτυχίας του εργαζόμενου στον εργασιακό χώρο και της καλύτερης απόδοσής του. Επιχειρήσεις, οι οποίες επιδεικνύουν υψηλότερα επίπεδα ευτυχίας εργαζομένων από το μέσο όρο, παρουσιάζουν καλύτερα επίπεδα σε οικονομικές επιδόσεις και στην ικανοποίηση πελατών (Warr, 2009).
Επομένως, θα είναι επωφελής κίνηση για τις επιχειρήσεις να δημιουργήσουν και να διατηρήσουν ένα θετικό περιβάλλον εργασίας και να επιδείξουν ηγετικές ικανότητες τέτοιες ώστε να συμβάλλουν πραγματικά στην ευτυχία των εργαζομένων. Επιχειρήσεις και εργαζόμενοι επωφελούνται από κοινού, καθώς τα στελέχη πληρούν σημαντικό κομμάτι των αναγκών τους που στηρίζονται στην ευτυχία τους στον εργασιακό χώρο και οι επιχειρήσεις απολαμβάνουν τα οφέλη από την αύξηση της αποδοτικότητας και της ικανοποίησης των πελατών.
Ευτυχία και υψηλές αποδόσεις
Η ευτυχία συχνά προηγείται των μέτρων υπέρ της ευτυχίας. Χαρούμενοι άνθρωποι κερδίζουν περισσότερα χρήματα, επιδεικνύουν υψηλές αποδόσεις και αποτελούν παράδειγμα για πρακτικές επιτυχίας στην εργασία. Θετική συναισθηματική επίδραση οδηγεί σε βελτίωση των αποτελεσμάτων στο χώρο εργασίας (Boehm, 2008). Όταν οι άνθρωποι βιώνουν θετικά συναισθήματα τείνουν να επιδεικνύουν προθυμία να επενδύσουν περισσότερο χρόνο και προσπάθεια ώστε να ξεπεράσουν εμπόδια κατά την επιδίωξη των στόχων σταδιοδρομίας τους, εν μέρει επειδή πιστεύουν ότι θα έχουν περισσότερο έλεγχο με την επίτευξη των στόχων αυτών (Hasse, 2012).
Από μια τυπική διερευνητική μελέτη Θετικής Ψυχολογίας για την ευτυχία στον εργασιακό χώρο, όπως διεξήχθη από τους Christian Kroll του Πανεπιστημίου Jacobs στη Γερμανία και του Sebastian Pokutta του Georgia Tech, οι εργαζόμενοι που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν ότι για να μπορέσουν να βιώσουν ένα ανώτατο επίπεδο ευτυχίας μέσα σε μία ημέρα είναι απαραίτητο να εργάζονται λιγότερο και να μετακινούνται λιγότερο αντίστοιχα-κατά σειρά προτεραιότητας.
Οι εργαζόμενοι κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήσεις σχετικές με χαρακτηριστικές δραστηριότητες της καθημερινότητάς τους και τους ζητήθηκε να συσχετιστούν με το χρονικό ποσοστό για το οποίο θα ήθελαν να ασκούν τις εκάστοτε δραστηριότητες (ασυνήθιστες δραστηριότητες όπως extreme sports δεν συμπεριλήφθηκαν στην έρευνα). Εμβαθύνοντας στα αποτελέσματα, ως πρώτες δύο δραστηριότητες κατατάσσονται οι στενές, ιδιωτικές, διαπροσωπικές σχέσεις με 106 min/24h και οι κοινωνικές διαπροσωπικές σχέσεις με αντίστοιχα 82 min/24h. Διαφαίνεται η προτεραιότητα των εργαζομένων για τις διαπροσωπικές σχέσεις, ενώ στην τρίτη θέση έρχονται η χαλάρωση (78min/24h) και στην τέταρτη θέση κατατάσσεται η κατανάλωση φαγητού (75min/24h).
Την Πέμπτη θέση καταλαμβάνουν η προσευχή και ο διαλογισμός (73min/24h) και διαφαίνεται η τάση του εργαζόμενου να χαλαρώνει 2,5 ώρες μέσα σε μία ημέρα ώστε να βιώσουν ανώτατα επίπεδα ευτυχίας. Η φυσική άσκηση κατατάσσεται αμέσως μετά στον κατάλογο με 68 λεπτά, η ομιλία στο τηλέφωνο σημείωσε έντεκα λεπτά λιγότερο με 57 λεπτά, προφανώς υποδεικνύεται άλλη μια μορφή κοινωνικής αλληλεπίδρασης.
Η επόμενη δραστηριότητα, τα ψώνια, κατατάσσεται ακολούθως στα 56 λεπτά και η τηλεόραση αμέσως μετά με 55 λεπτά. Της τηλεόρασης έπονται μια σειρά από οικιακές δραστηριότητες που σχετίζονται με: το μαγείρεμα με 50 λεπτά, η ενασχόληση με τον υπολογιστή με 48 λεπτά, οι δουλειές του σπιτιού με 47, ο ύπνος με 46 και η φροντίδα των παιδιών με 46 λεπτά. Στον ύπνο θα μπορούσαν να ομαδοποιηθούν οι δραστηριότητες χαλάρωσης και διαλογισμού ή προσευχής και η φυσική άσκηση επειδή έχουν την έννοια της ηρεμίας.
Στην περίπτωση αυτή, μια πιο ευτυχισμένη ημέρα θα περιλαμβάνει περίπου 4 ώρες από δραστηριότητες που σχετίζονται με ηρεμία ή μείωση του στρες. Το άγχος και η εξουθένωση συμβάλλουν στη δυστυχία σε μία εργασία (Morrow, 2011). Στην εργασία και στις μετακινήσεις αντιστοιχεί μικρότερο χρονικό διάστημα, 36 και 33 λεπτά αντίστοιχα. Τα μικρότερα χρονικά ποσοστά στις συγκεκριμένες χαρακτηριστικές δραστηριότητες υποδηλώνουν ότι λιγότερη εργασία και λιγότερες μετακινήσεις θα συμβάλλουν στη βελτιστοποίηση των επιπέδων ευτυχίας στον εργαζόμενο και ως εκ τούτου και στις επιδόσεις του στο χώρο εργασίας.
