Η εμπιστοσύνη και η ασφάλεια απελευθερώνουν χρόνο και φαιά ουσία, επιτρέπουν το ρίσκο και την αποφασιστικότητα και – εν τέλει – την καινοτομία και τη διαφοροποίηση.
Η Amy Edmondson του Harvard Business School και γκουρού της ψυχολογικής ασφάλειας, την ορίζει ως την πεποίθηση ότι κάποιος δεν θα αντιμετωπίσει αρνητικές συνέπειες, αν εκφράσει ανοιχτά τις ιδέες, τις ανησυχίες ή τα λάθη του. Αυτό δεν σημαίνει ότι ένα ασφαλές εργασιακό περιβάλλον θα χαρακτηρίζεται από ανοσία σε οποιαδήποτε συνέπεια ή στο εποικοδομητικό feedback, ούτε ότι θα είμαστε μόνο καλοί, θα συμφωνούμε με όλα, θα μοιραζόμαστε τα πάντα και θα συμμετέχουμε όλοι σε όλες τις αποφάσεις. Αντιθέτως, η ψυχολογική ασφάλεια είναι η προϋπόθεση για εστίαση στην υψηλή απόδοση. Γιατί; Επειδή σε ένα τέτοιο περιβάλλον μπορεί ο καθένας να συζητήσει ανοιχτά τα εμπόδια και τα δύσκολα θέματα, χωρίς αναστολές και φόβο και να τα ξεπεράσει γρήγορα και έγκαιρα. Επειδή θα έχει αναπτύξει μία κουλτούρα feedback, όπου οι αποδέκτες δεν αντιδρούν αμυντικά και αναλαμβάνουν την ευθύνη της απόδοσής τους. Επειδή θα τολμάει να πάρει μία απόφαση ή ένα ρίσκο χωρίς να φοβάται. Επειδή η πληροφορία θα διοχετευθεί σε αυτούς που πρέπει να ξέρουν και η λήψη αποφάσεων θα εδράζει στο σωστό επίπεδο της ιεραρχίας. Επειδή και το «αφεντικό» είναι άνθρωπος και δικαιούται να κάνει λάθος, όπως και οι υπόλοιποι δικαιούνται να το επισημάνουν. Όλα τα παραπάνω διευκολύνουν και ενισχύουν την αριστεία και την καινοτομία.
Διάβασα στο LinkedIn ένα άρθρο που έγραφε ότι όταν ένας εργαζόμενος φεύγει στην ώρα του ή νωρίτερα, πρέπει να τον επιβραβεύουμε. Αυτό που μας νοιάζει είναι να γίνεται σωστά η δουλειά και όταν αυτό συνδυάζεται με καλή ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, θα πρέπει να αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση. Σήμερα, που οι πολιτικές ευέλικτης εργασίας είναι αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς μας, πολλοί αναρωτιούνται πώς θα φανεί αν φύγουν πριν τον προϊστάμενο ή τι θα σκέφτεται εκείνος όταν δουλεύουν από το σπίτι. Η έλλειψη εμπιστοσύνης και ασφάλειας οδηγεί σε ανώφελες σκέψεις, αντί να δίνουν χώρο σε αυτά που φέρνουν αξία.
ΕΠΟΙΚΟΔΟΜΗΤΙΚΟ FEEDBACK
Η ψυχολογική ασφάλεια φαίνεται και στην ειλικρίνεια και ευκρίνεια του εποικοδομητικού feedback. Πόσο συχνά ο πομπός είναι βέβαιος ότι το μήνυμα εστάλη, αλλά ο αποδέκτης συγκράτησε κάτι άλλο; Αυτό μπορεί να συμβαίνει για διάφορους λόγους, ο συχνότερος, όμως, είναι ότι το «δύσκολο» μήνυμα είναι τόσο ωραιοποιημένο με εύπεπτες εκφράσεις, ώστε ο αποδέκτης τελικά να μην καταλαβαίνει την πραγματική ανάγκη για αλλαγή. Σε ένα ασφαλές περιβάλλον, το μήνυμα μπορεί να είναι σαφές, αλλά με τρόπο που αποπνέει ενσυναίσθηση και νοιάξιμο για τον συνάδελφο, ακριβώς επειδή υπάρχει εμπιστοσύνη (για περισσότερες πληροφορίες βλ. την έννοια του radical candor). Ακόμη, στο ασφαλές περιβάλλον, ο αποδέκτης δεν νιώθει απειλή αν δείξει ευάλωτος αποδεχόμενος το feedback και κάνοντας ερωτήσεις για να το κατανοήσει, άρα είναι πολύ πιθανότερο να κάνει κάτι για αυτό, εστιάζοντας ακόμη περισσότερο στην υψηλή απόδοση.
Στην πρόσφατη πιστοποίησή μας ως Great Place to Work, τα σχόλια των εργαζομένων στη σχετική έρευνα είναι ενδεικτικά για το τι έχει νόημα για εκείνους: «Η εταιρεία δείχνει εμπιστοσύνη στους υπαλλήλους […]. Δίνει βοήθεια όταν αυτή ζητηθεί». «Η ισορροπία ανάμεσα σε επαγγελματικές και προσωπικές υποχρεώσεις ενισχύεται ως κουλτούρα μέσα από πληθώρα προγραμμάτων». «Νοιώθω ασφαλής να εκφράσω μία διαφορετική άποψη, μπορώ να μιλήσω με κάθε μέλος της ηγετικής ομάδας άμεσα για κάθε θέμα ή για νέες ιδέες που μπορούν να φανούν χρήσιμες.» «Ελεύθερη διακίνηση πληροφορίας, μοντέλο ευέλικτης εργασίας και εμπιστοσύνης». Τελικά αυτό είναι που έχει νόημα και για την εταιρεία. Εμπιστοσύνη και ψυχολογική ασφάλεια είναι οι προϋποθέσεις για την υψηλή απόδοση.
