Το κέντρο βάρους των προηγούμενων γενεών ήταν η απασχόληση και η εξασφάλιση αυτής. Η εργασία εξακολουθεί να είναι προτεραιότητα της Γενιάς Y, όμως σε ένα άλλο πλαίσιο και με μία διαφορετική ιεράρχηση αξιών. Τα μέλη της Γενιάς Υ θέλουν η δουλειά τους να είναι ευχάριστη, κοντά στα ενδιαφέροντά τους, ευέλικτη και να λαμβάνει υπ’ όψη της την τεχνολογική πρόοδο. Πέρα από Γενιά Υ, μας αποκαλούν και με άλλα ονόματα, όπως Millennials, γενιά της τεχνολογίας, γενιά του Facebook, Digital Natives ή ακόμα και Echo Boomers.
Γι’ αυτό λοιπόν προτείνω τον όρο Generation XYZ. Ένα κράμα ανθρώπων επηρεασμένο από πολλές γενιές και πολλές αλλαγές, κυρίως τεχνολογικές, το οποίο αναζητά λύσεις και απαντήσεις μέσα σε ένα ήδη παλαιωμένο και ξεπερασμένο επιχειρηματικό μοντέλο. Αυτή η γενιά αποτελεί το νέο κύμα εργαζομένων στις επιχειρήσεις. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστήμιου Αθηνών και του kariera.gr, η Γενιά Υ είναι τεχνολογικά καταρτισμένη, εξοικειωμένη με τα social media, αναζητά μία ισορροπημένη ζωή και δίνει σημασία στην ομάδα, την εταιρική υπευθυνότητα, την ηθική στο εργασιακό περιβάλλον και την επικοινωνία χωρίς τύπους, τίτλους και διαχωριστικές γραμμές.
Αυτό που πραγματικά είμαστε είναι μια γενιά ανθρώπων που συνεχώς μαθαίνει. Έχουμε διδαχτεί να μαθαίνουμε όλο και περισσότερο. Να παίρνουμε πτυχία, πιστοποιήσεις και τίτλους. Να ακολουθούμε την ύλη. Να απαντάμε ερωτήσεις. Όχι, όμως, και να τις θέτουμε. Τώρα μας ζητάνε να αυτενεργήσουμε. Να πάμε χωρίς σενάριο, μέσα σε ένα ήδη αμφισβητούμενο πλαίσιο. Κι εμείς ανατρέχουμε στο μοναδικό μέσο που μας έδωσε ένα ουσιαστικό βήμα έκφρασης. Το διαδίκτυο. Ομολογουμένως είναι άδικο και καμιά φορά επικίνδυνο να κατηγοριοποιούνται εργαζόμενοι βάσει ηλικίας και να χαρακτηρίζονται ως γενιά κακομαθημένων, τεμπέληδων με χαμηλές αντοχές, περιορισμένη προσοχή και έλλειψη σεβασμού στους μεγαλύτερους. Μερικές φορές αποκαλούν τα μέλη της Γενιάς Υ εγωιστές, αιθεροβάμονες, ατομιστές, ασυνεπείς και απροσάρμοστους στις σημερινές συνθήκες εργασίας.
Άραγε είμαστε όλα αυτά που μας προσάπτουν; Μέσα από τη διδακτορική μου έρευνα με ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά και διεξάγοντας Focus Groups και Συνεντεύξεις, τόσο με τελειόφοιτους φοιτητές, όσο και με επαγγελματίες του HR αναδείχθηκαν κοινά χαρακτηριστικά συμπεριφοράς (patterns of behavior), με αποτέλεσμα τη δημιουργία μίας νέας ταξινόμησης της Γενιάς XYZ.
Οι Denials
Αρχικά διακρίνουμε τους Denials. Αυτοί είτε αμφισβητούν τα social media ή τα βλέπουν με επιφύλαξη. «Νιώθω εγκλωβισμένη εκεί μέσα» μου είπε μία κοπέλα 24 ετών. «Το φοβάμαι γιατί μπλέκει με τα προσωπικά μου δεδομένα» παραδέχτηκε ένας άλλος. Αντιλαμβάνονται τις δυνατότητες αλλά δεν μπορούν να βγουν από το κλασικό μοντέλο αναζήτησης ευκαιριών μέσα από την οικογένεια και τους γνωστούς. Το γνωστό μοντέλο του «Ξέρω τον τάδε και θα με βοηθήσει…».
Οι Socializers
Μετά υπάρχουν οι πιο κοινωνικοί χρήστες. Τους αποκαλώ Socializers. Αυτοί που λατρεύουν τα social media για τον κοινωνικό τους χαρακτήρα. Βλέπουν το διαδίκτυο σαν ένα «δωμάτιο γεμάτο φίλους» αλλά και σαν μέρος που στο μέλλον ίσως να κάνουν business. Όχι όμως τώρα. Τώρα επιζητούν τη διασκέδαση. Δεν έχουν κάποιο πλάνο δράσης. Διαβάζουν τα νέα της ημέρας μόνο μέσω Facebook και ό,τι δουν στον τοίχο τους το κάνουν like και share. «Δεν με νοιάζει να ποστάρω, αρκεί να βλέπω τι παίζει» μου είπε ένας από τους συμμετέχοντες στα focus groups. Πολλές φορές θα ζήσουν μέσα από τις ζωές των άλλων. Θα υπερασπιστούν έναν ξένο, ένα διάσημο, χωρίς να σκεφτούν την πιθανή επίδραση που έχει στο δικό τους προφίλ.
Οι Contributors
Αυτή είναι η βασική διαφορά τους με τους Contributors. Με αυτούς δηλαδή που βλέπουν το διαδίκτυο ως μέσο έκφρασης. Της δικής τους έκφρασης. Μπερδεύουν τις γραμμές μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής χρήσης. Οι περισσότεροι έχουν blog. Είναι ενεργοί στο Twitter και γενικά σχολιάζουν τα πάντα με γνώμονα να έχουν πιο πολλούς φίλους στο Facebook και κυρίως followers στο Twitter. Πιστεύουν ότι το διαδίκτυο είναι διέξοδος. Ψάχνουν την επόμενη μεγάλη ιδέα. Θέλουν να δημιουργήσουν τη δική τους εταιρεία. Δεν ηρεμούν. Είναι angry and hungry!
Οι Achievers
Τέλος, έχουμε τους Achievers. Αυτούς δηλαδή που έχουν θέσει σε εφαρμογή ένα πλάνο. Να αλλάξουν πράγματα, αλλά χωρίς να εκτεθούν μέχρι να είναι σίγουροι. Είναι προσεκτικοί με την εικόνα τους και γνωρίζουν τις επιτρεπόμενες συμπεριφορές στα social media. Δεν θα ρισκάρουν. Βλέπουν το διαδίκτυο ως το μέσο που θα τους επιτρέψει να βελτιώσουν το προφίλ τους. Θα ασχοληθούν περισσότερο με το Linkedin και λιγότερο με το Facebook. Θα «γκουγκλάρουν» τον εαυτό τους. Θα δουν το όνομά τους ως brand name και θα σκεφτούν πως θα το κάνουν optimized, δηλαδή πώς θα το βελτιώσουν στις μηχανές αναζήτησης όταν τους ψάξουν οι μελλοντικοί εργοδότες.
Στο πίσω μέρος τους μυαλού τους έχουν το όνειρο για ένα δικό τους start up. Αν βρουν όμως το κατάλληλο εργασιακό κλίμα πιθανόν να μην ρισκάρουν να κάνουν το βήμα για τη δική τους εταιρεία. Επικρατεί η αντίληψη ότι τα μέλη της γενιάς XYZ είναι καλομαθημένα και προνομιούχα. Όντως δεχτήκαμε αρκετή στοργή και φροντίδα από τους γονείς μας, οι οποίοι φρόντισαν να μην μας λείψει τίποτα. Οι γονείς Baby Boomers λειτουργούσαν proactively για να μην συμβεί κάτι κακό, μειώνοντας τις πιθανότητες αρνητικών εμπειριών. Σε αυτήν την περίπτωση, μάθαμε να λειτουργούμε με ένα δίχτυ προστασίας του τύπου «μη πάθει κάτι το παιδί». Ευτυχώς αυτός ο προστατευτισμός δεν μας στερήσει την επιθυμία εξερεύνησης.
Πλέον βρισκόμαστε στον ίδιο χώρο εργασίας με τους γονείς μας. Αναζητούμε το «γιατί» περισσότερο από το «πως». Μπορούμε να τους ακούσουμε και να μάθουμε από αυτούς αρκεί η κριτική να είναι ευεργετική και όχι προσβλητική ή αφηρημένη. Δεν είμαστε τεμπέληδες. Επιδεικνύουμε μάλιστα μία αξιομνημόνευτη ικανότητα να κάνουμε πολλά πράγματα μαζί. Η χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών, των πολλών παραθύρων, του internet, των social media, της ανάγνωσης με hyperlinks και keywords μάς «δίδαξε» να επεξεργαζόμαστε πολλές πληροφορίες και να αναζητούμε εναλλακτικούς τρόπους απλοποίησης των διαδικασιών. Ως μέλη της Γενιάς XYZ δεν έχουμε χαμηλότερο work ethic από τους άλλους συναδέλφους μας.
Μπορεί να μην το εκφράζουμε πάντα μέσα στο πλαίσιο του ωραρίου 9-5, αλλά είμαστε πρόθυμοι να μπλέξουμε τις γραμμές μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και να εργαστούμε από οπουδήποτε και με οτιδήποτε, αρκεί να έχουμε σύνδεση στο internet. Θέλουμε δύο πράγματα. Χώρο ελευθερίας και ελεύθερο χρόνο. Πνιγόμαστε με την έννοια της «θεσούλας» και του «βολέματος». Μας προβληματίζει η ιδέα ότι θα κάτσουμε στο ίδιο γραφείο μέχρι το τέλος της καριέρας μας, ακόμα και σε αυτές τις εποχές. Με τον φόβο να μην ακουστεί ως άλλο ένα κλισέ ευχολόγιο, θα ήθελα να παροτρύνω να επενδύσουμε στους ανθρώπους και δεν θα χάσουμε.
Να ξανασυστηθούμε. Να αφήσουμε στην άκρη τους πληθυντικούς, τους τίτλους και τις business cards. Να αναλάβουμε ευθύνες και πρωτοβουλίες. Να γίνουμε Ηγέτες πρώτα του εαυτού μας και μετά των άλλων. Να αναζητούμε την έμπνευση από όπου κι αν προέρχεται. Να σκεφτόμαστε κριτικά και όχι επικριτικά. Να ακούμε τις ιδέες και να μην τις φοβόμαστε. Να καινοτομούμε ξεκινώντας πρώτα από εμάς!