Ελάχιστοι άνθρωποι σήμερα θα μπορούσαν να αμφισβητήσουν τη σημασία της ομάδας και της συνεργασίας για την επίτευξη οποιουδήποτε στόχου, πόσω μάλλον για την επιβίωση και την ανάπτυξη μίας εταιρείας – ιστορία άλλωστε γράφουν οι ομάδες. Η δύναμη βρίσκεται στις ομάδες και στις δυναμικές μορφές συνεργασίας τους, όπως χαρακτηριστικά υποστήριξε η Amy Edmondson, Novartis Professor of Leadership & Management στο Harvard Business School καθώς και Πρόεδρος του DBA Program in Management, στην ομιλία της στο 11th People Management Executive Seminar, που διοργάνωσε τον περασμένο Δεκέμβριο το HR Professional.
Η ίδια υποστηρίζει ότι σήμερα, στις άκρως ανταγωνιστικές συνθήκες που επικρατούν στην αγορά και το παγκόσμιο επιχειρείν, η επιτυχία των εταιρειών εξαρτάται πλέον από τη δυναμική των ομάδων τους, περισσότερο ίσως από οτιδήποτε άλλο. Και αυτό γιατί πλέον το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα δεν πηγάζει τόσο από την αποδοτικότητα ή την κλίμακα παραγωγής, όσο από την καινοτομία, τον πειραματισμό, τη δημιουργία νέων αγορών και την ενσωμάτωση.
Ως ομάδα εννοούμε ένα σύνολο, συγκεκριμένων συνήθως, ατόμων, τα οποία διαθέτουν έναν κοινό στόχο και σκοπό και αλληλοεξαρτώμενες σχέσεις. Μέσα στο πλαίσιο μίας ομάδας πολλά επιμέρους διαφορετικά χαρακτηριστικά και ικανότητες ενώνονται ώστε να δημιουργήσουν αξία. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το χτίσιμο συνεκτικών ομάδων με ξεκάθαρο όραμα και στόχους, συλλογική συνείδηση και υψηλά επίπεδα συνεργασίας αποτελεί πλέον μία σημαντική επιδίωξη και προτεραιότητα των σύγχρονων εταιρειών. To team building αναδεικνύεται, λοιπόν, σε ένα σημαντικό όπλο σε αυτή την προσπάθεια, καθώς μέσα από σχετικές δράσεις και δραστηριότητες προάγεται η επικοινωνία και η συνεργατικότητα των ομάδων με άμεσα αποτελέσματα στην αποδοτικότητα και την κερδοφορία της εταιρείας.
Έχει αποτελέσματα το εταιρικό team building;
Εφτά ερευνητές από το University of Central Florida και το αμερικανικό Army Research Institute έθεσαν ως στόχο να απαντήσουν στο πολύ απλό ερώτημα: Έχει αποτελέσματα το εταιρικό team building; Πρόκειται για ένα ερώτημα που πολλοί επιχειρηματίες, εργοδότες, στελέχη HR και managers έχουν αναρωτηθεί μέσα στα χρόνια. Μπορεί μία ημέρα δραστηριοτήτων πραγματικά να κάνει τη διαφορά; Σύμφωνα με τη μελέτη «Does Team Building Works» η απάντηση είναι ένα ηχηρό ΝΑΙ. Για αυτό άλλωστε το team building είναι μία από τις πλέον συχνά εφαρμόσιμες παρεμβάσεις για την ανάπτυξη ομάδων στους σύγχρονους οργανισμούς. Το team building αξιοποιείται πλέον ευρέως και μάλιστα με πολλές διαφορετικές μορφές, οι οποίες περιλαμβάνουν τόσο υπαίθριες βιωματικές δραστηριότητες, όσο και «εντός των τειχών» διαδικασίες ομαδικών συζητήσεων.
Τα αποτελέσματα πολλών ερευνών αποδεικνύουν ότι το team building έχει θετικές επιδράσεις σε όλες τις εκβάσεις μίας ομάδας. Επιπλέον, σύμφωνα με τους ερευνητές Barry Macy και Hiroaki Izumi 2, οι οποίοι ανέλυσαν 31 διαφορετικές μελέτες για την οργανωσιακή αλλαγή, «οι παρεμβάσεις με τη μεγαλύτερη επίδραση στα οικονομικά αποτελέσματα της εταιρικής απόδοσης ήταν οι παρεμβάσεις που σχετίζονταν με την ανάπτυξη ομάδων». Με άλλα λόγια, όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζει ο Raymond Noe, καθηγητής πανεπιστημίου και συγγραφέας του βιβλίου «Employee Training and Development», «Οι παρεμβάσεις και δράσεις ανάπτυξης ομάδων αποτελούν τους βασικούς μηχανισμούς που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της ομάδας».
Γιατί και πώς έχει αποτελέσματα το team building;
Η προαναφερθείσα μελέτη εξέτασε την επίδραση τεσσάρων συγκεκριμένων συστατικών του team building: στοχοθέτηση, διαπροσωπικές σχέσεις, επίλυση προβλημάτων και αποσαφήνιση ρόλων.
- Στοχοθέτηση: Η εμπλοκή και τη συμμετοχή μεμονωμένων μελών της ομάδας στο σχεδιασμό στόχων, επιτυγχάνει τη μεγαλύτερη ενσωμάτωσή τους στον οργανισμό. Το αποτέλεσμα είναι να επενδύουν περισσότερο τόσο προσωπικά, όσο και συναισθηματικά στην επιτυχία του οργανισμού, και κατά συνέπεια να εργάζονται πιο σκληρά για την επίτευξη αυτών των στόχων.
- Διαπροσωπικές σχέσεις: Μέσα από την ενδυνάμωση των διαπροσωπικών σχέσεων, ενισχύεται η εμπιστοσύνη και, κατά συνέπεια, ενισχύεται η ομάδα και ολόκληρη η εταιρεία. Σύμφωνα άλλωστε με ειδικούς, οι εταιρείες και οι οργανισμοί που χαρακτηρίζονται από υψηλά επίπεδα εμπιστοσύνης είναι συχνά οι πιο επιτυχημένες.
- Επίλυση προβλημάτων: Όπως λέει ένα ρητό, η εξάσκηση οδηγεί στην τελειότητα. Μέσα από την αντιμετώπιση προβλημάτων και την αναζήτηση νέων τρόπων επίλυσης προβλημάτων, ενθαρρύνονται οι ομάδες να σκέφτονται «out of the box» και να εξετάζουν νέους και συναρπαστικούς τρόπους να προσεγγίζουν τις καθημερινές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν στο χώρο εργασίας.
- Αποσαφήνιση ρόλων: Το team building βοηθάει στην προώθηση της επικοινωνίας και της συνεργασίας και, κατά συνέπεια, συμβάλει στην ενίσχυση της δομής διοίκησης. Όταν μία ομάδα ξεκινάει να συνεργάζεται πραγματικά, η παραγωγικότητα ενισχύεται και κατ’ επέκταση μεγιστοποιείται η κερδοφορία.
Όπως αναφέρει η μελέτη «Does Team Building Work», τα ευρήματα είναι ενθαρρυντικά και ενδεικτικά της ιδέας ότι το team building βελτιώνει τα επιχειρηματικά αποτελέσματα.
Τι περιλαμβάνει το team building
Ο όρος team building αποτελεί ένα επιχειρηματικό buzzword εδώ και πολλά χρόνια, χωρίς πάντα να είναι απόλυτα κατανοητό ως έννοια. Υπάρχει μία διαφορά ανάμεσα στην ενίσχυση του ηθικού -morale building- και στο team building. Το morale building είναι σχεδιασμένο για να… ενισχύσει το ηθικό. Αυτές οι δραστηριότητες περιλαμβάνουν εταιρικά δείπνα, πικνίκ και άλλες εξόδους διασκέδασης. Και ενώ όλα αυτά είναι εξαιρετικά για την ενίσχυση του ηθικού, τέτοιες εκδηλώσεις προσφέρουν πολύ λίγα στην ενίσχυση και την προαγωγή της αίσθησης της ομάδας. Το εταιρικό team building είναι σχεδιασμένο για να φέρει τους εργαζόμενους, αλλά και τους εργοδότες, πιο κοντά, όχι μόνο για να διασκεδάσουν και να ψυχαγωγηθούν, αλλά και για να μάθουν να συνεργάζονται μεταξύ τους με πιο αποδοτικούς και εποικοδομητικούς τρόπους. Οι δραστηριότητες team building είναι σχεδιασμένες για να ενδυναμώσουν τα μεμονωμένα άτομα να συμβάλλουν σε έναν κοινό στόχο: την ομαδική δουλειά. Όπως χαρακτηριστικά είχε δηλώσει παλιότερα ο Phil Jacson, ένας σπουδαίος παίκτης και προπονητής του NBA, «η δύναμη της ομάδας είναι το κάθε μέλος της. Η δύναμη κάθε μέλους είναι η ομάδα».
«Η ικανότητα μια ομάδας να είναι δεμένη εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από παράγοντες που βρίσκονται στον άμεσο έλεγχό της. Αντίθετα, η ικανότητά της να εργάζεται αποδοτικά και αποτελεσματικά, επηρεάζεται και από παράγοντες πέρα από τον έλεγχό της», υπογραμμίζει ο Κωστής Σταματόπουλος, Training & Development Manager στη Summit και συμπληρώνει ότι «Η ομάδα ελέγχει: α. τις «ανθρώπινες» δεξιότητες (soft skills) των μελών της και β. την κουλτούρα της, δηλαδή το «πώς κάνουμε τα πράγματα εμείς εδώ πέρα». Κατά τον σχεδιασμό, λοιπόν, ενός προγράμματος team building, είναι σημαντικό να εντοπίσουμε τους παράγοντες που επηρεάζουν την ομάδα, αλλά βρίσκονται έξω από τον έλεγχό της (π.χ. σύστημα αμοιβών, job description & reporting κ.ά.) και να μην ασχοληθούμε με αυτούς (στο συγκεκριμένο πλαίσιο δράσης). Η σωστή και αποτελεσματική διαδικασία team building εστιάζεται, λοιπόν, σε:
- εκπαιδευτικά προγράμματα για την ανάπτυξη δεξιοτήτων
- παρεμβάσεις για τη διαμόρφωση της κατάλληλης κουλτούρας.
Εδώ βέβαια, παρουσιάζεται μια αντίφαση. Ορισμένες παρεμβάσεις αφορούν άμεσα την ομάδα και έχουν εκπαιδευτική χροιά (π.χ. εκπαίδευση για την αποτελεσματική διαχείριση διαφορετικότητας), και άλλες ξεφεύγουν από τα πλαίσια της ομάδας, όπως οι αλλαγές που χρειάζεται να κάνει η εταιρεία συνολικά, για να περιορίσει τις διακρίσεις, έτσι ώστε να γίνει πράξη η αποτελεσματική διαχείριση διαφορετικότητας μέσα στην ομάδα». Τί περιλαμβάνουν αυτές οι παρεμβάσεις, όμως, και οι αντίστοιχες υπηρεσίες; Όπως υποστηρίζει ο Μανούσος Μαροπάκης, Γενικός Διευθυντής της Visible, «Πολλά μπορούν να σχεδιαστούν κάτω από την ομπρελά του Team building: ενδυνάμωση μιας ομάδας, δημιουργία και μετάδοση οράματος και αποστολής, καθορισμός ρόλων μεταξύ των μελών της, διαχείριση συγκρούσεων, καθώς επίσης και διαχείριση πόρων είναι μόνο μερικές από τις υπηρεσίες που μπορούν να προσφερθούν».
Ο ίδιος εξηγεί ότι «Μια εκπαιδευτική πρόταση Team building μπορεί να αφορά σε όλο τον οργανισμό ή μεμονωμένα τμήματα και η δράση μπορεί να πραγματοποιείται σε ένα μονοήμερο δράσης, ή να διαχέεται χρονικά σε ένα πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Η πιο σημαντική παράμετρος επιτυχίας είναι η επιλογή των στοχευμένων ενεργειών, με τέτοιο τρόπο ώστε να έχει συγκεκριμένο θέμα, αποτελεσματική δομή, εναρμόνιση με τις αξίες και την κουλτούρα του οργανισμού αναφοράς και τέλος σεβασμό σε κάθε μέλος της εταιρείας που εκτίθεται στις δραστηριότητες».
Πολλαπλές είναι οι δράσεις και οι δραστηριότητες που μπορεί να περιλαμβάνει το team building για τον Γιώργο Καπούλα, Γενικός Διευθυντής της EY ZHN Greece, αφού όπως αναφέρει «Οι υπηρεσίες του Team Building μπορεί να περιλαμβάνουν οποιαδήποτε ενέργεια φέρνει μια ομάδα ανθρώπων κοντά, δένοντας τους με μια κοινή εμπειρία που σκοπό έχει να θέσει τις βάσεις για μια καλύτερη συνεργασία. Αξίζει να σημειώσουμε ότι οι υπηρεσίες του Team Building δεν αφορούν μόνο το σχεδιασμό της δράσης αλλά ένα σύνολο υπηρεσιών που την πλαισιώνουν όπως την επικοινωνία του “Concept”, το χτίσιμο προσμονής για τους συμμετέχοντες και μεταξύ άλλων, την υπενθύμιση του εταιρικού μηνύματος στην πάροδο του χρόνου. Οι ιδέες για δράσεις δεν σταματούν ποτέ, ενδεικτικά αναφέρω κάποιες κατηγορίες:
α. Πολιτιστικές Δράσεις όπως “cooking”, “Οδύσσεια Αισθήσεων”
β. Δράσεις Περιπέτειας όπως “Jeep safari”, “κατασκευή γέφυρας ή σχεδίας”
γ. Δημιουργικές Δράσεις όπως: “Κατασκευή οχήματος”, “γιγάντιου παζλ”
δ. Δράσεις Εταιρικής Ευθύνης όπως: “Κατασκευή και δωρεά ποδηλάτων”, “Καθαρισμός παραλίας” και τέλος να μην ξεχνάμε και τις Δράσεις Ομαδικότητας και Διασκέδασης που αφορούν μια πληθώρα ομαδικών δραστηριοτήτων που θυμίζουν κάτι από τα ανέμελα παιδικά μας χρόνια!».
Το πολυδιάστατο των δραστηριοτήτων και των αντίστοιχων υπηρεσιών από έναν εξωτερικό πάροχο επισημαίνει ο Μηνάς Τσάβας, Γενικός Διευθυντής, Adventure Park, υποστηρίζοντας ότι «Οι υπηρεσίες που είναι must σε κάθε πάροχο υπηρεσιών θα πρέπει να είναι πολυδιάστατες και αντιπροσωπευτικές όλων των εκφάνσεων της εργασιακής καθημερινότητας αλλά και της αναψυχής και να συνδυάζονται αρμονικά. Για παράδειγμα, υπηρεσίες εστίασης, ομιλιών-παρουσιάσεων, δραστηριοτήτων και θεματικών δράσεων».
Οφέλη
Όπως προαναφέρθηκε, οι δράσεις για team building επιδρούν σημαντικά στην εταιρική αποδοτικότητα συνολικά, προσδίδοντας κρίσιμης σημασίας οφέλη. Οι εργαζόμενοι απολαμβάνουν τα οφέλη που προσφέρει η αίσθηση της επίτευξης ενός στόχου μέσω της συνεργασίας και διδάσκονται τρόπους που βελτιώνουν τις επικοινωνιακές του δεξιότητες. Ταυτόχρονα, το team building επιτρέπει στους εργαζόμενους να επιστρέψουν στο γραφείο αναζωογονημένοι και εξοπλισμένοι με νέες ικανότητες και δεξιότητες, οι οποίες δεν είναι εύκολο να μεταδοθούν με περισσότερο παραδοσιακές μεθόδους. Όπως εξηγεί ο Μ. Μαροπάκης, «Σκεφτείτε κάποιον να διδάσκει επικοινωνία ή αλληλοσεβασμό σε πίνακα ή με διαφάνειες. Το αποτέλεσμα θα είναι ακριβώς το ίδιο με έναν σεφ, ο οποίος διδάσκει την εκτέλεση μιας συνταγής, σχεδιάζοντάς την σε μαυροπίνακα! Κάποιες έννοιες είναι απαραίτητο να διδαχθούν, να “μεταδοθούν” βιωματικά. Είναι απαραίτητο, να βιώσει – να νιώσει ο εκπαιδευόμενος την έννοια, να κάνει προβολή των συναισθημάτων και δράσεων του στο εργασιακό περιβάλλον και την καθημερινότητα του και στη συνέχεια να αποφασίσει τι θα κάνει με αυτή τη συμπεριφορά: να τη διατηρήσει, να τη βελτιώσει ή να την αλλάξει».
Τα πολλαπλά αναζωογονητικά και τονωτικά οφέλη του team building επισημαίνει και ο Μ. Τσάβας, υποστηρίζοντας ότι «Τα οφέλη είναι πολλαπλά τόσο για τους εργαζομένους όσο και για τις εταιρείες. Θα μου επιτρέψετε έναν ιδανικό παραλληλισμό. Εταιρεία= Ζωντανός οργανισμός και Εργαζόμενος= Κύτταρο. Το Team Building λοιπόν είναι ένα τονωτικό και παράλληλα αναζωογονητικό “ομοιοπαθητικό σκεύασμα” για τον οργανισμό. Φανταστείτε, λοιπόν, το σώμα (και ως εταιρεία αλλά και ως εργαζόμενος) σας σε καλύτερη λειτουργία και αμέσως συμπεραίνετε όλα τα πιθανά οφέλη τα οποία δεν μπορούν να αποτυπωθούν με μερικές λέξεις…». Πιο συγκεκριμένα, ανάμεσα στα κυριότερα οφέλη που μπορεί να αποκομίσει μία εταιρεία μέσα από το team building, είναι:
1. Βελτιωμένη επικοινωνία: Η επικοινωνία είναι ένα κρίσιμο συστατικό κάθε εταιρείας. Το team building μπορεί να βοηθήσει στην ενίσχυση της αίσθησης της εμπιστοσύνης ανάμεσα στους εργαζομένους, διευκολύνοντας και ενισχύοντας την καλύτερη επικοινωνία ανάμεσα στους ανθρώπους της εταιρείας. Οι δραστηριότητες team building που υπογραμμίζουν την επικοινωνία επιτρέπουν στους συμμετέχοντες να βιώσουν τη σημασία της καλής επικοινωνίας και να αναπτύξουν νέους τρόπους επίτευξης της.
2. Ενίσχυση του ηθικού: Όταν οι άνθρωποι γνωρίζουν και εμπιστεύονται τους ανθρώπους με τους οποίους συνεργάζονται, το ηθικό τους ενισχύεται. Σύμφωνα με μελέτες, οι εργαζόμενοι με υψηλό ηθικό είναι κατά 89% πιο πιθανό να καταβάλλουν μεγαλύτερη προσπάθεια και να αφιερώσουν περισσότερο χρόνο στην εργασία τους.
3. Καλύτερη συνεργασία: Όταν οι εργαζόμενοι ανοίγουν νέους διαύλους επικοινωνίας και αισθάνονται άνετα ο ένας με τον άλλον, το αποτέλεσμα είναι η ενίσχυση της συνεργασίας και της ομαδικής δουλειάς. Και η καλύτερη συνεργασία συνεπάγεται καλύτερα επιχειρηματικά αποτελέσματα.
4. Ανάπτυξη ομαδικών ρόλων: Τα μέλη μίας ομάδας έχουν ρόλους που είναι φυσικά προσαρμοσμένοι στην προσωπικότητά τους. Για παράδειγμα, κάποιοι άνθρωποι είναι καλύτεροι στο να εστιάζουν στις φιλοδοξίες και τις επιδιώξεις της ομάδας, ενώ άλλοι είναι πιο αποτελεσματικοί στο να ελέγχουν το τελικό αποτέλεσμα για λάθη. Το team building επιτρέπει σε κάθε μέλος της ομάδας να αναπτύξει τα στοιχεία αυτά στα οποία είναι καλύτερος και να εστιάσει σε αυτά, διευκολύνοντας τα μέλη της ομάδας να βρει το καθένα το χώρο του μέσα στην ομάδα, ώστε ο καθένας να συμβάλλει τα μέγιστα ως μονάδα.
5. Χρόνος για ανάπτυξη δεξιοτήτων: Σε ένα πολυάσχολο εργασιακό περιβάλλον, μπορεί να είναι δύσκολο για τους εργαζόμενους να βρουν χρόνο για να αναπτύξουν νέες δεξιότητες. Ταυτόχρονα, οι managers μπορεί να μην έχουν το χρόνο να ανακαλύψουν πιθανές επιπλέον δεξιότητες και ικανότητες που μπορεί να έχουν οι εργαζόμενοι. Οι δραστηριότητες team building δίνουν την ευκαιρία σε κάθε μέλος της ομάδας να αναλάβει τα ηνία και να αναπτύξει ηγετικές ικανότητες, καθώς και δεξιότητες που σχετίζονται με άλλες περιοχές του επιχειρείν.
6. Βελτιωμένες σχέσεις: Το team building παρέχει τη δυνατότητα στα μέλη της ομάδας να συμμετάσχουν από κοινού σε μία εμπειρία, όπου ο καθένας ξεκινάει από το ίδιο επίπεδο γνώσεων για τη συγκεκριμένη ενέργεια. Η πρόκληση μίας καινούργιας εμπειρίας απαιτεί επίσης από τους εργαζόμενους να συνεργαστούν και να δουλέψουν με μεγαλύτερη εγγύτητα, κάτι που βοηθάει στην ταχύτερη ανάπτυξη των μεταξύ τους σχέσεων.
«Είναι σχετικά απλό να προσδιορίσουμε τα οφέλη μιας διαδικασίας team building», μας λέει ο Κ. Σταματόπουλος. «Αν σχεδιαστεί και υλοποιηθεί σωστά, θα αλλάξει η διάθεση και ο τρόπος που αισθάνονται (reaction) οι άνθρωποί μας, θα αποκτήσουν – αυξήσουν – βελτιώσουν γνώσεις ή/ και δεξιότητες (learning), θα αλλάξουν την εργασιακή τους συμπεριφορά (behavior) που συνδέεται με τη μάθηση, και τέλος θα έρθουν τα συγκεκριμένα και επιθυμητά αποτελέσματα (results) που συσχετίζονται άμεσα με τους στόχους της εταιρείας και τα κριτήρια αποτελεσματικότητάς της. Αρκεί να γνωρίζουμε τα δυνατά σημεία και τα σημεία βελτίωσης της ομάδας και να θέσουμε SMART στόχους που θα ”μεταφραστούν“ σε συγκεκριμένο πλάνο ανάπτυξης», καταλήγει ο ίδιος.
Τα οφέλη του team building είναι απτά και μετρήσιμα, σύμφωνα με τον Γ. Καπούλα, ο οποίος υπογραμμίζει ότι «Πλέον τα οφέλη του Team Building για την εταιρεία και τους εργαζομένους είναι ουσιαστικά, σημαντικά και απολύτως μετρήσιμα. Η σωστή διοργάνωση μιας Ομαδικής Δραστηριότητας μεταφέρει πολλαπλά μηνύματα στους συμμετέχοντες που ενισχύουν την αίσθηση της σταθερότητας, της συνέργειας και του κοινού στόχου. Επιπλέον, είναι ένας μοναδικός τρόπος που δίνει τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να εξερευνήσουν και να αναπτύξουν περαιτέρω τις δυνατότητές τους ως άτομα και ως μέλη της ομάδας σε μια απόλυτα διασκεδαστική και βιωματική ατμόσφαιρα.
Προτείνουμε στα ανώτατα στελέχη που θέλουν να έχουν μετρήσιμα αποτελέσματα της επένδυσης τους, να επιλέξουν την υπηρεσία ”Event ROI“. Με την μέθοδο ROI εξασφαλίζουμε μέσα από τρία στοχευμένα ερωτηματολόγια α. τον σωστό σχεδιασμό ενεργειών πριν από τη δράση που καλύπτουν τις ανάγκες της ομάδας β. με την ολοκλήρωση της δράσης αξιολογούμε την επιτυχία μεταξύ του επιθυμητού και του παραδοτέου και γ. με το πέρας εξαμήνου αξιολογούμε τη βελτίωση στη συνεργασία μεταξύ των μελών».
Συμβουλές για επιτυχημένες team building δραστηριότητες
Αν ο στόχος σας είναι ένας πιο συνεκτικός και παραγωγικός χώρος εργασίας, τότε αξίζει να επενδύσετε χρόνο και πόρους στη διοργάνωση team building δραστηριοτήτων. Η δημιουργικότητα είναι απαραίτητο συστατικό για την επιτυχία της όποιας προσπάθειας, ωστόσο. Και αυτό γιατί σύμφωνα με παλιότερη έρευνα της Citrix, το 31% των εργαζομένων εμφανίζεται να αντιπαθεί τις team building δραστηριότητες. Παρόμοια είναι και τα ευρήματα έρευνας της TeamSport, σύμφωνα με την οποία λιγότεροι από ένας στους πέντε (18%) εργαζόμενους πιστεύουν ότι η ευκαιρία να «δεθούν» με τους συναδέλφους τους εκτός εργασίας βελτιώνει τις εργασιακές τους σχέσεις.
Παράλληλα, μόλις ένας στους δέκα δηλώνει ότι αυτές οι δραστηριότητες τους βοηθούν να νιώσουν περισσότερο σίγουροι για το ρόλο τους, ενώ μόνο το 14% δήλωσε ότι τους βοηθούν να βελτιώσουν τις επικοινωνιακές τους δεξιότητες με τους managers. Με ποιο τρόπο, λοιπόν, μπορεί το τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού να σχεδιάσει τέτοιου είδους δραστηριότητες, οι οποίες να είναι αφενός αποδοτικές και να διδάσκουν στους εργαζομένους να συνεργάζονται καλύτερα μεταξύ τους, και αφετέρου να είναι για αυτούς διασκεδαστικές; Οι παρακάτω επτά συμβουλές μπορούν να συμβάλλουν στην επιτυχία μίας team building δραστηριότητας.
1. Προγραμματίστε τη δραστηριότητα κατά τη διάρκεια του εργασιακού ωραρίου: Όσο και να αγαπάει τη δουλειά του, κανείς δεν θέλει να αφιερώσει επιπλέον χρόνο από τα απογεύματά του ή τα σαββατοκύριακα για να παρακολουθήσει μία υποχρεωτική εταιρική εκδήλωση. Αν υπάρχει η δυνατότητα, προγραμματίστε την όποια δραστηριότητα στη διάρκεια του εργασιακού ωραρίου. Αν πρέπει, προγραμματίστε τη δραστηριότητα στη διάρκεια του πρωινού ή του μεσημεριανού γεύματος, με την προϋπόθεση βέβαια ότι θα παρέχεται και φαγητό. Συνυπολογίστε επίσης και το πρόγραμμα των αδειών, καθώς δεν θα θέλατε η ομαδική δραστηριότητα που σχεδιάσατε να λάβει χώρα μία μέρα που η μισή ομάδα θα απουσιάζει με άδεια.
2. Σκεφτείτε την εθελοντική εργασία: Υπάρχει τρόπος η ομάδα σας να αφιερώσει χρόνο εθελοντικά σε μία δράση που ωφελεί την κοινότητα ή σε μία φιλανθρωπία; Οι άνθρωποι έχουν την τάση να αισθάνονται καλά όταν δαπανούν χρόνο σε κάτι που βοηθάει τους άλλους, οπότε ένα εθελοντικό πρόγραμμα είναι μία εξαιρετική ιδέα ώστε να προσελκύσετε τη συμμετοχή και την εμπλοκή όλων και να δημιουργήσετε θετικά αισθήματα για τη δραστηριότητα. Μία ιδέα προς αυτή την κατεύθυνση είναι, για παράδειγμα, η ομάδα να οργανώσει, να ετοιμάσει και να σερβίρει ένα γεύμα σε ένα κέντρο αστέγων.
3. Ενθαρρύνετε τη συνεργασία και όχι τον ανταγωνισμό: Αν στη δραστηριότητα υπάρχει το στοιχείο του διαγωνισμού, κάποιοι εργαζόμενοι θα εστιάσουν τόσο πολύ στο να «νικήσουν», που μπορεί να αποτύχουν να μάθουν κάτι από αυτή την εμπειρία. Αντίθετα, διαλέξτε μία δραστηριότητα που θα ενθαρρύνει το ανθρώπινο δυναμικό να συνεργαστεί για να λύσει ένα πρόβλημα.
4. Διασφαλίστε ότι η δραστηριότητα είναι προσβάσιμη σε όλους: Σίγουρα σε κάποιους θα άρεσε πολύ να παίξουν ποδόσφαιρο, ή να τρέξουν σε μία σκυταλοδρομία ως ένα είδος team building. Ωστόσο, θα πρέπει να έχετε υπόψη ότι δεν μπορούν όλοι να ανταποκριθούν σε μία τέτοια πρόκληση – και όσοι δεν μπορούν θα νιώσουν αποκλεισμένοι, κάτι που είναι ακριβώς το αντίθετο από το επιδιωκόμενο. Είναι, λοιπόν, σημαντικό να συνυπολογίσετε τη φυσική κατάσταση ή πιθανές ευαισθησίες υγείας και να διασφαλίσετε ότι θα επιλέξετε μία δραστηριότητα η οποία θα είναι κατάλληλη για όλους. Παρόλα αυτά, οι σωματικές δραστηριότητες έχουν άπειρα οφέλη, τόσο για την υγεία όσο και κοινωνικά. Για αυτό και αν οι εργαζόμενοί σας το επιθυμούν, μην διστάσετε να οργανώσετε μία ομαδική πεζοπορία, ένα μάθημα γιόγκα ή μία εκδρομή για αναρρίχηση.
5. Βγείτε έξω: Μερικές φορές, απλώς και μόνο η απομάκρυνση από τους τέσσερις τοίχους του γραφείου βοηθάει τους ανθρώπους να αλληλεπιδράσουν μεταξύ τους πιο απελευθερωμένα. Ακόμα και αν έχετε σχεδιάσει μία δραστηριότητα που εύκολα θα μπορούσε να διεξαχθεί στην αίθουσα συσκέψεων της εταιρείας σας, προτιμήστε να κλείσετε ένα χώρο εκτός έτσι και αλλιώς, ώστε να δώσετε την εντύπωση ότι δεν πρόκειται για «συνηθισμένη» δουλειά.
6. Θέστε σαφείς προσδοκίες: Οι εργαζόμενοι θα πρέπει να ξέρουν ακριβώς ποια είναι η πρόθεση της team building δραστηριότητας – πέρα από το να φύγουμε από τη δουλειά για λίγες ώρες. Προσπαθείτε να επικοινωνήσετε μία νέα αποστολή της εταιρείας; Ελπίζετε στην ανάδειξη περισσότερο αποδοτικών διαδικασιών, ή επιθυμείτε να ενισχύσετε την ενσωμάτωση καινούργιων εργαζομένων στην υπόλοιπη ομάδα; Δεν είναι απαραίτητο να αποκαλύψετε μεν όλα τα… «μυστικά» για την εν λόγω εκδήλωση, ωστόσο είναι πιθανό οι εργαζόμενοι να εμπλακούν περισσότερο αν ξέρουν για ποιο λόγο η δραστηριότητα αυτή λαμβάνει χώρα.
Σχετικά με τη σημασία της επικοινωνίας των στόχων της δράσης, ο Μ. Μαροπάκης αναφέρει ένα ενδεικτικό παράδειγμα και εξηγεί: «Είχα, πριν χρόνια, μια συζήτηση με υψηλόβαθμο στέλεχος πολυεθνικής εταιρείας, ο οποίος μου μετέφερε, σαρκαστικά, την εξής εμπειρία: “Ανέβηκα ένα πύργο με σκοινιά, τα οποία τραβούσαν οι συνάδελφοι μου. Έγινα καλύτερος manager;”. Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, ότι για να προκύψουν ουσιαστικά οφέλη από μια δράση team building, θα πρέπει να σχεδιαστεί πολύ προσεκτικά η συζήτηση και η ανάλυση των συμπερασμάτων που συμπληρώνει την κάθε δράση και γεφυρώνει την εμπειρία με την επαγγελματική καθημερινότητα του στελέχους. Επίσης, η δράση να είναι έτσι σχεδιασμένη ώστε να ανταποκρίνεται και να “θεραπεύει” συγκεκριμένες εταιρικές ανάγκες οι οποίες έχουν συγκεκριμενοποιηθεί και εστιαστεί εκ των προτέρων και σε συνεργασία με το management της εταιρείας αναφοράς».
7. Συγκεντρώστε σχόλια και αντιδράσεις: Μία δυο μέρες μετά από την εκδήλωση, απευθυνθείτε στους συμμετέχοντες για να τους ευχαριστήσετε για το χρόνο τους και να τους ζητήσετε εποικοδομητικό feedback σχετικά με τη δραστηριότητα, το οποίο μπορεί να είναι εξαιρετικά χρήσιμο για την επόμενη φορά που θα πραγματοποιήσετε μία ομαδική δραστηριότητα.
Ο κατάλληλος συνεργάτης
Ο επιτυχημένος σχεδιασμός και υλοποίηση δράσεων και δραστηριοτήτων που στόχο έχουν την προαγωγή και την ενίσχυση της λειτουργίας της ομάδας, αφενός είναι μία δυσκολότερη διαδικασία από ότι πιστεύεται, αφετέρου το διακύβευμα είναι ιδιαίτερα σημαντικό, ειδικά στην εποχή των περιορισμένων προϋπολογισμών και πόρων και της συμπίεσης των δαπανών που διανύουμε. Η επιλογή του κατάλληλου παρόχου είναι κατά συνέπεια εκ των ουκ άνευ. Ποια είναι τα κριτήρια με τα οποία πρέπει να γίνεται αυτή η επιλογή;
«Για να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, πρέπει πρώτα να ξεκαθαρίσουμε τι είναι team building», υποστηρίζει χαρακτηριστικά ο Κ. Σταματόπουλος και συνεχίζει εξηγώντας ότι «Team building είναι “οι ενέργειες που χρειάζεται να γίνουν για να δημιουργηθεί ή/και να δεθεί μια ομάδα”. Το team building, όμως, δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά μέσο για να φτάσουμε στο teamwork, την “ικανότητα μιας ομάδας να εργάζεται αποδοτικά και αποτελεσματικά”. Το team building είναι μια συνολική διαδικασία, με την οποία η ομάδα θα αποκτήσει ή θα βελτιώσει τις δεξιότητες των μελών της και θα διαμορφώσει την επιθυμητή κουλτούρα. Δυστυχώς, το team building αποτελεί αναγκαία αλλά όχι και ικανή συνθήκη για το teamwork». Ο ίδιο υποστηρίζει ότι «Για να βρεθεί λοιπόν ο κατάλληλος συνεργάτης που θα βοηθήσει την εταιρεία να υλοποιήσει ένα πρόγραμμα team building, πρέπει πρώτα να τεθούν οι σωστές ερωτήσεις:
- Ποιο ζήτημα / πρόκληση αντιμετωπίζουμε;
- Τί θέλουμε να πετύχουμε (αλλαγή διάθεσης [reaction], μάθηση [learning], αλλαγή εργασιακής συμπεριφοράς [behavior], ή αποτελέσματα [results] που συσχετίζονται άμεσα με τους στόχους μας και τα κριτήρια αποτελεσματικότητας);
Όλα ξεκινούν από τη διάθεση και τη δυνατότητα της εταιρείας να θέσει SMART στόχους. Μετά, είναι “εύκολο και απλό” να βρει εξωτερικούς συνεργάτες, σύμβουλους Ή/ ΚΑΙ εκπαιδευτές που να διαθέτουν την κατάλληλη τεχνογνωσία για να καλύψουν τους στόχους της». «H επιλογή ενός συνεργάτη για παροχή υπηρεσιών Team Building είναι μια σύνθετη και δύσκολή διαδικασία. Ένα εργαλείο που φαντάζει πρωτοποριακό στην επιλογή, θεωρούμε την SWOT analysis. Θα αναρωτηθεί κάποιος… Μα αυτό εμπίπτει σε άλλες διαδικασίες και εμπλέκει πολλά τμήματα! Πολύ σωστά! Το Τeam Building έχει ξεκινήσει ήδη… Θα πρέπει, λοιπόν, να εξετάζονται τα δυνατά και αδύνατα σημεία καθώς και οι ευκαιρίες και το ρίσκο σε κάθε συνεργάτη. Στη διαδικασία, λοιπόν, θα πρέπει να μπαίνουν όλοι οι δυνητικοί συνεργάτες και να ακολουθεί μια ολοκληρωμένη ανάλυση. Φυσικά θα πρέπει να εξεταστεί και το κόστος αλλά πάντοτε σαν τελευταίο κριτήριο», επισημαίνει ο Μ. Τσάβας.
Η αποδεδειγμένη εμπειρία, και μάλιστα με απτά και μετρήσιμα αποτελέσματα είναι ένα βασικό κριτήριο στην επιλογή συνεργάτη, σύμφωνα με τον Μ. Μαροπάκη, ο οποίος υποστηρίζει ότι «Ένας από τους βασικούς κανόνες στο Management ορίζει: ”Ότι δεν μπορεί να μετρηθεί, δεν μπορεί να διοικηθεί“. Εφόσον, λοιπόν, μια εταιρεία αποφασίζει να εκθέσει το ανθρώπινο δυναμικό της σε υπηρεσίες team building, καλό είναι να θέσει μετρήσιμα κριτήρια. Τέτοια μπορεί να είναι η εμπειρία της εταιρείας παρόχου, σε ανάλογες υπηρεσίες, οι συνεργασίες της εταιρείας – ποιες εταιρείες την έχουν εμπιστευτεί, η εμπειρία των συνεργατών της, η καινοτομία και η ευελιξία των προγραμμάτων και δυνατότητα προσαρμογής τους στις ανάγκες της εταιρείας.
Δυστυχώς, τα προηγούμενα χρόνια έχουμε δει διάφορες προσεγγίσεις, να βαφτίζονται team building, και να είναι παιχνίδια, παιχνίδια, παιχνίδια, χωρίς καμία προστιθέμενη αξία στις πραγματικές εκπαιδευτικές ανάγκες της εταιρείας και στην επίτευξη των επιχειρηματικών της στόχων». Την εμπειρία, την γνώση αλλά και τη δυνατότητα να εμπνέει αναφέρει ως απαραίτητα χαρακτηριστικά ενός αποτελεσματικού παρόχου υπηρεσιών αναφέρει ο Γ. Καπούλας. Όπως ο ίδιος εξηγεί «Ξεκινώντας με την πεποίθηση ότι κάθε Ομαδική Δραστηριότητα σκοπό έχει να μεταφέρει ένα μήνυμα από την εταιρεία προς στους συμμετέχοντες, το βασικότερο κριτήριο επιλογής συνεργάτη για παροχή Team Building είναι η πρόταση να ταιριάζει απόλυτα με τις ανάγκες της συνάντησης.
Επίσης, απαραίτητη είναι η γνώση από τον συνεργάτη του σύγχρονου εταιρικού περιβάλλοντος και των βέλτιστων πρακτικών διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού. Έπειτα, είναι σημαντική η επιλογή φιλοξενίας του Team Building στον κατάλληλο χώρο – χρόνο με βάση τη δράση, τον αριθμό συμμετεχόντων και την εποχή. Ωστόσο, τολμώ να πω ότι, τα παραπάνω είναι βασικά συστατικά αλλά την ουσία του Team Building θα την εισπράξουν οι συμμετέχοντες από τους ανθρώπους που την υλοποιούν! Για μια τόσο ανθρωποκεντρική δράση είναι απαραίτητο η ομάδα των συνεργατών να είναι έμπειροι, να εμπνεύσουν τους συμμετέχοντες με τον επαγγελματισμό, την ενέργεια και το ζεστό χαμόγελο της συνεργασίας. Τότε μπορούμε να μιλάμε για μια άριστη επιλογή συνεργάτη!».