Ο Άλμπερτ Σβάϊτσερ…HR Manager

Ο Άλμπερτ Σβάϊτσερ γεννήθηκε στις 14 Ιανουαρίου το 1875 στο Κάιζερσμπουργκ της Αλσατίας και πέθανε στις 4 Σεπτεμβρίου 1965 στο Λαμπαρενέ της Γκαμπόν (Αφρική). Ο Αλσατός ιατρός, θεολόγος, φιλόσοφος, συγγραφέας και ιεραπόστολος έγινε γνωστός σε όλο τον κόσμο για το τεράστιο ανθρωπιστικό του έργο λαμβάνοντας για τις υπηρεσίες του στην ανθρωπότητα, το Νόμπελ Ειρήνης (1952).

Στα 30 του χρόνια ο ίδιος παρά την εξέχουσα καριέρα του ως μουσικός αποφάσισε να σπουδάσει ιατρική καθώς πίστευε ότι χρειάζεται με έργα και όχι με λόγια να βοηθά κανείς τους συνάνθρωπους του. Έτσι, ολοκληρώνοντας τις σπουδές ξεκίνησε το 1913 για την Αφρική, θέτοντας ως στόχο την παροχή βοήθειας μέσω της ιατρικής επιστήμης στους ιθαγενείς της μαύρης Ηπείρου, ιδρύοντας νοσοκομείο στη Γκαμπόν. Παράλληλα, ο ίδιος ασχολήθηκε με φιλοσοφικά αλλά και κοινωνικά ζητήματα, συγγράφοντας και ένα μεγάλο έργο με τίτλο «Η φιλοσοφία του Πολιτισμού».

Βασική του θέση ήταν πως η Ιστορία εξελίσσεται σε εξάρτηση με την αντίληψη των λαών για τον κόσμο, ενώ η κοσμοθεωρία του βασίστηκε στην ιδέα του σεβασμού της ζωής, σεβασμός που αποτελεί σύμφωνα με τον ίδιο το υψηλότερο ιδανικό. «Είμαι ζωή που θέλει να ζήσει, εν μέσω ζωής που θέλει να ζήσει» υποστήριζε ο ίδιος, και όπως ανέφερε και στο βιβλίο του η ζωή και η αγάπη βασίζονται και πηγάζουν από την ίδια ηθική αρχή που δεν είναι άλλη από τον σεβασμό προς κάθε έκφανση της ζωής, και μία προσωπική και πνευματική σχέση με το σύμπαν.

«Όποιος έχει συνηθίσει να θεωρεί τη ζωή ενός ζώντος πλάσματος ευτελή, κινδυνεύει να φτάσει επίσης και στην ιδέα για ευτελείς ανθρώπινες ζωές», προμήνυε ο ανθρωπιστής Α. Σβάϊτσερ, ενώ μόνο σε ένα σκεπτόμενο ον η θέληση για ζωή έχει επίγνωση της ίδιας θέλησης στα άλλα όντα και επιθυμεί την αλληλεγγύη με αυτά.

Θέτοντας μία τέτοια προσωπικότητα να εργαστεί στο τμήμα ανθρώπινου δυναμικού ενός οργανισμού τα χαρακτηριστικά εκείνα που θα την έκαναν να διαπρέψει είναι μάλλον αρκετά και κυρίως ανθρωποκεντρικά. Η προώθηση του diversity στο εργασιακό περιβάλλον θα ήταν για τον ίδιο απαραίτητη προϋπόθεση, ενώ η αντιμετώπιση των στελεχών όχι ως «αναλώσιμο παράγοντα» αλλά ως διαφοροποιό στοιχείο έναντι του ανταγωνισμού θεωρείται δεδομένη.

Ταυτόχρονα, η ίση μεταχείριση, η πολιτική της ανοιχτής πόρτας καθώς επίσης και η παροχή ίσων ευκαιριών σε όλους θα ήταν μερικά ακόμη από τα γνωρίσματά του. Τέλος, η ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής θα ήταν στο επίκεντρο του ενώ και οι πράξεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης θα κατατάσσονταν πολύ υψηλά στους στόχους του με την απαραίτητη συμμετοχή των εργαζομένων σε αυτές, την οποία θα εξασφάλιζε με άριστο τρόπο.

Τα δύσβατα μονοπάτια ενός ηγέτη

Η παραπάνω παράγραφος τηρεί δόση αλήθειας; Ίσως. Το σίγουρο είναι ότι η αναίρεση της επιρροής της ηγεσίας με τέτοιο τρόπο, μάλλον προκλητικό, έστω εμφατικό, παρουσιάζει απόλυτο ενδιαφέρον και αδιαμφισβήτητη έλξη. Όμως, εν τέλει, τι είναι ηγεσία; Ηγεσία είναι η άσκηση επιρροής ενός ατόμου πάνω σε άλλα άτομα, έτσι ώστε αυτά εθελοντικά και πρόθυμα να το ακολουθούν και να δίνουν τον καλύτερό τους εαυτό για να υλοποιούν σκοπούς και στόχους. Προσοχή, όμως! Η ηγεσία, έστω το προνόμιο, η ικανότητα ή το προσόν αυτής, δεν αποκτάται με σπουδές και σεμινάρια. Δεν υπάρχει κάποιο Πανεπιστήμιο που να διδάσκει την «ηγεσία». Η ηγεσία, άλλωστε, συνιστά μια δυναμική διαδικασία. Ο ηγέτης δεν βαφτίζεται μόνος του ως τέτοιος. Ούτε αναδεικνύεται με λόγια.

Έπειτα από τον παραπάνω ορισμό, εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι η ηγεσία δεν ταυτίζεται με τη διοίκηση. Γιατί; Η διοίκηση τοποθετείται, η ηγεσία αναδεικνύεται. Κι όμως, επί της ουσίας δεν υπάρχει ηγεσία χωρίς διοίκηση. Ούτε διοίκηση χωρίς ηγεσία. Αντίθετα, φαίνεται οι δυο έννοιες, διακριτές σε μέγιστο βαθμό, να έχουν συνάψει μια άτυπη σχέση αλληλοσυμπλήρωσης.

Ο ρόλος του ηγέτη
Ένας καλός ηγέτης, λοιπόν, διαθέτει την ικανότητα να μετουσιώνει τους περιορισμούς, τις ατέλειες και τις αστοχίες της στρατηγικής σε νέες προκλήσεις. Αυτού του είδους οι ηγέτες επηρεάζουν σε μέγιστο βαθμό την εταιρική κουλτούρα και παρέχουν τα απαραίτητα εφόδια ως φορείς αλλαγής. Ο ηγέτης, επίσης, προσελκύει, σαγηνεύει το κοινό του, πείθει να τον ακολουθήσουν και, τέλος, κερδίζει την εμπιστοσύνη, την πίστη, τον ενθουσιασμό, τη δέσμευση και τη διάθεση για υψηλότερες δυνατές αποδόσεις. Έτσι, εξασφαλίζει στους ακόλουθούς του σχετική ηρεμία. Απαλλαγή από υπέρμετρο άγχος. Τους καθιστά πιο δημιουργικούς. Κι αν ένα άτομο στερείται στρες, τείνει να είναι πιο παραγωγικός.

Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, ότι η εμφάνιση της ίδιας της ηγεσίας αποδεικνύει την ύπαρξη ατομικών διαφορών. Δεν μπορούν όλοι να ηγούνται. Κάποιοι θα ακολουθούν. Είναι αναπόφευκτο. Λογικό. Αναμενόμενο. Και, τέλος, κατανοητό. Αυτό, όμως, δεν (πρέπει να) σημαίνει ότι η ηγεσία καθίσταται αντιληπτή μόνο ως ένα μοντέλο απολυταρχισμού. Είναι πιθανό να συνυπάρχει μαζί με τη συνεργασία μεταξύ του ηγέτη και των ακολούθων. Μέσω της συνεργασίας αυτής, ο ηγέτης κατευθύνει την ομάδα, επιλύει προβλήματα και καταστρώνει σχέδια δράσης. Σύμφωνα με τα παραπάνω, λοιπόν, ο ρόλος του ηγέτη βρίθει υψηλής σημαντικότητας. Η απάντηση, εξάλλου, βρίσκεται στη φύση. Όπως έλεγε ο Αριστοτέλης: «Η φύση δεν κάνει τίποτα άχρηστο. Ούτε άσκοπο».

Ηγεσία στη φύση
Καταφεύγοντας, επομένως, στα νοήματα της φύσης, αν κάποιος προσπαθήσει να εντοπίσει ιδιαίτερες συνθήκες που υπάρχουν σε όλα τα (ζωικά) είδη, θα μπορούσε να καταλήξει σε κάποιες σταθερές. Μια τέτοια σταθερά είναι -πάντα ήταν- η ηγεσία. Κάτι τέτοιο παρατηρείται, για παράδειγμα, στα έντομα και τα θηλαστικά. Είναι προφανές ότι όπου υπάρχει συλλογική δραστηριότητα, υπάρχει ηγεσία. Και μπορεί το επίπεδο σημαντικότητας της ηγεσίας να διαφέρει ανάλογα με το είδος (π.χ. πιο έντονη στα θηλαστικά), αλλά είναι λογικό να υποτεθεί ότι σε κάθε κοινωνική δραστηριότητα αναπτύσσονται χαρακτηριστικές κοινωνικές δομές, ένα σημαντικό μέρος των οποίων προσδιορίζεται στην εμφάνιση της ηγεσίας.

Για παράδειγμα, αν παρατηρήσει κανείς μια αγέλη λιονταριών, καθίσταται άμεσα αντιληπτό ότι υπάρχει μια ηγετική δομή. Αυτή η δομή γίνεται υπέρ το δέον εμφανής σε κατάσταση κατανάλωσης τροφής ή ζευγαρώματος. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και στην περίπτωση του ανθρώπου που, αποτελώντας μέρος του συνόλου, θέλει να διεκπεραιώσει ένα έργο. Μια αποστολή. Μια ομάδα, δηλαδή, ανθρώπων θα καθοδηγείται από έναν ηγέτη. Ο ένας θα ηγείται των πολλών. Και μπορεί το λιοντάρι, το κάθε λιοντάρι που ποζάρει ως ηγέτης μιας αγέλης ή μιας γεωγραφικής περιοχής, να παρουσιάζει τυπική, αναμενόμενη συμπεριφορά, αλλά στον άνθρωπο κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να ισχύει.

Η ηγεσία, λοιπόν, βρίσκεται σε συνάρτηση με την προσωπικότητα του ανθρώπου και, άρα, το μοτίβο τείνει να είναι μάλλον διαφορετικό σε κάθε περίπτωση. Ίσως και δαιδαλώδες. Πολύπλοκο. Ακατανόητο. Γιατί; Διότι -κι εδώ ακριβώς έγκειται η ουσία- είναι πιθανό η σκοτεινή πλευρά ενός ηγέτη να αποτελείται (κι) από φωτεινά χαρακτηριστικά. Τα χαρακτηριστικά, δηλαδή, της σκοτεινής πλευράς να έχουν σκοτεινή και φωτεινή χροιά. Διττή υπόσταση.

Ακούγεται οξύμωρο; Ίσως. Όμως, για την άσκηση ηγεσίας κρίνεται ζωτικής σημασίας. Τα αποτελέσματα, επομένως, υποδεικνύουν ότι κατά την αξιολόγηση της ανάπτυξης της ηγεσίας, τα χαρακτηριστικά της σκοτεινής πλευράς δεν είναι απαραίτητο να θεωρούνται ανεπιθύμητα. Ωστόσο, η μελέτη της σκοτεινής πλευράς μιας ηγετικής προσωπικότητας έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο, βοηθώντας τις οργανώσεις να αναγνωρίσουν και να εντοπίσουν εκείνους που ενδέχεται να παρεκτραπούν, να έχουν αποκλίνουσα συμπεριφορά ή κακή απόδοση στην εργασία. Εκτροχιασμός ηγεσίας, λοιπόν.

Εκτροχιασμός Ηγεσίας
Τι προξενεί ο εκτροχιασμός ηγεσίας; Οδηγεί τους ηγέτες (στο) να δρουν περισσότερο ανεξάρτητα και να αρνούνται να επηρεαστούν από συμβούλους και συνεργάτες, μειώνοντας έτσι την ακρίβεια των αποφάσεών τους. Η εξουσία, λοιπόν, επί της ουσίας η χρόνια έκθεση σε αυτήν, προξενεί εξάρτηση. Εθίζει. Λειτουργεί σαν ναρκωτικό. Σκληρό ναρκωτικό. Χωρίς κέντρο απεξάρτησης. Κάπως έτσι, μάλλον αναμενόμενα, δημιουργείται το λεγόμενο «τοξικό τρίγωνο». Αποτελείται από τρία συστατικά: καταστροφικοί ηγέτες, ευεπηρέαστοι ακόλουθοι και πρόσφορες συνθήκες. Τι προκαλεί το εν λόγω τρίγωνο; Πυροδοτεί, με πάσα μεγαλοπρέπεια, τον εκτροχιασμό ηγεσίας.

Το ποιο ενδιαφέρον σημείο του τριγώνου, το πιο ελκυστικό στοιχείο που αξίζει να αφιερώσει κανείς χρόνο, η κορυφή του τριγώνου, τέλος πάντων, είναι, προφανώς, τα χαρακτηριστικά του ηγέτη. Του ηγέτη, υπενθυμίζεται, που βρίθει (αυτο)καταστροφικών τάσεων. Ποια είναι αυτά τα χαρακτηριστικά; Έχουν ονοματεπώνυμο; Βεβαίως! Χάρισμα, κατάχρηση εξουσίας, ναρκισσισμός, μίσος και άσχημα παιδικά χρόνια. Εν κατακλείδι, ένας ηγέτης μπορεί να εκτροχιαστεί; Βεβαίως! Σε κάποια φάση της καριέρας του αποφασίζει να περπατήσει σε πιο δύσβατα μονοπάτια. Πιο επικίνδυνα και μοναχικά. Επιλέγει να ακολουθήσει μια στραβή πολιτική/φιλοσοφία που (να) τη θεωρεί σωστή. Γίνεται αμοραλιστής και παράλογος. Ο λόγος; Φθείρεται από την εξουσία. Νομίζει ότι έχει πάντα δίκιο. Πέφτει θύμα της μισαλλοδοξίας του. Καταραμένη αλαζονεία! Το αποτέλεσμα; Συνήθως, ολέθριο. Και για τον ίδιο, και για τους οπαδούς του, και για τον οργανισμό. Εκτός αν καταφέρει να χρησιμοποιήσει την εμπειρία σαν αντίδοτο της σκοτεινής πλευράς που διέπει την προσωπικότητά του και, το πιο σημαντικό, πριν ηγηθεί των άλλων, να καταφέρει να ηγηθεί του εαυτού του.

Workplace Mobility: Όταν η ευελιξία συναντά την καινοτομία

Ως τηλεργασία ή διαφορετικά απομακρυσμένη εργασία ονομάζεται οποιαδήποτε μορφή απασχόλησης, μερικής ή πλήρης, που επιτρέπει στον εργαζόμενο να παράγει όλο ή μέρος του έργου για το οποίο έχει δεσμευθεί από το φυσικό χώρο που ο ίδιος θα επιλέξει, με τα πλεονεκτήματα να είναι διακριτά τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τους ίδιους τους οργανισμούς. Οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης συνεχίζουν να κερδίζουν σταθερά έδαφος στις εταιρείες, με τη φυσική παρουσία των στελεχών σε περιβάλλον γραφείου να μην θεωρείται απαραίτητη.

Ταυτόχρονα, με τις τεχνολογικές εξελίξεις να επιτρέπουν την απομακρυσμένη εργασία, διευκολύνοντας τη διαδικασία και εξασφαλίζοντας την ταχύτητα αλλά κυρίως την απαραίτητη ασφάλεια, τα τμήματα Ανθρώπινου Δυναμικού καλούνται να διαμορφώσουν το πλαίσιο λειτουργίας και εργασίας των mobile workers δημιουργώντας συνεκτικές ομάδες με όραμα και αυξημένες αποδόσεις, ελαχιστοποιώντας ωστόσο την «απόσταση» που μπορεί να δημιουργηθεί. Άλλωστε, οι νέες τάσεις και εξελίξεις που προκύπτουν από πρόσφατες έρευνες κάνουν λόγο για το μέλλον της εργασίας, επιχειρηματολογώντας για την ανάγκη υιοθέτησης της τηλεργασίας από τους οργανισμούς.

Εξελίξεις
Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες ο αριθμός των mobile workers αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά τα επόμενα πέντε χρόνια, καθώς οι οργανισμοί αλλά και τα στελέχη θα επιλέγουν περισσότερη «ευελιξία» ως προς το περιεχόμενο της εργασίας, το περιβάλλον απ’ όπου αυτή παρέχεται κ.ά. Πιο συγκεκριμένα, όπως προέκυψε από σχετική έρευνα του International Data Corporation (IDC) o πληθυσμός των mobile workers στις ΗΠΑ θα αυξηθεί σημαντικά από τα 96,2 εκατομμύρια που εμφανίζονται το 2015 σε 105,4 εκατομμύρια το 2020, ακολουθώντας έναν σταθερό ρυθμό ανάπτυξης. Συνολικά, λοιπόν, η ομάδα αυτή των εργαζομένων αναμένεται να αποτελέσει το 72,3% του συνολικού ενεργού ανθρώπινου δυναμικού στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ως βασικοί παράγοντες αποδοχής της απομακρυσμένης εργασίας εντοπίζονται σύμφωνα με την έρευνα η αυξημένη πρόσβαση των εργαζομένων σε smartphones και tablets καθώς επίσης και η πρακτική BYOD (Bring your own device) που αρκετοί οργανισμοί επιλέγουν να υιοθετήσουν στο εργασιακό τους περιβάλλον. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 69,1% των συμμετεχόντων σε σχετική μελέτη δήλωσε ότι η πρακτική BYOD επέφερε σημαντική μείωση των λειτουργικών εξόδων της εταιρείας καθώς επίσης και αύξηση της παραγωγικότητας των εργαζομένων από την εφαρμογή της.

Επωφελής επιλογή
Η δημοφιλία της τηλεργασίας και των διάφορων μορφών συνεργασίας που εσωκλείει βασίζεται κυρίως στα οφέλη που αποκομίζουν και οι δύο πλευρές. Για τις επιχειρήσεις, η εξοικονόμηση πόρων και η μείωση του λειτουργικού κόστους είναι μερικά από τα πιο άμεσα. Οι ανάγκες για υποδομές, παροχές, προμήθειες γραφείου και εξοπλισμό μειώνονται αισθητά για κάθε εργαζόμενο, ενώ ταυτόχρονα εταιρείες αναφέρουν ότι παρατηρείται ενίσχυση του employee engagement και της απόδοσης σε επίπεδο ατόμου, ομάδων αλλά και επιχείρησης. Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε σε άρθρο του Harvard Business Review (Gensler 2013 Workplace Survey) όταν προσφέρεται η επιλογή στους εργαζόμενους να αποφασίσουν που, πότε και πως θα εργαστούν παρουσιάζουν υψηλότερα επίπεδα απόδοσης, καινοτομίας και ικανοποίησης (γράφημα).

Για τους εργαζόμενους τα οφέλη είναι εξίσου σημαντικά, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι η ισορροπία ανάμεσα στην επαγγελματική και την προσωπική ζωή, το επονομαζόμενο work life balance, είναι και αυτό που επιτυγχάνεται σε μεγάλο βαθμό μέσα από την τηλεργασία. Ο έλεγχος του χρόνου εργασίας καθώς επίσης και η μείωση των εξόδων μετακίνησης εντάσσονται και αυτά στα οφέλη των εργαζομένων, τα οποία πολλές φορές οδηγούν ακόμη και σε μία διαπραγμάτευση των αποδοχών/παροχών σε διαφορετική βάση. Άλλωστε, μια εργασία περισσότερο ευέλικτη είτε ως προς το χώρο εργασίας είτε ως προς το ωράριο καθιστά μία επιθυμητή επιλογή για τα στελέχη, ενώ φαίνεται να διαθέτει περισσότερους υποστηρικτές στις νεότερες γενιές και στα ταλέντα.

Σε αυτό το σημείο αξίζει να σημειωθεί ότι η «internet generation» εξοικειωμένη με την τεχνολογία από πολύ μικρή ηλικία, κατατάσσει το workplace mobility σε υψηλότερη θέση ακόμη και από μία αύξηση μισθού, ενώ η ευελιξία στην εργασία αποτελεί ειδοποιό διαφορά για την προσέλκυση τους αλλά κυρίως για τη διατήρησή τους εντός ενός οργανισμού έναντι του ανταγωνισμού. Αναφορικά με τα πλεονεκτήματα του workplace mobility ο Αινείας Στρακόσια, Business Analyst της Better Future εξηγεί: «Έρευνες έχουν δείξει ότι το workplace mobility αποτελεί τη νέα τάση στο εργασιακό περιβάλλον. Σε χώρες όπως οι ΗΠΑ και ο Καναδάς, οι εταιρείες προσλαμβάνουν ‘full time telecommuters’ (υπαλλήλους που εργάζονται από το σπίτι), στους οποίους παρέχουν εξοπλισμό, όπως Laptop, κινητά τηλέφωνα, υλικά γραφείου ακόμη και γραφεία σε ορισμένες περιπτώσεις, για να προσομοιώσουν το σπίτι με το γραφείο».

Σύμφωνα με τον ίδιο τα πλεονεκτήματα μιας τέτοιας πρακτικής για τον εργαζόμενο, συνοψίζονται σε: α) αποφυγή της ρουτίνας του γραφείου και του ωραρίου (9-5), β) παροχή δυνατότητας εκτέλεσης της εργασίας από το σπίτι ή το κινητό, σε περιπτώσεις που δεν απαιτείται η φυσική τους παρουσία στο γραφείο ή πρόκειται για δουλειές ρουτίνας. «Το workplace mobility είναι ιδιαίτερα επιθυμητό από την γενιά των millennial εργαζομένων και τις εργαζόμενες μητέρες. Οι εταιρείες που εφαρμόζουν την πρακτική του workplace mobility, προσελκύουν και διατηρούν περισσότερα ταλέντα, καθότι αποτελεί μια καινοτόμο πρακτική παρακίνησης των εργαζομένων. Επίσης, έχει άμεσο αντίκτυπο στα κόστη της εταιρείας, διότι μειώνει μέρος των παγίων και λειτουργικών της εξόδων» καταλήγει ο Α. Στρακόσια.


Προκλήσεις διαχείρισης
Εκτός από τα αμφίπλευρα οφέλη που αποκομίζουν οι εργαζόμενοι και οι οργανισμοί η απομακρυσμένη εργασία δημιουργεί και νέες προκλήσεις ως προς τη διαχείριση. Η έλλειψη της καθημερινής επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης με τα στελέχη αυτά αποτελεί και το βασικό λόγο ανησυχίας ως προς τη διοίκησή τους, ενώ υπάρχουν σημεία που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής για τη συγκεκριμένη ομάδα εργαζομένων.

«Η εφαρμογή του workplace mobility έχει ως στόχο, αφενός την ικανοποίηση των εργαζομένων και αφετέρου την εύρυθμη λειτουργία της επιχείρησης» εξηγεί ο Α. Στρακόσια και συνεχίζει: «Παρ’ όλα αυτά, με την εφαρμογή του, χάνεται ένα μέρος της άμεσης επικοινωνίας μεταξύ των εργαζομένων, που μπορεί να οδηγήσει σε αποξένωσή τους. Επιπλέον, πρέπει να εξεταστεί περαιτέρω η σχέση κόστους – οφέλους της πρακτικής, οι συγκεκριμένες επιχειρησιακές απαιτήσεις και ο βαθμός ευελιξίας που επιτρέπει ο κάθε παραγωγικός κλάδος.

Τέλος, πρέπει να διασφαλιστεί το work life balance των εργαζομένων». Συνοπτικά λοιπόν, για κάθε οργανισμό που θα προωθήσει την τηλεργασία ως πρακτική στο εσωτερικό του, θα πρέπει να ορισθούν οι αντίστοιχες προϋποθέσεις που θα διασφαλίζουν την απρόσκοπτη και αποδοτική εργασία των mobile workers, καθώς επίσης και ο τρόπος αξιολόγησης της εργασίας τους ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες.

Διεύθυνση Ανθρώπινου Δυναμικού
Η στρατηγική σύμφωνα με τους Gerry Johnson και Kevan Scholes αποτελεί το σημείο αναφοράς που καθοδηγεί την επιχείρηση στην υλοποίηση των μακροχρόνιων στόχων της, συντονίζοντας τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, τις δράσεις και τις θέσεις του οργανισμού στο εσωτερικό του και απέναντι στους ανταγωνιστές του. Με άλλα λόγια, η στρατηγική μίας επιχείρησης λαμβάνει υπόψη της τους πόρους (υλικούς και άυλους), το εσωτερικό της περιβάλλον, τις δυνάμεις και τις αδυναμίες της καθώς επίσης και το εξωτερικό της περιβάλλον που αποτελείται από το μακρο-περιβάλλον (πολιτικό, οικονομικό, τεχνολογικό, κοινωνικό) και το μικρο-περιβάλλον (άμεσοι και έμμεσοι ανταγωνιστές) κ.ά.

Με βάση όλα τα προαναφερόμενα καθορίζει στη συνέχεια τις δραστηριότητές της, το εύρος αυτών καθώς επίσης και την κατεύθυνση των επιλογών της, με βασικό στόχο την απόκτηση αλλά και διατήρηση των ανταγωνιστικών της πλεονεκτημάτων. Για να αποδειχτεί επωφελής οποιαδήποτε επιλογή πραγματοποιείται στο εσωτερικό μιας επιχείρησης δεν αρκεί μόνο η σύγκριση κόστους-οφέλους, αλλά θα πρέπει αυτή να πραγματοποιείται στο πλαίσιο της ευρύτερης στρατηγικής. Στην περίπτωση του workplace mobility, η Διεύθυνση Ανθρώπινου Δυναμικού καλείται να διαμορφώσει το πρόσφορο έδαφος εξασφαλίζοντας τα επιθυμητά αμφίπλευρα αποτελέσματα. Τα βήματα δημιουργίας μιας αντίστοιχης στρατηγικής μπορούν ενδεικτικά να είναι τα ακόλουθα:

  • Βήμα 1ο
    Πριν από κάθε επιλογή η αναζήτηση και καταγραφή των επιμέρους αναγκών θεωρείται βασική προϋπόθεση για τα επόμενα βήματα. Σε αυτό το σημείο τα τμήματα Ανθρώπινου Δυναμικού καλούνται να αξιολογήσουν τις εργασίες που μπορούν να πραγματοποιηθούν με ευελιξία είτε ως προς το χώρο είτε ως προς το ωράριο καθώς επίσης και να καταγράψουν τα οφέλη που απορρέουν από τη συγκεκριμένη πρακτική. Τέλος, η καταγραφή των αναγκών που θα κληθούν να καλύψουν μέσα από την επιλογή οποιασδήποτε μορφής ευέλικτης εργασίας (μείωση λειτουργικού κόστους, προσέλκυση ταλέντων, ενίσχυση work-life balance κ.ά.) είναι και αυτή απαραίτητη σε αυτό το στάδιο.
  • Βήμα 2ο
    Επόμενο βήμα από την αναζήτηση και την αξιολόγηση των αναγκών, σειρά έχει η ανάλυση των προϋποθέσεων, ώστε οι ευέλικτες μορφές εργασίας να καταστούν επωφελείς για μία εταιρεία. Ερωτήματα όπως: «Χρειάζεται ειδικός εξοπλισμός για να πραγματοποιηθεί η εργασία εκτός εταιρικού περιβάλλοντος; Ποιο είναι το σχετικό κόστος; Μπορούν τα στελέχη να έχουν πρόσβαση σε εταιρικά στοιχεία ώστε να διευκολύνεται η εργασία τους; Είναι ασφαλής ως διαδικασία τόσο για την επιχείρηση όσο και για τα ίδια τα στελέχη;» οφείλουν να απαντηθούν. Στα περισσότερα από αυτά σημαντικός συνεργάτης της Διεύθυνσης Ανθρώπινου Δυναμικού, δεν μπορεί παρά να αποτελεί το τμήμα IT, το οποίο λαμβάνει συμβουλευτικό ρόλο ως προς τα ερωτήματα αυτά, προσφέροντας το πρακτικό πλαίσιο στο οποίο μπορεί να πραγματοποιηθεί η πρόσβαση των mobile workers σε απαραίτητα για αυτούς εταιρικά στοιχεία ή αρχεία. Ταυτόχρονα, εκτός από τα προαναφερόμενα θέματα τα τμήματα HR οφείλουν να αναζητήσουν και τα χαρακτηριστικά των εργαζομένων που θα αποδεικνύουν την καταλληλότητά τους για κάθε θέση εργασίας «από απόσταση» που δημιουργείται.
  • Βήμα 3ο
    Ο μύθος ότι οι mobile workers δεν εργάζονται ή δεν παρουσιάζουν υψηλό αίσθημα δέσμευσης ως προς τους εταιρικούς στόχους και σκοπό καταρρίπτεται πλέον από τα επίπεδα παραγωγικότητας που αυτά παρουσιάζουν. Σε κάθε περίπτωση όμως θα πρέπει κατά την έναρξη της συνεργασίας να ορισθεί χωρίς γκρίζες περιοχές το περιεχόμενο της εργασίας και του έργου για το οποίο δεσμεύεται το στέλεχος, η επικοινωνία με τον manager της ομάδας, ώστε να αποτιμάται σε τακτά χρονικά διαστήματα η πορεία των εργασιών καθώς επίσης και η εξασφάλιση της άμεσης ανταπόκρισης των στελεχών στις ανάγκες που πιθανόν να προκύπτουν μέσα στην ημέρα. Συνοπτικά, σε αυτό το στάδιο καθορίζεται το περιεχόμενο και οι διαδικασίες που θα ακολουθούνται ώστε η «ευελιξία» να είναι επωφελής και για τις δύο πλευρές, με την εταιρική κουλτούρα να διαπνέει κάθε επιλογή που θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο αυτό.
  • Βήμα 4ο
    Εκτός από τις επιμέρους διαδικασίες τα τμήματα Ανθρώπινου Δυναμικού καλούνται να αποφασίσουν στη συνέχεια τη διαχείριση και την αξιολόγηση των mobile workers. Μπορεί η φυσική τους «απουσία» να μην τους επιτρέπει την καθημερινή επικοινωνία όμως σε καμία περίπτωση αυτό δεν αποτελεί λόγο ώστε να μην συμπεριλαμβάνονται στα προγράμματα ανάπτυξης, στα σεμινάρια και στα υποψήφια στελέχη προς προαγωγή ή μετακίνηση στο εσωτερικό περιβάλλον του οργανισμού. Ταυτόχρονα, η δημιουργία σχέσεων εμπιστοσύνης θα πρέπει να επιδιώκεται σε κάθε περίπτωση και η ενίσχυση του employee engagement οφείλει να προωθείται και για αυτή την ομάδα εργαζομένων.

    Αναφορικά με την αξιολόγηση των mobile workers υπάρχουν ενδεδειγμένοι τρόποι ώστε να εξασφαλιστεί η προσήλωσή τους στους εταιρικούς στόχους και αξίες, παρουσιάζοντας υψηλά επίπεδα παραγωγικότητας. Για παράδειγμα, μπορεί η εργασία να αφορά την ολοκλήρωση κάποιου project, για το οποίο θα αξιολογηθεί ο εργαζόμενος από την επίτευξή του εντός χρονοδιαγράμματος και budget, είτε μπορεί η εργασία να πραγματοποιείται και κατ’επέκταση να αξιολογείται βάσει στόχων. Με αυτόν τον τρόπο τόσο οι mobile workers είναι σε θέση να «αποδείξουν» την απόδοσή τους, ενώ ταυτόχρονα και η επιχείρηση μπορεί να εξασφαλίσει ότι η επιλογή της προσδίδει οφέλη.

    Αναφορικά με τις πρακτικές διαχείρισης των mobile workers ώστε να διασφαλίζεται η παραγωγικότητά τους ο Α. Στρακόσια αναφέρει «Στα πλαίσια της ενοποίησης των συστημάτων/ διαδικασιών που χρησιμοποιούν οι εταιρείες για την άμεση και αποτελεσματική μεταφορά της πληροφορίας μεταξύ των εργαζομένων (όλα σε ένα, εύκολα και απλά), είναι η χρήση online cloud πλατφόρμας. Oι εργαζόμενοι διαθέτουν το προσωπικό τους προφίλ και πρόσβαση από το κινητό ή τον Η/Υ, αντίστοιχο με τους λογαριασμούς των social media, όπου μπορούν να ανταλλάσσουν μηνύματα εύκολα και απλά. Επιπλέον, παρέχεται η δυνατότητα της ιεραρχικής αποτύπωσης ολόκληρου του οργανισμού, ανά κατηγορία/ επίπεδο εργαζομένων».

    «Επομένως, ο εργαζόμενος ενημερώνει και ενημερώνεται από το σύστημα, σε καθημερινή βάση, για τα καθήκοντά του, τις εξελίξεις και άλλα θέματα που διευκολύνουν την εργασία του. Έτσι, επιτυγχάνεται ο καθημερινός, εβδομαδιαίος και ετήσιος έλεγχος επίτευξης των στόχων και της παραγωγικότητας. Η συγκεκριμένη πρακτική επιτρέπει την αποτελεσματική διαχείριση του συνόλου των εργαζομένων, επομένως και των mobile workers» καταλήγει ο ίδιος. Σε κάθε περίπτωση, βασική προϋπόθεση ωστόσο αποτελεί η παροχή των απαραίτητων εργαλείων από την πλευρά του οργανισμού ώστε τα στελέχη να είναι σε θέση να πραγματοποιούν τις εργασίες τους χωρίς η απόσταση να αποτελεί σκόπελο για τους ίδιους.

Job sites & e-recruiting: Μία ευρεία δεξαμενή ταλέντων

Σύμφωνα με την έρευνα «2015 Global Recruiting Trends» της Linkedin Talent Solutions, η οποία διεξάγεται για τέταρτη χρονιά και στην οποία συμμετείχαν 4.125 talent recruiting decision makers από 31 χώρες, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες, μικρές και μεγάλες, σήμερα όσον αφορά το recruiting και την προσέλκυση ταλέντων, είναι μεγαλύτερες από ποτέ, με τις ευρείες τεχνολογικές εξελίξεις να διαδραματίζουν πλέον καταλυτικό ρόλο, συντελώντας στη δημιουργία ενός δυναμικού και συναρπαστικού σκηνικού για το recruiting του μέλλοντος. Social media, digital marketing, mobile και big data analytics είναι οι τεχνολογικές τάσεις αυτές που όχι απλώς επηρεάζουν, αλλά καθορίζουν το τοπίο του recruiting.

Επιγραμματικά, τα συμπεράσματα της έρευνας υπογραμμίζουν τη σημασία των social media, καθώς η προσβασιμότητα και συνδεσιμότητα των επαγγελματιών online έχει καταστήσει την πρόσβαση σε μία ευρεία δεξαμενή ταλέντων πιο εύκολη από ποτέ στο παρελθόν. Παράλληλα, με τα προηγμένα εργαλεία digital marketing που είναι πια διαθέσιμα, οι οργανισμοί μπορούν πλέον να κατηγοριοποιήσουν (segment) και να στοχεύσουν σε ταλέντα με σχετικές θέσεις εργασίας και μηνύματα σε μεγάλη κλίμακα. Η ολοένα και μεγαλύτερη άνοδος στη χρήση των φορητών συσκευών, επίσης, επιδρά καταλυτικά και κατ’ επέκταση δεν μπορεί να αγνοηθεί, καθώς πολλοί υποψήφιοι σήμερα όχι μόνο αναζητούν θέσεις εργασίας μέσω αυτών των συσκευών αλλά και υποβάλλουν και την αίτησή τους για εργασία μέσω mobile format. Τέλος, και ως συνέπεια όλων των παραπάνω μεταξύ άλλων, τα εργαλεία ανάλυσης δεδομένων αποκτούν στρατηγική σημασία.

Η αποθήκευση και η επεξεργασία των δεδομένων καθίσταται ολοένα και περισσότερο πιο προσιτή οικονομικά, με αποτέλεσμα τα στελέχη της Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού που είναι επιφορτισμένα με το καθήκον για τη στρατολόγηση και προσέλκυση ταλέντων να είναι σε θέση να αξιοποιούν τον τεράστιο όγκο δεδομένων που προσφέρει ο σύγχρονος ψηφιακός κόσμος για τη βελτιστοποίηση των διαδικασιών του recruiting. Στα παραπάνω συνηγορεί και η Έλενα Σαραντίδη, Υπεύθυνη Πωλήσεων Διαδικτυακών Υπηρεσιών, justjobs.gr, τμήμα People Services, KPMG, η οποία υποστηρίζει σχετικά: «Υπάρχει μια συνεχής ανάγκη για αναζήτηση κορυφαίων ταλέντων και οι εταιρείες χρειάζονται αποτελεσματικά εργαλεία για να προσελκύσουν τους υποψήφιους με κατάλληλη εμπειρία και υψηλές προσδοκίες.

Οι εταιρείες επικεντρώνουν τις προσπάθειές τους στην αναζήτηση μέσω e-recruiting platforms, που παρέχουν τη δυνατότητα για άμεση και απρόσκοπτη συγκέντρωση βιογραφικών, χρησιμοποιώντας νέες τεχνολογίες και συστήματα με στόχο να απλοποιήσουν τη διαδικασία μέσω του Internet. Οι υποψήφιοι τα τελευταία χρόνια είναι ιδιαίτερα εξοικειωμένοι με την αναζήτηση εργασίας μέσω e-recruiting platforms & mobile apps, έχοντας μάλιστα αρκετά υψηλές προσδοκίες από την εμπειρία χρήσης αυτών των συστημάτων».

Κυρίαρχη η online άντληση ταλέντων
Οι πηγές άντλησης ταλέντων σήμερα δεν είναι πια ίδιες. Σύμφωνα με την έρευνα της Linkedin Talent Solutions, οι εταιρείες σήμερα βρίσκουν τα ταλέντα αξιοποιώντας τα επαγγελματικά κοινωνικά δίκτυα (social professional networks), τα οποία έχουν αναδειχτεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια στην κυρίαρχη πηγή ποιοτικών προσλήψεων. Πιο συγκεκριμένα, τα επαγγελματικά κοινωνικά δίκτυα είναι η πλέον ταχύτατα αναπτυσσόμενη πηγή ποιοτικών προσλήψεων παγκοσμίως, σημειώνοντας αύξηση της τάξης του 73% τα τέσσερα τελευταία χρόνια. Τα job sites αποτελούν την κύρια πηγή προσλήψεων και σε ποσοτικό επίπεδο, με ποσοστό 74%. Ακολουθούν τα εταιρικά career websites με ποσοστό 64%, οι εσωτερικές προσλήψεις (62%) και τα επαγγελματικά κοινωνικά δίκτυα (59%).

Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να επισημάνουμε ότι οι μικρές εταιρείες φαίνεται ότι βασίζονται περισσότερο στα job sites και λιγότερο στις εσωτερικές προσλήψεις σε σχέση με τους μεγαλύτερους οργανισμούς. «To online recruitment αποτελεί τον πιο οικονομικό και αποτελεσματικό τρόπο ανεύρεσης νέων ταλέντων. Είναι γρήγορο και εύκολο με τη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας, απευθύνεται σε μεγαλύτερο κοινό και παράλληλα ελαχιστοποιεί το χρόνο συλλογής και επεξεργασίας βιογραφικών των υποψηφίων. Βραχυπρόθεσμα οι εταιρείες μπορούν να διαπιστώσουν τα οφέλη στη μείωση του χρόνου και του κόστους διαχείρισης μιας πρόσληψης, της προβολής της εταιρείας και της άμεσης κάλυψης μιας θέσης.

Μακροπρόθεσμα επωφελούνται από τη δημιουργία ενός talent pool για μελλοντικές προσλήψεις καθώς και από την αύξηση της αναγνωρισιμότητας των εταιρειών στο κοινό που θέλουν να προσελκύσουν», επισημαίνει η Ε. Σαραντίδη. Ωστόσο, η ποσότητα δεν οδηγεί πάντα στην ποιότητα, γεγονός που σημαίνει ότι τα στελέχη του HR και γενικότερα οι εταιρείες καλούνται να διαχειριστούν τις online αιτήσεις με τρόπο που θα διασφαλίζει την ποιότητα στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει η Ε. Σαραντίδη της KPMG «Συχνά λόγω της ευκολίας χρήσης και πρόσβασης των e- recruiting sites από πολλούς υποψηφίους, οι εταιρείες καλούνται να διαχειριστούν πολύ μεγάλο αριθμό αιτήσεων, όχι πάντα σχετικών υποψηφίων.

Αυτό μπορεί να μετριαστεί αρχικά με την ανάρτηση αγγελιών που περιέχουν αναλυτική και συγκεκριμένη περιγραφή θέσης, έτσι ώστε ο υποψήφιος να μπορεί να αναγνωρίζει τον εαυτό του σε αυτόν το ρόλο, με τη χρήση αυτοματισμών των sites, όπως τα φίλτρα ερωτήσεων και πρωτίστως με τη χρήση των κατάλληλων sites, καθώς δεν απευθύνονται όλα στο ίδιο κοινό και κατά συνέπεια δεν έχουν την ίδια αποτελεσματικότητα σε όλες τις θέσεις». Και συνεχίζει, υποστηρίζοντας ότι «Οι διαδικτυακές υπηρεσίες προσέλκυσης υποψηφίων συμβάλλουν σημαντικά στην κάλυψη των αναγκών μιας εταιρείας, οι οποίες σχετίζονται με την αναζήτηση των κατάλληλων υποψηφίων και εξειδικευμένου προσωπικού.

Αξιοποιώντας την εμπειρία ενός εξωτερικού συνεργάτη μέσω e-recruiting, τα τμήματα HR μπορούν να προσελκύσουν άμεσα τα ταλέντα που αναζητούν. Παράλληλα, ένας εξειδικευμένος συνεργάτης διαθέτει τεχνογνωσία και εμπειρία και μπορεί να μεταφέρει τη γνώση που διαθέτει σε best practices της αγοράς, συμβάλλοντας θετικά στη βιωσιμότητα αλλά και στην ανάπτυξη μιας εταιρείας συνολικά».


Η εξέλιξη του social recruiting
Τα τελευταία χρόνια, τα social media τείνουν να κυριαρχούν σε κάθε πλευρά της ζωής μας. Με τόσο πολλούς ανθρώπους να τα χρησιμοποιούν σε καθημερινή βάση, είναι λογικό εργοδότες και recruiters να επιδιώκουν να αξιοποιήσουν το φαινόμενο αυτό. Και ενώ το social media recruiting δεν αποτελεί πια καινούργια ιδέα, ο τρόπος με τον οποίο πλέον χρησιμοποιούνται έχει αλλάξει. Η πλειοψηφία των εταιρειών σήμερα (περισσότερο από 90%, σύμφωνα με στοιχεία της Social Recruiting Survey Results 2014 της Jobvite) χρησιμοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα για στις διαδικασίες ανεύρεσης και προσέλκυσης εργαζομένων. Μεγάλο μέρος αυτού του recruiting (94%) εστιάζει σήμερα στο LinkedIn.

Σχεδόν τα δύο τρίτα των recruiters αξιοποιούν το Facebook όταν αναζητούν ανθρώπους για την κάλυψη θέσεων και οι μισοί υπεύθυνοι προσλήψεων χρησιμοποιούν το Twitter. Κατά κύριο λόγο, αυτοί οι recruiters χρησιμοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα για την υποστήριξη των παραδοσιακών καναλιών πρόσληψης, αναζητώντας υποψήφιους, αναρτώντας θέσεις εργασίας και εξετάζοντας αιτούντες. Αυτές οι πρακτικές, αν και ενισχύουν τις παραδοσιακές διαδικασίες προσλήψεων, έχουν εφαρμογή μόνο σε όσους ενεργά αναζητούν εργασία. Στην σύγχρονη παγκόσμια αγορά, ωστόσο, σύμφωνα με τη μελέτη Talent Trend 2014 της Linkedin Talent Solutions, τα δύο τρίτα των εργαζομένων είναι «παθητικοί», δηλαδή δεν αναζητούν ενεργά εργασιακές ευκαιρίες. Σύμφωνα με το Linkedin, το 45% αυτών των παθητικών υποψηφίων θα ήταν ανοιχτοί στο ενδεχόμενο να αλλάξουν δουλειά.

Η αλλαγή της τακτικής με στόχο την προσέλκυση ταλέντων, ενεργητικών και παθητικών, μπορεί να προσδώσει σε μία εταιρεία ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Η επέκταση της αξιοποίησης των τριών μεγάλων κοινωνικών δικτύων -του Facebook, του Twitter και του LinkedIn-, που θα υπερβαίνει τη νοοτροπία της απλής ανάρτησης αγγελιών, μπορεί να δώσει στο HR μίας εταιρείας το προβάδισμα στην προσέλκυση περισσότερων παθητικών ταλέντων. Η επέκταση αυτή έχει πολλές διαφορετικές διαστάσεις:

1. Προβάλλοντας τη φήμη της εταιρείας ως εργοδότη: Παρόλο που οι περισσότερες εταιρείες πιστεύουν ότι έχουν καλά προφίλ στα social media, αρκετές χάνουν το στόχο. Το ζητούμενο ενός εταιρικού προφίλ στα κοινωνικά δίκτυα δεν είναι η προβολή των επιτευγμάτων του οργανισμού ως σύνολο, αλλά η προβολή των επιτευγμάτων των μεμονωμένων ατόμων του οργανισμού. Μία τέτοια προσέγγιση δίνει μία περισσότερο ανθρώπινη διάσταση στην εταιρεία και το δυναμικό της και κάνει ακόμα και τους παθητικούς υποψηφίους να σκέφτονται πώς θα ήταν να εργάζονταν σε αυτή την εταιρεία.

2. Ξεκινώντας μία συνομιλία: Πολλές εταιρείες περιορίζονται σε μονομερείς ενέργειες στα κοινωνικά δίκτυα, χρησιμοποιώντας τα προφίλ τους απλώς για την ανάρτηση θέσεων εργασίας. Φαίνεται όμως ότι αυτές οι προσεγγίσεις δεν επαρκούν πια. Κάποιες εταιρείες έχουν κάνει ένα βήμα παραπέρα, δίνοντας τη δυνατότητα διεξαγωγής διαλόγου με τους δυνητικούς υποψήφιους.

3. Διατηρώντας μία ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας: Όταν τα social media χρησιμοποιούνται για recruiting, δεν υπάρχει λόγος να αφήνετε τους αιτούντες να περιμένουν για απαντήσεις στα ερωτήματά τους. Η απάντηση στα ερωτήματά τους σε πραγματικό χρόνο συμβάλλει στο χτίσιμο αρμονικών σχέσεων με τους δυνητικούς εργαζόμενους.

Το LinkedIn, το Facebook και το Twitter δεν είναι όμως τα μοναδικά κοινωνικά δίκτυα τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν στις διαδικασίες του recruiting. Υπάρχουν άλλωστε τόσες ευκαιρίες όσες και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το FourSquare και το Instagram είναι δύο ενδεικτικά παραδείγματα. Το FourSquare επιτρέπει στους εργοδότες και τα στελέχη του HR να εντοπίσουν κατά πόσο οι υποψήφιοι παρακολουθούν σχετικά συνέδρια ή εκπαιδευτικά προγράμματα. Μπορεί επίσης να βοηθήσει τους επαγγελματίες της Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού να εξυπηρετήσουν τις συνομιλίες τους με τους υποψήφιους προκειμένου να επισημάνουν τα οφέλη που θα σπουδαιολογούσε περισσότερο ο εκάστοτε υποψήφιος.

Από την άλλη, το Instagram προσφέρει τη δυνατότητα στις εταιρείες να μάθουν περισσότερα για τους ανθρώπους που ενδιαφέρονται για την εταιρεία. Οι άνθρωποι αυτοί θα ακολουθούν την εταιρεία και θα επιτρέψουν στους υπεύθυνους του recruiting να διαπιστώσουν κατά πόσο ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της εταιρείας.

Η άνοδος του mobile
Πρόσφατα, η Google προέβλεψε ότι μέχρι το 2020 το σύνολο του παγκόσμιου πληθυσμού θα είναι online, με τις φορητές συσκευές να οδηγούν αυτή την ανάπτυξη. Οι διαδικασίες του online recruiting δεν θα μπορούσαν να μείνουν ανεπηρέαστες. Αντιθέτως, η αξιοποίηση των φορητών συσκευών και τεχνολογιών για την αναζήτηση εργασίας αυξάνεται συνεχώς, όπως αποδεικνύεται από τα ευρήματα της έρευνας της Linkedin Talent Solutions, καθώς το 38% των εταιρειών που συμμετείχαν δηλώνει ότι πολλοί υποψήφιοι έμαθαν για τις εργασιακές ευκαιρίες που προσέφερε η εταιρεία τους μέσω φορητών συσκευών.

Αντίστοιχα, κορυφαίο βρετανικό job site ανακοίνωσε ότι σχεδόν το 50% των αναζητούντων εργασία διεξάγουν την αναζήτησή τους και υποβάλλουν την αίτησή τους μέσω φορητών συσκευών. Με αυτό ως δεδομένο, και με όλες τις προβλέψεις να επισημαίνουν την εξέλιξη του mobile σε κυρίαρχο εργαλείο για το e-recruiting τα επόμενα χρόνια, οι εταιρείες δεν θα μπορούσαν παρά να προσαρμοστούν στις εξελίξεις. Ενδεικτικά, το 34% των εταιρειών δήλωσε το 2014 ότι το career site τους είναι mobile-optimized, ένα ποσοστό που υποδηλώνει μία άνοδο της τάξης του 70% σε σχέση με το 2013, όπου μόλις το 20% των εταιρειών είχε προβεί σε ανάλογες ενέργειες.

Οι υποψήφιοι εργαζόμενοι, άλλωστε, προσδοκούν πλέον αντίστοιχη λειτουργικότητα και ευκολία στη χρήση με αυτή που προσφέρουν τα desktop PCs. Σύμφωνα με τα όσα υποστηρίζει σε άρθρο του για τις σημαντικότερες τάσεις στο χώρο του recruiting, ο Dr John Sullivan, διεθνούς φήμης HR thought-leader και συγγραφέας. «οι mobile πλατφόρμες έχουν αρχίσει να κυριαρχούν σε κάθε πλευρά του recruiting.

Οι περισσότερες εταιρείες έχουν καταλάβει ότι οι άνθρωποι θα πρέπει να είναι σε θέση να υποβάλλουν την αίτησή τους για μία θέση εργασίας άμεσα μέσω του κινητού τους τηλεφώνου. Ωστόσο, οι κορυφαίες εταιρείες συνειδητοποιούν πλέον ότι η mobile πλατφόρμα θα πρέπει να κυριαρχεί σε κάθε πλευρά του recruiting, εξαιτίας της προσαρμοστικότητάς της και του απίστευτα υψηλού βαθμού απόκρισής της, σε σχέση με άλλες πλατφόρμες επικοινωνίας. Η mobile πλατφόρμα θα πρέπει να είναι ο βασικός μηχανισμός για την επικοινωνία με τους υποψηφίους, τη διάδοση και την ενίσχυση της φήμης της εταιρείας ως εργοδότη, τη θέαση recruiting και job description βίντεο και για την προώθηση των κενών θέσεων εργασίας στις κοινότητες των δυνητικών υποψηφίων.

Σταδιακά θα χρησιμοποιείται από τους περισσότερους για την παροχή live Hangouts/Meetups, για την αξιολόγηση των ικανοτήτων των υποψηφίων, για τις περισσότερες συνεντεύξεις με υποψήφιους εργαζόμενους, για την ανεύρεση παραπομπών και τελικά για τη διευκόλυνση των ανθρώπων να δέχονται προσφορές εργασίας κατευθείαν στο κινητό τους. Εργοδότες, recruiters και στελέχη του HR θα πρέπει να είναι σε θέση να εγκρίνουν αιτήματα, να αναρτούν θέσεις εργασίας και βίντεο, να εξετάζουν βιογραφικά σημειώματα, να προγραμματίζουν συνεντεύξεις και να διενεργούν άλλα διαχειριστικά καθήκοντα μέσω των κινητών συσκευών τους».

Ποια είναι τα «The Five Dysfunctions of a Team» που κάνουν τις ομάδες να μην παράγουν;

Όμως η εύρυθμη λειτουργία των ομάδων δεν είναι, ούτε εύκολη, ούτε δεδομένη, ούτε εγγυημένη. Σε πολλές περιπτώσεις αυτό που ακούς είναι: «Δεν παράγουν, καθυστερούν, διαφωνούν μεταξύ των, κ.λπ.». Τι φταίει όμως και οι ομάδες δεν είναι αποτελεσματικές; Ο συγγραφέας Patrick Lencioni έχει γράψει ένα εκπληκτικό βιβλίο με τίτλο: «Οι Πέντε Δυσλειτουργίες μιας Ομάδας (The Five Dysfunctions of a Team)» http://www.tablegroup.com/books/dysfunctions. Σε αυτό το βιβλίο περιγράφονται σε ιεραρχική μορφή οι 5 δυσλειτουργίες μια ομάδας:

1. Absence of Trust (Έλλειψη Εμπιστοσύνης)
2. Fear of Conflict (Φόβος Σύγκρουσης)
3. Lack of Commitment (Έλλειψη Δέσμευσης)
4. Avoidance of Accountability (Αποφυγή Λογοδοσίας)
5. Inattention to Results (Αδυναμία Εστίασης στα Αποτελέσματα)

Οι δυσλειτουργίες είναι γραμμένες με βαθμό ιεράρχησης από τη βάση της πυραμίδας (TRUST) στην κορυφή της πυραμίδας. Αυτό που βλέπουμε εμείς βέβαια είναι η κορυφή της πυραμίδας (Αδυναμία Εστίασης στα Αποτελέσματα). Το πρόβλημα όμως βρίσκεται αλλού: στη βάση της πυραμίδας, στην (Έλλειψη Εμπιστοσύνης).

1. Η εμπιστοσύνη είναι η συνεκτική κόλλα που ενώνει τις μονάδες και τις κάνει ομάδες. Χωρίς την ύπαρξη εμπιστοσύνης, υπάρχει ο φόβος ότι τα μέλη της ομάδας είναι ευάλωτα και αυτό δεν επιτρέπει την οικοδόμηση της εμπιστοσύνης μέσα στην ομάδα.

2. Ομάδες που έχουν αποτύχει στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης οδηγούνται στον φόβο σύγκρουσης (Fear of Conflict) μεταξύ των μελών της ομάδας έργου. Αυτές οι ομάδες δεν συζητάνε με πάθος ιδέες για το τι πρέπει να γίνει. Αντίθετα καταλήγουν σε κεκαλυμμένες συζητήσεις και συγκρατημένα σχόλια

3. Έτσι οδηγούμαστε στην επόμενη δυσλειτουργία, την έλλειψη δέσμευσης (Lack of Commitment). Η έλλειψη δέσμευσης αποτρέπει την ομάδα από τη λήψη αποφάσεων στις οποίες η ομάδα θα δεσμευθεί και θα υλοποιήσει.

4. Η αποφυγή δέσμευσης καταλήγει στην αποφυγή λογοδοσίας (Avoidance of Accountability). Κανείς δεν αναλαμβάνει την ευθύνη να κάνει κάτι. Ακόμη και τα πιο εστιασμένα άτομα αποφεύγουν να ζητήσουν από τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας να κάνουν «πράγματα» και οδηγούμαστε σε «μη παραγωγικές» συμπεριφορές.

5. Τελικά η αποτυχία των μελών της ομάδας έργου να καταστήσουν υπόλογους όλα τα μέλη της ομάδας έργου, δημιουργεί ένα περιβάλλον όπου η πέμπτη δυσλειτουργία μπορεί να ευδοκιμήσει. Η αδυναμία εστίασης στα αποτελέσματα (Inattention to Results) έχει σαν αποτέλεσμα τα μέλη της ομάδας θέτουν τις ατομικές τους ανάγκες (εγώ, η εξέλιξη της σταδιοδρομίας μου, το τμήμα μου) πάνω από τις ανάγκες της ομάδας όπου συμμετάσχουν.

Η έλλειψη εμπιστοσύνης τελικά είναι αυτό που οδήγησε και τη χώρα σε πρόβλημα. Τη δεκαετία του ’80 κάποιος Ελληνοαμερικανικός 2ης γενιάς, παρατήρησε ότι μια ανιψιά του στην Ελλάδα έγραφε με στυλό αντί για μολύβι. Όταν ρώτησε γιατί δεν χρησιμοποιεί μολύβι, έλαβε την αποστομωτική απάντηση: «αν γράψω με μολύβι φοβάμαι μήπως μου αλλάξει ο δάσκαλός μου αυτά που γράφω…». Ο Ελληνοαμερικανός σχολίασε σκωπτικά: «χώρα όπου οι μαθητές της δεν εμπιστεύονται τους δασκάλους της είναι καταδικασμένη…».

Πληροφορίες: 12 PM Consulting Θεοφάνης Γιώτης, MSc, Ph.D C, PMP®, MCT
E: [email protected]
S: www.12pm.org

Better Future: Unleash your potential

Σε μια περίοδο που η Ελλάδα διανύει μια νέα πορεία, τόσο σε εργασιακό όσο και σε οικονομικό επίπεδο, τα τμήματα Ανθρώπινου Δυναμικού μπορούν να δράσουν ως ένας μοχλός ανάπτυξης όχι μόνο των εταιρειών τους αλλά και του μακροοικονομικού μας περιβάλλοντος. Ο ρόλος της Διεύθυνσης Ανθρώπινου Δυναμικού περιλαμβάνει πλέον μεγαλύτερη ευθύνη, ανάγκη για καινοτομία, διορατικότητα και κατανόηση του παγκόσμιου δημογραφικού τοπίου. G3 και η δύναμη του 1%. Ως G3 ορίζεται η ομάδα χάραξης στρατηγικού σχεδιασμού. Το Τρίπτυχο απαρτίζεται από τον Γενικό Δ/ντή, Οικονομικό Δ/ντή και Δ/ντή Ανθρώπινου Δυναμικού. Οι G3 είναι αυτοί που θα ορίσουν και θα επικοινωνήσουν το όραμα της εταιρείας, διασφαλίζοντας την ανεμπόδιστη εκτέλεσή της από τα υπόλοιπα τμήματα.

Κύριος στόχος: Η επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο (αμοιβές, συστήματα μεταβλητών αμοιβών, εκπαίδευση κ.ο.κ.) τροφοδοτείται και διασφαλίζει την οικονομικά βιώσιμη ανάπτυξη της εταιρείας. Η πληθώρα δεικτών μέτρησης αποτελεσματικότητας και παραγωγικότητας, αξιοποιείται από τους G3 έτσι ώστε να βρεθεί το κατάλληλο μακροχρόνιο και ανταγωνιστικό μοντέλο της οργάνωσης.

Με την καινοτόμο μέθοδο του Growth Equation, μια από τις πιο απλές ασκήσεις που μπορεί να κάνει μια τέτοια ομάδα είναι το «σενάριο του 1%», δηλαδή η επίπτωση που θα είχε μια μικρή αλλαγή της τάξης του 1% σε μια διαδικασία στα τελικά κέρδη της εταιρείας. 1% δεξιά μετατόπιση της καμπύλης απόδοσης, 1% αύξηση στην απόδοση των τμημάτων πωλήσεων, 1% μείωση του χρόνου που δαπανάται σε αναποτελεσματικές συναντήσεις, μπορεί να επιφέρει έως και 25% αύξηση στα τελικά κέρδη της εταιρείας!

One size does not fit them all. Τέσσερις γενιές, με διαφορετικές ανάγκες και προτεραιότητες, απαρτίζουν τους εσωτερικούς πελάτες των τμημάτων HR και όμως σχεδόν όλες οι επιχειρήσεις διατηρούν μια ενιαία πολιτική Αμοιβών και Παροχών ανά επίπεδο εργαζομένου. Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα Αμοιβών και Παροχών της Mercer, η πλειοψηφία των μικρομεσαίων στελεχών (individual contributors) ανήκει στην γενιά Y. Τη γενιά που ενδιαφέρεται για την επένδυση στην τεχνολογία, τη συνεχή εξέλιξη, την ανάληψη και ολοκλήρωση προκλητικών στόχων και όχι μόνο για το βασικό μισθό. Το 92% του συνολικού πακέτου Αμοιβών και Παροχών στην ομάδα αυτή εξακολουθεί να στηρίζεται στο Βασικό Μισθό και ένα αμελητέο ποσοστό στην εκπαίδευση και ανάπτυξη.

Η υιοθέτηση πολλαπλών και προσαρμοσμένων πολιτικών Ανθρώπινου Δυναμικού ανά ηλικιακή ομάδα /talent/ potential κ.ο.κ βρίσκεται προ των πυλών με ηλεκτρονικές πλατφόρμες που υποστηρίζουν το HR και του αφαιρούν το διαχειριστικό κόστος. Oι εταιρείες που θα το υιοθετήσουν πρώτες, όχι μόνο θα διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητά τους αλλά θα έχουν κάνει και ένα μεγάλο βήμα για να κερδίσουν τη δέσμευση των εργαζομένων τους.

Talentism is the new capitalism. Το ανθρώπινο, και όχι το οικονομικό, κεφάλαιο, είναι αδιαμφισβήτητα η κινητήρια δύναμη ανάπτυξης για τον 21ο αιώνα! Σύμφωνα με το «The Human Capital Report, 2015» (World Economic Forum σε συνεργασία με την Mercer), παραπάνω από το 1/3 των εταιρειών παγκοσμίως δήλωσαν ότι αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην προσέλκυση και διατήρηση ταλέντων. Η έλλειψη ταλέντων είναι η εύκολη απάντηση αλλά είναι όντως αυτή η πραγματικότητα;

Σύμφωνα με την παραπάνω έκθεση, η ανεργία στην Ελλάδα για τους νέους έως 24 ετών ανέρχεται στο 46%, κατατάσσοντάς την στην 123η θέση από τις 124 χώρες που εξετάστηκαν στην έκθεση. Παράλληλα, η ίδια ηλικιακή ομάδα βρίσκεται στην 4η θέση όσον αφορά τη συμμετοχή σε Ανώτατη Εκπαίδευση (91%)! Η ανάπτυξη, αξιοποίηση και προσέλκυση της πιο τεχνολογικά άρτιας και τυπικά μορφωμένης γενιάς αποτελεί πρόκληση, δεδομένης της ρευστής οικονομικής κατάστασης, αλλά και μια μεγάλη ευκαιρία για καινοτόμο ανάπτυξη των ελληνικών εταιρειών.

Την ίδια στιγμή, το ποσοστό των επαγγελματικά ενεργών πολιτών στις γενιές των 55-64 και των άνω των 64 είναι 44% και 4% αντίστοιχα, όταν το υγιές προσδόκιμο ζωής στην Ελλάδα την κατατάσσει στην πρώτη θέση της έκθεσης. Πρόκειται ίσως για την πιο «ξεχασμένη» γενιά στη χώρα μας αυτή τη στιγμή, η οποία έχει συσσωρευμένη επιχειρησιακή εμπειρία 30+ χρόνων και διάθεση να συμβάλλει με τις γνώσεις, τις εμπειρίες και δεξιότητές της στη βελτίωση του δικού της βιοτικού επιπέδου, της οικονομίας αλλά και της κοινωνίας στο σύνολό της. Ίσως επομένως το ταλέντο δεν λείπει απαραίτητα, αλλά δεν αναγνωρίζεται και δεν αξιοποιείται σωστά.

Οι εταιρείες στην Ελλάδα αξίζει να επαναπροσδιορίσουν το ρόλο τους από «καταναλωτές» ανθρώπινου δυναμικού σε δημιουργούς ανθρώπινου κεφαλαίου. Αξίζει ίσως να αναρωτηθείτε πόσοι από τους εργαζομένους σας αποτελούν όντως κεφάλαιο για την εταιρεία σας και πόσοι απλά (κατ)αναλώνονται έως ότου βρεθεί μια καλύτερη ευκαιρία.


Χτίζοντας Καλύτερες Επιχειρήσεις

της Μαρίας – Δάφνης Χρυσικοπούλου

Google, eBay, The International Red Cross, Roche, NASA, Novo Nordisk, Microsoft, Unilever, Pfizer, Fedex, Oracle, Yahoo, BASF, Orange, Nokia, British Airways. Οι εταιρείες αυτές κολοσσοί και πολλές άλλες έχουν κάτι κοινό, και αυτό είναι ο τρόπος με τον οποίο χτίζουν την πορεία τους με τη συμμετοχή των ίδιων των εργαζομένων τους. Επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι ικανοποιώντας τις πέντε βασικότερες ανάγκες του ανθρώπου που υπάρχουν σε όλους μας, και που είναι η αυτονομία, η αυτοβελτίωση, ο σκοπός, η πρόοδος και η κοινωνική αλληλεπίδραση, τότε βελτιώνεται η απόδοσή του, ενώ παράλληλα αποκαλύπτονται κρυμμένες δεξιότητες σε όλα τα επίπεδα.

Οι εταιρείες αυτές το επιτυγχάνουν μέσα από τη μέθοδο LEGO® Serious Play®. Τα τουβλάκια χρησιμοποιούνται ως εργαλείο για τη διερεύνηση σύνθετων επιχειρηματικών ζητημάτων με σκοπό την αποσαφήνιση ή την επίλυσή τους. Η μέθοδος αναπτύχθηκε το 1996 από τον ιδιοκτήτη της Lego, Kjeld Kirk Kristiensen, και τους Bart Victor και Johan Roos, καθηγητές στο International Institute for Management Development (IMD) της Λωζάννης. Βάση της αποτελεί το γεγονός ότι το παιχνίδι απελευθερώνει τη δημιουργικότητα και την καινοτομία. Τα τουβλάκια αποτελούν ιδανικό μέσο διερεύνησης και χτισίματος καινοτόμων επιχειρηματικών λύσεων. Η μεθοδολογία LEGO® Serious Play® έχει πολλαπλές εφαρμογές στις επιχειρήσεις:

  • Καθορισμός στρατηγικής.
  • Διαμόρφωση σχέσεων με εξωτερικούς εταίρους και πελάτες.
  • Σχεδιασμός νέων προϊόντων και καινοτομία.
  • Διευκόλυνση και υλοποίηση οργανωτικών αλλαγών και συγχωνεύσεων.
  • Ανάπτυξη ομαδικής αποτελεσματικότητας.

Στην Ελλάδα η Better Future είναι η μόνη που διαθέτει πιστοποιημένους Συμβούλους στην καινοτόμο αυτή μεθοδολογία και έχει ήδη εμπειρία με μεγάλες επιχειρήσεις. Χαρακτηριστικό πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί γνωστή εταιρεία του κλάδου των τηλεπικοινωνιών, η οποία χρησιμοποίησε το LEGO® Serious Play® για να επικοινωνήσει και να εδραιώσει στους εργαζομένους της τις εταιρικές της αξίες. Η επιτυχία του Προγράμματος υπήρξε μεγάλη καθώς οι 850 εργαζόμενοι που συμμετείχαν όχι μόνο συνέβαλαν καθοριστικά στην εδραίωση των εταιρικών αξιών, αλλά έφυγαν και με ένα αίσθημα ικανοποίησης ότι η φωνή τους ακούστηκε και η γνώμη τους βρήκε τρόπο έκφρασης που έφτασε στα αυτιά τόσο των συναδέλφων τους, όσο και των διευθυντικών στελεχών της εταιρείας.

Οι αριθμοί είναι αποκαλυπτικοί. Το 95% των συμμετεχόντων βρήκε το LEGO® Serious Play® έναν καινοτόμο τρόπο επικοινωνίας των εταιρικών αξιών. Το 80% θεώρησε ότι το LEGO® Serious Play® συνέβαλε ουσιαστικά στην κατανόηση των αξιών της εταιρείας. Ακόμη, το 72% το βρήκε χρήσιμο τόσο για την εταιρεία όσο και σε προσωπικό επίπεδο. Τέλος, το 85% δήλωσε ότι του άρεσε το LEGO® Serious Play®.

HR in Action 4

Για τέταρτη συνεχή χρονιά η κοινότητα του HR έδωσε δυναμικό «παρών» με 40 ομιλητές, 300 σύνεδρους και 120 εταιρείες να διαμορφώνουν το περιεχόμενο του πιο διαδραστικού event της χρονιάς. «Sharing, Learning, Networking» ήταν οι βασικοί άξονες και του φετινού HR in Action, ενώ καταξιωμένα στελέχη από ένα ευρύ φάσμα επιχειρήσεων παρουσίασαν το έργο και τις δράσεις της ομάδας τους, τόσο σε εγχώριο όσο και σε διεθνές επίπεδο, θέτοντας πάντα στο επίκεντρο τον ίδιο τον άνθρωπο.

Με περιεκτικές ομιλίες, με πλούσια θεματολογία που αφορούσε ενδεικτικά σε Mentoring & Coaching, Well Being, Health & Safety, Employee Engagement, Corporate Culture, Performance Management, Integration, Leadership, People Development, Graduate Market, Training, Technology κ.ά. και με την ενεργή συμμετοχή του κοινού διαμορφώθηκε το «έδαφος» εκείνο όπου η γνώση μέσα από την ανταλλαγή πληροφοριών εξασφαλίστηκε στο μέγιστο βαθμό! Η δημιουργία άλλωστε άμεσης σχέσης με τους ομιλητές καθ’όλη τη διάρκεια του συνεδρίου έθεσε ολόκληρο το κοινό «in action» και οδήγησε σε πολύτιμα συμπεράσματα, όχι μόνο για το ρόλο του HR σήμερα αλλά και για τον τρόπο που καλείται πλέον να συμβάλει ενεργά στα εταιρικά αποτελέσματα.

Η Μαρία Μωραγιάννη, Διευθύντρια Γραφείου Σταδιοδρομίας και Αποφοίτων του ALBA Graduate Business School at the American College of Greece απηύθυνε χαιρετισμό στην έναρξη του συνεδρίου ενώ στη συνέχεια συντόνισε τις ομιλίες.

Ενότητα 1
#Mentoring #Well_Being #Health_and_Safety #Employee_Engagement #Corporate_Culture # Integration #Performance_Management

Για το mentoring σε εταιρικό περιβάλλον και τα πολύπλευρα οφέλη του μίλησε η Κατερίνα Ναουμίδη, Commercial & Finance HR Business Partner της Μινέρβα ΑΕ Eλαιουργικών Επιχειρήσεων. Εκτός από τις βασικές διαφορές που αυτό εμφανίζει σε σχέση με το Coaching η ίδια τόνισε τον τρόπο που το mentoring ως πρακτική συμβάλει στην ανάπτυξη δεξιοτήτων, αντιμετώπιση προβλημάτων και συμπεριφορών κ.ά. Στη συνέχεια παρουσίασε το πρόγραμμα Mentoring που εφαρμόζουν στην εταιρεία τους και το οποίο μέσα από 6 βήματα υλοποίησης κατάφερε να βοηθήσει ουσιαστικά 20 mentees, εκ των οποίων οι 10 ανέλαβαν καθήκοντα σε υψηλότερες θέσεις ενώ το ποσοστό διακράτησης στη συγκεκριμένη ομάδα εργαζομένων έφτασε το 90%. Η ίδια εξήγησε ότι στην επιτυχία του προγράμματος συνέβαλε σημαντικά η ομάδα ηγεσίας η οποία το υποστήριξε ενεργά και «φώτισε» το δρόμο υλοποίησής του.

Ο Κωνσταντίνος Καδής, Διευθύνων Σύμβουλος της Talentia Software, παρουσίασε τους τρόπους που οι νέες τεχνολογίες επηρεάζουν σημαντικά τις λειτουργίες ανθρώπινου δυναμικού. «Σήμερα το performance management είναι παράγοντας καταλυτικής σημασίας για τους οργανισμούς», εξήγησε ο ίδιος με τη χρήση της τεχνολογίας να διευκολύνει σημαντικά το έργο των επιχειρήσεων σε αυτόν τον τομέα. Άλλωστε, οι οργανισμοί καλούνται να ακολουθούν τις όποιες εξελίξεις και ταυτόχρονα οι νέες γενιές νιώθουν πιο άνετα με την τεχνολογία και τα επιτεύγματα αυτής. Τέλος, για τη διαδικασία επιλογής του κατάλληλου software από μία εταιρεία ο Κ. Καδής τόνισε ότι τα χαρακτηριστικά που αυτό οφείλει να παρουσιάζει για να είναι αποτελεσματικό δεν είναι άλλα από: την ευελιξία, την ευκολία στη χρήση, την υποστήριξη και την εμπειρία.

Σε ένα θέμα άρρηκτα συνδεδεμένο με το ανθρώπινο δυναμικό και ταυτόχρονα βασική προτεραιότητα της εταιρείας αναφέρθηκε στην ομιλία του ο Κυριάκος Μεταξάκης, HR Manager της Eldorado Gold/ Ελληνικός Χρυσός. Πιο συγκεκριμένα, ο ίδιος παρουσίασε το τρίπτυχο «Ασφάλεια, Υγεία και Ευεξία» και τον τρόπο που αυτό εξασφαλίζεται άριστα μέσα στο εργασιακό περιβάλλον του οργανισμού. Εκτός από τη δημιουργία ειδικής διεύθυνσης για το σκοπό αυτό, το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό και τους σταθμούς Α’ Βοηθειών, η Υγιεινή και η Ασφάλεια προωθείται ταυτόχρονα και από άλλες πρακτικές/παροχές όπως το Ομαδικό Ασφαλιστήριο Συμβόλαιο, την ετήσια εκπαίδευση σε σχετικά θέματα, τη λειτουργία Ομάδας Διάσωσης με συνεχείς ασκήσεις ετοιμότητας, τον περιοδικό και τακτικό ιατρικό έλεγχο, τη συμμετοχή σε σεμινάρια/ ημερίδες του τμήματος Health & Safety κ.ά.

Για «Cross border integration» έκανε λόγο η Taleen Tchalikian, HR Director της Celestyal Cruises, παρουσιάζοντας τις προκλήσεις και τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν και κλήθηκαν να διαχειριστούν κατά τη διαδικασία μεταφοράς της έδρας της εταιρείας από την Κύπρο στην Ελλάδα έπειτα από 30 χρόνια λειτουργίας. Η αναγκαιότητα ύπαρξης και αποδοχής κοινών στόχων, η μείωση του ανταγωνισμού ανάμεσα στους εργαζόμενους ήταν μόνο μερικές από τις προκλήσεις σε όλη τη διαδικασία. Μέσα από συναντήσεις ώστε να γνωρίσει ο ένας τον άλλον, μέσα από προγράμματα που καλούνταν να εργαστούν όλοι μαζί σε ένα κοινό σκοπό, να λάβουν κοινές αποφάσεις και να ακούσει ο ένας τον άλλον, μέσα από τη διασκέδαση και τις από κοινού εμπειρίες καθώς επίσης και το συχνό feedback είναι μόνο μερικές από τις πρακτικές που επιλέχθηκαν ώστε όλοι να πιστέψουν στην αλλαγή και να δημιουργήσουν ενεργά μία Ομάδα.

Για τη ψηφιακή εποχή του HR έκανε λόγο η Έλενα Λεοντάρη, Human Resources Manager Greek Cluster of Countries της Oracle κατά τη διάρκεια της ομιλίας της, αναφέροντας συγκεκριμένες πρακτικές υλοποίησης οι οποίες προσφέρουν εξοικονόμηση χρόνου έως 60% κατά το σχεδιασμό και την υλοποίηση των διαδικασιών για τα τμήματα ανθρώπινου Δυναμικού, ενώ ανέλυσε τα «5 S» τα οποία ενισχύουν την αποτελεσματικότητα του HR. Πιο συγκεκριμένα το περιεχόμενο αυτών ήταν: simplify (απλοποιημένα συστήματα), standardize (τυποποίηση διαδικασιών), systemize (αυτοματοποίηση και καλύτερη δομή των reports), self-service (εξασφάλιση πρόσβασης των στελεχών σε data που τους αφορούν), share (μαζικό upload δεδομένων σε περίπτωση οργανωτικών αλλαγών κ.ά.). «Τα συστήματα αποτελούν την εικόνα ενός οργανισμού» κατέληξε η ίδια γι’αυτό θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη έμφαση σε αυτά.

«Σε μία εποχή με συνεχείς εξελίξεις και αλλαγές στο εργασιακό περιβάλλον η εταιρική κουλτούρα και η δέσμευση δεν αποτελούν αποκλειστική ευθύνη των τμημάτων HR, καθώς επηρεάζουν άμεσα ολόκληρη την εταιρεία» ανέφερε χαρακτηριστικά η Μαριλίς Αφιώνη, HR Generalist της Data Communication, παρουσιάζοντας τον τρόπο που το engagement και η εταιρική κουλτούρα διασφαλίζεται στο εργασιακό τους περιβάλλον μέσω του εργαλείου Premium HRM κάτι στο οποίο ενδεικτικά οφείλεται η 4πλή διάκριση στα Best Workplaces, η μείωση των απρόβλεπτων απουσιών, και η συμμετοχή στις εταιρικές εκδηλώσεις σε ποσοστό 84%. Αναφορικά με την επιλογή προσωπικού η ίδια τόνισε ότι αποτελεί μία ομαδική διεργασία, ενώ προϋποθέτει τη σύνδεση όλων των εμπλεκόμενων μερών μέσω του συστήματος αυτού. Ταυτόχρονα, η σύνδεση του συστήματος παρακολούθησης της Εκπαίδευσης με αυτό της διαχείρισης Ταλέντου αποτελεί σημαντικό παράγοντα αναφορικά με την Εκπαίδευση του Προσωπικού, ενώ η συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων αποτελεί ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο ενίσχυσης του engagement.

Η δέσμευση είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την παραγωγικότητα και την κερδοφορία σύμφωνα με την Κρύστα Τζελέπη, Professional Certified Coach – PCC, Managing Partner της Treasure Lab. Η ίδια κατά τη διάρκεια της ομιλίας της παρουσίασε τον τρόπο που μπορούμε να αυξήσουμε το engagement, το ρόλο που διαθέτουν οι επικεφαλής των ομάδων, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι «οι αποτελεσματικοί managers διαθέτουν μέχρι και 8 φορές περισσότερο δεσμευμένα μέλη στην ομάδα τους». Όπως εξήγησε και η ίδια δέσμευση είναι η επιθυμία, ο ενθουσιασμός και η δυνατότητα του εργαζόμενου να συμμετέχει με τη δική του επιπλέον προσπάθεια στο καλό της εταιρείας, με τον επικεφαλή της ομάδας να εστιάζει και να αξιοποιεί τα δυνατά σημεία της ομάδας, να δίνει συχνό και ποιοτικό feedback, να ενθαρρύνει τα μέλη της ομάδας του, και μέσω του coaching να ευθυγραμμίζει και να ενισχύει τη δέσμευση των εργαζομένων, αυξάνοντας ταυτόχρονα την απόδοση.

«Ambassadors for Innovation» ήταν ο τίτλος ομιλίας του Γιώργου Μωραΐτη, Country Manager, Dynargie Hellas και της Μαριάννα Τζαχρήστα, Υποδιευθύντρια Σχεδιασμού Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων & Change Management Σταθερής και Κινητής, Διεύθυνση Στελέχωσης και Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού & Change Management Σταθερής και Κινητής, Όμιλος ΟΤΕ κατά τη διάρκεια της οποίας παρουσιάστηκε ο τρόπος που ο Όμιλος χρησιμοποίησε τη διαδικασία καινοτομίας Design Thinking (Εμπνέω, Δημιουργώ Ιδέες, Εφαρμόζω) και τα αποτελέσματα που αυτό είχε. Ο αρχικός στόχος του προγράμματος ήταν η ενίσχυση της καινοτόμου σκέψης και της δημιουργικής φιλοσοφίας καθώς επίσης και η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ διαφορετικών οργανωτικών ομάδων, δημιουργώντας ταυτόχρονα Πρεσβευτές της φιλοσοφίας «Εμπειρία του Πελάτη». Κατά τη τετράμηνη διάρκεια του προγράμματος, πραγματοποιήθηκαν συνολικά 7 workshops, 21 ημέρες εκπαίδευσης ενώ 30 διαφορετικές ιδέες και 180 Πρεσβευτές προέκυψαν από αυτές. Ταυτόχρονα, τα επόμενα βήματα σύμφωνα με την Μ. Τζαχρήστα είναι η υλοποίηση των ιδεών των Ambassadors σε πραγματικές συνθήκες και η εφαρμογή καινοτόμων λύσεων στις περιοχές βελτίωσης.

«Η δέσμευση/αφοσίωση των εργαζομένων συνδέεται με τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων σήμερα» ανέφερε χαρακτηριστικά στην έναρξη της ομιλίας της η Άννα Μαμαλάκη, Διευθύντρια Employee Engagement του Ομίλου ΤΙΤΑΝ, αναλύοντας τον τρόπο που μία επιχείρηση εντοπίζει τους δεσμευμένους ανθρώπους και πώς αυτοί επηρεάζουν τα εταιρικά αποτελέσματα. Σύμφωνα με την ίδια ο δρόμος για την παραγωγικότητα περνά από τη δέσμευση των εργαζομένων, με όσους παρουσιάζουν υψηλά επίπεδα παρακίνησης να είναι 150% πιο παραγωγικοί σε σχέση με όσους διαθέτουν μέσο επίπεδο παρακίνησης. Ταυτόχρονα, η δέσμευση των εργαζομένων ενισχύει την καινοτομία και την αισιοδοξία σε ένα εργασιακό περιβάλλον. Αναφορικά με το σχεδιασμό της στρατηγικής employee engagement στον Όμιλο ΤΙΤΑΝ, η Α. Μαμαλάκη τοποθέτησε την αφετηρία της στην Έρευνα των Εργαζομένων που πραγματοποίησαν σε όλες τις χώρες και σε όλα τα επίπεδα, με 81% ανταπόκριση. Ως συστατικά επιτυχίας καθ’ όλη τη διάρκεια σύμφωνα με την ίδια ήταν μεταξύ άλλων η δέσμευση της Ηγεσίας, οι επόμενες ενέργειες πάνω στα ευρήματα της έρευνας, η διασφάλιση της εθελοντικής συμμετοχής σε αυτήν και ο εστιασμός σε μετρήσιμα στοιχεία στα οποία μπορεί η εταιρεία να επιδράσει.

Για τον τρόπο που το εργασιακό κλίμα επιδρά στα εταιρικά αποτελέσματα με αποδείξεις έκανε λόγο η Λάρα Κάλφα, Head of HR, Media Markt/Media Saturn, εξηγώντας πώς η συνολική ικανοποίηση των εργαζομένων και του πελάτη επηρεάζουν άμεσα τις πωλήσεις. Σύμφωνα με την έρευνα του Great Place to Work (έρευνα σε 5 άξονες) που πραγματοποιήθηκε στο εσωτερικό της εταιρείας, αναζητήθηκε ο τρόπος θετικής συσχέτισης με τα αποτελέσματα της εταιρείας, με την εργασιακή ικανοποίηση των ανθρώπων να συνεπάγεται την αυξημένη ικανοποίηση των πελατών, και όλο αυτό να μεταφράζεται σε υψηλότερες πωλήσεις και κερδοφορία. Χαρακτηριστικά η Λ. Κάλφα ανέφερε ότι το 2015, αυξήθηκαν σημαντικά οι πωλήσεις καθώς και το μερίδιο αγοράς, ενώ τόνισε ότι τα ευρήματα που προέκυψαν από την έρευνα ήταν και αυτά που αποτέλεσαν τις περιοχές ανάπτυξης.

Ο Βασίλης Πρασσάς, Εμπορικός Διευθυντής του Ομίλου Εταιρειών Epsilon Net, παρουσίασε τα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της η Διεύθυνση Ανθρώπινου Δυναμικού, με τη χρήση της τεχνολογίας να προσφέρει μεταξύ άλλων αποσυμφόρηση του τμήματος και εξοικονόμηση χρόνου, διασφάλιση νομιμότητας εργοδότη, διαφάνεια της διαδικασίας payroll κ.ά. Η συνεργασία με τον κατάλληλο εξωτερικό συνεργάτη είναι σε θέση να προσφέρει ολοκληρωμένα εργαλεία, καθοδήγηση αλλά κυρίως επιστημονική υποστήριξη, και αποτελεί και τον παράγοντα επιτυχίας για έναν οργανισμό. Όπως εξήγησε και ο ίδιος το ιδανικό εργαλείο software για το τμήμα HR δεν πρέπει να είναι ένα απρόσωπο εργαλείο αλλά οφείλει να συνοδεύεται από τον ποιοτικό παράγοντα που δεν είναι άλλος από το Ανθρώπινο Κεφάλαιο που μπορεί να δώσει υπεραξία μέσα από την Επιστημονική Υποστήριξη, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης.

Για τον τρόπο που μπορεί να επιτευχθεί η αλλαγή έκανε λόγο ο Κωνσταντίνος Καρυπίδης, Σύμβουλος επιχειρήσεων, παρουσιάζοντας σημαντικά εργαλεία που συμβάλλουν προς αυτή την κατεύθυνση. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον ίδιο «για να αλλάξουμε πολύ γρήγορα, αρκεί να ακολουθήσουμε 4 βήματα», τα οποία είναι με σειρά προτεραιότητας: Potential καθώς η αλλαγή που επιθυμεί κάποιος να πετύχει οφείλει να βασίζεται στο δυναμικό του, Δράση είναι το δεύτερο, με τα αποτελέσματα και τις πεποιθήσεις να ακολουθούν. Το μεγαλύτερο πρόβλημα ωστόσο στην αλλαγή είναι η εστίαση σε μικρό στόχο, ενώ όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο ίδιος «Για να κάνει κάποιος μια αλλαγή πρέπει να σκεφτεί που θέλει να πάει, να ορίσει συγκεκριμένα βήματα και να κόψει το δρόμο της επιστροφής».


Ενότητα 2
#HR_Cross_Border_Practices

Τα οφέλη που αποκομίζουν οι εργαζόμενοι αλλά και η εταιρεία από την ομαδική ασφάλιση παρουσίασε ο Γιώργος Πλωμαρίτης, Διευθυντής Πωλήσεων Ομαδικών Ασφαλίσεων & Corporate Business, Όμιλος Interamerican, κάνοντας λόγο για μία επένδυση αξίας για τα στελέχη των επιχειρήσεων. Σύμφωνα με τον ίδιο ανάμεσα στα στοιχεία που αναζητεί ο εργαζόμενος μέσα στο εργασιακό περιβάλλον ώστε να εμφανίζεται ικανοποιημένος, είναι η ασφάλεια, η ηρεμία, η πρόληψη για την υγεία του, η εύκολη πρόσβαση σε υψηλού επιπέδου υπηρεσίες υγείας, η αντιμετώπιση έκτακτων περιστατικών κ.ά. Η ομαδική ασφάλιση σύμφωνα με τον ίδιο μπορεί να εξασφαλίσει ουσιαστικά οφέλη στους τομείς της ασφάλειας, της σύνταξης και της υγείας, όχι μόνο για τους εργαζόμενους ενός οργανισμού αλλά και για τα μέλη της οικογένειάς τους.

Για τον τρόπο που μπορούμε να δημιουργήσουμε μία ανίκητη ομάδα μίλησε ο Διονύσης Αμμολοχίτης, Ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος της Manifest Services, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι όλα ξεκινούν από την επιλογή των ανθρώπων εφόσον το BE (ο τίτλος εργασίας), το DO (η περιγραφή της εργασίας) και το HAVE (το αποτέλεσμα) είναι ξεκάθαρα. Μετά την επιλογή και για να παρουσιάσουν τα στελέχη υψηλές αποδόσεις είναι σημαντική η επικοινωνία του οράματος σε όλο το οργανόγραμμα και ανά τακτά χρονικά διαστήματα καθώς επίσης και η γνώση των διαδικασιών. Ταυτόχρονα, η διατήρηση υψηλού ηθικού είναι ένα ακόμη στοιχείο που οφείλει να εντοπίζεται στο εργασιακό περιβάλλον μέσα από τη διαφανή επικοινωνία και κυρίως μέσα από την αναγνώριση σε επίπεδο ατόμου, ομάδας και εν τέλει οργανισμού. Έτσι, η «εξίσωση» που διαμορφώνει υψηλά αποτελέσματα αποτελεί το άθροισμα της σωστής επιλογής των ανθρώπων, του εταιρικού οράματος και του υψηλού ηθικού.

«Η κουλτούρα μας στοχεύει στην υψηλή εργασιακή δέσμευση η οποία επιτυγχάνεται και μέσω των προγραμμάτων και εργαλείων που προάγουν την επαγγελματική εξέλιξη» ανέφερε χαρακτηριστικά η Ρία Ταμπάκη, HR Director Greece, Cyprus & Balkans της MSD, παρουσιάζοντας την ιδέα του «Job posting» και πώς αυτό υλοποιείται στο εσωτερικό της εταιρείας. Στο πλαίσιο λοιπόν της επαγγελματικής εξέλιξης και αλλαγής όλες οι ανοικτές θέσεις του οργανισμού από όλο τον κόσμο αναρτώνται στον εταιρικό ιστότοπο στον οποίο έχουν πρόσβαση όλοι οι εργαζόμενοι, με τη δυνατότητα να υποβάλλουν υποψηφιότητα για την κάλυψή τους τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. «Για κάθε θέση υπάρχει διαθέσιμη αναλυτική περιγραφή του αντικειμένου και των απαιτήσεων, ενώ ο υποψήφιος καλείται να χρησιμοποιήσει το εργαλείο της αυτο- αξιολόγησης το οποίο είναι και αυτό διαθέσιμο ώστε να συγκρίνει τις δικές του ικανότητες και δεξιότητες με εκείνες που απαιτούνται για αυτήν» εξήγησε η ίδια.

Το κλειδί για τη δημιουργία κουλτούρας υψηλής απόδοσης μοιράστηκε με τους συνέδρους η Αλεξάνδρα Ελευθερίου, Chief People Officer, Printec Group of Companies. «Άμεσος στόχος της εταιρείας ήταν να διαμορφώσουμε high performance culture καθώς επίσης και πρεσβευτές σε όλα τα επίπεδα της εταιρείας» ανέφερε χαρακτηριστικά η ίδια, εξηγώντας ότι καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας η υποστήριξη από το top management ήταν ουσιαστική. Ταυτόχρονα, όπως επισήμανε σημαντικοί παράγοντες για τη δημιουργία αυτής της κουλτούρας είναι η επικοινωνία, η σαφήνεια των στόχων, η εκπαίδευση στο performance management ώστε να χρησιμοποιείται εν συνεχεία ως εργαλείο, η επιβράβευση κ.ά. Άλλωστε, η απόδοση επηρεάζει σημαντικά τα εταιρικά αποτελέσματα, θέτοντας στο επίκεντρο την ανάγκη δημιουργίας μιας στοχευμένης πολιτικής ενδυνάμωσης του performance σε όλα τα επίπεδα.

Για την έλλειψη των επονομαζόμενων hard skills στους υποψηφίους καθώς επίσης και την αναγκαιότητα τα στελέχη σε όλη την ιεραρχία ενός οργανισμού να παρουσιάζουν τις δεξιότητες αυτές σε ικανοποιητικό επίπεδο, μίλησε ο Στέλιος Λαμπρόπουλος, Συνιδρυτής, Infolearn-Test4U. Χαρακτηριστικά ο ίδιος ανέφερε ότι η έλλειψη των hard skills, μεταφράζεται σε κόστος (είτε ως κόστος για ανάπτυξη δεξιοτήτων είτε ως κόστος αντικατάστασης του στελέχους κ.ά.) αλλά και μείωση της ανταγωνιστικότητας της εταιρείας. Ο πιο εύκολος και επωφελής τρόπος αντιμετώπισης της έλλειψης αυτής είναι είτε η διάγνωσή της κατά τη διαδικασία πρόσληψης είτε η επιμόρφωση για τη μετέπειτα ανάπτυξη των στελεχών. Πιο συγκεκριμένα, κατά τη διαδικασία πρόσληψης μια εταιρεία μπορεί μέσα από τη συμμετοχή των υποψηφίων σε αντίστοιχα τεστ δεξιοτήτων να μειώσει σημαντικά τον αριθμό τους αξιολογώντας τους, διευκολύνοντας έτσι το έργο των τμημάτων ανθρώπινου δυναμικού.

«Digitalizing HR: Lessons Learned, Benefits Earned» ήταν ο τίτλος παρουσίασης του Άκη Πρωτοπαππά, Senior HR Consultant, SCAN και της Δροσιάς Καρδάση, Διευθύντρια Ανθρώπινου Δυναμικού του Ομίλου Interamerican. «Στόχος ήταν να είμαστε ο 1ος digital insurer στην Ελλάδα και κινηθήκαμε σε τρεις βασικούς άξονες- Οργανισμός, Ηγεσία και Εργαζόμενοι» ανέφερε χαρακτηριστικά η Δ. Καρδάση για τη συνεργασία τους με τη SCAN, ενώ η δημιουργία ενός ενιαίου συστήματος για όλες τις λειτουργίες, η αποκέντρωση των εργασιών HR και ο εκσυγχρονισμός των παρεχόμενων υπηρεσιών στους εργαζομένους ήταν στοιχεία τα οποία αύξησαν την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα. Τα οφέλη που προέκυψαν από το χρηστικό αυτό εργαλείο ήταν πολλαπλά όπως εξήγησε η ίδια, με τη λύση που παρείχε σε καθημερινά προβλήματα των εργαζομένων ενισχύοντας ταυτόχρονα τη ψηφιακή εποχή να οδηγούν τελικά στην αυτοματοποίηση/απλοποίηση διαδικασιών, στην αποσυμφόρηση και στην εξοικονόμηση πόρων.

«Κάθε αλλαγή δεν χαρακτηρίζεται αποτελεσματική αν δεν πραγματοποιείται και δεν διαπνέεται σε επίπεδο οργανισμού, ηγεσίας, στην εταιρική κουλτούρα και στη διαδικασία υλοποίησης της» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Γιάννης Κουτράκης, Area HR Leader, South East Europe της IBM. Τον τρόπο σύμφωνα με τον οποίο δημιουργήθηκε μια ευέλικτη ομάδα HR με πέντε χώρες ευθύνης και αντίστοιχα ένα HR Operation Team αποτελούμενο από 2 στελέχη σε κάθε μία χώρα, μοιράστηκε μαζί με τους συνέδρους ο Γ. Κουτράκης, αναλύοντας το μοντέλο διάρθρωσης του τμήματος στην IBM. Σύμφωνα με τον ίδιο οι βασικές αξίες που διασφάλισαν την επιτυχημένη δημιουργία και λειτουργία της ευέλικτης ομάδας HR ήταν ανάμεσα σε άλλες ο σαφής ορισμός του αποτελέσματος που προσδοκούσαν από την αρχή της διαδικασίας, η ενίσχυση της καινοτομίας σε επίπεδο ομάδας, η εμπιστοσύνη και ο σεβασμός. «Η διαφορετικότητα είναι εξαιρετικά σημαντική μέσα σε έναν οργανισμό, για το λόγο αυτό επενδύουμε συστηματικά σε αυτήν αναδεικνύοντας ταυτόχρονα και τη μοναδικότητα».

Για το ρόλο των εσωτερικών κινήτρων στην επαγγελματική επιτυχία των millennials έκανε λόγο ο Ηλίας Παρλαβάντζας, Συνιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος της CCS. «To αίσθημα της επαγγελματικής επιτυχίας είναι αυτό που κάνει τους millennials να μένουν σε έναν εργοδότη, τοποθετώντας το training and development πολύ υψηλότερα από άλλες παροχές όπως ευέλικτες ώρες εργασίας, Bonus κ.ά.» ανέφερε χαρακτηριστικά ο ίδιος. Τα συστατικά δημιουργίας εσωτερικών κινήτρων στον τομέα της εκπαίδευσης των millennials είναι η αυτονομία, το αίσθημα βελτίωσης και ο σκοπός- στόχος. Προσφέροντας λοιπόν σε αυτή την ομάδα εργαζομένων τα σωστά κίνητρα για μάθηση, μειώνεται αυτόματα το κόστος του turnover, ενώ αυξάνονται τα εταιρικά οφέλη από την απασχόληση εκπαιδευμένου προσωπικού. Τέλος, ο ίδιος τόνισε ότι το περιεχόμενο και ο εκπαιδευτικός σχεδιασμός είναι σημαντικά στοιχεία εξασφάλισης μιας επιτυχημένης learning & development διαδικασίας.

Για την επιτακτική ανάγκη ενεργής συμμετοχής του HR στη διαδικασία λήψης εταιρικών αποφάσεων έκανε λόγο ο Παναγιώτης Εμμανουηλίδης, Head of Workforce Planning & Analytics Region Mediterranean GFHR WFP & Analytic της Ericsson. Πιο συγκεκριμένα, ο ίδιος παρουσίασε τον τρόπο που το HR καλείται να λάβει σημαντική θέση στο τραπέζι των αποφάσεων ενώ οφείλει να αναλάβει αντίστοιχα και συγκεκριμένες ευθύνες στο πλαίσιο αυτό. «Είναι σημαντικό σήμερα το HR να είναι σε θέση να καταγράψει τις επιπτώσεις στην εταιρεία που μπορεί να επιφέρει μία αλλαγή στο ανθρώπινο δυναμικό της» ανέφερε χαρακτηριστικά ο ίδιος με τη χρήση των metrics σε όλους τους τομείς ευθύνης του HR να εξασφαλίζει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Άλλωστε, όπως επεσήμανε κατά τη διάρκεια της ομιλίας του «Κάθε ηγέτης οφείλει να έχει επίγνωση του κόστους λειτουργίας καθώς επίσης και να ελέγχει το budget που έχει στη διάθεσή του».

«Το HR μπορεί να λειτουργήσει σαν φορέας αλλαγής μέσα σε έναν οργανισμό» ανέφερε χαρακτηριστικά η Έφη Σταυροπούλου, Human Resources Head, MCO Balkans της TAKEDA Pharmaceuticals εξηγώντας τον τρόπο που το HR μπορεί να αποτελέσει ιδανικό συνεργάτη του business. Άμεσος στόχος ήταν να λειτουργήσουν πέντε χώρες με ένα P&L, αυξάνοντας τη διαπραγματευτική ικανότητα, με κοινές υπηρεσίες, και εξορθολογισμό εξόδων, με τις προκλήσεις για το HR να είναι αρκετές. Η «λύση» προήλθε μέσα από τη δημιουργία κοινού οράματος και στόχου, μέσα από την ενίσχυση της εσωτερικής επικοινωνίας, από την ευθυγράμμιση της ηγεσίας με την ανάπτυξη, τη συνεργασία με άλλα τμήματα του οργανισμού καθώς και εξωτερικούς συνεργάτες, όπως επίσης και μέσα από την επένδυση σε ικανότητες απαραίτητες για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας. Βασικά στοιχεία της πολιτικής αυτής υπήρξε η εξασφάλιση της υποστήριξης από την ηγεσία, τους managers και η συνεργασία σε όλα τα επίπεδα του οργανισμού σύμφωνα με την ίδια.

«Ο εθελοντισμός ξεκινά από την καρδιά των ανθρώπων και διαχέεται στο περιβάλλον του χωρίς φραγμούς και περιορισμούς» ανέφερε η Ναυσικά Πανούση, Senior HR Manager Greece and Operations Greater Balkans της PepsiCo παρουσιάζοντας τo πώς ξεκίνησε η ιδέα «PepsiCo School» η οποία εντάσσεται στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. «Διαθέτοντας εμπειρία, τεχνογνωσία, τη διάθεση προσφοράς και την έντονη κουλτούρα CSR που χαρακτηρίζει την PepsiCo, η ιδέα αυτή έγινε πράξη». Πιο συγκεκριμένα, η πρωτοβουλία των εργαζομένων της PepsiCo ήταν να προσφέρει εξειδικευμένη επαγγελματική τεχνογνωσία μέσα από την πραγματοποίηση 8 διαφορετικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων (1 κάθε μήνα) με 30 συμμετέχοντες ανά πρόγραμμα και τη συμμετοχή 24 εθελοντών εκπαιδευτικών στα κεντρικά γραφεία της εταιρείας. Η πρωτοβουλία αυτή σημειώνεται ότι απευθύνεται σε πτυχιούχους ΑΕΙ ή ΤΕΙ που δεν εργάζονται και επιδιώκουν να ενισχύσουν τις επαγγελματικές δεξιότητες τους.

Το νέο περιβάλλον εργασίας και το σύγχρονο ρόλο του HR με σύμμαχο την τεχνολογία και τα analytics παρουσίασε στην ομιλίας της η Μαντώ Πατσαούρα, Sales Director του Kariera.gr. Σύμφωνα με την ίδια μερικά από τα βασικά χαρακτηριστικά της αγοράς εργασίας είναι η στροφή στην υψηλή εξειδίκευση των υποψηφίων, η παγκοσμιοποίηση, η χρήση της τεχνολογίας, η σημασία της κουλτούρας και του engagement, η έλλειψη ταλέντων κ.ά. «Ταυτόχρονα, ο σύγχρονος υποψήφιος έχει μεταβάλει τα χαρακτηριστικά του ενώ το 93% των CEOs αναγνωρίζει την ανάγκη για αλλαγή στρατηγικής αναφορικά με την προσέλκυση και τη διατήρηση ταλέντων» σημείωσε η ίδια. Η τεχνολογία ωστόσο αποδεικνύεται ουσιαστικός σύμμαχος του HR σε αυτό το νέο περιβάλλον για τη διαμόρφωση των στρατηγικών προσέλκυσης, επιλογής και διαχείρισης υποψηφίων, ενώ τα αξιόπιστα δεδομένα συμβάλουν στην καλύτερη λήψη αποφάσεων, «καθώς ο ρόλος του HR είναι να χαράζει στρατηγική», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Για ένα νέο εργαλείο διασφάλισης/επιβεβαίωσης του επιπέδου αγγλικών που παρουσιάζουν οι υποψήφιοι ή το ανθρώπινο δυναμικό ενός οργανισμού μίλησε η Μαρία Πιπίνου, Γενική Διευθύντρια, Assessment Services, British Council Greece. «Η αγγλική γλώσσα είναι και η κατεξοχήν παγκόσμια γλώσσα των επιχειρήσεων, ενώ η ελλιπής γνώση της μπορεί να αποφέρει σημαντικά κόστη σε ένα εργασιακό περιβάλλον», ανέφερε χαρακτηριστικά η ίδια. Πιο συγκεκριμένα όταν η επικοινωνία δεν βασίζεται σε ικανές γλωσσικές δεξιότητες μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη φήμη ενός οργανισμού, τα quality standards ακόμη και τα κέρδη του και μάλιστα με άμεσο τρόπο. Συνήθως, αυτό οφείλεται είτε σε έλλειψη αντίστοιχης στρατηγικής στο εσωτερικό των εταιρειών είτε ακόμη στην αδυναμία των οργανισμών να αξιολογήσουν επαρκώς τις αντίστοιχες ικανότητες σε υποψηφίους.

Στα μονοπάτια ηγεσίας αναφέρθηκε ο Δημήτρης Παπανικητόπουλος, Πρόεδρος, Linkage Greece, παρουσιάζοντας το Linkage Network, μία προσπάθεια που ξεκίνησε το 2010 και αριθμεί περισσότερα από 120 μέλη σε ετήσια βάση. Πιο συγκεκριμένα, το Linkage Network αποτελεί πρότυπη σχολή ηγεσίας στη χώρα μας συμβάλλοντας ενεργά στην ανάπτυξη της ηγεσίας. Τα τελευταία 5 χρόνια έχουν πραγματοποιηθεί 40 συναντήσεις, με στόχο τη σύνδεση των ηγετών μεταξύ τους, με ενδεικτικά θέματα: Καινοτομία και Στρατηγική, Διαχείριση Ταλέντων, Στρατηγική Σκέψη, Διαμόρφωση ομάδων υψηλής αποτελεσματικότητας κ.ά. Ταυτόχρονα, ο ίδιος παρουσίασε το Linkage Network Pathways, ένα νέο πρόγραμμα Ανάπτυξης Στελεχών Υψηλού Δυναμικού, το οποίο διοργανώνει το Σεπτέμβριο μία ξεχωριστή εμπειρία ηγεσίας στο Θωρηκτό Γ. Αβέρωφ.


Ενότητα 3
Leadership #People_Development #Sustainability #Graduate_Market

Για την προσωρινή απασχόληση και τα οφέλη που μπορεί να προσφέρει σε έναν οργανισμό, μίλησε ο Θεόδωρος Γ. Τόλλης, Εκτελεστικός Διευθυντής Employment Solutions, ICAP Group. Η αυξανόμενη εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και των υποψηφίων στην προσωρινή απασχόληση οφείλεται κατά κύριο λόγο: στην ευελιξία που προσφέρει στους οργανισμούς να αντιμετωπίσουν αλλαγές στην προσφορά ή τη ζήτηση των προϊόντων/ υπηρεσιών τους, στη δυνατότητα των υποψηφίων να ενταχθούν στην αγορά εργασίας και στην ευελιξία που μπορούν να παρουσιάζουν οι θέσεις, ενώ ταυτόχρονα η συμβολή της στη μείωση της αδήλωτης εργασίας είναι ένα ακόμη από τα οφέλη που προκύπτουν συνολικά, εξήγησε ο ίδιος κατά τη διάρκεια της ομιλίας του.

«Η ανάπτυξη για εμάς είναι αφετηρία, προορισμός αλλά και ταξίδι» ανέφεραν στην έναρξη της ομιλίας τους η Τόνια Μαύρου, Διευθύντρια Ανθρώπινου Δυναμικού Greece, Cyprus και η Ιωάννα Τζουγκανοπούλου, Training & Development Manager από την Leroy Merlin, παρουσιάζοντας το ολοκληρωμένο μοντέλο ανάπτυξης που έχουν διαμορφώσει στην εταιρεία. Ανάμεσα στους βασικούς στόχους του μοντέλου ήταν η ευθυγράμμιση των ταλέντων με τις αξίες της εταιρείας, η δημιουργία κοινής γλώσσας και κριτηρίων εντοπισμού του potential, η διακράτηση και ανάπτυξη των συνεργατών με δυναμικό κ.ά. Μέσα από συνεντεύξεις και τη συνεργασία του HR με μεσαία και ανώτατα στελέχη διαμορφώθηκε ο ορισμός του Potential για τη Leroy Merlin πάνω σε 4 βασικούς άξονες (Είμαι-Μπορώ-Θέλω-Θέλω εδώ), ενώ ταυτόχρονα δημιουργήθηκαν τα αντίστοιχα κριτήρια εντοπισμού του δυναμικού και ο οδηγός συμπεριφορών. Τέλος, αναφορικά με το εσωτερικό πρόγραμμα ανάπτυξης δημιουργήθηκε το πρόγραμμα «Fast-track to leadership» με άμεσο στόχο τη δημιουργία εσωτερικού φυτώριου υποψηφίων για ταχεία ανάπτυξη, το οποίο απευθυνόταν σε όσους εμφανίζονταν ως High Potential από το ερωτηματολόγιο.

Με τίτλο «Sustainability@Henkel» η Θάλεια Βουβονίκου, HR Manager της Henkel Hellas, παρουσίασε το πρόγραμμα Αειφόρου Ανάπτυξης της εταιρείας και το ρόλο του HR ως αρωγός στην επικοινωνία του. Όπως χαρακτηριστικά ανάφερε η ίδια «Αειφορία για εμάς σημαίνει να πετυχαίνουμε περισσότερα με λιγότερα». Προς αυτή την κατεύθυνση έχουν δημιουργηθεί Sustainability Councils, με σαφή προσανατολισμό στις δεσμεύσεις της Henkel σε παγκόσμιο επίπεδο, με πλάνα ενεργειών ανά χώρα και με ενεργή συμμετοχή του HR αλλά κυρίως ευαισθητοποίηση των εργαζομένων. Οι τρεις στρατηγικοί πυλώνες της ενέργειας είναι τα προϊόντα, οι συνεργάτες και οι άνθρωποι. Ταυτόχρονα, η δημιουργία Πρεσβευτών Αειφορίας και η υιοθέτηση αντίστοιχης συμπεριφοράς στην καθημερινότητα των εργαζομένων μέσα από ενέργειες όπως μείωση χρήσης πλαστικών μπουκαλιών, μέτρηση εκτυπώσεων ανά μήνα κ.ά. είχαν ως αποτέλεσμα το 2014 τη βελτίωση στην ενεργειακή απόδοση (20%) και τη βελτίωση της ασφάλειας στο χώρο εργασίας (25%).

Για τη φιλοσοφία εκπαίδευσης «Love2Learn» μίλησε ο Βασίλης Βασιλειάδης, Διευθυντής Εκπαίδευσης της OTEAcademy. Όπως εξήγησε το αριστερό μέρος του εγκεφάλου αντιπροσωπεύει τη λογική και αντίστοιχα το δεξί το συναίσθημα. «Οι επιχειρήσεις σήμερα λειτουργούν αντίστοιχα με το αριστερό τμήμα, δηλαδή τη λογική, ενώ στέλνουν συνεχώς μηνύματα εσωτερικά και εξωτερικά ότι κυριαρχεί η δεξιά πλευρά και το συναίσθημα, οδηγώντας σε αντικρουόμενα μηνύματα» ανέφερε χαρακτηριστικά ο ίδιος, όμως η συνεργασία και των δύο μερών μπορούν να επιφέρουν εξαιρετικά αποτελέσματα. Η εκπαίδευση αποτελεί ουσιαστική ευκαιρία προς αυτή την κατεύθυνση, η οποία εφόσον είναι δημιουργική και υπερκαλύπτει τις προσδοκίες του εκπαιδευόμενου, του manager του τμήματος που ανήκει ο εκπαιδευόμενος και φυσικά του τμήματος HR, τότε μπορεί να προσφέρει ουσιαστικά οφέλη.

Το πρόγραμμα εργασιακής απασχόλησης νέων πτυχιούχων στον Όμιλο Ελληνικά Πετρέλαια, το οποίο πραγματοποιείται στο πλαίσιο των δράσεων υποστήριξης της Νέας Γενιάς, παρουσίασε στο συνέδριο ο Γιάννης Καλαθάς, Υποδιευθυντής Οργάνωσης & Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού Ομίλου. Πιο συγκεκριμένα ο Όμιλος την τελευταία 5ετία έχει προσφέρει πρακτική άσκηση σε περισσότερους από 1.000 φοιτητές, έχει προχωρήσει σε 530 προσλήψεις νέων ανθρώπων, έχει προσφέρει 14 υποτροφίες για μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό (τη τελευταία 2ετία) κ.ά. «Μέσα από το πρόγραμμα αυτό αυξάνουμε τις πιθανότητες παραμονής των νέων στην Ελλάδα, επενδύουμε σε εκείνους που με την αξία και τις προσπάθειές τους διακρίθηκαν κατά τη διάρκεια της ακαδημαϊκής τους πορείας και επιβραβεύουμε την αριστεία και τις υψηλές επιδόσεις, με το τμήμα HR να κατέχει πρωταρχικό ρόλο» ανέφερε χαρακτηριστικά ο ίδιος.

Το παγκόσμιο πρόγραμμα της L’Oreal, Share & Care, που υλοποιείται στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης για τους ίδιους τους εργαζομένους, παρουσίασε ο Απόστολος Σανίδας, Υπεύθυνος Αμοιβών και Παροχών της L’Oreal Hellas. «Πρωταρχικός μας στόχος ήταν η δημιουργία και η υλοποίηση ενός κοινού πλαισίου για όλους τους εργαζομένους παγκοσμίως» εξήγησε ο ίδιος. Οι 4 βασικοί πυλώνες του προγράμματος ήταν: η Προστασία (των εργαζομένων και των οικογενειών τους από απρόβλεπτα γεγονότα), η Φροντίδα (για την υγεία των εργαζομένων), η Ισορροπία (ανάμεσα στην οικογενειακή και επαγγελματική ζωή των εργαζομένων μας, με επικέντρωση στη μητρότητα/ πατρότητα) και η Ευχαρίστηση (μέσα από την προσφορά υψηλής ποιότητας εργασιακό περιβάλλον και συμβάλλοντας στην επαγγελματική και προσωπική ικανοποίηση κάθε εργαζομένου). «Η υλοποίηση ενός κοινού πλαισίου κοινωνικής στρατηγικής, η επιδίωξη ώστε κάθε χώρα να αποτελέσει κέντρο καινοτομίας και η προσπάθειά μας να είμαστε ανάμεσα στις καλύτερες εταιρείες της αγοράς αποτελούσε για εμάς πρόκληση» εξήγησε ο ίδιος.

Για την ιδέα του HR Bootcamp μίλησε η Δέσποινα Σίσκου, Manager HR Sales & Marketing της Παπαστράτος. «Πώς θα αναπτύξουμε και θα ενδυναμώσουμε τα στελέχη μας σε όλες τις βαθμίδες ιεραρχίας, ώστε μέσα από μια βιωματική εμπειρία μάθησης να αυξήσουν την αποτελεσματικότητά τους από την επόμενη μέρα, ήταν η ανάγκη που έγινε στόχος» ανέφερε χαρακτηριστικά η ίδια. Οι βασικές στρατηγικές της Παπαστράτος παραμένουν διαχρονικά οι: προσέλκυση και ανάπτυξη ταλέντων, η ανάπτυξη οργάνωσης καθώς επίσης το HR και η επιχειρηματική αξία, ενώ η Εμπειρική και διαδραστική διαδικασία ανάπτυξης που ξεκίνησε πριν από τρία χρόνια μέσω της ιδέας HR Bootcamp, έχει ωφελήσει περισσότερα από 300 στελέχη (από την ανώτατη διοίκηση, διευθυντές, προϊστάμενους κ.ά.) και σε τομείς όπως διαχείριση της απόδοσης, feedback, development plan εξήγησε η ίδια. Αναφορικά με τα αποτελέσματα σημείωσε ότι το ποσοστό ικανοποίησης ήταν υψηλότερο του 95%, επιτεύχθηκε ευθυγράμμιση σε όλα τα επίπεδα και ενδυναμώθηκε ταυτόχρονα ο ρόλος του HR.


Ενότητα 4
#Leadership_Development #Training #Technology #Learning_and_Development

Για το ταξίδι μάθησης «ΟΝΕ: Building Equity in Leadership Development» μίλησε ο Παναγιώτης Αλιφραγκής, HR Manager της First Data Hellas. «To ΟΝΕ σχεδιάστηκε με γνώμονα τις αρχές και τις αξίες του οργανισμού, τους επιχειρησιακούς στόχους και τις ανάγκες βελτίωσης δεξιοτήτων των στελεχών μας σε ικανότητες ηγεσίας» ανέφερε χαρακτηριστικά ο ίδιος. Το πρόγραμμα ONE είναι 12μηνης διάρκειας, και πραγματοποιήθηκε σε 4 φάσεις διάρκειας 2 μηνών, οι οποίες περιλαμβάνουν διάγνωση, προσωπική ανάπτυξη, ανάπτυξη διοίκησης, ηγεσίας και coaching. Ταυτόχρονα, βασίζεται στη μέθοδο e-learning, ενώ μέσα από διαδραστικά workshops ενδυναμώνεται η σχέση των συμμετεχόντων, συνδέεται η θεωρία με την πράξη και σε κάθε περίπτωση ενισχύεται η δυναμική της ομάδας εξήγησε ο Π. Αλιφραγκής. Τέλος, έξι μήνες μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος οι συμμετέχοντες μέσω του FDC 360 assessment, αποτιμούν την πρόοδο και βελτίωση, σε σχέση με τους αρχικούς στόχους και έτσι το «ταξίδι» ολοκληρώνεται.

Στον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και υλοποίηση του προγράμματος Sales Cycles σε όλους τους εργαζομένους των καταστημάτων, αναφέρθηκε η Εβελίνα Κοκκίνη, HR Specialist της Swarovski Hellas. «Τον Ιανουάριο του 2013, λόγω συνεχόμενων αλλαγών, μείωση θέσεων και ρόλων, επηρεάστηκε η δέσμευση των εργαζομένων, οι οποίοι παρουσίασαν χαμηλή απόδοση, έλλειψη παρακίνησης κ.ά.» ανέφερε χαρακτηριστικά η ίδια, κάτι που οδήγησε στην ιδέα του προγράμματος αυτού. Μέσα από συναντήσεις ομάδων εργαζομένων (6-7 άτομα), τη διαδραστική διαδικασία αυτογνωσίας και τις βιωματικές ασκήσεις, ενισχύθηκε η ομαδικότητα, το αίσθημα του ανήκειν και το αίσθημα εμπιστοσύνης, ενώ μέσα από ερωτήσεις και συζήτηση για θέματα πωλήσεων, δημιουργήθηκαν αντίστοιχα πλάνα δράσης. Ο ρόλος του HR καθ’όλη τη διάρκεια του προγράμματος ήταν καταλυτικής σημασίας, ενώ αρκετές φορές κλήθηκε να επαναπροσδιοριστεί εξήγησε η Ε. Κοκκίνη.

Τη χρήση του online simulation στην εκπαίδευση των εργαζομένων παρουσίασε η Μαρία Δραπανιώτου, People Development Manager, Imerys. «Το παιχνίδι έχει μπει στη ζωή μας, με τους millennials να αποτελούν ένθερμους υποστηρικτές της εφαρμογής του σε αρκετούς τομείς» ανέφερε χαρακτηριστικά η ίδια, και σύμφωνα με σχετική έρευνα που παρουσίασε, ένα άτομο στην ηλικία 21 ετών αφιερώνει κατά μέσο όρο 10.000 ώρες παίζοντας video games και μόλις 5.000 ώρες για διάβασμα. Ο συνδυασμός ωστόσο της εκπαίδευσης με τη χρήση του online simulation, προσφέρει σημαντικά οφέλη, τόσο στην εταιρεία όσο και στους ίδιους τους συμμετέχοντες. Ενδεικτικά η Μ. Δραπανιώτου ανέφερε ότι η ολιστική προσέγγιση και γνώση της εταιρείας, σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων της, η εξάσκηση στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και επίλυσης προβλημάτων καθώς επίσης η βελτίωση ηγετικών ικανοτήτων και η ενίσχυση της ομαδικότητας και συνεργασίας ήταν μόνο μερικά από αυτά που διαπιστώθηκαν.

Μεγάλοι Χορηγοί: Epsilon Net, Interamerican, Kariera.gr

Χορηγοι: British Council, CCS, Data Communication, Dynargie, ICAP Group, Linkage, Manifest, Oracle, OTEAcademy, SCAN Information Systems, Talentia Software, Infolearn-Test4U, Treasure Lab

Υποστηρικτες: AON Hewitt, Being Essential, Flexlearn, In Group, Job-Pairs, ManpowerGroup

Επιστημονικoς Συνεργaτης: ALBA Graduate Business School at The American College of Greece

Communication Consultants: Verity Communications

Moved by: UBER

Ice Cream Sponsor: Nirvana

Tailor Made Sponsor: DrinkWorks

Conference Experience Sponsor: Conferience.com

Χορηγός Εκτυπώσεων: PressiousArvanitidis

Διαπραγμάτευση: Όλα όσα δεν πρέπει να κάνετε

Στη σημερινή Ελλάδα, είναι γνωστό ότι εδώ και μήνες το εμπόριο έχει γονατίσει και οι τράπεζες βρίσκονταν στον ασφυκτικό αναπνευστήρα των δανειστών (emergency liquidity assistance). Παρά ταύτα, οι άρχοντες της πολιτικής συνέχιζαν να μπλοφάρουν, σε διαπραγματεύσεις με τους δανειστές της χώρας, τις οποίες οι ίδιοι έδειχναν διατεθειμένοι να επιμηκύνουν. Ποια διδάγματα αποκαλύπτονται για τις Επιχειρήσεις, από τους τρόπους με τους οποίους χειρίστηκαν τις διαπραγματεύσεις οι Έλληνες πολιτικοί ηγέτες; Οι σκέψεις αυτές γράφονται βράδυ Κυριακής (12/7), πριν καταλήξει ο τρέχων κύκλος διαπραγματεύσεων, αλλά τα διδάγματα έχουν ήδη αποκρυσταλλωθεί, ενώ το άρθρο δεν είναι πολιτικό.

Στη διαπραγμάτευση δεν υποτιμάς τον αντίπαλο. Στην πραγματικότητα, δεν σκέφτεσαι και δεν αντιμετωπίζεις την άλλη πλευρά ως αντίπαλο, επιδιώκοντας μια συμφωνία η οποία θα αφήσει και τις δύο πλευρές ικανοποιημένες και με το αίσθημα της νίκης (win-win). Η άλλη πλευρά είναι ένας εταίρος με τον οποίο έχεις επιλέξει να συνεταιρισθείς σε εμπορικές πράξεις, άρα βλέπεις οφέλη, ακόμη και αν η υλοποίηση αποτελεί ένα δύσβατο δρόμο. Κατά συνέπειαν, σε όλη τη διαπραγμάτευση επιδεικνύεις σεβασμό στον αντίπαλο, κάτι που δεν μπόρεσε να κάνει ο Έλληνας Υπουργός Οικονομικών, όταν δήλωνε δημόσια για τη «δημιουργική ασάφεια» των προτάσεων του.

Στη διαπραγμάτευση δεν προσβάλλεις τον αντίπαλο. Πολλώ μάλλον, δεν προσβάλλεις τον αντίπαλο δημόσια. Ειρωνικά και χλευαστικά λόγια ερμηνεύονται ως σημείο συναισθηματικής απόγνωσης. Θα δικαιολογείτο κάποιος να τα ξεστομίσει σιγανά, μεταξύ των συνεργατών του στη διαπραγματευτική ομάδα, για να τσεκάρει τη συναντίληψη των συναδέλφων, έστω και ως μέτρο ανακούφισης. Και όμως, ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας προσέβαλε την Πρόεδρο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, αψηφώντας ότι πρόκειται για μια κυρία που δείχνει να επιζητεί τον θαυμασμό.

Στη διαπραγμάτευση δεν εγκαταλείπεις το τραπέζι μονομερώς.Αν η μια πλευρά χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να τοποθετηθεί σε μια πρόταση, τότε προτείνει τη διακοπή και μια νέα συνεδρία, πράγμα που καταλήγει σε μια συμφωνημένη νέα ημερομηνία. Η μονομερής εγκατάλειψη των διαπραγματεύσεων δηλώνει τον πρόωρο τερματισμό τους και στην πολιτική συνήθως ακολουθείται από μια στρατιωτική επέμβαση ή ένα εμπάργκο. Στις εμπορικές διαπραγματεύσεις, μια μονομερής εγκατάλειψη σημαίνει ότι η μία πλευρά αναζητεί πλέον ένα νέο εμπορικό εταίρο ή τη δικαστική επίλυση. Είναι ιδιαίτερα ερασιτεχνικό να εγκαταλείπεις, για να επανέλθεις λίγες μέρες αργότερα αιτούμενος την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Και όμως, η Ελληνική διαπραγματευτική ομάδα εγκατέλειψε μονομερώς τη διαπραγμάτευση, για να οργανώσει ένα δημοψήφισμα, το οποίο δεν ήταν παρά ένας χάρτινος πύργος.

Στη διαπραγμάτευση δεν κάνεις κινήσεις που ο αντίπαλος να θεωρήσει ως σοβαρή αδυναμία σου. Κάθε διαπραγματευτική ομάδα έρχεται διεξοδικά προετοιμασμένη, έχοντας καταγεγραμμένα τα δυνατά και αδύνατα σημεία των θέσεων της, την τακτική που θα ακολουθήσει, την επιθυμητή (όχι την ιδανική) λύση, καθώς και το ύστατο σημείο υποχώρησης. Κατά τη διαδικασία, η ομάδα καταβάλλει προσπάθειες να προβάλει τα διαπραγματευτικά της ατού, και να καλλωπίσει τις αδυναμίες της. Και όμως, ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας, νωπός από μια μεγάλη εκλογική νίκη, ακύρωσε μόνος του την λαϊκή εντολή, προσφεύγοντας σε ένα ανεξήγητο δημοψήφισμα, δηλωτικό της αδυναμίας της κυβέρνησης του να εξηγήσει στο λαό μια επώδυνη λύση και τη θετική προοπτική της. Ξαφνιάζεστε, που η άλλη πλευρά τον περίμενε να επιστρέψει με αγριότερες διαθέσεις;

Κλείνεις τη διαπραγμάτευση πριν φτάσεις στο ύστατο σημείο. Κάθε ικανός διαπραγματευτής γνωρίζει καλά μέχρι που μπορεί να αντέξει. Μια εμπορική πράξη δεν μπορεί να καταλήξει σε μια ζημιογόνο αγορά ή πώληση. Κάθε πλευρά δικαιούται να προσβλέπει σε ένα λογικό κέρδος για την ίδια, αλλά και για τον εμπορικό εταίρο της. Και όμως, οι Έλληνες διαπραγματευτές κατάφεραν να κάνουν δώρο στον Ελληνικό λαό το κλείσιμο των τραπεζών, δηλαδή την ασφυξία της οικονομίας, γιατί έδειξαν να μην συνειδητοποιούν πώς παίζεται το παιγνίδι, και ποιο είναι το ύστατο σημείο υποχώρησης.

Στη διαπραγμάτευση μετράς προσεκτικά τους συσχετισμούς δυνάμεων. Μια σοβαρή διαπραγματευτική ομάδα έχει σαφή επίγνωση της ισχύος της κάθε πλευράς, και συμπεριφέρεται ανάλογα. Αν είναι σε μειονεκτική θέση, προσπαθεί να πείσει την ισχυρή άλλη πλευρά ότι επενδύει, μαθαίνει, προσαρμόζεται, εισάγει νέες τεχνολογίες, εκπαιδεύει το προσωπικό της. Ταυτόχρονα, προβάλλει το όραμα της για ανάπτυξη, μέσα και από την επιδιωκόμενη διαπραγμάτευση, για την οποία αιτείται μια ευνοϊκή μεταχείριση. Αν βρίσκεστε στην ισχυρή πλευρά, αναζητείτε δείγματα αξιοπιστίας στην άλλη πλευρά, ως εγγύηση ότι θα τα καταφέρει να κάνει το όραμα και το υποσχόμενο επιχειρηματικό πλάνο της πραγματικότητα. Και όμως, εδώ και τόσους μήνες, βιώνουμε μια πολιτική διαπραγμάτευση, όπου η Ελληνική πλευρά δείχνει να ξεχνά ότι πρόκειται για δανειστές και χρεωμένους. Δεν είναι καθόλου τυχαίο, λοιπόν, που οι ευρωπαίοι εταίροι εγείρουν τώρα τη δυσπιστία τους, ως προς την ικανότητα εφαρμογής ενός σκληρού προγράμματος από την Ελληνική κυβέρνηση.

Εν κατακλείδι ο υπογράφων, όπως κάθε Έλληνας, πονά με το πολιτικό και οικονομικό στραπάτσο της Ελλάδας. Είναι υποχρέωση, όμως, να μπορέσουμε να αναλύσουμε τα λάθη, προκειμένου και η χώρα να ανορθωθεί, αλλά και οι επιχειρήσεις να εξάγουν τα συμπεράσματα τους, ως προς τη στρατηγική των διαπραγματεύσεων.

Σημειώσεις: στραπάτσο (από το ιταλικό strapazzo, λεξικό Μπαμπινιώτη) = μεγάλη ζημιά

Ο Ξενοφών Χασάπης υπηρέτησε την BOUSSIAS ως Γενικός Διευθυντής, 2004 – 2012. Από το 2013 ζει και εργάζεται στην Κύπρο, ως Σύμβουλος και Εκπαιδευτής Στελεχών Επιχειρήσεων.

Business Studies: Η γνώση είναι δύναμη!

Η διείσδυση των μεταπτυχιακών σπουδών, τα τελευταία χρόνια, ολοένα και διευρύνεται, γεγονός που οφείλεται αφενός στις ραγδαίες και πολλαπλές εξελίξεις και την πρόοδο στο σύνολο σχεδόν των γνωστικών αντικειμένων και αφετέρου στην ολοένα και μεγαλύτερη ανταπόκριση της αγοράς εργασίας στα οφέλη και τα πλεονεκτήματα που μπορούν να προσφέρουν στο επιχειρείν οι εξειδικευμένες γνώσεις ή η εμβάθυνση σε αντίστοιχα γνωστικά πεδία. Κατά συνέπεια όλο και περισσότεροι νέοι απόφοιτοι προπτυχιακών προγραμμάτων, αλλά και εργαζόμενοι επιλέγουν και στοχεύουν στην παρακολούθηση κάποιου μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών και στην απόκτηση του αντίστοιχου τίτλου. Έχει πια αποδειχτεί, τόσο από ποικίλες έρευνες όσο και από την πρακτική εμπειρία, ότι ο κατάλληλος μεταπτυχιακός τίτλος μπορεί να προσδώσει σημαντικότατο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στον εργασιακό στίβο, αλλά και στην εταιρεία που θα εντάξει τον κάτοχό του στο ανθρώπινο δυναμικό της και θα αξιοποιήσει τις αποκτηθείσες γνώσεις του.

Μεταπτυχιακές σπουδές εν μέσω κρίσης;
Με την παρατεταμένη ύφεση της ελληνικής οικονομίας, αλλά και με δεδομένη την παγκόσμια οικονομική αστάθεια, τίθεται από πολλούς το μάλλον εύλογο ερώτημα σχετικά με το κατά πόσο η επένδυση σε χρόνο, κόπο και χρήματα για ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα «αποδίδει» και έχει απτά αποτελέσματα, για να χρησιμοποιήσουμε επιχειρηματική γλώσσα. Άλλωστε, σε περιόδους οικονομικών αναταραχών, συνήθως, οι μισθοί συρρικνώνονται – τουλάχιστον όσον αφορά στις νέες προσλήψεις-, ενώ δίνεται και μεγαλύτερη βαρύτητα στην εργασιακή εμπειρία. Μήπως, λοιπόν, οι ήδη εργαζόμενοι θα πρέπει να εστιάσουν στη διεύρυνση της εργασιακής τους εμπειρίας και οι νέοι απόφοιτοι να στραφούν άμεσα στην αγορά εργασίας και να παρακάμψουν τις μεταπτυχιακές σπουδές;

Είναι γεγονός, άλλωστε, ότι σε περιόδους «ισχνών αγελάδων» οι νέοι απόφοιτοι, ακόμα και οι τυχεροί εκείνοι που βρίσκουν δουλειά, ξεκινούν την επαγγελματική τους σταδιοδρομία με χαμηλότερες αμοιβές και κατά συνέπεια δεν απολαμβάνουν την αξία των πτυχίων τους σε ανάλογο βαθμό με όσους αποφοίτησαν σε περιόδους οικονομικής ευημερίας και ανάπτυξης. Αν και η παραπάνω συλλογιστική κάθε άλλο παρά παράλογη φαντάζει, ωστόσο έρευνες δείχνουν ότι οι κάτοχοι MBA ή άλλων μεταπτυχιακών τίτλων σπουδών που σχετίζονται, κυρίως, με το επιχειρείν και τη διοίκηση (management), οι οποίοι αποφοίτησαν εν μέσω ύφεσης, δεν φαίνεται να μετανιώνουν για την επιλογή τους.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την Allumni Perspectives Survey της GMAC (Gratuate Management Admissiom Council) που διεξήχθη στο τέλος της προηγούμενης χρονιάς με τη συμμετοχή σχεδόν 21.000 αποφοίτων επιχειρηματικών και οικονομικών σχολών από όλο τον κόσμο, όσοι πήραν τους μεταπτυχιακούς τους τίτλους σε περιόδους οικονομικής κρίσης (1980-82, 1990-91 ή 2008-09) είναι εξίσου πιθανόν να αποτιμήσουν και να αξιολογήσουν το πτυχίο τους στα ίδια επίπεδα με όσους αποφοίτησαν σε καλύτερες εποχές.

Όπως χαρακτηριστικά υποστηρίζει ο Ιωάννης Νικολάου, Αναπληρωτής Καθηγητής, Διευθυντής Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών στη Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού, στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, «Η οικονομική κρίση έχει φυσικά τον αντίκτυπό της και στο ζήτημα των μεταπτυχιακών σπουδών. Παρόλα αυτά, τα προγράμματα που προσφέρονται από μεγάλα, παραδοσιακά, έγκριτα και διεθνώς αναγνωρισμένα ιδρύματα, δεν έχουν «υποφέρει» καθόλου θα λέγαμε από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης. Μεγάλα και διεθνώς αναγνωρισμένα πανεπιστήμια εξακολουθούν α προσελκύουν υψηλό αριθμό υποψηφίων και υψηλού επιπέδου φοιτητές. Ενισχύονται κιόλας θα λέγαμε, εφόσον ένα στέλεχος που αποφασίζει να επενδύσει ένα σεβαστό ποσό σε δίδακτρα μεταπτυχιακών σπουδών, θα προτιμήσει ένα ίδρυμα με τα παραπάνω χαρακτηριστικά».

Στην έρευνα της GMAC, φαίνεται σαφώς ότι ο «μετρητής αξίας» είναι σταθερός για τους απόφοιτους σε όλες τις παραμέτρους που έθεσε η έρευνα: οικονομικά, προσωπικά και επαγγελματικά. Στη βαθμολόγηση της αξίας των business μεταπτυχιακών τους τίτλων δεν διαφαίνονται ουσιαστικές διαφορές ανάμεσα σε όσους αποφοίτησαν σε περίοδο κρίσης σε σχέση με τους υπόλοιπους:

  • το 95% των αποφοίτων σε εποχή ύφεσης αποτιμούν την αξία του μεταπτυχιακού τους τίτλου από καλή έως εξαιρετική, σε σχέση με το 94% όσων αποφοίτησαν σε άλλες χρονιές.
  • το 95% των αποφοίτων μεταπτυχιακών προγραμμάτων επιχειρηματικών και οικονομικών σχολών σε περίοδο ύφεσης δηλώνει ότι το πτυχίο τους ήταν αποδοτικό σε προσωπικό επίπεδο, σε σχέση με το 94% εξ όσων αποφοίτησαν σε καλύτερες για την οικονομία περιόδους. Τα ευρήματα είναι παρόμοια και στην ερώτηση του κατά πόσο οι απόφοιτοι κρίνουν ότι ο μεταπτυχιακός τους τίτλος ήταν αποδοτικός σε επαγγελματικό επίπεδο – το 91% αποφοίτων εποχών ύφεσης το κρίνει αποδοτικό, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό αποφοίτων άλλων περιόδων είναι στο 90%.
  • το 96% του συνόλου των αποφοίτων επιχειρηματικών και οικονομικών μεταπτυχιακών προγραμμάτων δηλώνει ότι, κρίνοντας εκ των κατοπινών αποτελεσμάτων, θα προέβαιναν και πάλι στην απόκτηση του μεταπτυχιακού τους τίτλου.

Τέλος, όσον αφορά σε οικονομικούς δείκτες, οι απόφοιτοι οικονομικών και business σχολών σε περιόδους ύφεσης είναι ελαφρώς περισσότερο πιθανό να βαθμολογήσουν υψηλότερα την αξία του μεταπτυχιακού τους τίτλου. Πιο συγκεκριμένα ανάμεσα σε όσους αποφοίτησαν σε εποχή ύφεσης:

  • το 79% κρίνουν το πτυχίο τους ως οικονομικά αποδοτικό σε σχέση με το 75% εξ όσων αποφοίτησαν στη διάρκεια εποχών ανάπτυξης.
  • το 69% δηλώνει ότι η δουλειά τους τούς ανταμείβει ικανοποιητικά, σε σχέση με το 67% εξ όσων αποφοίτησαν σε καλές για την οικονομία εποχές
  • το 84% δηλώνει ότι ο μεταπτυχιακός τους τίτλος ήταν απαραίτητος για την επαγγελματική τους αποκατάσταση, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό των υπόλοιπων αποφοίτων βρίσκεται στο 83%.

Τι λένε οι εργοδότες
Φαίνεται, λοιπόν, ότι ακόμα και σε περιόδους ύφεσης η απόδοση και η αξία των business μεταπτυχιακών προγραμμάτων είναι αντίστοιχη, αν όχι και μεγαλύτερη, με οποιαδήποτε άλλη περίοδο. Σε αυτό το συμπέρασμα συνηγορεί και η «2015 Corporate Recruiters Survey», επίσης της GMAC, στην οποία συμμετείχαν 748 εργοδότες από 47 χώρες, συμπεριλαμβανομένων και 46 εταιρειών της λίστας Fortune 100. Σύμφωνα με την έρευνα, στη χρονιά που διανύουμε αναμένεται αύξηση στη ζήτηση σε ό,τι αφορά σε προσλήψεις αποφοίτων οικονομικών και business σχολών, τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και ανά γεωγραφική περιοχή.

Το ποσοστό των εταιρειών που αναζητεί νέους αποφοίτους business και οικονομικών σχολών και προγραμμάτων αναμένεται να σημειώσει ανοδική πορεία στη χρονιά που διανύουμε, καθώς το 84% των εταιρειών δήλωσαν ότι επιθυμούν και επιδιώκουν να ενισχύσουν το ανθρώπινο δυναμικό τους με κατόχους MBAs. Το ποσοστό αυτό, αν τελικά επιβεβαιωθεί με την ολοκλήρωση του 2015, είναι σημαντικά μεγαλύτερο σε σχέση με το 74% των εταιρειών που προέβη σε προσλήψεις των αντίστοιχων υποψηφίων πέρυσι, και φυσικά σε σχέση με το αντίστοιχο ποσοστό πέντε χρόνια πριν, το οποίο μόλις άγγιζε το 62%.

Επίσης, άνοδο αναμένεται να σημειώσει φέτος σε σχέση με το 2014, και το ποσοστό των εταιρειών που θα προβεί σε προσλήψεις νέων αποφοίτων μεταπτυχιακών προγραμμάτων στη λογιστική, τα οικονομικά και τη διοίκηση επιχειρήσεων. Παράλληλα, περισσότεροι από τους μισούς εργοδότες που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσε ότι σχεδιάζει να αυξήσει τις αμοιβές για τους νεοπροσληφθέντες που κατέχουν MBA. Στην Ευρώπη της παρατεταμένης οικονομικής αστάθειας, περισσότερες από τις μισές εταιρείες δήλωσαν ότι σχεδιάζουν να προβούν σε προσλήψεις κατόχων MBA (56%) και Master in Management (52%).

Τα ποσοστά αυτά είναι σημαντικά μικρότερα σε σχέση με άλλες γεωγραφικές περιοχές -ενδεικτικά, τα αντίστοιχα ποσοστά στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής κυμαίνονται στο 92%, ενώ στην Ασία-Ειρηνικό και στη Λατινική Αμερική στο 75%. Αυτή η διαφορά, ωστόσο, εξηγείται από το γεγονός ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες αναγνωρίζουν ως κύριο οργανωτικό στόχο τη μείωση των δαπανών σε ποσοστό 56%, ποσοστό μεγαλύτερο σε σχέση με κάθε άλλη γεωγραφική περιοχή.

Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε, άλλωστε, ότι η έξοδος από την ύφεση είναι ιδιαίτερα αργή για την ευρωπαϊκή οικονομία, με ρυθμούς ανάπτυξης που δεν ξεπερνούν κατά μέσο όρο το 1%. Και μάλιστα, η ανάπτυξη αυτή δεν είναι ίδια για όλες τις χώρες της ηπείρου – κάποιες έχουν ευημερία, όπως για παράδειγμα η Γερμανία, ενώ άλλες, όπως η χώρα μας, η Ισπανία και η Ιταλία, παλεύουν να ανακάμψουν από την αυστηρή λιτότητα. Και παρόλο που κάποιες εξελίξεις στο πρώτο μισό του έτους, όπως η πτώση στην τιμή του πετρελαίου αλλά και στην αξία του ευρώ, έδωσαν μία μικρή ενίσχυση στις προοπτικές της περιοχής, οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις -πόσω μάλλον οι ελληνικές- εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το ποσοστό των εταιρειών που αναμένεται να προχωρήσει σε προσλήψεις μέσα στη χρονιά είναι αντίστοιχο με αυτό του 2014 (διάγραμμα 1).

Σε ευθυγράμμιση με τις απαιτήσεις της αγοράς, η οποία σπουδαιολογεί, ακόμα και σε δύσκολες περιόδους, τις μεταπτυχιακές σπουδές που σχετίζονται οριζόντια ή κάθετα με το επιχειρείν και τη διοίκηση εταιρειών, φαίνεται να βρίσκεται και η ζήτηση για μεταπτυχιακές σπουδές στη χώρα μας. Σύμφωνα με τον Δρ. Κυριάκο Κυριακόπουλο, Αντιπρύτανη Ακαδημαϊκών Προγραμμάτων, Ακαδημαϊκός Διευθυντής Eurobank – ALBA MBA, Ακαδημαϊκός Διευθυντής Executive MBA και Αναπληρωτής Καθηγητής Στρατηγικής και Μάρκετινγκ στο ALBA Graduate Business School at The American College of Greece: «Κλαδικά Μsc, όπως για παράδειγμα, στο Tourism Management ή Shipping Management, παρουσιάζουν εντυπωσιακή ζήτηση λόγω και της προοπτικής αυτών των δυο κλάδων.

Επίσης, μεταπτυχιακά προγράμματα εξειδίκευσης, τα οποία καλύπτουν βασικές λειτουργίες της επιχείρησης, όπως Marketing, Human Resources, Finance, Risk Management, παραμένουν σταθερές αξίες για την είσοδο στην αγορά εργασίας. Μια προσεκτικά επιλεγμένη σχολή μπορεί να αποσβέσει την επένδυση με πολλούς διαφορετικούς τρόπους πέρα από ένα καλό μισθό ή ένα ταιριαστό εργασιακό περιβάλλον». Ο Ι. Νικολάου πιστεύει ότι «Οι περισσότεροι εργαζόμενοι εξακολουθούν να επιλέγουν “παραδοσιακά” γενικά μεταπτυχιακά προγράμματα, όπως Master in Business Administration (MBA), ή περισσότερο εξειδικευμένα, όπως Μάστερ σε Διοίκηση Ανθρωπίνων Πόρων, Χρηματο-οικονομικά, κ.λπ. Παρόλα αυτά, αυξημένη ζήτηση, τα τελευταία χρόνια, φαίνεται να έχουν και πιο εξειδικευμένα προγράμματα, ειδικά όσα σχετίζονται με το χώρο της τεχνολογίας/ πληροφορικής, όπως για παράδειγμα, Business Analytics, Digital Marketing, κ.λπ.».

Η Κατερίνα Ξυνή, Γενική Διευθύντρια του Mediterranean College αναφέρει χαρακτηριστικά: «Το Μεταπτυχιακό στη Διοίκηση Επιχειρήσεων παραμένει σταθερά ένα δυνατό χαρτί για εξέλιξη στην αγορά εργασίας καθώς εκτιμάται ιδιαίτερα από τους εργοδότες. Είναι σημαντικό το ΜΒΑ να γίνεται σε μια “επαγγελματική ωριμότητα” του φοιτητή και όχι αμέσως μετά το 1ο πτυχίο. Αυτό, διότι το περιεχόμενο και ο τρόπος διδασκαλίας/ αξιολόγησης του προγράμματος είναι φτιαγμένος για ανθρώπους με εμπειρία καθώς οι φοιτητής “μαθαίνει” ανατρέχοντας σε προηγούμενες εμπειρίες του και αναλύοντας πραγματικές περιπτώσεις – δεδομένα από τον επαγγελματικό του χώρο και την αγορά. Έτσι επιτυγχάνεται η μέγιστη αξιοποίηση – απόδοση του ΜΒΑ.

Επίσης, οποιαδήποτε μεταπτυχιακή εξειδίκευση σε εφαρμοσμένες σπουδές Ξενοδοχειακών και Διοίκησης Φιλοξενίας, λόγω της αυξημένης ζήτησης σε καταρτισμένα στελέχη στο χώρο για να αναλάβουν διοικητικές θέσεις. Οι εμπειρικές γνώσεις δεν επαρκούν για την είσοδο σε μεγάλες ξενοδοχειακές – τουριστικές μονάδες αλλά ούτε μπορούν να προσφέρουν στα στελέχη των μικρότερων μονάδων τα εφόδια για να ξεχωρίσουν και να αναπτύξουν περαιτέρω την επιχείρησή τους».

Όσον αφορά στα μεταπτυχιακά προγράμματα που προσφέρουν, ειδικά αυτή την περίοδο, την καλύτερη επαγγελματική αποκατάσταση, ο Ανδρέας Νικολόπουλος, Καθηγητής και Πρόεδρος του τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος Diploma In Negotiations του ΚΕΚ/ΟΠΑ, υποστηρίζει ότι: «Η αξιόπιστη απάντηση του ερωτήματος αυτού βασίζεται στη ζήτηση που παρατηρείται για συγκεκριμένα μεταπτυχιακά προγράμματα.

Σύμφωνα με το δεδομένο αυτό, η μεγαλύτερη ζήτηση παρατηρείται σε μεταπτυχιακά προγράμματα του ευρύτερου χώρου της διοίκησης επιχειρήσεων (MBA, Διοίκηση Υπηρεσιών, Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού, Μάρκετινγκ, Χρηματοοικονομική Διοίκηση, κ.λπ.). Τα ιδρύματα που επιλέγουν οι σπουδαστές έχουν διεθνές κύρος, προκειμένου να έχουν ευελιξία στην πραγματοποίηση των σχεδίων καριέρας τους τόσο στην Ελλάδα όσο και το εξωτερικό».


Γιατί να επιλέξετε μεταπτυχιακές σπουδές
Οι αριθμοί και η πρακτική εμπειρία αποδεικνύουν ότι οι μεταπτυχιακές σπουδές, και ειδικά οι business studies, αποτελούν μία καλή επιλογή και επένδυση. Οι κάτοχοι μεταπτυχιακών τίτλων δηλώνουν ικανοποιημένοι με την επιλογή τους, ανεξαρτήτως των οικονομικών συνθηκών και συγκυριών, ενώ και οι εργοδότες φαίνεται ότι σπουδαιολογούν τους μεταπτυχιακούς τίτλους κατά τις διαδικασίες recruiting, ενώ είναι διατεθειμένοι να ανταμείψουν τους κατόχους τους τόσο σε επίπεδο αμοιβών όσο και σε επίπεδο ευκαιριών επαγγελματικής ανέλιξης και σταδιοδρομίας.

Όπως επισημαίνει και ο Α. Νικολόπουλος: «Σε γενικές γραμμές, η διεύρυνση των γνώσεων ενός στελέχους επιχειρήσεων είναι απαραίτητη, ανεξάρτητα από τη συγκεκριμένη συγκυρία. Αυτό συμβαίνει, διότι οι εξελίξεις, τουλάχιστον στα γνωστικά αντικείμενα της διοίκησης επιχειρήσεων, είναι συνεχής, κάτι που οδηγεί στην απαξίωση των γνώσεων που έχει λάβει ένα στέλεχος κατά τις προηγούμενες σπουδές του. Η σημερινή συγκυρία έχει αυξήσει τις ποιοτικές απαιτήσεις προς τα στελέχη και ακόμα έχει εντείνει τον μεταξύ τους ανταγωνισμό. Αυτό έχει οδηγήσει, παρά τη μείωση των εισοδημάτων τους, σε αύξηση της ζήτησης για τα μεταπτυχιακά προγράμματα ιδιαίτερα υψηλού κύρους».

«Η σύγχρονη αγορά εργασίας κάνει τη διαρκή εκπαίδευση πέρα από χρήσιμη και αναγκαία» υποστηρίζει η Κ. Ξυνή και συνεχίζει: «Η επαγγελματική εξειδίκευση και η διαρκής ανανέωση των προσωπικών δεξιοτήτων των στελεχών, θεωρείται σήμερα το πιο ισχυρό ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα. Υπάρχουν βασικοί λόγοι για τους οποίους γίνεται αυτό:

  • Η «θωράκιση» της θέσης εργασίας αλλά –στις μέρες μας- και η κατοχύρωση της ίδιας της εργασίας τους προστασία από ανεργία.
  • Η συλλογή τυπικών προσόντων και προσθήκη σύγχρονης γνώσης, ώστε να ξεχωρίσει το βιογραφικό από τα χιλιάδες βιογραφικά που διακινούνται στα τμήματα HR των εταιρειών.
  • Η αλλαγή αντικειμένου εργασίας σε αντικείμενο/ κλάδο με θετικότερες επαγγελματικές προοπτικές.
  • Η κατοχή ενός αναγνωρισμένου μεταπτυχιακού τίτλου/ πιστοποίησης από Βρετανικό Πανεπιστήμιο/ φορέα, που θα τον καταστήσει πιο ανταγωνιστικό στη διεκδίκηση θέσεων εργασίας στο εξωτερικό».

Πώς μπορεί όμως κανείς να καθορίσει κατά πόσο οι μεταπτυχιακές σπουδές είναι η σωστή επιλογή; Αν η απάντησή σε οποιοδήποτε από τα παρακάτω ερωτήματα είναι καταφατική, η απόκτηση μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών είναι σίγουρα ένα ενδεχόμενο που πρέπει να εξεταστεί.

Επιθυμείτε μία ακαδημαϊκή πρόκληση; Εφόσον η διεύρυνση και αναζήτηση της γνώσης σας τέρπει, τότε τα οφέλη σε επίπεδο ικανοποίησης που προσφέρει ένα πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών είναι πολλαπλά. Είναι μία ευκαιρία για εμβάθυνση σε περιοχές και γνωστικές θεματικές που άπτονται των ενδιαφερόντων σας αλλά και για συναναστροφή με φωτεινά μυαλά που μοιράζονται τα ίδια ενδιαφέροντα. Οι μεταπτυχιακές σπουδές μπορούν να αποτελέσουν την καλύτερη δυνατή ευκαιρία να αφήσετε το αποτύπωμά σας στον τομέα της προτίμησής σας. Με λίγα λόγια, αν η γνώση είναι το πάθος σας, τότε οι μεταπτυχιακές σπουδές κατά πάσα πιθανότητα είναι το επόμενο βήμα μετά το πρώτο σας πτυχίο.

Το απαιτεί ο εργοδότης σας; Είναι η απόκτηση ενός μεταπτυχιακού τίτλου απαραίτητη για την επαγγελματική σας ανέλιξη στην εταιρεία που εργάζεστε; Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα να προταθεί από τον ίδιο τον εργοδότη. Αν επιλέξετε ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα για την εξέλιξη της επαγγελματικής σας σταδιοδρομίας, είναι σημαντικό να επιλέξετε ένα πρόγραμμα σχετικό με την επαγγελματική σας πορεία. Οι σπουδές σε ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα θα σας βοηθήσουν να επιτύχετε στο έπακρο τους επαγγελματικούς σας στόχους, ενώ ταυτόχρονα θα σας βοηθήσει να ξεχωρίσετε ανάμεσα σε άλλους υποψήφιους στο μέλλον. Βεβαιωθείτε ότι γνωρίζετε τι έχουν σπουδάσει τα στελέχη του κλάδου σας καθώς και τα οφέλη στα οποία μπορείτε να προσδοκάτε μετά την ολοκλήρωση των σπουδών σας.

Επιθυμείτε να επιδιώξετε μία ακαδημαϊκή καριέρα; Θέλετε να γίνετε λέκτορας ή να διδάξετε στο πανεπιστήμιο; Αν στις φιλοδοξίες σας είναι μία ακαδημαϊκή καριέρα τότε η απόκτηση ενός Master ή διδακτορικού τίτλου είναι απαραίτητη προϋπόθεση. Μία ακαδημαϊκή σταδιοδρομία μπορεί να είναι συναρπαστική. Ταυτόχρονα, δεν αποκλείει και την ενεργή δραστηριοποίηση στην πραγματική αγορά και οικονομία.

Επιθυμείτε να διεκδικήσετε εργασία η οποία απαιτεί μεταπτυχιακό τίτλο; Κάποια επαγγέλματα και career paths απαιτούν την απόκτηση μεταπτυχιακού τίτλου. Επιλέξτε το μεταπτυχιακό πρόγραμμα που θα παρακολουθήσετε προσεκτικά, ώστε να σας προσφέρει τις βέλτιστες δυνατές ευκαιρίες για την ανεύρεση της δουλειάς των ονείρων σας. Ένας μεταπτυχιακός τίτλος σπουδών μπορεί, επίσης, να σας βοηθήσει αν σχεδιάζετε να αλλάξετε επαγγελματικό προσανατολισμό, προσφέροντας σας τη δυνατότητα να επεκταθείτε σε περιοχές που δεν είχατε εξετάσει κατά τη διάρκεια των αρχικών σας σπουδών. Τα οφέλη των μεταπτυχιακών σπουδών όσον αφορά στην επαγγελματική σταδιοδρομία είναι πολλαπλά:

  • Προώθηση της καριέρας σας.
  • Ειδίκευση στον τομέα των σπουδών σας.
  • Καλύτερες αμοιβές (οι μεταπτυχιακές σπουδές μπορεί να μην φέρνουν πάντα μεγαλύτερο αρχικό μισθό, ωστόσο η πλειοψηφία των κατόχων μεταπτυχιακών τίτλων στην πορεία της επαγγελματικής τους σταδιοδρομίας απολαμβάνουν μεγαλύτερες αμοιβές σε σχέση με τους υπόλοιπους.
  • Αποσαφήνιση/ αλλαγή επαγγελματικής κατεύθυνσης – πολλά μεταπτυχιακά προγράμματα μπορούν να ανοίξουν το δρόμο για διαφορετικούς τομείς.
  • Δυνατότητα εμβάθυνσης σε ένα συγκεκριμένο θέμα.
  • Απόκτηση πρόσβασης στην αγορά και πολύτιμων επαφών – η παρακολούθηση μεταπτυχιακών προγραμμάτων τείνει να προσφέρει πολύτιμες επαφές με ανθρώπους του κλάδου και ευκαιρίες εργασιακής εμπειρίας.

Όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζει ο Κ. Κυριακόπουλος: «Για νεαρούς αποφοίτους χωρίς εργασιακή εμπειρία, τα MSc προσφέρουν τη δυνατότητα να πλασαριστούν στην αγορά εργασίας με καλύτερους όρους. Κρίσιμο στην επιλογή του MSc προγράμματος είναι ο συνδυασμός ενός α. επικαιροποιημένου προγράμματος σπουδών βάσει των αναγκών της αγοράς με β. πρακτική άσκηση με ουσιαστικό περιεχόμενο και καθήκοντα. Στην πράξη έχει αποδειχθεί ότι μια ουσιαστική εμπειρία μαθητείας αυξάνει κατακόρυφα την ελκυστικότητα του αποφοίτου στην αγορά εργασίας.

Οι ήδη εργαζόμενοι υποψήφιοι επιλέγουν ΜΒΑs για να καλλιεργήσουν τις διαπροσωπικές δεξιότητες, πχ. Ηγεσία, συναισθηματική νοημοσύνη, διαπραγματεύσεις αλλά και να αποκτήσουν μια ολιστική αντίληψη και να καλλιεργήσουν τις πολλαπλές δεξιότητες του μάνατζμεντ μιας επιχείρησης». Κριτήρια επιλογής μεταπτυχιακού προγράμματος Τα κριτήρια επιλογής του κατάλληλου μεταπτυχιακού προγράμματος προφανώς και ποικίλουν ανάλογα με τον υποψήφιο. Ωστόσο, η φήμη και το κύρος του ινστιτούτου που παρέχει το πρόγραμμα καθώς και η ευθυγράμμιση του περιεχομένου των μεταπτυχιακών σπουδών με τις ανάγκες και τις απαιτήσεις της αγοράς είναι κρίσιμης σημασίας.

«Ένα κρίσιμο κριτήριο είναι η τοπική αλλά και διεθνής αναγνωρισιμότητα του ιδρύματος, όπως και του εκπαιδευτικού προσωπικού του. Οι διδάσκοντες θα πρέπει να έχουν πρόσφατη, άριστη γνώση του επιστημονικού τους αντικειμένου και όπου χρειάζεται και υψηλή/ σχετική επαγγελματική εμπειρία. Επίσης, είναι σημαντικό στην επιλογή του προγράμματος, οι γνώσεις που αποκτούνται να μπορούν να εφαρμοστούν άμεσα-γρήγορα, αλλά ταυτόχρονα να μην “ξεπεραστούν” γρήγορα από την πραγματικότητα, μιας και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πολύ συχνά αυτό το μεταπτυχιακό θα πρέπει να μπορεί να του είναι χρήσιμο για αρκετά χρόνια στην επαγγελματική του καριέρα», υποστηρίζει ο Ι. Νικολάου.

Στο ίδιο μήκος κύματος, αναφορικά με τα κριτήρια επιλογής πανεπιστημιακού ιδρύματος, ο Κ. Κυριακόπουλος, επισημαίνει τη σημασία του μαθησιακού περιβάλλοντος, του διδακτικού προσωπικού αλλά και του γραφείου επαγγελματικής σταδιοδρομίας. Πιο αναλυτικά, ο Αντιπρύτανης μεταπτυχιακών προγραμμάτων του Alba αναφέρει:

«Το μαθησιακό περιβάλλον: Υπάρχουν συνθήκες ουσιαστικής ομαδικής εργασίας στο πρόγραμμα; Είναι διαδραστική η μάθηση; Περιλαμβάνει πραγματικά projects ώστε οι φοιτητές να δημιουργήσουν πρακτικές δεξιότητες; Ποιο είναι το επίκεντρο στη μαθησιακή διαδικασία; Η παθητική γνώση της θεωρίας ή χρήση της για τη λύση προβλημάτων και αποφάσεων; Καθηγητές: έχουν οι διδάσκοντες ισχυρή διδακτική εμπειρία από ιδρύματα του εξωτερικού και συμμετοχή σε Executive Education για ενδο-επιχειρησιακά προγράμματα; Προσελκύει το πρόγραμμα επισκέπτες καθηγητές κύρους από το εξωτερικό για να διευρύνουν τους ορίζοντες των φοιτητών;

Γραφείο επαγγελματικής σταδιοδρομίας: Προσφέρει εξατομικευμένες υπηρεσίες ( one-one-one) σε κάθε φάση της καριέρας, από τεστ αυτογνωσίας, αναζήτησης εργασίας, προετοιμασίας του βιογραφικού, μέρες καριέρας με επιχειρήσεις; Προσφέρει πρόγραμμα εξάσκησης σε συνεντεύξεις και διαπραγματευτικών ικανοτήτων; Προσφέρει ένα οργανωμένο πλαίσιο δικτύωσης με αποφοίτους και τις επιχειρήσεις;».

Από την πλευρά της η Κ. Ξυνή εξηγεί: «Αρχικά θα πρέπει να εστιάσουν στην κατάταξη του συνεργαζόμενου Πανεπιστημίου που απονέμει τον τίτλο Σπουδών τους. Όχι τόσο στη γενική, όσο στην ειδική κατάταξη που εκείνο έχει, με άξονα το αντικείμενο σπουδών του ενδιαφερόμενου (π.χ. Guardian University Guide για τα βρετανικά πανεπιστήμια ). Έπειτα, η εμπειρία και η αξιοπιστία του εκπαιδευτικού φορέα στην Ελλάδα που προσφέρει το πρόγραμμα σε σπουδές Business, είναι ένας ακόμη καθοριστικός παράγοντας.

Ο ενδιαφερόμενος μπορεί επίσης να εστιάσει στις υπηρεσίες που συνδέονται με το εκπαιδευτικό έργο και την εμπειρία του φοιτητή, όπως η διασύνδεση του φορέα με επιχειρήσεις της αγοράς, το ποσοστό των καθηγητών – στελεχών από την πραγματική αγορά που διαθέτουν μεγάλη επαγγελματική εμπειρία, το ενεργό γραφείο σταδιοδρομίας του φοιτητή, η διοργάνωση συμπληρωματικών σεμιναρίων και δραστηριοτήτων σε αντικείμενα αιχμής του management και, τέλος, η ευελιξία και η εξατομικευμένη υποστήριξη του φοιτητή (ειδικά του εργαζόμενου φοιτητή) για την ολοκλήρωση των σπουδών του».

Τέλος, την ανάγκη για εξειδίκευση επισημαίνει ο Α. Νικολόπουλος: «Τα γενικά κριτήρια των ενδιαφερομένων στοχεύουν στην απόκτηση γνώσεων και ικανοτήτων, προκειμένου να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητά τους και γενικότερα το προφίλ τους στην αγορά εργασίας. Τα κριτήρια αυτά εξατομικεύονται από τον κάθε ενδιαφερόμενο, ο οποίος γνωρίζει τις ανάγκες του καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον. Είναι ενδεικτική η αυξημένη ζήτηση, τα τελευταία χρόνια, για τα μεταπτυχιακά προγράμματα κατάρτισης, τα οποία καλύπτουν τις εξειδικευμένες ανάγκες επαγγελματιών. Ενδεικτικά, αναφέρω τα προγράμματα που προσφέρονται από το ΚΕΚ του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και συγκεκριμένα: στις Διαπραγματεύσεις, την Κοινωνική Επιχειρηματικότητα, το Digital Marketing και το Φορολογικό Δίκαιο. Τα προγράμματα αυτά συγκεντρώνουν σημαντικά πλεονεκτήματα, όπως: σύντομο (μονοετή) χρόνο σπουδών, χαμηλό κόστος και ανάλογες πιστωτικές προς ένα πρόγραμμα Master, δηλαδή 60 ECTS».

Capital Control: Μη καταβολή δεδουλευμένων και το καθεστώς διαθεσιμότητας του εργαζομένου

Υποχρεούται και πρέπει να βρει κάθε τρόπο να καταβάλλει τους μισθούς που οφείλει (είτε με απευθείας καταβολή του μισθού στον εργαζόμενο, είτε με σύστημα ηλεκτρονικών συναλλαγών- e- banking, είτε με την προσφυγή στην Ειδική Επιτροπή Έγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών) και η επίκληση του περιορισμού της κίνησης κεφαλαίων (capital control), ως λόγου ανωτέρας βίας, ώστε να αποφευχθεί η καταβολή των δεδουλευμένων αποδοχών των εργαζομένων, δεν ευσταθεί.

Έτσι, με βάση τη διάταξη του άρθρου 8 παρ.1 Ν.2336/1995, κάθε εργοδότης που δεν καταβάλλει εμπρόθεσμα στους απασχολούμενους σε αυτόν τις οφειλόμενες συνεπεία της σύμβασης ή της σχέσης εργασίας πάσης φύσεως αποδοχές, που καθορίζονται είτε από τη σύμβαση εργασίας, είτε από τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, είτε από αποφάσεις διαιτησίας, είτε από το νόμο ή έθιμο, είτε σύμφωνα με το αρθ.10 του Ν.3198/1955, συνεπεία της θέσεως των εργαζομένων σε κατάσταση διαθεσιμότητας τιμωρείται κατόπιν μηνύσεως με ποινικές κυρώσεις, όπως φυλάκιση ή χρηματική ποινή. Επιπρόσθετα, κατά τη νομολογία των Δικαστηρίων (Α.Π 1817/2008, ΑΠ 1488/2010), εάν ο υπόχρεος παραλείψει ή καθυστερήσει να καταβάλει στον δικαιούχο μισθωτό τις οφειλόμενες αποδοχές, κρίνεται πως η παράβαση αυτή τιμωρείται ως γνήσιο έγκλημα παραλείψεως, όπως, επίσης, σύμφωνα με το άρθρο 24 του Ν.3996/2011 είναι δυνατόν να επιβληθούν και διοικητικές κυρώσεις από την υπηρεσία του ΣΕΠΕ.

Λόγω των τρεχουσών οικονομικών εξελίξεων έχει παρατηρηθεί επίσης και η εφαρμογή του καθεστώτος της διαθεσιμότητας του εργαζομένου. Για να τεθούν οι εργαζόμενοι μίας επιχείρησης σε διαθεσιμότητα, πρέπει να υπάρχουν ορισμένες προϋποθέσεις και να τηρηθούν οι νόμιμες διαδικασίες. Ο Ν.3846/2010, που αφορά στις εργασιακές σχέσεις, μεταβάλλει το θεσμικό πλαίσιο καθώς και τις προϋποθέσεις που πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά, προκειμένου να αποφευχθεί η δικαστική ακυρότητα της, κατά τα άλλα, νόμιμης αυτής ενέργειας του εργοδότη. Ουσιαστική προϋπόθεση είναι ο περιορισμός της οικονομικής δραστηριότητας της επιχείρησης και όχι η προσωρινή ταμειακή αδυναμία εκπλήρωσης των τρεχουσών υποχρεώσεων της. Διαθεσιμότητα χωρίς περιορισμό οικονομικής δραστηριότητας δε δικαιολογείται, ωστόσο το ζήτημα αυτό κρίνεται κάθε φορά κατά περίπτωση και για το λόγο αυτό θα ήταν σκόπιμο πριν από κάθε τέτοια ενέργεια του εργοδότη να αναζητηθεί σχετική νομική συμβουλή.

Το άρθρο 4 του Ν.3846/2010 παρέχει τη δυνατότητα σε επιχειρήσεις, που περιορίζεται η οικονομική τους δραστηριότητα, αντί να προβούν στη καταγγελία των συμβάσεων εργασίας προσωπικού, να θέτουν εγγράφως σε διαθεσιμότητα τους εργαζομένους τους, με την προϋπόθεση ότι έχουν προβεί σε διαβούλευση με τους νόμιμους εκπροσώπους τους (άρθρο 2 παρ.3 Ν.3846/2010) ή με το σύνολο των εργαζομένων. Η διαθεσιμότητα για να είναι έγκυρη, πρέπει να δηλώνεται προς τον εργαζόμενο εγγράφως και η διάρκεια της θέσεως μισθωτού σε διαθεσιμότητα, δεν επιτρέπεται να ξεπερνά τους τρεις μήνες ετησίως.

Οι μήνες αυτοί μπορεί να είναι συνεχόμενοι ή διακεκομμένοι. Μετά την εξάντληση του τριμήνου, προκειμένου να τεθεί εκ νέου ο ίδιος εργαζόμενος σε διαθεσιμότητα απαιτείται η παρέλευση τουλάχιστον τριών μηνών της διαθεσιμότητας. Για όσο διάστημα διαρκεί αυτή, ο μισθωτός υποχρεωτικά λαμβάνει το ήμισυ του μέσου όρου των τακτικών αποδοχών των δύο τελευταίων μηνών, υπό το καθεστώς πλήρους απασχολήσεως. Οι εργαζόμενοι δεν οφείλουν να παρουσιάζονται στην επιχείρηση, κατά το διάστημα της διαθεσιμότητας, αν όμως ο εργοδότης την ανακαλέσει, οι εργαζόμενοι θα πρέπει να επιστρέψουν στην εργασία τους. Εν κατακλείδι, οι επιχειρήσεις που θέτουν σε διαθεσιμότητα τους μισθωτούς τους, κατά παράβαση των ανωτέρω διατάξεων, υποχρεούνται να καταβάλουν σε αυτούς ολόκληρο το ποσό των τακτικών αποδοχών τους, έστω και αν αυτοί αποδέχθηκαν τη διαθεσιμότητα και δεν παρείχαν τις υπηρεσίες τους.