Η σημασία της Βιωματικής Εκπαίδευσης για την Επαγγελματική Ανάπτυξη

Η βιωματική εκπαίδευση ανοίγει το δρόμο. Ψάχνει τους κωδικούς της προσωπικής μας εμπειρίας και δίνει τα κλειδιά για να ξεκλειδώσουμε αυτή τη γνώση.

Η προσωπική μου σχέση με τη βιωματική εκπαίδευση ξεκίνησε με μία ερώτηση… Μεγαλωμένη κι αναθρεμμένη στη λογική της εκπαίδευσης που βασίζεται στη διάλεξη ή, το πολύ πολύ, στην ομιλία με ρητορικές ερωτήσεις, με ερωτήσεις, δηλαδή, που γίνονται μόνο και μόνο για να δοθούν προσχεδιασμένες απαντήσεις, πολλές φορές αναρωτήθηκα: «Εγώ τα λέω, αυτοί με ακούν; Κι αν ναι, τι ακριβώς ακούν και πώς το χρησιμοποιούν»;

Αρχές της δεκαετίας του 2000 δίδασκα σε ένα κολλέγιο που στεγαζόταν κοντά στην πλατεία Ομονοίας. Μαθητές μου ήταν ενήλικοι–παιδιά, άνθρωποι, δηλαδή, μεταξύ 19-25, οι οποίοι βρίσκονται σε εκείνη την ηλικία-μεταίχμιο, όπου ούτε οι ίδιοι δεν έχουν αποφασίσει τι είναι και, έτσι, παλινδρομούν ανάμεσα σε παιδιάστικα καμώματα και μεγαλίστικη σοβαρότητα. Δίδασκα «Marketing και Πωλήσεις» και εκείνη τη μέρα παρέλαβα μια τάξη από την προηγούμενη διάλεξη με μπόλικα χασμουρητά και απροθυμία. Τότε μου ήρθε μια ιδέα: «Λοιπόν, τους είπα,σήμερα δεν έχει μάθημα στην τάξη». Πίστεψαν ότι θα τους άφηνα ελεύθερους, αλλά η χαρά τους δεν κράτησε πολύ.

«Σήμερα έχει ένα διαφορετικό μάθημα που απαιτεί αυτοπειθαρχία από εσάς αλλά και λίγη παιχνιδιάρικη διάθεση». Η φλογίτσα στα μάτια ξανάναψε…

«Θα βγείτε στο δρόμο. Θα μπείτε σε όσα μαγαζιά της πλατείας μπορέσετε, θα κάνετε τον «πελάτη» και θα καταγράψετε στο μυαλό σας τις συμπεριφορές των πωλητών. Γυρίζοντας θα καταλήξουμε στο top 10, στα top 5 χαρακτηριστικά του καλού πωλητή και στα top 5 του κακού πωλητή».

Ήταν ένα πείραμα με ρίσκο που δεν ήξερα εάν θα πετύχαινε. Κανονικά δεν έπρεπε να βγουν από τις εγκαταστάσεις του κολλεγίου, αλλά δεν ήθελα να τους πάρω και στο κατόπι, ήθελα να τους δείξω εμπιστοσύνη-και φοβόμουν. Φοβόμουν γιατί έκανα κάτι έξω από τη ζώνη ασφάλειας, τη δική μου, του εργοδότη, των συναδέρφων και των διαφόρων εξωτερικών ελέγχων. Αλλά είχα μια διαβολεμένη εσωτερική σιγουριά. Πως έτσι μαθαίνονται τα πράγματα, στην πιάτσα, και αποφάσισα, αυτή τη φορά, να την ακούσω.

Η αξιολόγηση
Γύρισαν περίπου στην ώρα τους και δεν ασχολήθηκαν με το να κάνουν διάλειμμα. Ήταν ενθουσιασμένοι και χαρούμενοι. Τους χώρισα σε μικρές ομάδες, τους ζήτησα να κάνουν την προεργασία, ώστε να καταλήξουμε στη τελική δεκάδα των do`s and don`ts του πωλητή μέσα από ένα μικρό debate. Η αξιολόγηση όλου του εγχειρήματος καταγράφεται χαρακτηριστικά στα λόγια ενός μαθητή μου την ώρα που αποχωρούσε: «Καλά, κυρία, αυτό τώρα μάθημα ήταν; Ούτε που καταλάβαμε πως πέρασε η ώρα». Γέλασα: «Όχι δεν ήταν ακριβώς μάθημα. Ήταν απόκτηση μαθησιακής εμπειρίας».

Σταδιακά, λοιπόν, άρχισα να γοητεύομαι από αυτό που στη συνέχεια θα μάθαινα ότι λέγεται «βιωματική εκπαίδευση». Το πώς δηλαδή μαθαίνεις μέσα από την εμπειρία, ξεζουμίζοντας κι όχι γενικεύοντάς την. Κι αυτό δεν αφορά μόνο τους συμμετέχοντες αλλά και τους συντονιστές. Κατά την άποψή μου, οφείλει να αφορά και τους συντονιστές ή αυτούς που αλλιώς λέγονται «καθηγητές».

Άσκηση Ηγεσίας
Την ίδια περίοδο, αρχές του 2000, κληθήκαμε από μια πολυεθνική καταναλωτικών προϊόντων μαζί με έναν αγαπημένο συνεργάτη να κάνουμε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα που θα βοηθούσε μία νεοσύστατη ομάδα πωλήσεων μαζί με τον Γενικό Διευθυντή, να συνεννοηθεί, να συμφωνήσει στόχους και να πετύχει αποτελέσματα, αυτό που στη συνέχεια θα γινόταν στην ελληνική επικράτεια ευρύτερα γνωστό ως team building. Το πρόγραμμα θα γινόταν σε εξωτερικό χώρο, εκτός εταιρείας και με διανυκτέρευση. Ήθελαν ένα διαφορετικό πρόγραμμα και η βιωματική προσέγγιση φαίνεται να ταίριαζε.

Τις πρώτες ώρες της εκπαίδευσης έβλεπες πως, παρότι φορούσαν άνετα, αθλητικά ρούχα, όπως τους είχαμε πει, «τα στελέχη» έμοιαζαν, μιλούσαν και κινούταν σαν να φορούσαν κουστούμι. Σιγά σιγά με τις ασκήσεις γνωριμίας, τα παιχνίδια που απαιτούσαν κίνηση, τα γέλια, τις «παιδικές ζωγραφιές», το χώρο που δημιουργήθηκε για να υπάρξει ο καθένας στην ατομικότητά του πριν τη συμμετοχή στην ομάδα, η ατμόσφαιρα άλλαξε. Οι φανταστικές γραβάτες λύθηκαν, τα ακριβά σκαρπίνια πετάχτηκαν στην άκρη, χαμόγελα αλλά και συγκίνηση απλώθηκαν σαν αόρατες κλωστές και έδεσαν τα μέλη της ομάδας.

Στο τέλος της πρώτης μέρας είχαμε προγραμματίσει μια «άσκηση ηγεσίας» όπου ένα μέλος της ομάδας έπρεπε να βρει τρόπους να οδηγήσει τους άλλους οι οποίοι είχαν κλειστά τα μάτια τους σε μια άγνωστη και δύσβατη διαδρομή. Ήταν χειμώνας, ήμαστε σε βουνό, την προηγούμενη μέρα είχε χιονίσει και το χιόνι είχε παγώσει. Συζητήσαμε επί μακρόν με τον συνεργάτη μου το θέμα της ασφάλειας, που για μένα είναι κομβικό σε αυτού του είδους τις εκπαιδεύσεις, και ξεκινήσαμε. Μέσα από μια τυχαία επιλογή-παιχνίδι «το χρίσμα» δόθηκε στον υπεύθυνο πωλήσεων της βόρειας Ελλάδας. Του τέθηκε, όπως επιτάσσει η δεοντολογία της διαδικασίας, το ερώτημα αν θα ήθελε ή όχι να αναλάβει την ηγεσία του εγχειρήματος και δέχτηκε. Θα ήταν ο μόνος με ανοιχτά μάτια και τη διαδρομή θα του τη δείχναμε επί τόπου. Του δώσαμε λίγο χρόνο στην αρχή για να συνεννοηθεί με την «τυφλή» ομάδα του για τον τρόπο οργάνωσης, τον τρόπο επικοινωνίας και να τους εμψυχώσει σε αυτό το όχι και τόσο «βατό» εγχείρημα. Θα είχε τη δυνατότητα να σταματήσει όποια στιγμή, σε όποιο μέρος ήθελε «την ομάδα του» και να τους ζητήσει να σταματήσουν «την τυφλόμυγα», να βγάλουν τα μαντήλια και να ανοίξουν τα μάτια.

Η διαδρομή
Ο, ας τον πούμε, Νεκτάριος δούλεψε με τρόπο υποδειγματικό. Τους παρακίνησε σαν να ήταν η οικογένειά του, τους διαβεβαίωσε ότι εκείνος προσωπικά έδινε εγγύηση για την ασφάλειά τους, τους μίλησε για στόχους και αποφάσισαν μαζί ότι το ζητούμενο ήταν να ολοκληρώσουν όλοι τη διαδρομή, έστω και πιο αργά, και όχι μόνο οι πιο γρήγοροι. Μέσα από μικρές ανηφοριές και κατηφοριές, με τον έναν να κρατά γερά το χέρι του άλλου σε ανθρώπινη αλυσίδα, με τους πιο φοβισμένους στη μέση και τους πιο σίγουρους στην αρχή και στο τέλος, το εγχείρημα σύντομα ολοκληρώθηκε. Του κάναμε σήμα ότι από δω και πέρα ήταν δική του η απόφαση για το πού και πότε θα τους σταματήσει. Εκείνος συνέχισε λίγο ακόμα, εκπλήσσοντας ακόμα κι εμάς τους συντονιστές. Τους οδήγησε σε μια μικρή κορυφή όπου υπήρχαν ξεχασμένες παλιές ράγες από τραίνο. Τους έβαλε στη σειρά και τους ζήτησε με το 1, 2, 3 να βγάλουν τα μαντήλια. Μόλις το έκαναν, αντίκρισαν γύρω τους ένα υπέροχο, καινούργιο, λευκό τοπίο. «Και τώρα τρεχάτε», τους είπε γελώντας, «γιατί όπου να ‘ναι περνάει το τραίνο». Ήταν αστείο, φυσικά, γιατί από αυτή την γραμμή είχε χρόνια πολλά να περάσει τραίνο.

Το καλύτερο δεν είχε έρθει ακόμα. Ξεκινήσαμε να κατηφορίζουμε το λόφο, όταν πετάχτηκε κάποιος από την ομάδα. «Σταθείτε», είπε, «Έχω να προτείνω κάτι. Να πούμε “ευχαριστώ” στον Νεκτάριο με τον ίδιο τρόπο». Για πότε οργανώθηκαν, «πότε τα είπανε, πότε τα συμφωνήσανε» -που λέει κι ο Σταυρίδης σε κείνη την παλιά ταινία- ούτε που προλάβαμε να πάρουμε χαμπάρι.

Του έκλεισαν τα μάτια με ένα μαντήλι κι όλη η ομάδα γύρω του, ασπίδα, κλοιός, συνοδοιπόροι και οδηγοί αποφάσισαν να βοηθήσουν τον Νεκτάριο να κατέβει την ίδια διαδρομή με κλειστά μάτια, ασφαλής και προστατευμένος.

Οι άλλοι, «δεκατέσσερα ζευγάρια» μάτια, όπως έλεγαν χαριτολογώντας, πρόσεχαν τον Νεκτάριο, καθώς κατέβαινε το λόφο. Του μιλούσαν, του έκαναν πλάκα, έβγαζαν πέτρες από τη διαδρομή του, τον εμψύχωναν. Όταν τέλειωσε η διαδρομή, χωρίς καμιά παραίνεση, πιάστηκαν σε κύκλο και άρχισαν να χειροκροτούν. Τους εαυτούς τους, τη φύση, τη διαδικασία, όλα…

Τους έβλεπα όπως μαζευόμασταν για να «ξεζουμίσουμε» την εμπειρία, να δούμε τι μάθαμε και πώς μπορούσαν να το εφαρμόσουν στη δουλειά τους. Τους παρακολουθούσα με τον συνεργάτη μου συγκινημένη και περήφανη γι’ αυτούς και την υπέροχη δουλειά που είχαν κάνει.

Σκεφτόμουν πως θα ήταν αν ήμαστε μέσα σε μια τάξη και μόνο μιλούσαμε για τις ομάδες και το πώς «χτίζονται». Έβλεπα τα αυθόρμητα χτυπήματα στην πλάτη, άκουγα τα «μπράβο» και ένοιωθα ότι αυτό που γινόταν εκείνη τη στιγμή ήταν το «χτίσιμο» της ομάδας. Η εμπιστοσύνη, ο κοινός δρόμος με τις δυσκολίες, η υποστήριξη, η αναγνώριση του ρόλου του καθένα και η εναλλαγή των ρόλων, ο συμφωνημένος στόχος, η πρωτοβουλία, όλα ήταν ομάδα. Το συναίσθημα και η λογική, η σχέση και ο στόχος, όλα τα κομμάτια ήταν εκεί.

Καθίσαμε σε κύκλο για να συναρμολογήσουμε το παζλ. Μίλησε πρώτος ο Νεκτάριος: «Την ερωτεύτηκα τη βιωματική εκπαίδευση» είπε στην ομάδα. «Τι σύμπτωση, κι εγώ» του απάντησα.

Η Οργανωσιακή Αρετή ως αντίδοτο στην οικονομική κρίση

Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, η Οργανωσιακή Αρετή μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο σε περιόδους οικονομικής κρίσης προστατεύοντας τους οργανισμούς από τις δυσμενείς επιπτώσεις μίας κρίσης. Η έννοια της Οργανωσιακής Αρετής έχει τη βάση της στην έννοια της αριστοτελικής αρετής. Σε αντίθεση με την αριστοτελική αρετή που αποτελεί γνώρισμα των ανθρώπων, η Οργανωσιακή Αρετή αποτελεί γνώρισμα των εταιρειών και αναφέρεται σε διαδικασίες, πρακτικές και αρχές που εμφανίζονται στο πλαίσιο ενός οργανισμού και εκφράζονται από ένα σύνολο ανθρώπων (Cameron & Winn, 2012).

Η Οργανωσιακή Αρετή σχετίζεται με τη θετική ανθρώπινη επίδραση στο εργασιακό περιβάλλον και αποτελείται από πέντε επιμέρους οργανωσιακές αρετές, οι οποίες δρουν σε συνδυασμό. Οι αρετές αυτές είναι η οργανωσιακή αισιοδοξία, η οργανωσιακή εμπιστοσύνη, η οργανωσιακή συγχώρεση, η οργανωσιακή συμπόνια και η οργανωσιακή ακεραιότητα (Cameron et al., 2004). Οι εργαζόμενοι που αποδίδουν υψηλά επίπεδα Οργανωσιακής Αρετής μέσα στον οργανισμό τους πιστεύουν πως ο οργανισμός τους νοιάζεται πραγματικά για αυτούς και εμφορείται από ανιδιοτελή κίνητρα. Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως η ύπαρξη ανιδιοτελών κινήτρων διαφοροποιεί την Οργανωσιακή Αρετή από άλλες έννοιες όπως αυτή της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, δεδομένου πως οι δράσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης ενδέχεται να υποκινούνται από ιδιοτελή κίνητρα και εργαλειακότητα (Cameron, 2003).

Σκοπός του άρθρου είναι να καταδείξει τις θετικές επιδράσεις της Οργανωσιακής Αρετής στις αντιδράσεις των εργαζομένων, να συζητήσει τους λόγους για τους οποίους η Οργανωσιακή Αρετή μεταβάλλει τις αντιδράσεις των εργαζομένων και να επισημάνει τα οφέλη της σε περιόδους οικονομικής κρίσης.

Η επίδραση της Οργανωσιακής Αρετής στις αντιδράσεις των εργαζομένων
Η Οργανωσιακή Αρετή προσελκύει τα τελευταία χρόνια ένα ολοένα και μεγαλύτερο ερευνητικό ενδιαφέρον, καθώς παρά την ανιδιοτελή της φύση φέρνει κέρδη στους οργανισμούς. Σύμφωνα με ευρήματα ερευνών, η Οργανωσιακή Αρετή βελτιώνει την απόδοση των οργανισμών, καθώς και τις στάσεις και συμπεριφορές των εργαζομένων (Cameron et al., 2004). Οι εργαζόμενοι που αντιλαμβάνονται υψηλά επίπεδα Οργανωσιακής Αρετής μέσα στον οργανισμό τους είναι πιο ικανοποιημένοι και έχουν καλύτερη διάθεση, αφού πιστεύουν πως εργάζονται σε έναν οργανισμό που τους νοιάζεται πραγματικά.

Επιπλέον, εμφανίζονται πιο δεσμευμένοι, καθώς και πιο πρόθυμοι και να μείνουν στον οργανισμό τους και να τον στηρίξουν (Nikandrou & Tsachouridi, 2015a; Rego et al., 2010; Rego et al., 2011; Tsachouridi & Nikandrou, 2016). Αυτό σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι φαίνεται να ανταποδίδουν τη θετική συμπεριφορά του οργανισμού τους και να συμπεριφέρονται και εκείνοι με τη σειρά τους θετικά απέναντι στον οργανισμό τους. Ως εκ τούτου, η ανιδιοτέλεια της Οργανωσιακής Αρετής, παρότι είναι αυτοσκοπός, φαίνεται να είναι εξαιρετικά επωφελής για τους οργανισμούς και να δρα ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα βοηθώντας τους πιο «ενάρετους» οργανισμούς να αποδώσουν καλύτερα από τους λιγότερο ενάρετους.

Γιατί οι εργαζόμενοι αντιδρούν θετικά στην Οργανωσιακή Αρετή;
Η Οργανωσιακή Αρετή έχει τη δύναμη να επιδράσει στις στάσεις και στη συμπεριφορά των εργαζομένων, επειδή μεταβάλλει τα κίνητρά τους και το πώς οι εργαζόμενοι βλέπουν τον οργανισμό τους. Οι άνθρωποι που παρατηρούν την αρετή αναπτύσσουν κίνητρα παρόμοια με αυτά του ενάρετου δρώντα. Αυτό σημαίνει πως αρχίζουν να ξεπερνούν την προσωπική τους ιδιοτέλεια και παύουν να σκέφτονται με ανταλλακτικούς και εργαλειακούς όρους (Cameron, 2003).

Οι εργαζόμενοι που αντιλαμβάνονται τον οργανισμό τους ως ενάρετο, αρχίζουν να νοιάζονται πραγματικά για αυτόν αναπτύσσοντας έτσι μία ανιδιοτελή επιθυμία να τον στηρίξουν. Πορίσματα ερευνών που έχουν διεξαχθεί στον ελλαδικό χώρο, έχουν δείξει πως οι εργαζόμενοι που πιστεύουν πως εργάζονται σε έναν ενάρετο οργανισμό, αναπτύσσουν θετικές στάσεις και συμπεριφορές απέναντι στον οργανισμό τους και εντείνουν την εργασιακή τους προσπάθεια, όχι επειδή επιδιώκουν να αποκομίσουν προσωπικά οφέλη, αλλά επειδή νοιάζονται ανιδιοτελώς τον οργανισμό τους (Tsachouridi, Ph.D. dissertation, 2016). Τα ανωτέρω καταδεικνύουν πως η Οργανωσιακή Αρετή φέρνει οφέλη στους οργανισμούς επειδή επηρεάζει τα κίνητρα των εργαζομένων, τους κάνει να νοιαστούν πραγματικά τον οργανισμό τους και να ενδιαφερθούν για την ευημερία του.

Αυτά τα ανιδιοτελή κίνητρα που αναπτύσσονται από τους εργαζόμενους είναι ιδιαίτερα σημαντικά στην περίπτωση όπου ο οργανισμός αντιμετωπίζει δυσκολίες και περιόδους κρίσεων.

Ο ρόλος της Οργανωσιακής Αρετής σε περιόδους οικονομικής κρίσης
Η Οργανωσιακή Αρετή έχει μελετηθεί ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης και έχει διαπιστωθεί η ιδιότητά της να λειτουργεί προστατευτικά. Οργανισμοί με υψηλότερα επίπεδα Οργανωσιακής Αρετής μπορούν να ανακάμψουν πιο εύκολα από ότι οργανισμοί με χαμηλότερα επίπεδα Οργανωσιακής Αρετής ύστερα από περικοπές προσωπικού (downsizing) (Bright et al., 2006). Επιπλέον, η Οργανωσιακή Αρετή βοηθά τους οργανισμούς να διαχειριστούν καλύτερα μία κρίση αφού έρευνες έχουν δείξει πως ακόμη και κατά τη διάρκεια περιόδων με οικονομική κρίση, οι εργαζόμενοι παραμένουν πιστοί και πρόθυμοι να στηρίξουν τον οργανισμό τους δίνοντας του έτσι την ευκαιρία να ανακάμψει. Στην πραγματικότητα, οι εργαζόμενοι που αντιλαμβάνονται υψηλά επίπεδα Οργανωσιακής Αρετής δεν αισθάνονται θυμό όταν ο οργανισμός τους δεν μπορεί να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του απέναντί τους και δεν τον θεωρούν υπεύθυνο για την δυσχερή κατάσταση την οποία βιώνουν.

Αντίθετα, οι εργαζόμενοι που εργάζονται σε λιγότερο ενάρετους οργανισμούς έχει βρεθεί πως κατηγορούν τον οργανισμό τους για τις μη εκπληρωμένες υποχρεώσεις και νιώθουν θυμό και οργή κατά τη διάρκεια περιόδων κρίσης (Nikandrou & Tsachouridi, 2015b).

Όλα τα ανωτέρω καταδεικνύουν πως η Οργανωσιακή Αρετή μπορεί να αποδειχθεί σημαντική δικλείδα ασφαλείας για την αντιμετώπιση μίας κρίσης βοηθώντας τους ενάρετους οργανισμούς να ανακάμψουν, αντίθετα με τους λιγότερο ενάρετους οργανισμούς που δεν έχουν κανένα αντίβαρο σε περιόδους κρίσης.

Η αναγκαιότητα της Οργανωσιακής Αρετής
Εν κατακλείδι, η Οργανωσιακή Αρετή παρά το γεγονός ότι είναι συνυφασμένη με την ανιδιοτέλεια, φέρνει οφέλη στους οργανισμούς και τους βοηθάει να επιβιώσουν και να ανθίσουν ακόμη και σε περιόδους κρίσεων. Αυτό σημαίνει ότι οι οργανισμοί πρέπει να εστιάσουν στην εφαρμογή της Οργανωσιακής Αρετής και να επενδύσουν σε συστήματα που θα προωθούν την εμπιστοσύνη και τη συγχώρεση. Επίσης, οι μάνατζερ θα πρέπει να προσέξουν ιδιαίτερα τον τρόπο με τον οποίο φέρονται στους εργαζομένους τους. Το να πείσουν τους εργαζομένους πως εργάζονται σε ένα οργανισμό που χαρακτηρίζεται από Οργανωσιακή Αρετή μπορεί να μειώσει την ανασφάλεια που οι εργαζόμενοι βιώνουν κατά τη διάρκεια μίας κρίσης παρακινώντας τους να αντιδράσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ακόμη και υπό αντίξοες συνθήκες.

Strategic HR: Ο στρατηγικός ρόλος του HR

Η στρατηγική ορίζεται ως ένα σύνολο από συνειδητές επιλογές που παρέχει την κατεύθυνση, εμπνέει τη δέσμευση και επιτρέπει στον οργανισμό να ανταποκριθεί γρήγορα στις απαιτήσεις των πελατών και στον ανταγωνισμό, επιτρέποντάς του ταυτόχρονα την εκπλήρωση των στόχων του και την κατοχύρωση μιας βιώσιμης θέσης στην αγορά. Συνοπτικά, μια καλή στρατηγική:

  • υπαγορεύει τις επιλογές
  • εστιάζει στην προσπάθεια
  • ισορροπεί την επιχειρηματική συνέχεια και τις αλλαγές
  • βοηθά να ενσωματωθούν όλα τα διαφορετικά μέρη των στόχων του HR
  • μεταφράζει τις ιδέες σε πρακτική δράση.

Αναφορικά με τα συστατικά που αποτελούν τη στρατηγική του HR και με δεδομένο ότι η επιχειρηματική στρατηγική καθορίζει την ημερήσια διάταξη, συνοψίζονται στα εξής:

Αρκετά συχνά, στη σύγχρονη εργασιακή π

  • διάθεση των πόρων
  • απόκτηση και ανάπτυξη δεξιοτήτων
  • κουλτούρα, αξίες και στάση
  • δέσμευση
  • παραγωγικότητα
  • διαχείριση της απόδοσης
  • ανταμοιβές
  • εργασιακές σχέσεις.

ραγματικότητα, ακούγονται φράσεις όπως «στρατηγική διαχείριση των ανθρώπινων πόρων» και «στρατηγική ανθρωπίνων πόρων». Αλλά οι line managers και ορισμένοι επαγγελματίες του HR μερικές φορές δυσκολεύονται να περιγράψουν τι σημαίνουν αυτές οι έννοιες και πώς πραγματικά υλοποιούνται στην πράξη. Η εμπειρία δείχνει, ωστόσο, ότι όταν υπάρχει πραγματική στρατηγική HR αναγνωρίζεται για αυτό που είναι και είναι εύκολο να αποτυπωθεί με λέξεις.

Γιατί έχει σημασία η HR στρατηγική;
Οι περισσότεροι εργαζόμενοι θέλουν να αισθάνονται ότι είναι απαραίτητοι για τον οργανισμό και οι επαγγελματίες του Ανθρώπινου Δυναμικού δεν αποτελούν εξαίρεση. Πολλά τμήματα του Ανθρώπινου Δυναμικού αποδεκατίστηκαν ή έχουν διαπιστώσει ότι θέματα που άπτονται του αντικειμένου τους έχουν μεταφερθεί στους Line Managers, συχνά σε μια προσπάθεια για μείωση του κόστους ή εξάλειψη των επικαλύψεων των εργασιών – και μάλιστα, μερικές φορές, για να εξαλειφθούν κάποιες που θεωρούνται περιττές προσπάθειες. Όχι ότι υπάρχει κάτι εγγενώς λανθασμένο στην εξοικονόμηση του κόστους – ακριβώς εφόσον αυτό δεν εμποδίζει τις πρακτικές του HR ή τις διεργασίες που προσθέτουν αξία στην επιχείρηση. Ακόμη και αν, οι επαγγελματίας του HR, δεν υπήρξαν μέρος μιας συρρίκνωσης ή κάποια καθήκοντά τους δεν μεταφέρθηκαν σε άλλα τμήματα του οργανισμού, είναι σχεδόν βέβαιο ότι έχουν ακούσει κάποιες επικρίσεις όπως οι ακόλουθες:

  • Το HR με απέτρεψε από το να κάνω…
  • Είναι λάθος του ΗR που …
  • Δεν μπορώ να το κάνω επειδή το εγχειρίδιο ή η πολιτική και οι κανόνες του HR δεν μου επιτρέπουν να…
  • Λαμβάνω ασυνεπείς απαντήσεις από τους ανθρώπους του HR.
  • Οι πολιτικές και διαδικασίες του HR είναι ασαφείς.
  • Θα πρέπει να κάνουμε κάτι με έναν συγκεκριμένο τρόπο, επειδή το HR υπαγόρευσε το πώς πρέπει να γίνει.

Ο «παραδοσιακός» ρόλος του HR, όταν αναδείχθηκε για πρώτη φορά σε επάγγελμα, ήταν η διαχείριση της μισθοδοσίας και των παροχών και να ενεργεί ως «αστυνομικός» για να διασφαλισθεί η δικαιοσύνη και η ισότητα. Βοήθησε επίσης, τους οργανισμούς (κυρίως τους μεγαλύτερους) στη διάθεση των πόρων αλλά και στην απομάκρυνση των ανθρώπων. Το μέτρο της επιτυχίας στις παραδοσιακές λειτουργίες του μπορεί να είναι:

  • Οι εργαζόμενοι πληρώνονται στην ώρα τους;
  • Προσλαμβάνονται σε επαρκείς αριθμούς και γρήγορα;
  • Απομακρύνονται άνθρωποι όταν πλέον δεν έχουν αντικείμενο ή όταν δεν αποδίδουν;
  • Οι εργαζόμενοι λαμβάνουν συνεκτικές και έγκαιρες απαντήσεις στις ερωτήσεις που γίνονται προς όφελός τους;

Οι πτυχές αυτές αποτελούν την «τακτική» πλευρά της λειτουργίας της Διεύθυνσης Ανθρώπινου Δυναμικού. Αυτή εξακολουθεί να είναι σημαντική όταν αναφερόμαστε στα συστατικά της στρατηγικής ενός συστήματος ανθρώπων, αλλά αν αυτό συμβαίνει χωρίς να έχει συμφωνηθεί μια ευρύτερη στρατηγική, δεν είναι από μόνη της πολύ χρήσιμη ή έστω χρήσιμη σε έναν οργανισμό σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

Σε μια πολυάσχολη εργασιακή πραγματικότητα, η στρατηγική δεν είναι πάντα εύκολη υπόθεση. Πολλές «στρατηγικές HR» απέχουν πολύ από τον ορισμό του όρου. Υπάρχουν πολλοί λόγοι που ο στρατηγικός ρόλος του HR δεν υλοποιείται και παρακάτω αναφέρονται μερικές από τις παγίδες που υπάρχουν.

  • Η στρατηγική μπορεί να είναι πολύπλοκη και να έχουν τεθεί πάρα πολλοί ανταγωνιστικοί στόχοι
  • Δεν λαμβάνονται υπόψη διαφορετικά σενάρια τα οποία ένας οργανισμός μπορεί να αντιμετωπίσει
  • Τα λόγια ή οι πράξεις σας δεν εμπνέουν και δεν πείθουν
  • Οι λέξεις ή οι αναφορές είναι ασαφείς ή επιφανειακές
  • Η στρατηγική αποτελείται από ένα έγγραφο στο οποίο καταγράφονται όλες οι πιθανές επιλογές, χωρίς να υπάρχει μια σειρά προτεραιότητας
  • Τα συνοδευτικά έγγραφα και οι παρουσιάσεις είναι βαρετά
  • Δεν επικοινωνείται η επιθυμητή μελλοντική κατάσταση
  • Η γλώσσα που χρησιμοποιείται δεν είναι άμεση και κατανοητή
  • Εντοπίζονται ουτοπικές υποσχέσεις
  • Υπάρχουν γενικεύσεις και δεν απευθύνονται στο άτομο
  • Υπάρχουν λάθη, κενά ή παραλείψεις
  • Δεν υπάρχουν οι ταλαντούχοι εργαζόμενοι ή οι κατάλληλοι πόροι για την εφαρμογή της.

Αυτό που διαφοροποιεί έναν «καλό» Διευθυντή Ανθρώπινου Δυναμικού από έναν «μέτριο» είναι το εξής: οι σωστοί HR Directors εστιάζουν στο μέλλον διατηρώντας μια σταθερή σχέση με την τρέχουσα κατάσταση. Έτσι, κατά τη δημιουργία της στρατηγικής, θα είναι πλήρως ενημερωμένοι για το μέλλον και θα έχουν εξετάσει τις επιπτώσεις των πιθανών αλλαγών ή τα σενάρια για την επιχειρηματική στρατηγική και θα ζυγίζουν τις επιλογές και τις προτεραιότητες. Γνωρίζουν σε βάθος τον οργανισμό και τις επιχειρηματικές δραστηριότητες.Είναι σε θέση να κατανοήσουν τις τρέχουσες δυνατότητες και τις τρέχουσες ανάγκες των επιχειρήσεων και να τα λαμβάνουν όλα αυτά υπόψη κατά τη στάθμιση των προτεραιοτήτων. Τέλος, γνωρίζουν πώς να πείσουν και πώς να επηρεάσουν, ικανότητες άκρως απαραίτητες για την εφαρμογή μιας προσεκτικά σχεδιασμένης στρατηγικής. Μια καλά μελετημένη στρατηγική επικοινωνεί στους άλλους στον οργανισμό ποια είναι η πρόθεσή σας. Ως εκ τούτου, υπαγορεύει επίσης τι δεν είναι προτεραιότητα ή τι δεν θα γίνει. Μια στρατηγική HR μπορεί να μεταδοθεί τόσο προφορικά όσο και γραπτά. Το scripta manent είναι μεν ελαφρώς τρομακτικό εξαιτίας της δέσμευσης που ενέχει αλλά τα γραπτά κείμενα βοηθούν στο να εξηγήσει κάποιος τι ακριβώς εννοεί.

Facts & Figures
Σε έρευνα που πραγματοποίησε το CIPD με τίτλο «HR Outlook: Leaders’ views of our profession survey report», περιλαμβάνονται ενδιαφέροντα στοιχεία για τη συνεισφορά του HR στην επιχειρηματική απόδοση.

Αν και υπάρχει μια γενική συμφωνία μεταξύ των ηγετών του HR και των ηγετών του οργανισμού που δεν ανήκουν στη Διεύθυνση Ανθρώπινου Δυναμικού για το ποιες είναι οι στρατηγικές επιχειρηματικές προτεραιότητες, οι απόψεις αποκλίνουν περισσότερο όταν η ερώτηση αφορά στο πώς το HR συμβάλλει στις επιτυχίες. Εδώ συγκρίνονται οι απόψεις των ΗR και υπολοίπων ηγετών της επιχείρησης σχετικά με τη συμβολή της στρατηγικής HR και τονίζονται οι περιοχές της ευθυγράμμισης και της απόκλισης μεταξύ του τι κάνει το HR για την κάλυψη των επιχειρησιακών προτεραιοτήτων και σε τι πιστεύουν οι υπόλοιποι ηγέτες ότι θα πρέπει να επικεντρωθούν.

Σχεδόν τα τρία τέταρτα (72%) των HR ηγετών συμφωνούν ότι η τρέχουσα στρατηγική τους που αφορά τους ανθρώπους θα βοηθήσει τον οργανισμό να επιτύχει τις μελλοντικές προτεραιότητες, σε σύγκριση με μόνο το ένα τέταρτο (26%) των άλλων επικεφαλής των επιχειρήσεων (Σχεδιάγραμμα 1).

Εννέα τοις εκατό μη-HR ηγέτες των επιχειρήσεων αναφέρει πως δεν ξέρει και το ένα τρίτο, δηλώνει ότι «ούτε συμφωνώ, ούτε διαφωνώ».

Αυτό εγείρει ερωτήσεις: οι μη-HR ηγέτες των επιχειρήσεων πιστεύουν ότι η στρατηγική της διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού θα συμβάλλει στην αντιμετώπιση ορισμένων προτεραιοτήτων, ενώ κάποιοι άλλοι όχι; Μήπως υπάρχει έλλειψη πίστης στην ίδια την στρατηγική ή στην ικανότητα του HR για την αποτελεσματική εφαρμογή της; Ή μήπως είναι μια έλλειψη επικοινωνίας και προβολής η συμβολή της HR Διεύθυνσης που σημαίνει ότι είναι ασαφής σχετικά με τις λεπτομέρειες της στρατηγικής που αφορά τους ανθρώπους και πώς σχετίζεται με την ευρύτερη επιχειρηματική στρατηγική; Αυτά είναι ερωτήματα που απαιτούν περαιτέρω εξέταση.

Επιχειρηματικές προτεραιότητες
Τι θέλουν οι ηγέτες των επιχειρήσεων να κάνει το HR ώστε να τους βοηθήσει να εκπληρώσουν τις επιχειρηματικές προτεραιότητες; Η έρευνα επιδίωξε να αποκαλύψει που εστιάζει το HR την προσοχή του ώστε να βοηθήσει στην επίτευξη των μελλοντικών επιχειρηματικών προτεραιοτήτων.

Αντιπαραβάλλονται οι απαντήσεις τους με αυτές των μη-HR ηγετών αναφορικά με το που θα πρέπει το HR να επικεντρωθεί για να πετύχει τη βέλτιστη συνεισφορά στην επίτευξη των μελλοντικών στόχων των επιχειρήσεων. Εξετάζοντας πρώτα την πιο κοινή προτεραιότητα των επιχειρήσεων που δεν είναι άλλη από τη διαχείριση του κόστους, υπάρχουν διακριτές διαφορές ανάμεσα σε αυτό που το HR λέει ότι θα πρέπει να εστιάζεται, και στο τι οι μη-HR ηγέτες σκέφτονται για το HR αναφορικά με το ίδιο θέμα (Σχεδιάγραμμα 2).

Η παροχή υπηρεσιών ανθρώπινου δυναμικού βρίσκεται στην κορυφή της λίστας των ηγετών της Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού (51%), ενώ μόνο το 26% των μη-HR ηγετών πιστεύει ότι αυτό θα πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα για το HR.

H βελτίωση της παροχής υπηρεσιών, για παράδειγμα, μέσω της αυξημένης χρήσης της τεχνολογίας, μπορεί να θεωρηθεί ως ένα αποτελεσματικός και σχετικά απλός τρόπος να μειωθεί το κόστος του HR.

Οι επιχειρηματικοί ηγέτες μπορεί να διαθέτουν μια ευρύτερη προοπτική ή τα ευρήματα μπορεί να αντανακλούν μια ευρύτερη ικανοποίηση για το πώς το HR παρέχει τις βασικές υπηρεσίες προς τα υπόλοιπα τμήματα της επιχείρησης. Ο σχεδιασμός του οργανισμού / η αναδιάρθρωσή του επίσης έχει υψηλή βαθμολογία ως τομέας προτεραιότητας εστιάζοντας στην επιδίωξη της διαχείρισης του κόστους από τη Διεύθυνση Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού, αλλά μόνο το 24% των μη-HR ηγετών συμφωνούν.

Η αναδιάρθρωση μπορεί να είναι δαπανηρή, αλλά ίσως η ισχυρή επικέντρωση του HR σε αυτό το θέμα σηματοδοτεί το χρόνο και τους πόρους που το HR θα πρέπει να αφιερώσει για την αποτελεσματική διαχείριση των διαρθρωτικών αλλαγών στους οργανισμούς. Άλλοι ηγέτες των επιχειρήσεων πιο συχνά πιστεύουν ότι το HR θα πρέπει να επικεντρώνεται στις επιδόσεις τη διαχείρισης, τη διατήρηση των πολύτιμων εργαζομένων καθώς και στις αμοιβές και τις παροχές. Το ποσοστό των ηγετών που θεωρεί ότι θα πρέπει η εστίαση να επικεντρώνεται σε αυτά τα θέματα είναι παρόμοιο αν και δεν τα κατατάσσουν ψηλά στην ιεράρχηση. Το να χάσει ένας οργανισμός τα ταλέντα του επιφέρει σημαντικό κόστος και δεν πρόκειται μόνο για το άμεσο κόστος πρόσληψης σε μια αγορά που οι δεξιότητες τείνουν να είναι δυσεύρετες αλλά και σε όρους της αναβάθμισης των δεξιοτήτων των νεοπροσλαμβανόμενων και της απώλειας της παραγωγικότητας και της γνώσης κατά τη διάρκεια της πρόσληψης και της προσαρμογής των ανθρώπων στο νέο εργασιακό περιβάλλον.

Η έμφαση σχετικά με τη διαχείριση των επιδόσεων μπορεί να συμβάλει στη διασφάλιση του ότι οι άνθρωποι επικεντρώνονται στα σωστά θέματα, ευθυγραμμίζονται με τους συνολικούς στόχους της ομάδας και του οργανισμού και εργάζονται σύμφωνα με τον επιθυμητό τρόπο.


Case Study
Δρ. Κωνσταντίνος Γεωργιάδης Group Human Resources Director, Sunlight Systems Group
Επαναπροσδιορισμός κουλτούρας ως πυλώνας μιας νέας στρατηγικής

Στα τέλη του 2014 εκπονήθηκε από τη Διοίκηση η βάση για το business plan της επόμενης πενταετίας. Η κύρια στρατηγική αλλαγή ήταν η εστίαση στην κατασκευή και στην εμπορία μπαταριών, αποκλείοντας άλλες εκφάνσεις στις οποίες είχε δραστηριοποιηθεί η εταιρεία παλαιότερα. Με τη βοήθεια εξωτερικών συνεργατών και με τα αντίστοιχα focus groups, εντοπίστηκαν οι αξίες αυτές που θα αποτελούσαν τους πυλώνες της νέας κουλτούρας και θα θωράκιζαν τη νέα μας στρατηγική. Το επόμενο βήμα ήταν να σχεδιαστεί και αναπτυχθεί ένα πλάνο επικοινωνίας αυτών των στόχων και των αξιών, αλλά και να διασφαλιστεί ότι όλο το προσωπικό της εταιρείας θα γίνει κοινωνός τους. Η πρώτη κίνηση που έγινε από τη Διεύθυνση HR πήρε τη μορφή ημερίδας. Σε αυτή συμμετείχαν συνολικά 45 στελέχη. Εκεί, παρουσιάστηκε η νέα εταιρική ταυτότητα της Εταιρείας και το business plan για τα επόμενα χρόνια, το όραμα, η αποστολή, τα κύρια ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, οι στοχοθετήσεις και οι επιθυμητές αξίες, ως οδηγός κουλτούρας. Το νέο μας motto, “Reliable Battery Solutions”, που αποτύπωνε τη νέα, εστιασμένη στο core business strategy, διαμορφώθηκε για λόγους συμβολικούς αλλά και ουσιαστικούς με τη συμμετοχή των στελεχών μας.

Η αμέσως επόμενη κίνηση ήταν ο επανασχεδιασμός του συστήματος αξιολόγησης της απόδοσης όλου του ανθρώπινου δυναμικού με ένα τρόπο ο οποίος θα ενέπνεε τις επιθυμητές συμπεριφορές αλλά παράλληλα θα τόνιζε και τη βαρύτητά τους. Σε αυτό, ήρθε να επικουρήσει η εφαρμογή συστήματος Compliance Organization στις αρχές του 2015, υπογραμμίζοντας τις αξίες της αξιοπιστίας και της υπευθυνότητας αλλά και προστατεύοντας και διαμορφώνοντας σωστά και τις υπόλοιπες επιθυμητές δεξιότητες. Ακολουθήθηκε η ίδια λογική επικοινωνίας με εκείνη του business plan. Δηλαδή, συμμετείχαν τα 45 στελέχη στην αρχική εκπαίδευση που έγινε επί 2 ημέρες τον Δεκέμβριο του 2014 ενώ σε δεύτερο χρόνο εκπαιδεύτηκε το υπόλοιπο προσωπικό. Ο κώδικας μοιράστηκε σε έντυπη μορφή το 2015. Παράλληλα, καθιερώθηκε από τα τέλη του 2014 το Plus, newsletter της εταιρείας, το οποίο εκδίδεται σε τριμηνία βάση και διανέμεται σε όλο το προσωπικό. Πέρα από ένα μέσο συμμετοχής και επικοινωνίας με το προσωπικό, το Plus έδωσε στη Διοίκηση την ευκαιρία να τονίσει και να επιβραβεύσει τις επιθυμητές συμπεριφορές αλλά και πώς αυτές επιδρούν θετικά στη λειτουργία της εταιρείας. Τα αποτελέσματα της υλοποίησης του προγράμματος αλλαγής εταιρικής κουλτούρας, πάνω σε μία πλατφόρμα High Involvement Organization, άρχισαν να γίνονται αντιληπτά σχεδόν από την πρώτη στιγμή. Τα πρώτα στατιστικά που διαθέτουμε από τις αξιολογήσεις του 2015, δείχνουν εξαιρετικά σημαντική βελτίωση στα αντίστοιχα ποιοτικά metrics και τους μέσους όρους των επιθυμητών δεξιοτήτων. Επίσης, μέσα από την εναλλαγή downward (briefing groups, newsletter) και upward (surveys,quality circles) επικοινωνίας, πέρα από το κλίμα συμμετοχής που διαμορφώθηκε, είχε σαν αποτέλεσμα τη συλλογή προτάσεων από εργαζόμενους και τις συνακόλουθες διαρθρωτικές κινήσεις από εμάς. Στη διάθεση του να προτείνουν αλλαγές, εκτιμούμε ότι συνηγόρησαν και τα κίνητρα που δόθηκαν μέσα από αναπροσαρμογή του συστήματος αμοιβών/ παροχών. Εάν και είναι εξαιρετικά δύσκολο να συνδεθούν ποιοτικές έννοιες, όπως οι εταιρικές αξίες και η επικοινωνία με ποσοτικά αποτελέσματα, τα άνωθεν best practices και το κλίμα που καλλιέργησαν προς κάθε stakeholder, είχαν πολλά έμμεσα αποτελέσματα εναρμονίζοντας τον κόσμο με τις αξίες μας και κυρίως με την κεντρική μας επιχειρησιακή ιδέα: την αξιοπιστία.


Viewpoint
Μανώλης Σουλιώτης, Group HR Director, Frigoglass
Ο στρατιώτης που έγινε στρατηγός

Από τη βιομηχανική επανάσταση -εποχή ραγδαίων μεταβολών και ανακατατάξεων – έως και σήμερα που η εξέλιξη της τεχνολογίας και η παγκοσμιοποίηση έχουν διαμορφώσει ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό περιβάλλον, παρατηρούμε ότι το HR προσαρμόζεται, αλλάζει και εξελίσσεται.

Η απλή μεσολάβηση σχετικά με εργατικά θέματα έδωσε τη θέση της στη διαχείριση διοικητικών διαδικασιών και μετέπειτα στη διοίκηση και την ανάπτυξη των ανθρώπων. Το σύγχρονο HR έχει αποκτήσει ένα διευρυμένο ρόλο συμμετέχοντας ενεργά στον στρατηγικό σχεδιασμό, συμβάλλοντας καθοριστικά στην επίτευξη των στόχων μιας επιχείρησης.

Ο ορισμός του στρατηγικού ΗR μπορεί να διαφοροποιηθεί από εταιρεία σε εταιρεία ανάλογα με τον κλάδο, το μέγεθος ή ακόμα και τη φάση ανάπτυξης στην οποία αυτή βρίσκεται. Τι σημαίνει, όμως, πρακτικά αυτός ο «στρατηγικός ρόλος» για το HR και σε ποιους τομείς εστιάζει;

  • Ένα στρατηγικό ΗR function βοηθά τον οργανισμό να προσαρμοστεί στις αλλαγές, να ανταποκριθεί σε νέες συνθήκες και απαιτήσεις με ευελιξία, ταχύτητα και αποτελεσματικότητα. Η προσήλωση και η κινητοποίηση των ανθρώπων πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τις αλλαγές, καθώς και η αποτελεσματική επικοινωνία αποτελούν σημαντικές προκλήσεις
  • Σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον με τον… «πόλεμο για τα ταλέντα» να συνεχίζεται, η δημιουργία και η υλοποίηση μιας στρατηγικής που αφορά στα ταλέντα καθώς και η ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού είναι καθοριστικοί παράγοντες για το παρόν και το μέλλον ενός οργανισμού
  • Η συμμετοχή στη χάραξη στρατηγικής καθώς και στη λήψη σημαντικών αποφάσεων για τον οργανισμό, με βάση την ποσοτική ανάλυση δεδομένων, στατιστικών αναλύσεων και τάσεων καθιστούν το HR στρατηγικό σύμμαχο. Το HR έχει σημαντική συμβολή όχι μόνο στην επίτευξη των στόχων αλλά και στη διαμόρφωση της εταιρικής κουλτούρας.

Ποια είναι όμως τα νέα χαρακτηριστικά που καλούνται να επιδείξουν τα ίδια τα στελέχη ανθρώπινου δυναμικού στο πλαίσιο αυτό;

  • Η κατανόηση και η γνώση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος στο οποίο δραστηριοποιείται η εταιρεία και η ικανότητα αξιοποίησης της τεχνολογίας συνδράμουν στην αύξηση της αποτελεσματικότητας
  • Η διορατικότητα, η πρόβλεψη των αναγκών και η σωστή εκτίμηση των επερχόμενων εξελίξεων συμβάλλουν στην απρόσκοπτη λειτουργία της εταιρείας
  • Η δημιουργικότητα, η τόλμη στην εφαρμογή καινοτόμων λύσεων και η θεώρηση των πραγμάτων από διαφορετικές οπτικές γωνίες σχετικά με οργανωτικές δοµές και πρακτικές, προσφέρουν ένα σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα.

Viewpoint
Μαρία Καφεντζή, HR Director, Olympic Brewery S.A. – Part of Carlsberg group
Το HR ως business partner

Πρακτικά το σύγχρονο HR είναι συνοδοιπόρος στην ανάπτυξη της στρατηγικής κατεύθυνσης της εταιρείας και είναι υπεύθυνο για την εφαρμογή της από όλους τους εργαζόμενους. Ως στρατηγικός εταίρος, στοχεύει στην ύψιστη απόδοση των εργαζομένων μέσω του σχεδιασμού των καταλληλότερων οργανωτικών δομών, της ισχυροποίησης των κινήτρων και της βελτίωσης της δέσμευσης των εργαζομένων. Ο ρόλος του παύει να είναι αυτός της απλής υποστήριξης των εργαζομένων, χωρίς αυτό φυσικά να σημαίνει πως έχει σταματήσει να υφίσταται. Τώρα πια διασφαλίζει ότι οι εργαζόμενοι είναι ευθυγραμμισμένοι με το όραμα και τις αξίες της εταιρείας και έχουν τις απαραίτητες δεξιότητες για να εφαρμόσουν τη στρατηγική της. Μεριμνά για τη συνεχή ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους, με στόχο να γίνουν περισσότερο ανταγωνιστικοί και ικανοποιημένοι από το περιβάλλον εργασίας τους. Αυτό που αναμένεται από το HR είναι να προσδώσει μεγαλύτερη αξία στην επιχείρηση και να συμβάλλει στη βελτίωση της απόδοσης των εργαζομένων.

Το HR πρέπει να διασφαλίσει ότι οι εργαζόμενοι της εταιρείας είναι αυτοί που θα εφαρμόσουν τη στρατηγική της εταιρείας, περισσότερο ανεξάρτητοι και αυτόνομοι από κάθε άλλη φορά.

Συγκεκριμένα, οι ίδιοι οι εργαζόμενοι αντιλαμβάνονται πως οι διαδικασίες ή πολιτικές που αναδύονται από το HR, όπως το performance management, coaching, talent κ.ά. εφαρμόζονται από τους ίδιους όχι λόγω κάποιων προθεσμιών που πρέπει να τηρηθούν ευλαβικά αλλά γιατί είναι αυτές που θα τους βοηθήσουν να επιτύχουν τους στόχους τους και να πραγματοποιήσουν το όραμά τους. Ένα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά είναι τo επιχειρηματικό δαιμόνιο (business acumen), δηλαδή η γνώση του τρόπου λειτουργίας κάθε Διεύθυνσης της επιχείρησης και των τμηματικών βασικών δεικτών απόδοσης (KPI’s), να αναγνωρίζουν τις τάσεις και να έχουν γνώση του κλάδου που δραστηριοποιούνται καθώς και του ανταγωνισμού.

Επίσης, τους καιρούς που διανύουμε τα στελέχη HR όχι μόνο πρέπει να είναι υποστηρικτές κάθε αλλαγής, αλλά θα πρέπει να προκαλούν την αλλαγή, μέσω της καινοτομίας και της συνεχούς βελτίωσης. Ακόμη, η Επικοινωνία με νόημα, δηλαδή η υπερνίκηση των σιλό, η ικανότητα χτισίματος networking και οι ικανότητες διαπραγμάτευσης, συμβάλλουν στη δημιουργία μιας κουλτούρας Νικητή βασισμένη στην ομαδικότητα. Τα στελέχη HR πρέπει να γνωρίσουν ενδελεχώς τη λειτουργία κάθε Διεύθυνσης on the job, περνώντας χρόνο με τους εργαζόμενους στην καθημερινότητά τους, συμμετέχοντας στα προκαθορισμένα meetings των τμημάτων και φυσικά πρέπει να βρίσκονται δίπλα στον εργαζόμενο, παρατηρώντας και ακούγοντας τις απόψεις του και τους προβληματισμούς τους, λαμβάνοντας συνεχές feedback.

Η βαθιά γνώση όχι τόσο στην θεωρία αλλά κυρίως στην πράξη θα διασφαλίσει ότι τα στελέχη HR έχουν υψηλές πιθανότητες να ανταπεξέλθουν στο νέο αυτό απαιτητικό ρόλο που τους έχει ανατεθεί, αυτό του στρατηγικού business partner αυτή τη νέα εποχή.

Navigating the Complex SaleΤΜ: Χαρτογραφώντας τη Σύνθετη Πώληση

Η RESPONSE, με μακροχρόνια εμπειρία στην Ελληνική αγορά στην ανάπτυξη ομάδων Πωλήσεων, ανταποκρίνεται στην πρόκληση αυτή με το πρόγραμμα Χαρτογραφώντας τη Σύνθετη ΠώλησηΤΜ.

Η Σύνθετη Πώληση (complex sale) χαρακτηρίζεται από πολλαπλούς υπεύθυνους για τη λήψη της απόφασης για μια σημαντική επένδυση. Προκειμένου να επιτύχει μία Σύνθετη Πώληση, το στέλεχος καλείται να πείσει ένα πλήθος εμπλεκόμενων στελεχών του Οργανισμού, στον οποίο απευθύνονται, παρά να επηρεάσει ένα και μόνο άτομο. Το γεγονός αυτό δυσκολεύει το ρόλο του, αν αναλογιστεί κανείς ότι τις περισσότερες φορές δεν γνωρίζει καν ποια είναι τα εμπλεκόμενα μέρη και ακόμα περισσότερο, συνήθως δεν έχει την ευκαιρία να μιλήσει με όλους εκείνους που συναποφασίζουν για τη συγκεκριμένη επένδυση.

Το νέο πρόγραμμα Navigating the Complex Sale™ της Integrity Solutions®, είναι ένα δυναμικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα διαχείρισης λογαριασμών σύνθετων Πελατών (Key Accounts). Παρέχει πρακτικά εργαλεία για να χτίσετε και να εκτελέσετε τη στρατηγική σας σε σχέση με τους Πελάτες σας, που έχουν πολλά εμπλεκόμενα μέρη και τα οποία επηρεάζουν την τελική απόφαση αγοράς των προϊόντων ή υπηρεσιών σας.

Οι συμμετέχοντες του προγράμματος, έχοντας κάνει προεργασία με βάση Key Accounts που διαχειρίζονται, έχουν την ευκαιρία να ασκηθούν/μάθουν:

  • Να χρησιμοποιούν το εργαλείο Account Mapping™, προκειμένου να εντοπίζουν τον πιο αποτελεσματικό τρόπο χρήσης του χρόνου και των πόρων τους.
  • Να επιβεβαιώνουν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων.
  • Να χρησιμοποιούν μία απλή διαδικασία 5 βημάτων προκειμένου να χτίσουν τη στρατηγική διαχείρισης των πελατών τους.
  • Να κατανοήσουν πώς να πουλούν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες τους σε Πελάτες με διαφορετικά αγοραστικά κίνητρα.
  • Να εξελίσσουν τη σχέση με τον Πελάτη σε ένα υψηλότερο επίπεδο, κάθε φορά, στις βαθμίδες των Σχέσεων Πωλήσεων.
  • Να δημιουργούν ρεαλιστικές στρατηγικές και χρονοδιαγράμματα διαχείρισης των Key Accounts.
  • Να εφαρμόζουν στρατηγικές και να διαχειρίζονται αναφορές σχετικά με την πρόοδο του έργου.

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα Χαρτογραφώντας τη Σύνθετη Πώληση, Navigating the Complex Sale™ απευθύνεται σε έμπειρους Πωλητές και Διευθυντές Πωλήσεων, απόφοιτους του Integrity Selling με αντίστοιχες προσλαμβάνουσες. Προετοιμάζεται με την αποτύπωση της εικόνας από τη Διοίκηση των Πωλήσεων, ακολουθούμενο από προ-εργασία για τα συγκεκριμένα Key Accounts. Oι βασικές έννοιες του προγράμματος γίνονται απόλυτα αντιληπτές στο πλαίσιο μιας άκρως διαδραστικής διαδικασίας, η οποία ακολουθείται από στοχευμένες επαναληπτικές συναντήσεις/ τηλεδιασκέψεις, διασφαλίζοντας την εφαρμογή των διδαχθέντων. Ακολουθεί η διαδικασία καθοδήγησης και εξάσκησης των Sales Managers, ώστε να διευκολύνουν τις εσωτερικές συσκέψεις και να διακρατήσουν τα αποτελέσματα.

Κρίσιμοι παράγοντες, που συμβάλλουν στην επιτυχία του προγράμματος Navigating the Complex Sale™ είναι:

  • Προσαρμοσμένο Περιεχόμενο
  • Προ-εργασία με τoυς λογαριασμούς-στόχους
  • Διαδραστικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα με έντονη δυναμική
  • Ανάπτυξη βέλτιστων πρακτικών ειδικά προσαρμοσμένων στον Οργανισμό σας
  • Δομημένη πορεία παρακολούθησης μέσω των επαναληπτικών συναντήσεων που εξασφαλίζει την εφαρμογή των διδαχθέντων στα key accounts.

Τα πλεονεκτήματα για την επιχείρηση είναι πολλαπλά και εστιάζονται στους ακόλουθους τομείς:
Αύξηση της αποτελεσματικότητας της επίσκεψης Πωλήσεων
Αποδοτικότερη αξιοποίηση του χρόνου
Πιο ισχυρές σχέσεις με τους Πελάτες
Μείωση του χρόνου κύκλου Πώλησης
Βελτίωση του ποσοστού επιτυχίας στο Κλείσιμο της Πώλησης (Closing Ration)

Οι Σύνθετες Πωλήσεις δεν είναι πια αχαρτογράφητες. Διαθέτουν ένα ισχυρό εργαλείο καταγραφής δομών των Key Accounts, αποτύπωσης των δυνάμεων που ασκούνται και σχεδιασμού των κινήσεων της ομάδας Πωλήσεων.

Η RESPONSE, με ειδικά Πιστοποιημένους εισηγητές, έμπειρα στελέχη της Αγοράς, είναι δίπλα σας για να χαρτογραφήσετε μαζί και τις δικές σας Σύνθετες Πωλήσεις συμβάλλοντας σε πιο σύντομα και αξιόπιστα αποτελέσματα.

Λίγα Λόγια για τη Response
Η RESPONSE, για 20 συνεχή χρόνια, αναπτύσσει τις επαγγελματικές δεξιότητες των Εμπορικών Στελεχών διακεκριμένων εταιρειών και ασχολείται με την ενίσχυση των εμπορικών δεξιοτήτων τους και την αποτελεσματική καθοδήγησή τους με στόχο τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Διαθέτει πολυετή συνεργασία με την αμερικάνικη εταιρεία εκπαίδευσης Στελεχών, Integrity Solutions, που εξειδικεύεται σε τρεις βασικούς τομείς δεξιοτήτων: Πωλήσεις, Εξυπηρέτηση Πελατών και Καθοδήγηση Στελεχών και με την Thomas International, εταιρεία Αξιολόγησης Στελεχών με εύρος υπηρεσιών που βασίζονται στο εργαλείο προσωπικότητας PPA (Personal Profile Analysis).

Περισσότερες πληροφορίες:
Τζένη Πραγματοπούλου, Τ: 2108021142
M: [email protected]

Η επανάσταση στο Performance Management είναι εδώ!

Όταν ο Brian Jensen, Head of Global HR στη φαρμακευτική εταιρεία Colorcon, δήλωσε σε παρουσίασή του στο Wharton School το 2002 ότι η εταιρεία του είχε σταματήσει να εφαρμόζει σύστημα ετήσιας αξιολόγησης της απόδοσης, το HR κοινό σοκαρίστηκε. Όπως εξήγησε, η εταιρεία είχε βρει έναν πιο αποτελεσματικό τρόπο για να διαχειρίζεται την απόδοση των εργαζομένων της: οι προϊστάμενοι έδιναν στους ανθρώπους τους άμεσο feedback, συνδεδεμένο με τους ατομικούς τους στόχους, και μοίραζαν μικρά εβδομαδιαία μπόνους ανάλογα με την πρόοδό τους. Την εποχή εκείνη, η ιδέα να εγκαταλείψουμε την παραδοσιακή διαδικασία performance appraisals ήταν αιρετική. Σήμερα, όμως, πάνω από το 1/3 των εταιρειών στις Η.Π.Α. κάνουν αυτό ακριβώς. Εταιρείες τεχνολογίας, όπως οι Adobe, Dell, Microsoft, IBM ήταν αυτές που αναμενόμενα άνοιξαν το δρόμο και στη συνέχεια τις ακολούθησαν συμβουλευτικές εταιρείες (Deloitte, Accenture, PwC) και δυναμικές επιχειρήσεις από το χώρο της λιανικής, όπως η Gap.

Χωρίς αμφιβολία, η αναθεώρηση του συστήματος performance management βρίσκεται στις πρώτες θέσεις στην ατζέντα πολλών επιχειρήσεων. Τι οδήγησε όμως σε αυτή την αλλαγή πλεύσης; Οι παράγοντες είναι πολλοί. Πρώτον, όπως αναφέρει σε πρόσφατο άρθρο του HR περιοδικού «People + Strategy» ένας μάνατζερ της Deloitte, η διαδικασία ετήσιας αξιολόγησης αποτελεί μία επένδυση 1,8 εκατομμυρίων ωρών για όλη την εταιρεία, χωρίς να ανταποκρίνεται πλέον στις επιχειρησιακές ανάγκες. Άλλοι τη χαρακτηρίζουν πρακτική του προηγούμενου αιώνα που δυναμιτίζει ζωτικές δεξιότητες που χρειάζεται ο οργανισμός, όπως η συνεργασία και η καινοτομία. Γενικότερα, οι εργοδότες παραδέχονται ότι τόσο οι μάνατζερ όσο και οι υφιστάμενοί τους αντιπαθούν τις ετήσιες αξιολογήσεις και αμφισβητούν ως ένα βαθμό την εγκυρότητά τους: τα αποτελέσματα επηρεάζονται από την ιδιοσυγκρασία και τη διαπροσωπική σχέση του αξιολογητή/μάνατζερ με τον υφιστάμενό του.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως, σύμφωνα με τον Cappelli, είναι ότι είναι έτσι σχεδιασμένες ώστε να δίνουν έμφαση στη χρηματική επιβράβευση (ή την τιμωρία) με βάση την απόδοση των εργαζομένων την προηγούμενη χρονιά. Επικεντρώνονται στην κατανομή ατομικών ευθυνών/ευσήμων με βάση την παρελθοντική συμπεριφορά των εργαζομένων (παρακινούμε τους δυνατούς, ξεφορτωνόμαστε τους πιο αδύναμους), αντί να ασχολούνται με τη βελτίωση της τρέχουσας απόδοσής τους και την ανάπτυξη ταλέντων, τομείς εξαιρετικά κρίσιμους για τη μακροπρόθεσμα επιτυχημένη πορεία της επιχείρησης. Για αυτό και σύμφωνα με τον έγκριτο business researcher Josh Bersin, σχεδόν το 70% των πολυεθνικών επιχειρήσεων στρέφεται πλέον σε ένα μοντέλο που θεωρεί τους ανθρώπους «εύπλαστους» και βασίζεται σε τακτικές συζητήσεις απόδοσης και σε ενέργειες ανάπτυξης: οι επιχειρήσεις σήμερα, προκειμένου να παραμείνουν ανταγωνιστικές, δίνουν έμφαση στην εσωτερική ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού που χρειάζονται.

Πώς φτάσαμε ως εδώ: μία αποκαλυπτική αναδρομή στην ιστορία του performance management
Οι αλλαγές στο οικονομικό και εργασιακό περιβάλλον προσδιόρισαν και την εξέλιξη της διαχείρισης της απόδοσης του ανθρώπινου δυναμικού ανά τις δεκαετίες. Οι αξιολογήσεις της απόδοσης εφαρμόστηκαν πρώτη φορά κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο από τον στρατό των ΗΠΑ με στόχο να εντοπίζουν τους στρατιώτες χαμηλής απόδοσης που έπρεπε να μεταταχθούν ή να διωχθούν. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, είχαν πλέον υιοθετηθεί από το 60% των επιχειρήσεων στις ΗΠΑ για να αξιολογούν τις προοπτικές προαγωγής των διευθυντικών στελεχών. Στόχος δεν ήταν η βελτίωση της απόδοσης, αλλά η λογοδοσία.

Όταν αργότερα άρχισε να γίνεται εμφανής στην αγορά η έλλειψη ταλαντούχων διευθυντικών στελεχών, οι οργανωσιακές προτεραιότητες μεταβλήθηκαν και οι επιχειρήσεις ξεκίνησαν να χρησιμοποιούν τις αξιολογήσεις για την ανάπτυξη των εργαζομένων τους σε ανώτερες θέσεις. Στις αρχές της δεκαετίας του ‘60, είχε πλέον δοθεί εξαιρετική έμφαση στην ανάπτυξη ταλέντων, σε βάρος της καταγραφής της προηγούμενης απόδοσης, ιδίως επειδή πολλοί μάνατζερ δίσταζαν να διαχωρίσουν τους «καλούς» από τους «κακούς».

Το 1970, τα πράγματα άρχισαν και πάλι να αλλάζουν. Ο πληθωρισμός εκτοξεύτηκε και οι αμοιβές βάσει απόδοσης τοποθετήθηκαν ξανά στο επίκεντρο της διαδικασίας αξιολόγησης. Οι προϊστάμενοι είχαν το περιθώριο να δώσουν αυξήσεις έως 20% στους πιο δυνατούς εργαζομένους, για να τους διαχωρίσουν από τη «μάζα» που θα λάμβανε ελάχιστη ή και καθόλου αύξηση (που ισοδυναμούσε με μείωση λόγω της αύξησης του κόστους διαβίωσης). Καθώς όλα τα φώτα είχαν πέσει στον τομέα των αμοιβών, και με τα νομικά τμήματα σε επιφυλακή, υπήρχε μεγάλη πίεση για αντικειμενική και τεκμηριωμένη αξιολόγηση όσων θα λάμβαναν τις πολυπόθητες αυξήσεις. Άρα και πάλι το βάρος μετατοπίστηκε από την ανάπτυξη στην ατομική ευθύνη.

Σε αυτή την τάση επιστροφής συνετέλεσαν και άλλοι παράγοντες. Ο Jack Welch ανέλαβε το 1981 CEO της General Electric και εφάρμοσε ένα «στρατιωτικό» σύστημα αξιολόγησης της απόδοσης που αγνοούσε εντελώς το δυναμικό ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού.

Διαχώριζε το προσωπικό της GE σε τρεις κατηγορίες: σε “Α players” που άξιζαν επιβράβευσης, “B players” που μπορούσαν να παραμείνουν και “C players” που έπρεπε να αποχωρήσουν. Σε αυτό το καθεστώς, που θεωρήθηκε βέλτιστη πρακτική, οι ευκαιρίες ανάπτυξης για ανάληψη ανώτερων θέσεων αφορούσαν αποκλειστικά τους “A players”. Παράλληλα, το εξαιρετικά δημοφιλές ερευνητικό πρόγραμμα “War for Talent” της McKinsey στα τέλη της δεκαετίας του ’90 υποστήριζε ότι κάποιοι εργαζόμενοι είναι εγγενώς πιο ταλαντούχοι από άλλους και αποτελούν αντικείμενο διεκδίκησης για τον ανταγωνισμό: άρα οι προσπάθειες της επιχείρησης οφείλουν να επικεντρώνονται στην προσέλκυση και διατήρηση αυτής της ελίτ. Έτσι, στις αρχές του 2000, το 1/3 των εταιρειών στις ΗΠΑ (και το 60% των Fortune 500) χρησιμοποιούσαν ένα σύστημα αξιολόγησης της απόδοσης αντίστοιχης λογικής με της GE. Τα 2/3 των ανώτερων θέσεων καλύπτονταν από εξωτερικές προσλήψεις, μειώνοντας την ανάγκη εσωτερικής ανάπτυξης. Ταυτόχρονα, καθώς η οργανωτική δομή των επιχειρήσεων είχε γίνει περισσότερο επίπεδη, σε κάθε μάνατζερ αναλογούσαν 15-25 υφιστάμενοι (έναντι 6 τη δεκαετία του ’60) δυσχεραίνοντας ακόμη περισσότερο τη δυνατότητα τακτικής ενασχόλησής του με κάθε άτομο της ομάδας του ξεχωριστά για προσωπική ανάπτυξη.


Και φτάνουμε στο 2005, όπου η GE εγκαταλείπει το σύστημα αξιολόγησης που η ίδια έκανε διάσημο, καθώς αναγνωρίζει ότι υπέθαλπε τον εσωτερικό ανταγωνισμό. Σταδιακά όλο και περισσότερες εταιρείες αρχίζουν να αμφισβητούν τη χρησιμότητα της σύγκρισης των εργαζομένων μεταξύ τους ή ακόμη και της βαθμολόγησής τους σε μία κλίμακα. Οι θέσεις εργασίας γίνονται όλο και πιο σύνθετες με ταχύτατα μεταβαλλόμενα καθήκοντα- σε αυτό το κλίμα συνεχών αλλαγών, ο καθορισμός ετήσιων στόχων φαντάζει ανέφικτος. Ταυτόχρονα, η αναγνώριση της αξίας της ομαδικής εργασίας δεν συνάδει με το πνεύμα των ατομικών επιβραβεύσεων. Έρευνα της Deloitte καταγράφει ότι το 58% των στελεχών HR θεωρούν ότι οι ετήσιες αξιολογήσεις είναι χάσιμο χρόνου για τους μάνατζερ.

Καθώς η δυσαρέσκεια με την παραδοσιακή μέθοδο αυξάνεται, οι εταιρείες υψηλής τεχνολογίας αναθεωρούν τη νοοτροπία τους απέναντι στην εργασιακή απόδοση. Με το λεγόμενο “Agile Manifesto” δίνουν έμφαση σε αρχές όπως η συνεργασία, η ατομική πρωτοβουλία, η αυτοδιαχείριση και η ταχύτητα απόκρισης στις εξελίξεις της αγοράς και τις ανάγκες των πελατών, οι οποίες επηρεάζουν και την αξιολόγηση της απόδοσης. Αυτές οι αρχές δεν μπορούν να μετρηθούν με άνωθεν καθορισμένους ατομικούς στόχους μία φορά το χρόνο. Σε αυτό το πλαίσιο, την αρχή κάνει η Adobe το 2011, εισάγοντας τη λογική της διαρκούς αξιολόγησης και του feedback στη διαδικασία performance management.

Σύμφωνα με έρευνα της Deloitte το 2015, το 88% των επιχειρήσεων στις ΗΠΑ σχεδίαζε την αναθεώρηση του συστήματος αξιολόγησης της απόδοσης που εφαρμόζει, ενώ στην Αγγλία τα 2/3 των μεγάλων οργανισμών βρίσκονταν ήδη σε διαδικασία ανασχεδιασμού.

Γιατί η παραδοσιακή αξιολόγηση της απόδοσης ανήκει στο παρελθόν
Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, προκύπτουν τρεις ξεκάθαροι επιχειρηματικοί λόγοι, οι οποίοι οδηγούν τις εταιρείες διεθνώς στη σταδιακή εγκατάλειψη των ετήσιων αξιολογήσεων απόδοσης προσωπικού.

1. Επιστροφή στην Ανάπτυξη των εργαζομένων
Η αύξηση του ανταγωνισμού υποχρεώνει τις επιχειρήσεις να αναβαθμίσουν τις πρακτικές talent management: αυτό ισχύει ιδίως για τις συμβουλευτικές εταιρείες, βασικό προϊόν των οποίων είναι η τεχνογνωσία και οι ικανότητες των ανθρώπων τους. Προκειμένου να εξελίσσουν διαρκώς το ανθρώπινο δυναμικό τους, χρειάζεται να επενδύουν σταθερά στην ανάπτυξή του και να παρέχουν feedback και coaching καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. H PwC εφάρμοσε το 2013 πιλοτικά ένα τέτοιο σύστημα αξιολόγησης και στη συνέχεια διέκοψε τις ετήσιες αξιολογήσεις της απόδοσης για τους 200.000 εργαζομένους της. Η Deloitte ακολούθησε το 2015 και συνέχισαν η Accenture και η KPMG. Δεδομένου του μεγέθους αυτών των πολυεθνικών εταιρειών, αλλά και του συμβουλευτικού ρόλου τους στο μάνατζμεντ κορυφαίων επιχειρήσεων-πελατών, αυτή η επιλογή τους έχει σημαντικό αντίκτυπο στον επιχειρηματικό κόσμο.

2. Άμεση απόκριση στις μεταβαλλόμενες ανάγκες της αγοράς
Με την καινοτομία να αποτελεί στόχο και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τους περισσότερους κλάδους και οργανισμούς, οι μελλοντικές ανάγκες των επιχειρήσεων μεταβάλλονται συνεχώς. Όπως εξηγεί η επικεφαλής HR της General Electric, Susan Peters, οι επιχειρήσεις δεν έχουν πλέον ξεκάθαρους ετήσιους κύκλους. Τα projects είναι βραχυπρόθεσμα και διαφοροποιούνται στην πορεία. Κατ’ αντιστοιχία, προσαρμόζονται σε αυτές τις αλλαγές τα καθήκοντα και οι στόχοι των εργαζομένων, καθιστώντας ανέφικτο τον ακριβή προγραμματισμό τους σε ορίζοντα ενός έτους.

Ο νέος στρατηγικός προσανατολισμός της GE στην καινοτομία ήταν η βασική αιτία πίσω από την απόφασή της να καταργήσει τις ατομικές μετρήσεις και την ετήσια αξιολόγηση. Όπως και οι περισσότερες επιχειρήσεις, ξεκίνησε με πιλοτική εφαρμογή σε συγκεκριμένο αριθμό εργαζομένων το 2015 και στη συνέχεια εφάρμοσε το νέο σύστημα σε όλο τον οργανισμό. Η συζήτηση με την ομάδα στο τέλος του έτους εξακολουθεί να εφαρμόζεται από τους μάνατζερ, αλλά ο βασικός πυρήνας του performance management είναι οι συχνές ανεπίσημες συναντήσεις με επίκεντρο δύο ερωτήσεις: Τι πρέπει να συνεχίσω να κάνω με τον ίδιο τρόπο; Τι πρέπει να αλλάξω; Σε αυτή τη λογική, οι ετήσιοι στόχοι έχουν αντικατασταθεί από βραχυπρόθεσμες «προτεραιότητες».

3. Έμφαση στην ομαδικότητα
Η απομάκρυνση από τη λογική της ατομικής ευθύνης των παραδοσιακών αξιολογήσεων απόδοσης ενισχύει την ομαδικότητα. Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές σε επιχειρήσεις λιανικής (όπως η Gap ή η Sears που υιοθέτησαν από τις πρώτες τη νέα φιλοσοφία performance management).

Η υψηλή ποιότητα στην εξυπηρέτηση του πελάτη προϋποθέτει άριστη συνεργασία μεταξύ της πρώτης γραμμής και του back-office, άρα είναι σημαντικό το σύστημα να την υποστηρίζει και πρακτικά. Η Gap για παράδειγμα συνεχίζει να πραγματοποιεί ετήσιες αξιολογήσεις, οι οποίες όμως αποτελούν σύνοψη των συζητήσεων απόδοσης που έχουν γίνει σε όλη τη διάρκεια του έτους. Οι εργαζόμενοι εξακολουθούν να έχουν στόχους, αλλά όπως και σε άλλες επιχειρήσεις, αυτοί είναι βραχυπρόθεσμοι (τριμηνιαίοι). Μετά από 2 χρόνια εφαρμογής της νέας αυτής πρακτικής, η Gap αναφέρει τα καλύτερα επίπεδα επίτευξης στόχων από ποτέ.

Και οι τρεις αυτές αιτίες για την κατάργηση των παραδοσιακών performance appraisals σηματοδοτούν την ανάγκη για ένα νέο σύστημα που θα αντικατοπτρίζει τον πραγματικό κύκλο εργασιών. Ιδανικά, οι συζητήσεις μεταξύ προϊσταμένων και υφισταμένων πρέπει να γίνονται μετά την ολοκλήρωση ενός έργου, όταν επιτυγχάνονται στόχοι-ορόσημα, όταν ανακύπτουν προκλήσεις κ.ά., δίνοντας στους εργαζομένους την ευκαιρία να επιλύσουν προβλήματα πάνω στην τρέχουσα απόδοσή τους και να αναπτύξουν τις ικανότητές τους. Οι μάνατζερ θέτουν βραχυπρόθεσμους στόχους και οι εργαζόμενοι έχουν τη δυνατότητα να συζητήσουν την εξέλιξη της καριέρας τους οποιαδήποτε στιγμή μέσα στο έτος. Αυτό επιτρέπει «ολιστικές συζητήσεις» που αφορούν στόχους, δυνατά σημεία και σημεία βελτίωσης, και όχι την απόδοση τη χρονιά που πέρασε.

Ένας προβληματισμός που θα μπορούσε βέβαια να θέσει το τμήμα HR στην προσέγγιση αυτή είναι ότι, αν δεν μπορούν να καταφέρουν τους διευθυντές να κάνουν ουσιαστικές συζητήσεις με τους υφισταμένους τους μία φορά το χρόνο, πώς θα τους πείσουν να το κάνουν σε συχνότερη βάση και μάλιστα χωρίς την υποστήριξη μίας επίσημης διαδικασίας αξιολόγησης; Σύμφωνα με τον P. Cappelli, η ανησυχία αυτή ευσταθεί, ωστόσο τα μηνύματα έως τώρα είναι αισιόδοξα. Είναι σημαντικό, ωστόσο, ότι οι επιχειρήσεις που στράφηκαν στις ανεπίσημες συζητήσεις ανάπτυξης, εκπαίδευσαν αντίστοιχα τους μάνατζερ και φροντίζουν να επιβεβαιώνουν μέσω των υφισταμένων τους ότι όντως τις πραγματοποιούν.

Σύμφωνα με την Deloitte, οι συχνότερες, ανεπίσημες συναντήσεις έχουν οδηγήσει σε πιο ουσιαστικές συζητήσεις και σε μεγαλύτερη ικανοποίηση των εργαζομένων. Αυτό δεν σημαίνει ότι κάθε επιχείρηση χρειάζεται να καταργήσει εντελώς τα νούμερα στην αξιολόγηση της απόδοσης. Κάποιες μπορεί να επιλέξουν ένα «τρίτο δρόμο», μία σύνθεση της παραδοσιακής μεθοδολογίας με τη νέα αναπτυξιακή προσέγγιση συχνότερου feedback. Σε κάθε περίπτωση, όμως, το παραδοσιακό σύστημα αξιολόγησης της απόδοσης χρήζει επαναξιολόγησης από κάθε οργανισμό.

Πηγή:
Peter Cappelli, Anna Tavis, “The Performance Management Revolution”, Harvard Business Review, Τεύχος Οκτωβρίου 2016

Employment Law Conference: Ενημέρωση, προβληματισμός, προτάσεις και απαντήσεις σε φλέγοντα ζητήματα

Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε στις 5 Οκτωβρίου στο ξενοδοχείο Divani Caravel και έθεσε στο επίκεντρο της προβληματικής του θέματα που απασχολούν ή θα απασχολήσουν άμεσα τους οργανισμούς αλλά και τους ίδιους τους εργαζόμενους. Τα φλέγοντα ζητήματα αναλύθηκαν και συζητήθηκαν μέσα από τα

5 Panel discussion που έλαβαν χώρα αλλά και τον ενεργό διάλογο με όλους τους συμμετέχοντες. Το συνέδριο άνοιξε με ομιλία του ο Κωνσταντίνος Δ. Κρεμαλής, Ομότιμος Καθηγητής, Διαχειριστής – Εταίρος της Κρεμαλής Δικηγορική Εταιρεία και Πρόεδρος της Επιτροπής Ασφαλιστικών και Εργασιακών Θεμάτων στο Ελληνο-Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο. Ο Κ. Δ. Κρεμαλής έδωσε το στίγμα του συνεδρίου το οποίο είχε χαρακτήρα ενημερωτικό αλλά και συμβουλευτικό, με στόχο να δημιουργήσει έδαφο για προβληματισμό σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. «Η εκδήλωση αυτή είναι μία ευκαιρία για όλους ώστε να έχουμε μία εικόνα από προβλήματα και ερωτήματα που δημιουργούν, όχι μόνο η επικαιρότητα αλλά και κάποια που εκκρεμούν και διαθέτουν διαχρονικό χαρακτήρα» ανέφερε χαρακτηριστικά ο ίδιος.

1η Ενότητα | Ασφαλιστικό
Θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος και τρόπος υπολογισμού των παροχών, κατά τους πρόσφατους Ν. 4336/2015 και Ν. 4387/2016

Η έναρξη του 1ου πάνελ συζήτησης αναφορικά με τη Θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος και τον τρόπο υπολογισμού των παροχών κατά τους πρόσφατους νόμους Ν. 4336/2015 και Ν. 4387/2016 πραγματοποιήθηκε με την εισήγηση της Χρύσας Κυριακοπούλου, Δικηγόρο παρ’ Εφέταις και Συνεργάτη της Κρεμαλής Δικηγορική Εταιρεία. Συγκεκριμένα, η Χ. Κυριακοπούλου αναφέρθηκε στους νέους κοινωνικοασφαλιστικούς νόμους οι οποίοι ψηφίσθηκαν στο πλαίσιο διάσωσης της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος, και που συνθέτουν ένα εντελώς διαφορετικό τοπίο στο πεδίο της ασφάλισης, καθώς επηρεάζονται και αναθεωρούνται βασικά συστατικά στοιχεία της, όπως, μεταξύ άλλων, η θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος και το ύψος της μελλοντικής κοινωνικοασφαλιστικής παροχής.

Στη συνέχεια έκανε λόγο για τη δημιουργία του ενιαίου οργανισμού απονομής κύριας σύνταξης, τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης «ΕΦΚΑ» -ο οποίος θα ξεκινήσει τη λειτουργία του από 01.01.2017- και στους ασφαλισμένους που θα υπάγονται σε αυτόν. Τέλος, ανέλυσε τις αλλαγές που προβλέπονται στον τρόπο υπολογισμού της κύριας και επικουρικής σύνταξης, του εφ’ άπαξ βοηθήματος και των μερισμάτων σύμφωνα με το ν. 4387/2016.

Κατόπιν, το λόγο έλαβαν οι συμμετέχοντες του πάνελ: Νικόλαος Φράγκος, Γενικός Γραμματέας Κοινωνικών Ασφαλίσεων στο Υπουργείο Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και ο Δημήτρης Τσακίρης, Πρόεδρος του Οργανισμού Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ). Πιο συγκεκριμένα, ο Ν. Φράγκος πραγματοποίησε ιδιαίτερη αναφορά για το ποσό που θα λαμβάνεται υπόψη στον υπολογισμό της σύνταξης υπογραμμίζοντας ότι για όσους συνταξιοδοτηθούν εφεξής, ο υπολογισμός θα ξεκινήσει από το 2002 και μετά.

Στη συνέχεια, μίλησε για μία ακόμη καινοτομία του συστήματος: οι εισφορές πλέον θα είναι ίδιες για όλους, 20% επί των καθαρών αποδοχών. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι οι μισθωτοί θα συνεχίσουν να πληρώνουν τις ίδιες εισφορές, ενώ για τους υπόλοιπους ασφαλισμένους θα υπολογίζεται επί των καθαρών αποδοχών με πλαφόν αυτό που ισχύει για το ΙΚΑ. Τέλος, αναφορικά με την κύρια σύνταξη, ο υπολογισμός θα γίνεται με βάση το μέσο όρο των δηλωθέντων εισοδημάτων επί των οποίων έγινε η παρακράτηση του 20%.

Από την πλευρά του, ο Δ. Τσακίρης μίλησε για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος. «Ένα σύστημα για να είναι βιώσιμο οφείλει να παρουσιάζει αναλογία 4 προς 1 (να εισφέρουν 4 και να ασφαλίζεται 1). Όμως η σημερινή αναλογία του ΟΑΕΕ είναι μόλις 5 προς 6 ή διαφορετικά 1 προς 1,2» όπως σχολίασε ο ίδιος. Ιδιαίτερη αναφορά πραγματοποιήθηκε στην ανάγκη δημιουργίας του ΕΦΚΑ, ώστε να ενοποιήσει το ασφαλιστικό σύστημα, να επιτύχει οικονομίες κλίμακας, να διασφαλίσει ότι όλοι οι ασφαλισμένοι και οι συνταξιούχοι θα μεταχειρίζονται επί ίσοις όροις, δηλαδή ίσους όρους ασφάλισης και ίσους όρους παροχών. «Το ασφαλιστικό σύστημα δεν προσφέρεται για αντιπαλότητες και για οξύτητες πολιτικές» ανέφερε ενώ ταυτόχρονα μίλησε για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που πλήττονται συστηματικά τα τελευταία χρόνια, τη μείωση των ασφαλισμένων στον ΟΑΕΕ και την υψηλή εισφοροαποφυγή και φοροδιαφυγή που καταγράφεται σε αυτόν.

Χρηματοδότηση του νέου ασφαλιστικού συστήματος και ο νέος αναβαθμισμένος ρόλος των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης.

Η χρηματοδότηση του νέου ασφαλιστικού συστήματος και ο νέος αναβαθμισμένος ρόλος των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης ήταν το θέμα συζήτησης του 2ου πάνελ. Ο Γιώργος Κουτσούκος, Δικηγόρος παρ’Εφέταις και Εταίρος της Κρεμαλής Δικηγορική Εταιρεία, ως εισηγητής του θέματος, έκανε αναφορά στην πρόκληση προσαρμογής της κοινωνικής ασφάλισης στα νέα οικονομικά και κοινωνικά δεδομένα. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε: «Η χρηματοδότηση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης σε εθνικό επίπεδο εξαρτάται από την οργάνωση του συστήματος, το είδος και την έκταση των παροχών». Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, η χρηματοδότηση του νέου ασφαλιστικού συστήματος χαρακτηρίζεται κυρίως από τη σημαντική αύξηση των δεικτών υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών για διάφορες κατηγορίες ασφαλιζόμενων προσώπων, αλλά και τη διαρκώς απομειούμενη κρατική ενίσχυση. Παράλληλα, ο Γ. Κουτσούκος παρουσίασε την ανάγκη παροχής κινήτρων για την επαγγελματική ασφάλιση και πιο συγκεκριμένα αναφέρθηκε στα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης, τα οποία είναι νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και χαρακτηρίζονται για την ευελιξία τους.

«Σε όλη την Ευρώπη, η επαγγελματική ασφάλιση συμπληρώνει την κοινωνική ασφάλιση. Σε πολλές χώρες μάλιστα, η ανάγκη συμπλήρωσης των παροχών της κοινωνικής ασφάλισης οδήγησε στην ανάπτυξη ειδικών φορέων που παρέχουν πρόσθετη ασφάλιση και πολλές φορές παροχές υψηλότερες από τις βασικές μορφές ασφαλίσεως» τόνισε χαρακτηριστικά ο ίδιος.

Κατόπιν, ο Αθανάσιος Δράγιος, Μέλος Δ.Σ. του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Εφετείου Αθηνών- Πειραιώς-Αιγαίου και Δωδεκανήσου, αναφέρθηκε εκτενώς στα ασφαλιστικά θέματα των συμβολαιογράφων. «Ως συμβολαιογράφοι, μέχρι την αλλαγή του ασφαλιστικού συστήματος βιώναμε μία αδικία. Δίναμε αναλογικές εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία επί της αμοιβής μας, χωρίς να υπάρχει η λεγόμενη οροφή» σχολίασε σχετικά ο ίδιος. Μέσω του ΕΦΚΑ δόθηκε λύση σε αυτή την ανισορροπία, ενώ πλέον αντιμετωπίζουν μία μεγάλη πρόκληση της εισφοράς του 38,5% επί του εισοδήματος. Ο προβληματισμός είναι έντονος όμως για αυτό το ζήτημα.

Τέλος, ο Α. Δράγιος εξήγησε ότι τον τελευταίο καιρό, υπάρχουν σκέψεις για τη δημιουργία Επαγγελματικού Ταμείου, το οποίο χρειάζεται αναλογιστική μελέτη, ώστε να εξεταστούν ποιες είναι οι προϋποθέσεις και πώς μπορεί η επαγγελματική ασφάλιση να συμβάλει στη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών. Με τη σειρά του, ο Κωνσταντίνος Κόλλιας, Πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, έκανε λόγο για τη συντονισμένη προσπάθεια επιστημονικών φορέων που έγινε πριν λίγους μήνες ώστε να συζητηθεί το νέο ασφαλιστικό σύστημα με την Κυβέρνηση. Σχετικά με τις αδυναμίες του συστήματος ανέφερε ότι καταβάλλεται προσπάθεια να προστεθεί ένα επιπλέον φορολογικό βάρος στους ελεύθερους επαγγελματίες και στους επιχειρηματίες καθώς «δεν μπορούμε να αγνοούμε το γεγονός ότι στα ασφαλιστικά ταμεία υπάρχουν περισσότερα από 25 δις ληξιπρόθεσμα και να συζητάμε για επιπρόσθετο φορολογικό βάρος στους επαγγελματίες». Παράλληλα, ο Κ. Κόλλιας μίλησε για την εξαρχής πρόταση του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος αναφορικά με την ύπαρξη 3 ταμείων: ένα επιστημόνων/ ελευθέρων επαγγελματιών, ένα αγροτών και ένα μισθωτών βάσει του μεγέθους της χώρας μας και όσων ισχύουν στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.

Τέλος, η ύπαρξη ενός μεικτού τρόπου υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών που θα λαμβάνει υπόψη και τα χρόνια ασφάλισης αλλά και το εισόδημα είναι περισσότερο δίκαιο σύμφωνα με τον ίδιο.

Η Ευφροσύνη Κουσκουνά, Πρόεδρος της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής, αναφέρθηκε στα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης ως θεσμό αναλύοντας τα γενικά τους χαρακτηριστικά ενώ παρουσίασε το ρόλο της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής καθώς και τη σχέση της επαγγελματικής με την ιδιωτική ασφάλιση. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά: «Με τον νόμο 3029 το 2002 νομοθετήθηκαν κανόνες για την επαγγελματική ασφάλιση και για την εποπτεία της, σύμφωνα με τον οποίο το υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας έχει την αρμοδιότητα της εποπτείας εν γένει για την τήρηση των νόμων και την προστασία των ασφαλισμένων αλλά και τη φερεγγυότητα των επαγγελματικών ταμείων. Με τροποποίηση το 2014, η κεφαλαιαγορά είναι αρμόδια για την τήρηση των προβλεπομένων ορίων επενδύσεων και την τήρηση των κανονισμών επενδύσεων των ταμείων και τον ορισμό θεματοφυλάκων ή εταιρείας διαχείρισης, εφόσον το ταμείο δεν διαχειρίζεται το ίδιο τις επενδύσεις του». Οι εποπτικές αρμοδιότητες της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής αφορούν στον έλεγχο της μακροχρόνιας βιωσιμότητας των ταμείων ώστε στο μέτρο του ευλόγως προβλεπτού να διασφαλίζεται η εκπλήρωση των υποχρεώσεων των ταμείων αυτών προς τους ασφαλισμένους τους.

Ο Κωνσταντίνος Δ. Λάζαρης, Πρόεδρος του Ταμείου Επαγγελματικής Ασφάλισης Υπαλλήλων Εμπορίου Τροφίμων, παρουσίασε τις επιλογές και την ευελιξία που παρέχει η επαγγελματική ασφάλιση στους ενδιαφερόμενους, αποδεσμεύοντας κυρίως τις κρατικές δαπάνες και αξιοποιώντας το κεφαλαιοποιητικό σύστημα. «Το εγχείρημα της μετατροπής των ταμείων σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου ήταν πάρα πολύ δύσκολο και απαιτητικό, καθώς δεν υπήρχε σαφές ούτε τεχνικό ούτε εποπτικό πλαίσιο, ειδικότερα στην ιδιάζουσα μορφή των ΤΕΑ που δημιουργήθηκαν με υποχρεωτικότητα» υπογράμμισε ο ίδιος, σύμφωνα με το ν. 4052. Ο ίδιος μίλησε για τα 4 Ταμεία που λειτουργούσαν με το διανεμητικό σύστημα και μετατράπηκαν σε κεφαλαιοποιητικό, λαμβάνοντας όμως και τις υποχρεώσεις των παλιών συνταξιούχων όντας καθολικός διάδοχος. «Η σημερινή κατάσταση στην επικουρική ασφάλιση όπως οι μειώσεις των συντάξεων και οι αυξήσεις των εισφορών, δικαιώνει την απόφασή μας για τη δημιουργία του συγκεκριμένου αυτοδιοικούμενου ταμείου» δήλωσε ο Κ. Λάζαρης, ενώ εξήγησε ότι από το 2013 δεν έχουν προχωρήσει σε αύξηση εισφορών.

Ο Θεοδόσιος Σπυράντης, Πρόεδρος του Επαγγελματικού Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης Προσωπικού Εταιρειών Πετρελαιοειδών, εξήγησε τα προβλήματα που έχουν αντιμετωπίσει όσο και για όσα ακολουθούν. Το Ταμείο ιδρύθηκε το 1943 και εντάχθηκε στο καθεστώς των επικουρικών ταμείων προσδοκώντας μέσα από το αναδιανεμητικό σύστημα να καρπωθούν οι τότε εργαζόμενοι μια επιπλέον παροχή πέραν της κύριας σύνταξης ενώ «Το 2013 ο κλάδος μας πήρε μια δύσκολη αλλά και επιβεβλημένη απόφαση. Να εκμεταλλευθεί τη δυνατότητα που προσέφερε ο νόμος και να επιχειρήσει να κάνει το “άλμα στο μέλλον”». Στη συνέχεια, ανέφερε τον τρόπο με τον οποίο το συγκεκριμένο ταμείο προσπαθεί να ανταποκριθεί σε αυτό το δύσκολο έργο. «Βασιζόμενοι σε δύο αρχές για τις οποίες δεν κάνουμε καμία έκπτωση: διαφάνεια παντού και χρηστή διοίκηση». Η διαφάνεια διασφαλίζεται εφαρμόζοντας απαρέγκλιτα όλους τους κανόνες που διέπουν τη λειτουργία του ταμείου. Αντίστοιχα, η χρηστή διοίκηση πραγματοποιείται στο πλαίσιο που προσφέρει η κείμενη νομοθεσία για τις αναλογιστικές μας μελέτες όσο και για το επενδυτικό μας προφίλ. Ταυτόχρονα, ενισχύεται και από την πλήρως εναρμόνιση της εσωτερικής λειτουργίας, με τον εσωτερικό έλεγχο και ό,τι άλλο απαιτείται στο πλαίσιο του σεβασμού προς τους εργαζόμενους και με γνώμονα μία εγγυημένης παροχής.

Ο Κωνσταντίνος Τζινιέρης, Πρόεδρος του Επαγγελματικού Ταμείου Ασφάλισης Οικονομολόγων που δημιουργήθηκε το 2005 με απόφαση της αντιπροσωπείας του Οικονομικού Επιμελητηρίου δήλωσε αρχικά ότι: «Το ΕΤΑΟ είναι ταμείο αυτοδιοικούμενο, καθώς κάθε 4 χρόνια τα μέλη του προχωρούν σε εκλογές. Είναι προαιρετικού χαρακτήρα και ελευθέρων εισφορών. Παράλληλα, το κάθε μέλος διαθέτει τη δυνατότητα να αναπροσαρμόζει κάθε χρόνο την εισφορά του ανάλογα με τις εκάστοτε οικονομικές του δυνατότητες». Συμπληρωματικά, «η Επαγγελματική Ασφάλιση στην Ευρώπη και στη Σκανδιναβία σημειώνει ανάπτυξη, με το 90% των εργαζομένων να είναι ασφαλισμένοι σε αυτή, τα αποθεματικά των ταμείων να ξεπερνούν τα 3,5 τρις ευρώ και να συμβάλει περισσότερο στη σύνταξη που απολαμβάνει ο κάθε συνταξιούχος» δήλωσε χαρακτηριστικά ο ίδιος. Σύμφωνα με τον Κ. Τζινιέρη είναι απαραίτητη η ισχυρή, συστηματική, επίμονη επίβλεψη, εποπτεία και έλεγχος στα ταμεία, θα πρέπει ωστόσο να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στο κόστος που αυτή μεταφράζεται.


2η Ενότητα | Εργασιακά
Εισαγωγική τοποθέτηση στην 2η ενότητα πραγματοποίησε ο Θεόδωρος Τόλλης, Εκτελεστικός Διευθυντής της ICAP Group, ο οποίος έκανε λόγο για τις διαπραγματεύσεις και τις επικείμενες εξελίξεις στον τομέα αυτό, καθώς και για τις μελέτες που αναμένεται να δοθούν στο Υπουργείο Εργασίας από τον ILO. «Την περίοδο που ακολουθεί θα υπάρξουν πολλές και ριζικές αλλαγές καθώς επίσης και πολλές αντεκκλήσεις μεταξύ κοινωνικών εταίρων και κυβέρνησης, με την πρόβλεψη ότι μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου θα επιλυθούν», όπως τόνισε ο ίδιος.

Εκτός από τις εγχώριες εξελίξεις, οι σύνεδροι είχαν την ευκαιρία να μάθουν για τις σύγχρονες τάσεις που παρατηρούνται στην αγορά εργασίας της Μεγάλης Βρετανίας. Έτσι, η Hannah Price, Immigration and Reward at Lewis Silkin LLP, the UK member of Ius Laboris μετέφερε την εμπειρία και τις πρόσφατες εξελίξεις σε μία χώρα που πριν από λίγους μήνες επέλεξε την αποχώρησή της από την Ε.Ε. Πιο συγκεκριμένα, η ίδια έκανε λόγο για:

  • τις παγκόσμιες επιπτώσεις από το Brexit αλλά και τις αλλαγές που ενδέχεται να επέλθουν σχετικά με το νομοθετικό πλαίσιο των εργασιακών σχέσεων, κάτι που θα προκύψει από τη διαπραγμάτευση που θα ακολουθήσει τους επόμενους μήνες με την Ευρωπαϊκή Ένωση μετά την ενεργοποίηση του άρθρου 50
  • την τάση Gig economy και τον τρόπο που αυτή επηρεάζει πλέον μέσω της τεχνολογίας την εργασία αλλά και τις μορφές της. Τα τελευταία 2 χρόνια ο όρος uberization χρησιμοποιείται όλο και πιο τακτικά, με τις ειδικές συνθήκες εργασίας αλλά και τα προβλήματα που εσωκλείει να εξετάζονται σε πολλές μελέτες
  • το flexible working και τη σημασία του. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο, μόλις το 13% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι μέχρι το 2020 θα εργάζεται με κάποιας «παραδοσιακής» μορφής εργασία. Παράλληλα, όπως αποκαλύπτουν και άλλες μελέτες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μόλις το 14% είναι αυτοαπασχολούμενοι, κάτι που αποτυπώνει και τις σύγχρονες τάσεις στην αγορά εργασίας
  • για την προστασία των δεδομένων καθώς και το πλαίσιο που τίθεται από το General Data Protection Regulation για τον τρόπο που μπορούν οι επιχειρήσεις να χρησιμοποιούν τα δεδομένα
  • το φαινόμενο του Gender Pay Gap (GPG) και τον τρόπο που επηρεάζει την απόδοση.

Πιο συγκεκριμένα, στη Μ. Βρετανία και παρά το σχετικό νόμο για ισότητα μεταξύ των φύλων ως προς τις μισθολογικές απολαβές, οι γυναίκες σε ποσοστό 19,2% εμφανίζουν μικρότερες αποδοχές από τους άνδρες, ποσοστό το οποίο στην Ελλάδα αγγίζει το 15% και στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 16,4%. Από τον Απρίλιο του 2017 ωστόσο, οι μεγάλες επιχειρήσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο (άνω των 250 ατόμων) θα έχουν την ετήσια υποχρέωση να δημοσιεύουν καταστάσεις σχετικά με το GPG, χωρίς όμως να έχουν ορισθεί ακόμη κυρώσεις.

Διαδικασίες εσωτερικού ελέγχου από τη σκοπιά των HR Professionals
Οι διαδικασίες εσωτερικού ελέγχου από τη σκοπιά των HR Professionals ήταν το θέμα συζήτησης του επόμενου panel discussion με τον Δημήτρη Κρεμαλή, Εταίρος της Κρεμαλής Δικηγορική Εταιρεία, Μέλος Δ.Σ. του Ius Laboris και Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Δικαίου της Υγείας , να πραγματοποιεί σχετική εισήγηση. «Το θέμα διαδικασίες εσωτερικού ελέγχου είναι για κάποιους ένα θέμα ταμπού, για κάποιους άλλους ένα θέμα που το αντιμετωπίζουν ως μία έκτακτη ανάγκη και για μερικούς ένα θέμα εντελώς αρρύθμιστο» δήλωσε σχετικά. Στη συνέχεια, έκανε αναφορά στην ελληνική πραγματικότητα η οποία χαρακτηρίζεται από πολυνομία, νομολογιακές εξελίξεις, συχνές τροποποιήσεις και αλληλοεπικαλύψεις κανονιστικών ρυθμίσεων, ερμηνευτικά κενά σε ασφαλιστικά, φορολογικά και εργασιακά θέματα, τα οποία μεταφράζονται σε αυξημένη έκθεση των επιχειρήσεων σε κινδύνους. Αποτέλεσμα αυτών είναι η ανάγκη δέσμευσης εσωτερικών πόρων για παρακολούθηση (monitoring) και εξειδικευμένων εξωτερικών συνεργασιών. Επιπρόσθετα, ο Δ. Κρεμαλής μίλησε για τη διάκριση μεταξύ εσωτερικού ελέγχου και outsourcing ελεγκτών, η οποία πραγματοποιείται σε περιπτώσεις που για λόγους δεοντολογίας ή για λόγους συγκεκριμένου πλαισίου θα πρέπει η ανάθεση να γίνεται σε εξωτερικούς συνεργάτες, αλλά και περιπτώσεις διάκρισης μεταξύ προληπτικού και κατασταλτικού ελέγχου. Τέλος, εκτενή αναφορά πραγματοποίησε στα διαθέσιμα εργαλεία, όπως αυτό του social audit που αφορά σε κοινωνικό προληπτικό έλεγχο, με στόχο να προφυλάξει την εταιρεία από δικαστικές διενέξεις με τους εργαζόμενους, να προλάβει εμπλοκές με αρμόδιες διοικητικές υπηρεσίες φορολογικού και κοινωνικοασφαλιστικού ελέγχου κ.ά., και κυρίως να εξασφαλίσει κλίμα εμπιστοσύνης και εργασιακής ειρήνης στις σχέσεις του με το προσωπικό.

«Ο Εσωτερικός Έλεγχος είναι μία ανεξάρτητη και αντικειμενική, διαβεβαιωτική και συμβουλευτική δραστηριότητα σχεδιασμένη να προσθέτει αξία και να βελτιώνει τις λειτουργίες ενός οργανισμού» ανέφερε στην έναρξη της τοποθέτησής του ο Γεράσιμος Ε. Στανίτσας, Ανώτερος Διευθυντής Εσωτερικού Ελέγχου Εγχώριας & Διεθνούς Εμπορίας από τον Όμιλο Ελληνικά Πετρέλαια. Ο Εσωτερικός Έλεγχος, ωστόσο, λειτουργεί με βάση τον Κώδικα Δεοντολογίας, τα διεθνή πρότυπα και τις συμβουλευτικές οδηγίες αλλά και βάσει των αξιών: ανεξαρτησία, αντικειμενικότητα, εμπιστευτικότητα και επαγγελματική επάρκεια. Παράλληλα, αναφέρθηκε στην αξιολόγηση των επιχειρηματικών κινδύνων, η οποία πραγματοποιείται βάσει τριών διαστάσεων: Αξιολόγηση Αντίκτυπου (ποια θα είναι η συνέπεια εάν επέλθει το μη επιθυμητό γεγονός; Πόσο σημαντική είναι αυτή η συνέπεια;), Αξιολόγηση Πιθανότητας (τι πιθανότητα έχει να επέλθει αυτό το γεγονός;) και Αξιολόγηση Επάρκειας Εσωτερικών Μηχανισμών Ελέγχου (είναι η εταιρεία προετοιμασμένη, έχει τις απαραίτητες δικλείδες ασφαλείας, έχει τα μέσα να αντιμετωπίσει τους κινδύνους ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ή εάν επέλθει να μπορεί να τον αντιμετωπίσει επαρκώς;).

Τέλος, ο Τάκης Φύσσας, Προϊστάμενος Εσωτερικού Ελέγχου της METRO AEBE, αναφέρθηκε στην εξέλιξη της εξαγοράς της εταιρείας Βερόπουλος στην οποία βρίσκονται τους τελευταίους μήνες. «Σαν εταιρεία προσδοκούμε τους επόμενους μήνες να έχουμε επιτύχει την ενσωμάτωση των ανθρώπων της πρώην εταιρείας Βερόπουλος. Αυτό για να επιτευχθεί δημιουργήθηκε εξαρχής μια στρατηγική, η οποία αφορούσε το πώς θα δημιουργήσουμε και πώς θα επικοινωνήσουμε συστήματα, πολιτικές, διαδικασίες και κανονισμούς μεταξύ μας, από τη στιγμή που και οι δύο εταιρείες έχουν το ίδιο αντικείμενο και την ίδια βάση» σχολίασε ο ίδιος χαρακτηριστικά. Επιπρόσθετα, εξήγησε τον τρόπο που στην παρούσα περίπτωση αντιμετωπίστηκε ο επιχειρηματικός κίνδυνος: μέσα από την παρακολούθηση της καθημερινότητας που υπήρχε σε κάθε τμήμα και των δύο εταιρειών, την από κοινού επικοινωνία με το σωματείο που διέθετε η εταιρεία εντοπίζοντας τα κοινά σημεία, την εκπόνηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και σεμιναρίων ώστε να βοηθήσουν τους ανθρώπους να ενσωματωθούν πιο γρήγορα στη νέα κουλτούρα και μέσα από την αντιμετώπιση του οποιοδήποτε επερχόμενου κινδύνου.


Διακρίσεις στο χώρο εργασίας
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασε το πάνελ για τις διακρίσεις στον εργασιακό χώρο, με συντονίστρια την Νάνσυ Παπαλεξανδρή, Ομ. Καθηγήτρια Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού και πρώην Αντιπρύτανις Ακαδημαϊκών Υποθέσεων του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Αρχικά, η Μαριάντζελα Βλαγκοπούλου, Δικηγόρος παρ’ Εφέταις LL.M Δημοσίου Δικαίου Συνεργάτης της ΚΡΕΜΑΛΗΣ Δικηγορική Εταιρεία, στην εισήγησή της πραγματοποίησε μία σύντομη επισκόπηση του νομοθετικού πλαισίου για το θέμα της καταπολέμησης των διακρίσεων αλλά και μία σύντομη παρουσίαση της πιο σύγχρονης μορφής του φαινομένου. Αναλυτικότερα, η ίδια αναφέρθηκε στη θετική (αριστεία) αλλά και στην αρνητική διάκριση των ατόμων λόγω φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, λόγω θρησκευτικών πεποιθήσεων, αναπηρίας κ.ά. Μέχρι πρότινος, η νομική προστασία ήταν ελλιπής και συνδυαστική καθώς δεν υπήρχε σαφές νομοθετικό πλαίσιο για τις διακρίσεις στο χώρο εργασίας. «Με το νόμο 3304 του 2005 και σε συμμόρφωση των κοινοτικών οδηγιών Ν. 2043 και Ν. 2078, η Ελλάδα συμμορφώθηκε στις υποχρεώσεις της και ψήφισε ένα αυτοτελές θεσμικό πλαίσιο για την προστασία από τις διακρίσεις στο χώρο εργασίας. Η Νομική έννοια της διάκρισης είναι η παρενόχληση του εργαζομένου η οποία μπορεί να εκδηλώνεται με οποιαδήποτε μορφής ανεπιθύμητη συμπεριφορά και έχει ως σκοπό ή αποτέλεσμα την προσβολή του προσώπου και τη δημιουργία ενός εκφοβιστικού, επιθετικού περιβάλλοντος στον ίδιο το χώρο της εργασίας» εξήγησε η Μ. Βλαγκοπούλου. Αναφορικά με την πλέον σύγχρονη μορφή διακριτικής μεταχείρισης, το επονομαζόμενο φαινόμενο mobbing ή εργασιακή παρενόχληση, τα τελευταία χρόνια έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις. Το φαινόμενο αυτό σχετίζεται με τη διάπραξη λεκτικής ή εξωλεκτικής βίας σε άτομα εντός του εργασιακού περιβάλλοντος που χαρακτηρίζονται ως «αδύναμα», λιγότερο δυναμικά, με σκοπό την περιθωριοποίησή τους, προσβολή τους κ.ά. και με άκρως επιζήμια αποτελέσματα για την ίδια την εταιρεία.

Από την πλευρά της, η Θάλεια Βουβονίκου, Head of HR Greece της Henkel, αναφέρθηκε στον Κώδικα Συμπεριφοράς που διαθέτουν στην εταιρεία, τον οποίο επικοινώνησαν ανοιχτά προς όλους τους εργαζομένους εσωτερικά. «Η Henkel είναι μία εταιρεία με ανθρωποκεντρική προσέγγιση και με μηδενική ανοχή σε ο,τιδήποτε αποτελεί διάκριση. Όπως διάκριση στην μη αποδοχή διαφορετικών ιδεών, σκέψεων, διαφορετικές κουλτούρες κ.ά.» ανέφερε χαρακτηριστικά η ίδια. Ταυτόχρονα, μίλησε για τα neutral committees που διαθέτουν για την αξιολόγηση, τις προσλήψεις κ.ά. με εστίαση στη διαφορετικότητα και στον μη αποκλεισμό, στοιχεία που χαρακτηρίζουν τη στρατηγική της εταιρείας. Πιο συγκεκριμένα, τα committees όπως η επιτροπή inclusion που έχει συσταθεί συναντώνται σε μηνιαία βάση και συζητούν τα KPIs που έχουν θέσει με ειδική αναφορά σε ό,τι έχει να κάνει με γυναίκες/άνδρες στην ιεραρχία. Σχετίζονται επίσης με τις προαγωγές και την αξιολόγηση των στελεχών. Τέλος, αναφέρθηκε στην ιδιαίτερη έμφαση που δίνεται στο pay structure, ώστε να εξαλείφουν οποιαδήποτε gaps μπορεί να υπάρχουν.

«Όταν κάποιος επικεντρώνεται σε μεμονωμένα μέρη της ζωής ενός ανθρώπου μπορεί να οδηγηθεί σε ένα λάθος αποτέλεσμα-συμπέρασμα» ανέφερε η Λάρα Κάλφα, Head of HR στη Media Saturn Hellas στην έναρξη της ομιλίας της. Η ίδια αναφέρθηκε στην κουλτούρα της εταιρείας, η οποία ευθυγραμμίζεται με το compliance είτε αναφορικά με τις διακρίσεις είτε γενικότερα με την επιχειρηματική ηθική. Ειδικότερα, υπάρχει ανεξάρτητο compliance committee που αναφέρεται στο εξωτερικό και συναντάται μία φορά το μήνα, εξετάζει διάφορες περιπτώσεις που έχουν τεθεί στην προσοχή είτε μέσω κάποιας καταγγελίας είτε μέσω KPIs που προσμετρώνται εσωτερικά. Για το compliance πραγματοποιείται συχνή ενημέρωση ενώ μέσω e-learning όλα τα στελέχη περνούν από συγκεκριμένη εκπαίδευση και η compliance officer εξηγεί συστηματικά τον τρόπο που κάποιος μπορεί να αναφέρει σχετικό πρόβλημα, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις γύρω από το θέμα των διακρίσεων. Τέλος, η συμμετοχή σε διάφορα breakfast και συναντήσεις που πραγματοποιούνται στα καταστήματα της εταιρείας διασφαλίζει την σωστή ενημέρωση των ανθρώπων.

Η Φωτεινή Κούβελα, Γενική Γραμματέας, Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων, στην εισήγησή της μίλησε για τις πολιτικές και τις παρεμβάσεις της ΓΓΙΦ σε σχέση με την προάσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών και την καταπολέμηση των έμφυλων διακρίσεων στο χώρο της εργασίας. Η Γενική Γραμματέας Ισότητας τόνισε τη δραματική μείωση της απασχόλησης τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άνδρες. Ειδικότερα για τις γυναίκες, ζητήματα όπως το μισθολογικό και συνταξιοδοτικό χάσμα, η γυάλινη οροφή, η υποεκπροσώπηση των γυναικών σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας, τα ελλιπή μέτρα συμφιλίωσης της επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής, εξακολουθούν να υφίστανται ως τομείς ανισότητας ανάμεσα στα δύο φύλα. Για τους λόγους αυτούς, η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων στοχεύει στην παράλληλη παρέμβαση και υιοθέτηση πολιτικών τόσο προς την κατεύθυνση της στήριξης της γυναικείας μισθωτής εργασίας, της αυτοαπασχόλησης και της επιχειρηματικότητας, όσο και στη συμπλήρωση και τήρηση της νομοθεσίας για την προστασία της μητρότητας και κατά συνέπεια τη συμφιλίωση της επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής. Τέλος, η ΓΓΙΦ τόνισε: «η Γραμματεία Ισότητας εργάζεται πολύ επίμονα και προσεκτικά για να εξαλείψει τις παραμέτρους που αναπαράγουν ζητήματα ανισότητας, σ’ ένα πλαίσιο κοινωνικής πολιτικής, που στοχεύει στην εφαρμογή της ισότητας των φύλων, ως αναπόσπαστο κομμάτι της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

«Στον Όμιλο Fourlis φροντίζουμε όλοι οι άνθρωποι να είναι ίσοι. Δεν υπάρχουν άνδρες και γυναίκες, δεν υπάρχουν μεγάλοι σε ηλικία ή μικροί σε ηλικία» ανέφερε στην έναρξη της ομιλίας της η Νατάσα Σπύρου, Group Human Resources Director. Ο Όμιλος δραστηριοποιείται σε 5 χώρες με 4.000 εργαζόμενους ενώ δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στα skills των ανθρώπων. Όλες οι πρακτικές που υιοθετούνται σε επίπεδο ομίλου σχεδιάζονται με ιδιαίτερη προσοχή ώστε όλα τα στελέχη να είναι ίσοι απέναντι σε όλους. Στη συνέχεια η ίδια έκανε αναφορά στην ηλικιακή ομάδα κάτω των 25 ετών, διότι σε αυτήν η ανεργία εμφανίζεται υψηλότερη, συνήθως τα στελέχη δεν διαθέτουν εργασιακή εμπειρία και βιώνουν πολλές φορές έντονα τη διάκριση από την αγορά εργασίας, ενώ το κράτος δίνει τη δυνατότητα να τους προσφέρεται χαμηλότερη αμοιβή. Η πολιτική αμοιβών που έχει δημιουργηθεί στον Όμιλο Fourlis εξετάστηκε σε όλα τα levels με τον κατώτατο μισθό να ορίζεται αισθητά πιο πάνω από αυτόν που ορίζει το κράτος και για όσους είναι κάτω των 25 ετών. Παράλληλα, έγινε αναφορά στον Κώδικα Δεοντολογίας που υπάρχει εσωτερικά, τη γραμμή υποστήριξης που διατίθεται σε όλα τα στελέχη τα τελευταία 8 χρόνια. Τέλος, ιδιαίτερη αναφορά πραγματοποιήθηκε για τις αξιολογήσεις στις οποίες εντοπίζονται πιθανά θέματα διακρίσεων που υφίσταται καθώς και στο succession planning όπου εξετάζονται τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων.


Ο Κώστας Τσαλίκης, Διευθυντής Ανθρώπινου Δυναμικού, Citi Ελλάδος και Περιφερειακός Διευθυντής Υπηρεσιών Ανθρώπινου Δυναμικού, Citi Δυτικής Ευρώπης, Μέσης Ανατολής & Αφρικής, αναφέρθηκε στην αρνητική διάσταση που λαμβάνει η διάκριση στον εργασιακό χώρο ενώ στη συνέχεια μίλησε για την αξία της διαφορετικότητας. «Εάν δει κανείς την εξέλιξη των επιχειρήσεων πριν λάβουν παγκοσμιοποιημένο χαρακτήρα, το θέμα των διακρίσεων αντιμετωπιζόταν με κατασταλτικό τρόπο. Στη συνέχεια αυτό μετεξελίχθηκε με τη διεθνοποίηση να συμβάλει σημαντικά προς αυτή την κατεύθυνση και τους οργανισμούς πλέον να διακρίνουν την αξία της διαφορετικότητας και το όφελος που αυτή μπορεί να προσδώσει στα επιχειρηματικά αποτελέσματα» ανέφερε χαρακτηριστικά ο ίδιος. Αναφορικά με τη Citi το diversity αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της στρατηγικής της εδώ και αρκετά χρόνια. Έχει πλέον ενταχθεί μέσα στην καθημερινή λειτουργία της εταιρείας και αποτελεί βασικό ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα. Ενδεικτικά ανέφερε ότι το 1994 το Board of Directors διεθνώς για 1η φορά συνεδρίασε με ατζέντα τη διαφορετικότητα, εντάσσοντάς την στους στρατηγικούς στόχους της, ενώ το 1999 εξέδωσαν την πρώτη έκθεση διαφορετικότητας με συγκεκριμένες ενέργειες και πεπραγμένα. Το 2000 πρόσθεσαν δείκτη διαφορετικότητας στην έρευνα ικανοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού και το 2002 δημιούργησαν το 1ο δίκτυο διαφορετικότητας (women’s network) ενώ παράλληλα το 2006 προχώρησαν σε προγράμματα ηγεσίας στοχευμένα στις ανάγκες των γυναικών και την προώθησή τους σε ηγετικές θέσεις, με πολλές ακόμη αντίστοιχες ενέργειες να ακολουθούν τα επόμενα χρόνια.

Restructuring
Το θέμα της αναδιάρθρωσης, των υποχρεώσεων των εργοδοτών απέναντι σε εργαζομένους και δημόσιες αρχές σε αντίστοιχες περιπτώσεις αναλύθηκε στο τελευταίο Panel discussion του συνεδρίου.

Εισηγήτρια της ενότητας ήταν η Κορίνα Πασχαλιώρη, Δικηγόρος παρ’ Εφέταις – ΜΔΕ εργατικού Δικαίου συνεργάτης της ΚΡΕΜΑΛΗΣ Δικηγορική Εταιρεία, η οποία έθεσε το νομικό πλαίσιο των αναδιαρθρώσεων που ισχύει υπό το φως των νέων εξελίξεων στον εργασιακό χώρο. Πιο συγκεκριμένα, ως αναδιάρθρωση ορίζεται μια μορφή εταιρικής δράσης που λαμβάνει χώρα με σκοπό να αναδιαμορφωθεί ο τρόπος λειτουργίας, η μορφή ή η οργάνωση της επιχείρησης ως μέσο για να μειωθεί το λειτουργικό κόστος ή/και να βελτιωθεί η απόδοση της επιχείρησης. Η αναδιάρθρωση σε μία επιχείρηση μπορεί να λάβει τις ακόλουθες μορφές: α) απολύσεις για οικονομοτεχνικούς λόγους, β) εισαγωγή ελαστικών μορφών εργασίας (εκ περιτροπής, μερική κ.ά.), γ) συγχωνεύσεις/εξαγορές επιχειρήσεων (μεταβιβάσεις), δ) Outsourcing τμημάτων επιχείρησης και ε) διακοπή λειτουργίας τμημάτων επιχείρησης. Παράλληλα, η ίδια αναφέρθηκε στις ειδικές μορφές αναδιάρθρωσης όπως είναι η εισαγωγή ελαστικών μορφών εργασίας, η μεταβίβαση επιχειρήσεων και οι ομαδικές απολύσεις. Σε όλες τις ανωτέρω μορφές αναδιαρθρώσεων η επιχείρηση οφείλει να τηρεί τις γενικές και ειδικές υποχρεώσεις της όχι μόνο προς τις δημόσιες αρχές αλλά και προς τους εργαζόμενους, με τις συνέπειες της μη τήρησής τους να οδηγούν ακόμη και σε επιβολή κυρώσεων.

Ο Θεόδωρος Τόλλης, Εκτελεστικός Διευθυντής της ICAP Group ανέφερε στην έναρξη της ομιλίας του ότι το restructuring δεν είναι συνώνυμο της μείωσης του προσωπικού. Το restructuring ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας ’80 με αρχές ’90 σε διεθνές επίπεδο και προέκυψε από την αλλαγή στην τεχνολογία, προσφέροντας τη δυνατότητα στις εταιρείες να εισέλθουν στην παγκοσμιοποίηση. Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκαν αρκετές αναδιαρθρώσεις, με περιπτώσεις μείωσης προσωπικού αλλά και αύξησης σε κάποιες άλλες. Τη δεκαετία του 2000 σημειώθηκε ανάκαμψη με πολλά προβλήματα να προκύπτουν. Πιο συγκεκριμένα, το 2008 και με την έναρξη της κρίσης, πολλές επιχειρήσεις άλλαξαν τον τρόπο με τον οποίο σκέφτονταν και ξεκίνησε η συζήτηση γύρω από το επονομαζόμενο future of work. Πιο αισθητά από το 2010 κι έπειτα, πολλές επιχειρήσεις αποχώρησαν από τη χώρα μας για να βρουν ένα καλύτερο οικονομικό περιβάλλον, ενώ άλλες χρησιμοποίησαν κατά κόρον τις ευέλικτες μορφές εργασίας με αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις οι συγκεκριμένες εταιρείες να συντηρούν τις μητρικές που βρίσκονταν στην Ελλάδα μέσα από τα οφέλη που αυτές οι μορφές εργασίας τους προσέφεραν.

Ο Θωμάς Καμενόπουλος, Δικηγόρος, MLE (Magister) Πανεπιστημίου Αννοβέρου, Αντιπρόεδρος Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, παρουσίασε έναν «οδικό χάρτη» αναφορικά με το restructuring ενώ αναφέρθηκε εκτενώς στο ρόλο του νομικού συμβούλου ή το δικηγόρο μίας επιχείρησης σε αυτές τις περιπτώσεις καθώς και στις υποχρεώσεις των εργοδοτών απέναντι στα εργασιακά δικαιώματα. «Το θέμα των αναδιαρθρώσεων είναι πάντα στην επικαιρότητα και μας απασχολεί τόσο σε επίπεδο οικονομικό, επιχειρησιακό όσο και σε επίπεδο νομικό. Υπό τον τίτλο restructuring μπορούν ωστόσο να ενταχθούν πάρα πολλά θέματα» ανέφερε ο Θ. Καμενόπουλος. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι περιπτώσεις αναδιαρθρώσεων μπορούν να χωριστούν σε 2 μεγάλες κατηγορίες: σε αυτές που προχωρούν οι επιχειρήσεις χωρίς την παρεμβολή εξωτερικού παράγοντα και σε εκείνες που κάποιος εξωτερικός παράγοντας εμπλέκεται σε αυτές (περιπτώσεις μεταβίβασης επιχείρησης κ.ά.). Στη συνέχεια, ο ίδιος αναφέρθηκε στα βασικά σημεία που οφείλει να προσέξει ένα τμήμα HR σε περιπτώσεις αναδιαρθρώσεων όπως είναι η σαφή εφαρμογή του νόμου που ρυθμίζει τα συγκεκριμένα θέματα. Στη συνέχεια ανέλυσε ενδεικτικά παραδείγματα αναδιαρθρώσεων και τα συνήθη λάθη στα οποία μπορούν να υποπέσουν οι επιχειρήσεις.

Ο Δημήτρης Ιωάννοβιτς, HR Business Partner, Greece and Middle East της Gilead Sciences μίλησε για το ρόλο του HR σε περιπτώσεις restructuring. «Το HR είναι ο θεματοφύλακας της εμπιστοσύνης, της αξιοπιστίας μεταξύ εργαζομένων και επιχείρησης. Οποιαδήποτε αναδιάρθρωση οφείλει ωστόσο να πραγματοποιείται με σεβασμό στο ανθρώπινο δυναμικό». Στο πλαίσιο αυτό, το τμήμα HR μπορεί να διατηρήσει την εμπιστοσύνη μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου -παρά το αντίξοο εξωτερικό περιβάλλον και παρά την αντίσταση στην αλλαγή που μπορεί να εμφανίζεται εσωτερικά. Κρίσιμος είναι ο ρόλος του HR σε όλες τις φάσεις υλοποίησης κάποιας αναδιάρθρωσης (από τη σύλληψη της ιδέας μέχρι το σχεδιασμό και την υλοποίηση). Σύμφωνα με τον ίδιο εκτός από την σαφή επικοινωνία των λόγων που λαμβάνεται η απόφαση αναδιάρθρωσης, οι όποιες αλλαγές πραγματοποιούνται στη συνέχεια οφείλουν να αποφασίζονται, αποσυνδεδεμένα από πρόσωπα και προσωπικές καταστάσεις ώστε να διασφαλιστεί η ακεραιότητα και το αδιάβλητο. Τέλος, ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δίνεται στην στελέχωση των (νέων) θέσεων βάσει αναγκών και των προσόντων των ανθρώπων.

Ο Κωνσταντίνος Αγραπιδάς, Διευθυντής Αμοιβής της Εργασίας, Υπουργείο Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης έκανε λόγο για το ρόλο του Υπουργείου Εργασίας και των αρμοδίων τμημάτων του στην αντιμετώπιση καταστρατηγήσεων των νόμων για ενημέρωση και διαβούλευση, αλλά και για τις εξελίξεις στο χώρο της εργασίας. «Η Ελλάδα βιώνει μία πρωτοφανή κρίση αντίστοιχη της ύφεσης του ’30 στην Αμερική με τα προβλήματα να εμφανίζονται έντονα. Το μεγαλύτερο από αυτά είναι το γεγονός ότι ενώ η ευελιξία σε άλλες χώρες είναι επιλογή, στη χώρα μας επιβάλλεται εκ των πραγμάτων». Στη συνέχεια αναφέρθηκε σε μία ποιοτική μεταβολή που πραγματοποιείται μέσω της μετάβασης από την προστασία της εργασίας στη λεγόμενη προστασία της απασχόλησης. Μέσα από τη χαλάρωση των νομοθετικών ρυθμίσεων που προστατεύουν τη θέση εργασίας με προοπτική και σκοπό να δοθεί η ευκαιρία απασχόλησης των εργαζομένων. Μεγάλο πρόβλημα της χώρας μας είναι ότι ενώ διαθέτουμε ευελιξία δεν δημιουργούνται θέσεις εργασίας με αποτέλεσμα να οδηγούμαστε σε αδιέξοδο. Τέλος, ο ίδιος αναφέρθηκε στη ροή αποχώρησης στελεχών – ταλέντων προς άλλες χώρες, ένα φαινόμενο αρκετά ανησυχητικό και για το Υπουργείο Εργασίας, που εάν δεν αναστραφεί, οι εξελίξεις θα είναι επιζήμιες για την ελληνική οικονομία.

Ευαγγελία Πατσιαλού, Ασκούμενη Δικηγόρος, ΚΡΕΜΑΛΗΣ Δικηγορική Εταιρεία

Η Vodafone προσφέρει ένα περιβάλλον ανάπτυξης και ευκαιριών για τις γυναίκες

HR Professional: Πιστεύετε ότι η Vodafone αποτελεί έναν εργοδότη που δίνει ίσες ευκαιρίες σε όλους τους εργαζομένους της;

Φραγκίσκη Μελίσσα: Στόχος της Vodafone είναι να προσφέρει ένα περιβάλλον εργασίας στο οποίο οι άνθρωποι θα αντιμετωπίζονται με σεβασμό και αξιοπρέπεια, ενώ θα παρέχονται ίσες ευκαιρίες για όλους. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ισότιμη ένταξη των γυναικών στην οικονομική και κοινωνική ζωή, μέσα από πρωτοβουλίες για την αύξηση του ποσοστού γυναικών που απασχολούνται σε διοικητικές θέσεις στην εταιρεία, καθώς και στην ενίσχυση των δεξιοτήτων ή των ευκαιριών επαγγελματικής εξέλιξης που προσφέρονται σε γυναίκες. Ενδεικτικά σας αναφέρω ότι σήμερα, το ποσοστό των εργαζομένων γυναικών στην εταιρεία είναι στο 51% του συνόλου, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό των διευθυντικών στελεχών που είναι γυναίκες, φθάνει το 26,6%. Στην κατεύθυνση αυτή, πρόσφατα o Όμιλος Vodafone ανακοίνωσε τη στήριξη του στην εκστρατεία του ΟΗΕ HeForShe που αφορά στην προώθηση της ισότητας των φύλων, συμβάλλοντας έτσι την ανάπτυξη μίας βιώσιμης κοινωνίας.

HR P.: Πείτε μας δυο λόγια για την πολιτική στήριξης της μητρότητας που εφαρμόζετε.

Φ. Μ.: Όπως σας ανέφερα η Vodafone δίνει έμφαση στην ενδυνάμωση των γυναικών, έχοντας εντάξει στη λειτουργία της συγκεκριμένες πολιτικές και πρωτοβουλίες. Συγκεκριμένα έχει θεσπιστεί η παροχή 16 εβδομάδων πλήρως αμειβόμενης άδειας, για όλες τις γυναίκες που εργάζονται στην εταιρεία, επιπλέον της νόμιμης άδειας λοχείας που προσφέρει η ελληνική νομοθεσία. Η υιοθέτηση της νέας πολιτικής μητρότητας έχει στόχο να δώσει ακόμα περισσότερες ευκαιρίες στις γυναίκες που εργάζονται στην εταιρεία για μία επιτυχημένη επαγγελματική σταδιοδρομία και εξισορρόπηση της επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Πολιτικές σαν αυτή, που ακολουθεί η Vodafone σε διεθνές επίπεδο, βελτιώνουν περαιτέρω τη ζωή εκατοντάδων γυναικών που εργάζονται για τη Vodafone Ελλάδας, αλλά και χιλιάδων παγκοσμίως που εργάζονται σε χώρες, όπου υπάρχει μικρή ή καμία νομοθετική στήριξης της μητρότητας.

HR P.: Πρόσφατα ενημερωθήκαμε για το πρόγραμμα Vodafone Reconnect. Θα θέλατε να μας εξηγήσετε ποιους ακριβώς αφορά;

Φ. Μ.: Το πρόγραμμα Vodafone Reconnect αποτελεί μία νέα πρωτοβουλία με στόχο την ουσιαστική βελτίωση της ζωής και των ευκαιριών που προσφέρονται στις γυναίκες. Συγκεκριμένα, δίνει τη δυνατότητα σε όσες γυναίκες διέκοψαν την επαγγελματική τους διαδρομή για να δώσουν προτεραιότητα στην οικογένεια και την ανατροφή των παιδιών τους ή απλά γιατί χρειάστηκε για κάποιο διάστημα να μείνουν μακριά από την αγορά εργασίας, να συνεχίσουν την καριέρα τους, αν το επιθυμούν.

Συγκεκριμένα, γυναίκες που έχουν διακόψει την καριέρα τους για διάστημα από 1έως 5 χρόνια και πληρούν κάποιες συγκεκριμένες προδιαγραφές, θα έχουν τη δυνατότητα μέσω του Vodafone Reconnect να επιστρέψουν στην αγορά εργασίας και να ενταχθούν στην ομάδα της Vodafone, συνεχίζοντας τη σταδιοδρομία τους. Το πρόγραμμα ήδη εφαρμόζεται με επιτυχία σε αρκετές χώρες όπου δραστηριοποιείται ο Όμιλος Vodafone και πλέον θα υλοποιείται και στην Vodafone Ελλάδας. Από πλευράς μας τους προσφέρουμε επιπλέον υποστήριξη για την ομαλή επανένταξή τους, ευέλικτο ωράριο εργασίας, mentoring και την κατάλληλη εκπαίδευση.

HR P.: Τι άλλες πρωτοβουλίες προωθεί η Vodafone σε αυτή την κατεύθυνση;

Φ. Μ.: Με σκοπό να δημιουργήσουμε ένα εργασιακό περιβάλλον ίσων ευκαιριών για τις γυναίκες προωθούμε πρωτοβουλίες για την ενδυνάμωση και την ενίσχυση της καριέρας τους. Για παράδειγμα πρόσφατα πραγματοποιήθηκε στην εταιρεία μας το WeHackforShe, ένα hackathon event με τη συμμετοχή εργαζομένων από όλες τις διευθύνσεις με στόχο την ανάδειξη αλλά και την υλοποίηση ιδεών που μπορούν να βοηθήσουν την επαγγελματική και κοινωνική ζωή των γυναικών.

Παράλληλα, έχουμε αναπτύξει μία σειρά προγραμμάτων που σκοπό έχουν την περαιτέρω ανάπτυξη γυναικών που εργάζονται στην εταιρεία μας, όπως το Gender Smart Leader, έναν κύκλο σεμιναρίων για ανάπτυξη των δεξιοτήτων και των ταλέντων τους και στόχο την περαιτέρω εξέλιξη τους. Σε αυτή την κατεύθυνση σχεδιάζουμε την άμεση υλοποίηση καινοτόμων πρωτοβουλιών που θα απευθύνονται σε γυναίκες που ήδη διαγράφουν μία σημαντική επαγγελματική πορεία στη Vodafone.

Λιοντάρι ή πρόβατο;

«Με φοβίζει περισσότερο ένας στρατός από 100 πρόβατα που τα οδηγεί ένα λιοντάρι παρά ένας στρατός 100 λιονταριών που τα οδηγεί ένα πρόβατο» υποστήριζε ο Ταλεϋράνδος (Γάλλος Υπουργός Εξωτερικών) δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην ικανότητα ενός ηγέτη.

Όραμα, κατεύθυνση και προορισμός είναι μερικές από τις λέξεις που συχνά εντοπίζονται δίπλα στην ηγεσία. Ποια είναι, όμως, εκείνα τα στοιχεία που ένας ηγέτης οφείλει να διαθέτει στο σύγχρονο επιχειρηματικό περιβάλλον, για να χαρακτηριστεί ως «λιοντάρι»; Για να λάβει από κάθε ξεχωριστό μέλος της ομάδας του το καλύτερο δυνατό και να διασφαλίσει την εναρμόνιση και την ευθυγράμμιση όλων;

Η BOUSSIAS και το HR Professional καλωσορίζoυν τον παγκοσμίου φήμης Management Guru στον τομέα του Leadership, Professor Richard E. Boyatzis, σε ένα μοναδικό διαδραστικό συνέδριο για την ανάπτυξη ηγεσίας, τη συναισθηματική νοημοσύνη, το coaching και

τη νευροεπιστήμη. Ο βραβευμένος για τη συνεισφορά του στο χώρο του HR, R. Boyatzis, θα βρεθεί στη σκηνή του 12th People Management Executive Seminar, για να μας αποκαλύψει τα μυστικά της ηγεσίας, ενώ θα αναλύσει την πρακτική διάσταση του επονομαζόμενου «resonant leadership» σε έναν οργανισμό, καθώς και το ρόλο της ενσυνειδητότητας, της ελπίδας και της συμπόνιας στο εσωτερικό των ομάδων.

Ραντεβού, λοιπόν, στις 9 Δεκεμβρίου!

The Resonant Team Leader

Απόδοση:
Αντωνία Κατσουλιέρη, [email protected]

Πόσες από τις ομάδες που συμμετέχουμε στη ζωή μας (εταιρεία, projects, αθλήματα κ.ά.) χρησιμοποιούν εποικοδομητικά το ανθρώπινο κεφάλαιο και τις ευκαιρίες/δυνατότητες που αυτό διαθέτει, ειδικότερα σε όρους απόδοσης, καινοτομίας και προσαρμοστικότητας; Σχεδόν στις περισσότερες περιπτώσεις τα αποτελέσματα εμφανίζονται απογοητευτικά με συνήθεις υπόπτους τις αντιφατικές πρακτικές που εμπεριέχονται στο σύνολο της ομάδας.
Πιο συγκεκριμένα:

  • Οι ομάδες έχουν ανάγκη από ένα κοινό όραμα ή σκοπό! Δύσκολα μπορούν να στοχεύσουν σε μετρήσιμους στόχους ή στην εκπλήρωση κάποιου έργου που έχουν αναλάβει χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένο πλαίσιο λειτουργίας και δέσμευσης.
  • Τυπικά, οι ομάδες θέτουν στο επίκεντρο την απόδοση ή τη μάθηση, όμως οι περισσότερες εξ αυτών χρειάζονται και τα δύο και μάλιστα σαφώς ορισμένα.
  • Οι ομάδες εστιάζουν στον εαυτό τους, όμως καλούνται να λειτουργήσουν βάσει των σχέσεων που δημιουργούνται και με εξωτερικούς παράγοντες, οι οποίοι ενδέχεται να αλληλεπικαλύπτονται ή να αλληλοσυγκρούονται.
  • Οι ομάδες είναι σε θέση να προσδιορίσουν την υπόστασή τους ως το αποτέλεσμα των επιμέρους μελών τους. Όμως για να καταφέρουν να σχηματίσουν κάτι παραπάνω από ένα απλό σύνολο, θα πρέπει να διαθέτουν κοινή ταυτότητα.

Όλα τα ανωτέρω μπορούν να επιλυθούν και να επιτευχθούν μέσω της επιδραστικής ηγεσίας, το επονομαζόμενο resonant leadership. Οι ομάδες έχουν ανάγκη από ηγέτες, τόσο σε τυπικό όσο και σε άτυπο επίπεδο, καθώς είναι εκείνοι που δημιουργούν το σκοπό αλλά και τον απαραίτητο ενθουσιασμό μέσα στην ομάδα. Παράλληλα, οι ηγέτες παρέχουν στην ομάδα εκείνα τα ενωτικά στοιχεία που είναι σε θέση να ενισχύσουν την εμπιστοσύνη, τη δέσμευση και τις επιμέρους σχέσεις μεταξύ των μελών της.

Ένας Ηγέτης και… 2 Ομάδες
Ένα από τα πιο συχνά παραδείγματα που χρησιμοποιείται, προέρχεται από τον κόσμο του αθλητισμού. Οι οπαδοί συνδέονται με την αγαπημένη τους ομάδα και διαμορφώνουν μία κοινωνική ταυτότητα επηρεασμένοι από αυτήν. Συχνά, ωστόσο, χάνουν τα πολλαπλά επίπεδα ηγεσίας που ενυπάρχουν μέσα στην ομάδα και τα οποία κρίνονται απαραίτητα για την ανάπτυξη και την απόδοσή της. Πώς όμως η αποτελεσματικότητα μίας ομάδας επηρεάζεται από την ύπαρξη ή μη ενός resonant leader;

Ο resonant leader είναι ο πραγματικός αρχηγός της ομάδας (και όχι απαραίτητα αυτός που διαθέτει τον «τίτλο»). Είναι εκείνος που ενισχύει και προωθεί τα ενωτικά στοιχεία μεταξύ των μελών της ομάδας. Ο προπονητής είναι αυτός που συνδέει την ομάδα με τη διοίκησή της, ενώ ο ιδιοκτήτης ή ο γενικός διευθυντής αποτελεί τον σύνδεσμο ανάμεσα στον οργανισμό και την κοινωνία (δημόσιες σχέσεις, οπαδοί, πολιτεία κ.ά.).

Η επίδραση των εν λόγω διαφορετικών σχέσεων που εντοπίζονται στο πλαίσιο της ομάδας, είναι πιο ξεκάθαρη μέσα από το παράδειγμα των ομάδων New England Patriots και Cleveland Browns. Και οι δύο ομάδες, με διαφορά ενός έτους, είχαν τον ίδιο προπονητή, τον Bill Belichik. Υπό την καθοδήγηση του B. Belichik, η εμφάνιση των Cleveland Browns υπήρξε άκρως απογοητευτική. Αντίθετα, οι New England Patriots κατάφεραν να κερδίσουν 3 Super Bowls μετά τη μεταγραφή του προπονητή στην ομάδα τους.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα που κυκλοφόρησαν στον τύπο έπειτα από την αποχώρηση του προπονητή από τους Cleveland Browns, ο ιδιοκτήτης της ομάδας φέρεται να δήλωσε ότι: «ο B. Belichick είναι ο πιο δύσκολος άνθρωπος που γνωρίζω στο πλαίσιο των δημοσίων σχέσεων. Εάν μπορούσα να αποδεχτώ κάποιες από τις συμπεριφορές του που οδήγησαν στο χωρισμό μας, τότε πιστεύω πως θα ήταν ακόμα στην ομάδα μας».

Αμέσως μετά την μεταγραφή του προπονητή στην ομάδα των New England Patriots, ο Robert Craft, ιδιοκτήτης της ομάδας, ανέφερε στον τύπο: «Ένας από τους λόγους που συμπαθώ τον B. Belichick και ως προπονητή αλλά και ως άνθρωπο, είναι ότι δεν εμφανίζεται υπερόπτης αλλά και δεν περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό του. Ο ίδιος εστιάζει πέρα από την ομάδα, στην οικογένειά του».

Μία επιδραστική σχέση ανάμεσα στον προπονητή και τον ιδιοκτήτη επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό την εικόνα της ομάδας στον οργανισμό και την κοινότητα. Στην περίπτωση του R. Craft, ανέλαβε την εμφάνιση της ομάδας στα media και την κοινότητα. Από την άλλη πλευρά, ο Α. Modell αποφάσισε να έρθει σε σύγκρουση με τον προπονητή και σταδιακά κατέληξε σε αδιέξοδο και την απομάκρυνση του Β. Belichick. Πολλοί μάλιστα ανέφεραν ότι αυτό ήταν μία απόφαση βασισμένη, εν μέρει, στην έλλειψη του δεσμού που είχε δημιουργήσει ο ίδιος με την ομάδα του αλλά και με τον προπονητή.

Επιδραστική Ηγεσία
Οι resonant ηγέτες εμφανίζουν χαρακτηριστικά συναισθηματικής και κοινωνικής νοημοσύνης και είναι σε θέση να δημιουργήσουν ευκολότερα αποτελεσματικές σχέσεις. Σε γενικές γραμμές διαμορφώνουν ένα θετικό κλίμα συνεργασίας, ακούν τα αρνητικά συναισθήματα των μελών της ομάδας τους και ανταποκρίνονται με κατανόηση και κυρίως υποστηρικτικά, σε αντίθεση με τους dissonant ηγέτες που δημιουργούν χάος στη συνεργασία τους. Σε δύσκολες και μεταβαλλόμενες συνθήκες, είναι εκείνοι που θέτουν ξεκάθαρους στόχους, προσφέρουν ελπίδα στους συναδέλφους τους και δεν λειτουργούν αποθαρρυντικά. Ενεργοποιούν τα μέλη της ομάδας με άκρως αποτελεσματικό τρόπο, μεταδίδοντας θετικά συναισθήματα, πάθος και κοινό όραμα, ενώ η διάχυση της πληροφορίας αποτελεί επίσης βασικό στοιχείο του στυλ ηγεσίας τους.

Η Απαγόρευση διακρίσεων στον εργασιακό χώρο

Οι λόγοι για τη δυσμενή αυτή μεταχείριση ποικίλλουν. Μπορεί να ανάγονται σε κοινωνικές προκαταλήψεις ή σε καθαρά οικονομικές εκτιμήσεις, χωρίς να αποκλείονται και πατερναλιστικού χαρακτήρα σταθμίσεις. Ανεξάρτητα βέβαια από τους λόγους που οδηγούν σε μια διάκριση με βάση τα παραπάνω στοιχεία, η ανάγκη προστασίας έναντι των διακρίσεων δεν διαφοροποιείται.

Προς τον σκοπό καταπολέμησης των διακρίσεων, η Ευρωπαϊκή Ένωση εξέδωσε σειρά Οδηγιών, οι οποίες ενσωματώθηκαν με τη σειρά τους και στην ελληνική έννομη τάξη. Από το κείμενο τόσο των Οδηγιών όσο και των νόμων 3304/2005 και 3896/2010 προκύπτει ότι η προστασία από διακρίσεις περιορίζεται στις διακρίσεις που οφείλονται σε ένα από τα στοιχεία που οι ρυθμίσεις αυτές αναφέρουν, τα οποία και απαριθμούνται περιοριστικά. Επομένως, διακρίσεις που οφείλονται σε άλλους λόγους δεν καλύπτονται από το προστατευτικό πεδίο των ρυθμίσεων αυτών και ούτε είναι δυνατή η κατ’ αναλογία επέκταση της εφαρμογής τους.

Έτσι, το ΔΕΚ δέχθηκε ότι η απαγόρευση διακρίσεων λόγω αναπηρίας δεν μπορεί να καλύψει διακρίσεις λόγω ασθένειας, εκτός αν η ασθένεια προσλαμβάνει στη συγκεκριμένη περίπτωση μορφή αναπηρίας. Διακρίσεις για άλλους λόγους, οι οποίοι δεν συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με ένα από τα προστατευόμενα από τις παραπάνω ρυθμίσεις στοιχεία είναι επιτρεπτές εκτός αν προσκρούουν σε άλλες διατάξεις αναγκαστικού δικαίου. Ο εργοδότης έτσι μπορεί να απορρίψει έναν υποψήφιο για διάφορους λόγους όχι όμως λόγω φύλου, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού. Τα στοιχεία αυτά αποκλείονται από τους λόγους που μπορεί θεμιτά να επικαλεστεί ο εργοδότης για να δικαιολογήσει τη δυσμενέστερη μεταχείριση ενός εργαζομένου σε σχέση με τους άλλους.

Οι νόμοι 3304/2005 και 3896/2010 έχουν ιδιαίτερη σημασία κυρίως γιατί όλες οι εργοδοτικές αποφάσεις υπόκεινται σε δικαστικό έλεγχο, και ο εργοδότης υποχρεούται πλέον, αν θέλει να περάσει τον έλεγχο αυτό, να τις αιτιολογεί, ώστε μόνο επίκληση της συμβατικής ελευθερίας να μην αρκεί. Αυτό ισχύει για όλες τις εργοδοτικές αποφάσεις και όχι μόνο γι’ αυτές που λαμβάνονται κατά το στάδιο λειτουργίας της εργασιακής σχέσης, όπου η εφαρμογή της γενικής αρχής της έναν ίσης μεταχείρισης παρείχε ήδη μια προστασία στον εργαζόμενο. Η απαγόρευση διακρίσεων ισχύει βέβαια και στο στάδιο της πρόσληψης, καλύπτοντας και το προσυμβατικό στάδιο.

Όσον αφορά το προσωπικό πεδίο εφαρμογής των απαγορεύσεων διακρίσεων, από τους νόμους 3304/2005 και 3488/2006 προκύπτει ότι αυτό προσδιορίζεται ευρύτατα. Καλύπτει τις σχέσεις εργασίας τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου δικαίου. Οι ρυθμίσεις τους εφαρμόζονται και σε άτομα που λαμβάνουν επαγγελματική εκπαίδευση ή είναι υποψήφια για επαγγελματική εκπαίδευση οποιασδήποτε μορφής. Όσον αφορά τις σχέσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου οι ρυθμίσεις του ν. 3896/2010 εφαρμόζονται σε όλους τους εργαζομένους με σχέση εξαρτημένης εργασίας ή σύμβαση ανεξάρτητων υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων και των συμβάσεων έργου ή έμμισθης εντολής. Οι ρυθμίσεις καλύπτουν και όσους ασκούν ελευθέρια επαγγέλματα.

Πρέπει να σημειωθεί βέβαια ότι στους όρους και συνθήκες απασχόλησης συμπεριλαμβάνεται φυσικά και η αμοιβή, ως προς την οποία δεν επιτρέπονται διακρίσεις με βάση το φύλο και τα λοιπά απαριθμούμενα από το ν. 3304/2005 στοιχεία. Επίσης, είναι αδιάφορο η πηγή προέλευσης της διάκρισης, αν δηλαδή αυτή απορρέει από μονομερείς ενέργειες του εργοδότη ή στηρίζεται σε συμφωνίες με τον εργαζόμενο ή ακόμη και με τρίτους, εφόσον αυτές έχουν ως συνέπεια απαγορευμένη διάκριση σε βάρος του εργαζομένου.

Δεν είναι, όμως, λίγες οι περιπτώσεις όπου κάποιος λόγος προβαλλόμενος από τον εργοδότη κινείται οριακά μεταξύ θεμιτής και αθέμιτης προβολής, ώστε να χρήζει ιδιαίτερης παρακολούθησης και ενδελεχούς ελέγχου.

Για περισσότερες πληροφορίες επί ζητημάτων σχετικών με εργασιακές σχέσεις επικοινωνήστε:
E: [email protected]
T: 210-6431387
F: 210-6460313