Αν και οι προσλήψεις, σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, έχουν μπει στην «κατάψυξη», δεν είναι λίγες οι εταιρείες που καταφεύγουν στην πρόσληψη προσωρινά απασχολούμενων για να καλύψουν έκτακτες ή εποχιακές ανάγκες. Η εξεύρεση μόνιμης εργασίας, κάποιες φορές, απαιτεί «ανορθόδοξες» μεθόδους. Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι, ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα, το ανακαλύπτουν καθώς η οικονομική συγκυρία είναι δυσμενής και ο ανταγωνισμός στον εργασιακό στίβο αδυσώπητος.

Ίσως για αυτό και δεν είναι λίγοι αυτοί που καταφεύγουν στην αναζήτηση προσωρινής εργασίας ως τον προθάλαμο μιας πιο μόνιμης καριέρας.

Είτε πρόκειται για νεαρά άτομα που ξεκινούν τη σταδιοδρομία τους είτε για ανθρώπους που αναζητούν μόνιμη εργασία η προσωρινή απασχόληση μπορεί να αποτελεί ένα καθοριστικό βήμα για την επίτευξη του στόχου. Και αυτό διότι τους δίνεται η δυνατότητα να ανιχνεύσουν τις τάσεις σε διαφορετικά εταιρικά περιβάλλοντα, να διερευνήσουν την εταιρική κουλτούρα ίσως ακόμα και τον επαγγελματικό προσανατολισμό.

Επιπλέον, αν κάποιος προσωρινά απασχολούμενος βρει αυτό που ζητούσε στους κόλπους μιας εταιρείας μπορεί να καλλιεργήσει τις επαφές και τις διασυνδέσεις του ώστε να γίνει ο πρώτος υποψήφιος σε περίπτωση που υπάρξει ανάγκη για μόνιμη πρόσληψη. Με δεδομένο ότι στη συγκεκριμένη εταιρεία ήδη γνωρίζουν τα προσόντα, τις ικανότητες αλλά και την προσωπικότητά του είναι πιθανό να προτιμηθεί έναντι κάποιου εντελώς άγνωστου.

Συλλογή εμπειρίας
Σε ένα καθεστώς προσωρινής απασχόλησης ο εργαζόμενος μπορεί να βρίσκει εργασίες που διαρκούν από μία εβδομάδα μέχρι κάποιους μήνες. Ανεξάρτητα όμως από το χρονικό διάστημα που βρίσκεται σε κάποιον εργοδότη έχει τη δυνατότητα να έρθει σε επαφή με διαφορετικές εταιρικές κουλτούρες. Ακόμα πιο σημαντικό όμως είναι το ότι μπορεί να συλλέξει εργασιακή εμπειρία που θα μεταφέρει στην επόμενη θέση του. Κάποιοι προσομοιάζουν την αλλαγή των θέσεων εργασίας με πληρωμένη εκπαίδευση καθώς από κάθε μία μπορεί να εργαζόμενος να μάθει διαφορετικά πράγματα και να τα προσθέσει στο βιογραφικό του.

Όπως εξηγεί ο Θεόδωρος Τόλλης, Director της ICAP Employment Solutions, «εξειδικευμένοι επαγγελματίες πολλές φορές επιλέγουν ευέλικτες μορφές εργασίας είτε γιατί λειτουργούν καλύτερα ορίζοντας οι ίδιοι τον τρόπο και χρόνο εργασίας τους, είτε γιατί με τη μέθοδο αυτή επιτυγχάνουν καλύτερες οικονομικές απολαβές» και συνεχίζει: «Επίσης, η προσωρινή απασχόληση αποτελεί μέσο ανάπτυξης προσόντων, ικανοτήτων και δεξιοτήτων των εργαζομένων σε ένα πιθανό μεταβατικό στάδιο κατά το οποίο αποκτούν τα απαραίτητα εφόδια για να διεκδικήσουν αργότερα τη μόνιμη θέση εργασίας που επιθυμούν».

Πολλαπλά επίπεδα δράσης
Οι υποψήφιοι που αναζητούν μέσω εταιρειών παροχής υπηρεσιών προσωρινής απασχόληση γρήγορα θα ανακαλύψουν ότι οι διαθέσιμες θέσεις δεν αφορούν μόνο entry level. Υπάρχουν και θέσεις που αφορούν ακόμα και ανώτατα στελέχη εταιρειών. Ο «κόσμος» της προσωρινής απασχόλησης βρίθει ευκαιριών σε πολλούς κλάδους και εργασιακά πεδία.

Σύμφωνα με τον Νίκο Παπαλάμπρου, Διευθύνοντα Σύμβουλος της In Group, «οι εταιρείες προσωρινής απασχόλησης ως εξειδικευμένες εταιρείες ανθρώπινου δυναμικού αποτελούν μία σημαντική εναλλακτική λύση για τα άτομα που αναζητούν εργασία. Να σημειωθεί ότι στο 40%-50% των εργαζομένων σε ΠΑ ήταν πρώην άνεργοι και ότι ένα χρόνο μετά, τουλάχιστον ένας στους 3 έχει βρει μόνιμη εργασία».

Η προσωρινή απασχόληση θεωρείται από πολλούς ως μία γέφυρα για την επιστροφή στην υγιή οικονομία και οι εταιρείες που προσφέρουν υπηρεσίες κάλυψης τέτοιων θέσεων υπερθεματίζουν αυτήν την πολιτική. Οι συγκεκριμένες εταιρείες έχουν διττή αποστολή. Από τη μία να προσφέρουν εργασία σε ανθρώπους που βρίσκονται, για διαφορετικούς λόγους, μεταξύ μόνιμων θέσεων εργασίας και χρειάζονται μια πηγή εισοδήματος.

Από την άλλη προσφέρουν έκτακτο προσωπικό σε εταιρείες που έχουν αυτές τις ανάγκες, όπως για παράδειγμα την κάλυψη μίας θέσης εξαιτίας μίας άδειας μητρότητας. Ανεξάρτητα από την αιτιολογία, οι υπηρεσίες αυτές λειτουργούν ουσιαστικά ανάμεσα στις εταιρείες που χρειάζονται το ανθρώπινο δυναμικό και τους υποψηφίους που χρειάζονται μια δουλειά.

«Εταιρείες όλων των κλάδων επιλέγουν την προσωρινή απασχόληση για την κάλυψη έκτακτων αναγκών τους σε προσωπικό αλλά και για την επίτευξη της απαραίτητης ευελιξίας στη δομή τους» εξηγεί ο Κωνσταντίνος Μυλωνάς, Εμπορικός Διευθυντής της Adecco Ελλάδος και συνεχίζει «καθώς η ευελιξία αυτή γίνεται όλο και περισσότερο απαραίτητη στη σύγχρονη αγορά εργασίας, η προσωρινή απασχόληση έχει περιθώρια μεγάλης ανάπτυξης, δεδομένου ότι στη Ελλάδα, το penetration rate της υπηρεσίας είναι ακόμα πολύ περιορισμένο».

Στη σχετική ερώτηση για το ποιοι κλάδοι εταιρειών καταφεύγουν στη χρήση υπηρεσιών προσωρινής απασχόλησης η Κική Αυγουστάτου, Operations Manager της Randstad απάντησε: «Όλοι οι επαγγελματικοί κλάδοι καταφεύγουν στη χρήση υπηρεσιών προσωρινής απασχόλησης. Παρόλα αυτά οι πιο δημοφιλείς θέσεις στην προσωρινή απασχόληση είναι οι ακόλουθες: α) γραμματειακή υποστήριξη/υπάλληλοι γραφείου, β) βοηθοί λογιστές, γ) εξυπηρέτηση πελατών, δ) υπάλληλοι λιανικής πώλησης και ε) υπάλληλοι τεχνικής υποστήριξης».

«Οι εταιρείες οι οποίες χρησιμοποιούν περισσότερο την προσωρινή απασχόληση είναι κατά βάση πολυεθνικές και μεγάλοι ελληνικοί Όμιλοι, ενώ η πλειοψηφία τους ανήκει στον φαρμακευτικό κλάδο, στις λιανικές πωλήσεις και στην παροχή υπηρεσιών» τονίζει η Δρ Βενετία Κουσία, Διευθύνουσα Σύμβουλος της Manpower.

Κατά τον Θ. Τόλλη, Director της ICAP Employment Solutions, «οι κλάδοι στους οποίους η διάθεση προσωπικού προσωρινής απασχόλησης αποτελεί σταθερή ανάγκη είναι ο χρηματοοικονομικός, οι τηλεπικοινωνίες, η πληροφορική, οι υπηρεσίες υγείας, η βιομηχανία και ο τουρισμός. Όσον αφορά στις τάσεις που διαμορφώνονται στον κλάδο, ενώ είναι ανοδικές-ιδίως μετά τον καθορισμό νομικού πλαισίου-αυτές διαφοροποιούνται πολύ από χώρα σε χώρα με την Ελλάδα να υπολείπεται σαφώς στη διάδοσή του. Ενδεικτικά, το ποσοστό των εργαζομένων που απασχολούνται μέσω της συγκεκριμένης υπηρεσίας στη χώρα μας, φτάνει το 1,7% αντίστοιχα ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο το ποσοστό φτάνει το 4,1%».

Άλλωστε, εξαιτίας της δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας, αρκετές εταιρείες χρειάστηκαν να κάνουν περικοπές θέσεων. Ωστόσο, οι επιχειρηματικές ανάγκες αυξάνονται και πρέπει να βρεθεί κάποιος τρόπος ανταπόκρισης στις μεταβαλλόμενες απαιτήσεις. Όταν μια νέα δραστηριότητα απαιτεί ανθρώπινο δυναμικό μέχρι σήμερα οι εταιρείες προσλάμβαναν μόνιμο προσωπικό. Όμως δεν η συγκεκριμένη τακτική αποτελεί μια ακριβή λύση καθώς η εκπαίδευση ενός νέου εργαζόμενου κοστίζει και ταυτόχρονα είναι δύσκολο για μια εταιρεία να απολύει προσωπικό όταν οι εργασιακές ανάγκες μειώνονται. Η χρήση υπηρεσιών προσωρινής απασχόλησης είναι μια συνολικά καλή λύση. Λειτουργεί θετικά για τον εργοδότη γιατί το προσωρινά απασχολούμενο προσωπικό γνωρίζει εξαρχής τη λήξη της εργασιακής σχέσης. Επίσης, εξοικονομεί στην εταιρεία κόστη που συνεπάγεται η πρόσληψη μόνιμου προσωπικού.

«Η προσωρινή απασχόληση εξασφαλίζει στις εταιρείες άμεση στελέχωση των θέσεων εργασίας με τους καταλληλότερους υποψήφιους, κάλυψη των αναγκών για όσο διάστημα υφίστανται, με απόλυτα ελεγχόμενο κόστος και εξοικονόμηση χρόνου για το top management ώστε να επιτρέψει την ενασχόληση με ζητήματα που απαιτούν στρατηγικό χειρισμός» διευκρινίζει ο Κ. Μυλωνάς, Εμπορικός Διευθυντής της Adecco Ελλάδος.

Οφέλη για τον εργαζόμενο
Η ευέλικτη μορφή απασχόλησης μπορεί να κρύβει πολλαπλά οφέλη για τους εργαζόμενους. Οι υποστηρικτές της διατείνονται ότι αποκομίζουν περισσότερα οφέλη, ακόμα και σε σχέση με τη μόνιμη εργασία. Μάλιστα κάποιοι έχουν μετατρέψει την προσωρινή απασχόληση σε «μόνιμη» καριέρα. Αυτή η ευέλικτη μορφή απασχόλησης κερδίζει έδαφος ως ένας τρόπος για την επίτευξη καλύτερης ισορροπίας μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής.

Η εργασιακή ενασχόληση με περιορισμένο χρονικό ορίζοντα μπορεί να αποτελέσει άριστη επιλογή για όσους απολαμβάνουν μια ποικιλία καθηκόντων και σπουδαιολογούν την ανεξαρτησία τους. Οι προσωρινά ή με βάση κάποιο συγκεκριμένο project εργαζόμενοι έχουν την ευκαιρία να διευρύνουν τον κύκλο γνωριμιών τους, να διερευνήσουν εργασιακά περιβάλλοντα και πόστα, να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους και ενδεχομένως να βρουν την εργασία των ονείρων τους.

«Η ταχύτερη πρόσβαση στην αγορά εργασίας, κίνητρο για τους εργαζόμενους που αναζητούν ευελιξία στην επαγγελματική τους ζωή να παραμείνουν ενεργοί στην αγορά εργασίας, η μετατροπή, ετησίως, πάνω από 30% των θέσεων προσωρινής απασχόλησης σε μόνιμες συνεργασίας μεταξύ του εργαζόμενου και της εταιρείας-πελάτη και η συμβολή στην ανάπτυξη επαγγελματικής εμπειρίας και δεξιοτήτων, αποτελούν τα βασικότερα πλεονεκτήματα που προσφέρει η υπηρεσία αυτή στην αγορά εργασίας και στους εργαζόμενους» τονίζει η Κ. Αυγουστάτου.

«Βάσει του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου οι προσωρινά απασχολούμενοι εργάζονται με τις ίδιες συνθήκες εργασίας (υγιεινή και ασφάλεια) και απολαμβάνουν τις ίδιες αποδοχές με τους μόνιμους εργαζόμενους της επιχείρησης» συμπληρώνει ο Ν. Παπαλάμπρου.

«Οι εταιρείες που λειτουργούν σύμφωνα με το Νόμο 2956/2001, υποχρεούνται να διασφαλίζουν πάντα στον υποψήφιο τόσο τις αποδοχές όσο και τις εισφορές του στα ασφαλιστικά ταμεία τουλάχιστον ίδιες με αυτές που η εταιρεία πελάτης θα του παρείχε αν τον προσλάμβανε απευθείας» διαπιστώνει η Δρ Β. Κουσία.

Οι «φυλές» των προσωρινά απασχολούμενων

  • Μέσης ηλικίας στελέχη: πρόκειται για εργαζόμενους μέσης ηλικίας που «έπεσαν» θύματα του κύματος απολύσεων που ακολούθησε την οικονομική κρίση.
  • Οι απόφοιτοι πανεπιστημιακών σχολών: πρόκειται για υποψήφιους εργαζόμενους που μόλις αποφοίτησαν. Επειδή δυσκολεύονται να βρούνε δουλειά προσφεύγουν στις εταιρείες προσωρινής απασχόλησης και στελέχωσης με την ελπίδα να βρουν να εργαστούν στο αντικείμενο των σπουδών τους.
  • Οι φοιτητές: η προσωρινή απασχόληση είναι ένα καλό «test drive» ώστε οι φοιτητές να πάρουν μία γεύση για την καριέρα που έχουν επιλέξει. Επίσης, είναι ένας καλός τρόπος να μάθουν από πρώτο χέρι την «πραγματική ζωή» και ταυτόχρονα να κερδίσουν και κάποια χρήματα.
  • Οι συνταξιούχοι: υπάρχουν αρκετοί συνταξιούχοι που θέλουν να κάνουν κάτι στο ελεύθερό τους χρόνο.
  • Οι οικογενειάρχες: η προσωρινή απασχόληση επιτρέπει στους γονείς να έχουν ένα εισόδημα αλλά ταυτόχρονα να έχουν τέτοιο εργασιακό πρόγραμμα που να τους επιτρέπει να μένουν σπίτι με τα παιδιά τους.

Ένταξη βήμα βήμα
Βασικό στοιχείο για την αρχή της τοποθέτησης ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση είναι να θυμάστε ότι οι προσωρινά απασχολούμενοι δεν πρέπει απλά να ταιριάζουν με την υπάρχουσα ομάδα αλλά και να πληρούν τα προσόντα για τα εργασιακά καθήκοντα που τους ανατίθενται:

  • Ταιριάξτε τη θέση με τις ατομικές δεξιότητες: δώστε τους εργασία που να υποστηρίζει η προηγούμενη εργασιακή τους εμπειρία.
  • Καλωσορίστε τους. Αν και πρόκειται για προσωρινά εργαζόμενους συστήστε τους στους συναδέλφους τους.
  • Ξεκαθαρίστε τους τις ευθύνες τους: να έχετε μια ξεκάθαρη εικόνα του τι ακριβώς θα κάνουν πριν έρθουν στη δουλειά και ενημερώστε τους που θα πρέπει να απευθυνθούν αν έχουν απορίες.
  • Προετοιμάστε έναν εργασιακό χώρο. Εξασφαλίστε τους ότι χρειάζονται για να ασκήσουν τα καθήκοντά τους.
  • Προσφέρετε καθοδήγηση. Επειδή οι προσωρινά απασχολούμενοι είναι καινούργιοι στην επιχείρηση είναι φυσικό να έχουν περισσότερες ερωτήσεις από τους μόνιμους.
  • Ενημερώστε τους για την εταιρική κουλτούρα. Αν και πρόκειται να μείνουν στη δουλειά για περιορισμένο χρονικό διάστημα πρέπει να γνωρίζουν τις βασικές αρχές της επιχείρησης.
  • Μην τους θεωρείτε δεδομένους. Να έχετε υπόψη σας ότι μπορεί στο μέλλον να τους ξαναχρειαστείτε. Αν κάνουν καλά τη δουλειά τους μη διστάσετε να τους επιβραβεύσετε. Αν η δουλειά τους χρειάζεται βελτίωση κάντε εποικοδομητική κριτική.
  • Αντιμετωπίστε τους όπως και τους υπόλοιπους εργαζόμενους. Αν και δεν αποτελούν μόνιμα μέλη της ομάδας σας μην ξεχνάτε ότι εργάζονται για την επίτευξη ομαδικών θετικών αποτελεσμάτων.

Αντιδράσεις για νέο Σχέδιο Νόμου
Αντιδράσεις έχει εγείρει η αλλαγή της νομοθεσίας για τις εργασιακές σχέσεις, που προωθεί το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Προστασίας. Η Ένωση Εταιριών Προσωρινής Απασχόλησης & Στελέχωσης Επιχειρήσεων (ΕΝ.Ε.Π.Α.Σ.Ε.) εξέφρασε την αντίθεσή της και παρέθεσε τα επιχειρήματά της ισχυριζόμενη ότι οι προτεινόμενες ρυθμίσεις θα ενισχύσουν τις παράνομες μορφές απασχόλησης και θα αυξήσουν την ανεργία.

Αναλυτικά, τα κυριότερα προβλήματα που απορρέουν από τις σχετικές τροποποιήσεις είναι τα εξής:

  • Η διάταξη κατά την οποία πρέπει να αποδεικνύεται ο έκτακτος και εποχιακός χαρακτήρας της προσωρινής απασχόλησης, περιορίζει τη λειτουργία των νόμιμων ΕΠΑ και ενισχύει την παράνομη εργασία. Οι επιχειρήσεις αποτρέπονται από πιθανή συνεργασία με τις ΕΠΑ σε περιόδους έκτακτων και εποχιακών αναγκών τους, καθώς καλούνται προηγουμένως να αποδείξουν την ύπαρξη των αναγκών αυτών, κάτι το οποίο πρακτικά δεν είναι εφικτό. Ένας τέτοιος περιορισμός καταλύει τον ρόλο της προσωρινής απασχόλησης μέσω ΕΠΑ, ο οποίος είναι η ουσιαστική ενίσχυση της δημιουργίας θέσεων απασχόλησης μέσω της ανάπτυξης ευέλικτων μορφών εργασίας, δεδομένου ότι οι θέσεις εργασίας που θα προέκυπταν λόγω έκτακτων και εποχιακών αναγκών δεν θα καλύπτονται, τουλάχιστον δια της νόμιμης οδού.
  • Ως προς τον καθορισμό δωδεκάμηνης διάρκειας της προσωρινής απασχόλησης, η σχετική διάταξη θεωρείται ανεπαρκής, δεδομένου ότι στην πράξη οι 18 μήνες, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσεων, αποτελούν διάστημα αποδεκτό από τη νομοθεσία και συμβατό με την ανάγκη ενίσχυσης της απασχόλησης. Σε αρκετές περιπτώσεις, τα έργα απαιτούν μεγάλο χρονικό διάστημα για την περάτωσή τους (σπάνια οι δώδεκα μήνες επαρκούν), γεγονός που προσφέρει αίσθημα ασφάλειας και μονιμότητας στους εργαζομένους. Ο καθορισμός της περιορισμένης διάρκειας του δωδεκάμηνου θα αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα στη χρήση της νόμιμης προσωρινής απασχόλησης και θα οδηγήσει στην ενίσχυση των παράνομων μορφών εργασίας για την κάλυψη έκτακτων αναγκών για διάστημα μεγαλύτερο του δωδεκάμηνου.
  • Ο καθορισμός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος παύσης εργασίας των προσωρινά απασχολουμένων κρίνεται από την ΕΝΕΠΑΣΕ θετική πρόταση, παρόλα αυτά οι 45 ημέρες αποτελούν υπερβολή. Ένα διάστημα 20 ημερών μπορεί να θεωρηθεί επαρκές και αυτό αποτελεί και πρόταση της Ένωσης.
  • Οι εργαζόμενοι μέσω της υπηρεσίας της Προσωρινής Απασχόλησης ήδη απολαμβάνουν με την ισχύουσα νομοθεσία ίδιες αμοιβές αλλά και ίδιο επίπεδο υγιεινής και ασφάλειας με το μόνιμο προσωπικό του έμμεσου εργοδότη. Η προτεινόμενη όμως εξομοίωση των όρων εργασίας των προσωρινώς απασχολουμένων με εκείνους του μόνιμου προσωπικού, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την κοινοτική Οδηγία, και με βεβαιότητα θα πλήξει την προσωρινή απασχόληση, δεδομένου ότι εκτινάσσει το κόστος της για τις επιχειρήσεις. Οι παροχές του μόνιμου προσωπικού διαμορφώνονται από πολλούς παράγοντες, που δεν ισχύουν για τους προσωρινά απασχολούμενους. Οι επιχειρήσεις επενδύουν στο μόνιμο προσωπικό με συνεχή εκπαίδευση και άλλες παροχές που θα το παρακινήσουν να παραμείνει στην εταιρεία, κάτι που δεν ισχύει στην περίπτωση του έκτακτου προσωπικού, το οποίο δεν διαθέτει άλλωστε την ίδια εργασιακή εμπειρία. Αποτέλεσμα του παραπάνω περιορισμού θα είναι η ενίσχυση των παράνομων μορφών εργασίας, δεδομένου ότι οι έκτακτες ανάγκες των εταιρειών θα παραμένουν και με κάποιον τρόπο θα πρέπει να καλύπτονται.
  • Το σχέδιο νόμου ορίζει την απαγόρευση της προσωρινής απασχόλησης σε περίπτωση επικινδυνότητας στο χώρο εργασίας. Σε κάθε περίπτωση αυτή η διάταξη καταργεί την αρχή της ίσης μεταχείρισης των εργαζομένων και μάλιστα σε βάρος του μόνιμου προσωπικού. Η διακριτική μεταχείριση των προσωρινά απασχολουμένων με όρους ευμενέστερους εκείνων που ισχύουν για τους μόνιμα απασχολούμενους δεν δικαιολογείται ούτε μπορεί να γίνει ανεκτή από την έννομη τάξη. Παράλληλα, η συγκεκριμένη απαγόρευση χαρακτηρίζεται από ασάφεια, καθώς δεν δίδεται ξεκάθαρος ορισμός της έννοιας «επικινδυνότητα».
  • Η εφαρμογή της κοινοτικής οδηγίας είναι υποχρεωτική για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Μέχρι τις 5 Δεκεμβρίου του 2011 θα πρέπει η επιτροπή να ενημερωθεί για την άρση των περιορισμών στην αγορά εργασίας. Η συγκεκριμένη οδηγία είναι αποτέλεσμα πολύχρονων διαβουλεύσεων και διαπραγματεύσεων των κοινωνικών εταίρων και οι όροι της επιτυγχάνουν την ισορροπία μεταξύ ευελιξίας και ασφάλειας, ώστε να βοηθηθούν εργαζόμενοι και εργοδότες να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που προσφέρει η σύγχρονη αγορά. Αντίθετα με τα όσα ορίζει η κοινοτική οδηγία, το νέο σχέδιο νόμου φέρνει επιπλέον περιορισμούς στην αγορά εργασίας. Στην περίπτωση ψήφισής του είναι βέβαιο πως θα επιφέρει άλλη μια καταδίκη της χώρας μας από την Επιτροπή.

Η προτεινόμενη αλλαγή της νομοθεσίας θα έχει ως αποτέλεσμα την επίταση των προβλημάτων στη λειτουργία των εννέα αυτή τη στιγμή αδειοδοτημένων ΕΠΑ, οι οποίες λειτουργούν ως θεματοφύλακες της νόμιμης προσωρινής απασχόλησης στην Ελλάδα. Από την άλλη πλευρά δεν δίνει λύση στο πρόβλημα του παράνομου «δανεισμού», η καταπολέμηση του οποίου θα έπρεπε να αποτελεί κύριο στόχο του σχεδίου νόμου. Η ΕΝ.Ε.Π.Α.Σ.Ε. είναι απόλυτα σύμφωνη με την ενίσχυση των ελέγχων και την τιμωρία των παρανομούντων, για να εξασφαλίζεται κατ’ επέκταση η προστασία των προσωρινώς απασχολουμένων.

Η λειτουργία των νομίμως αδειοδοτημένων ΕΠΑ όμως, που συνεχώς ελέγχονται από το Υπουργείο Εργασίας, δεν θα πρέπει να περιοριστεί, καθώς κάτι τέτοιο θα σήμαινε εκτίναξη του ποσοστού ανεργίας. Τέλος, αντί της θέσπισης της προβληματικής αυτής ρύθμισης του νομοσχεδίου, τα μέλη της ΕΝ.Ε.Π.Α.Σ.Ε. αξιώνουν να γίνει άμεσα εσωτερικό δίκαιο η υποχρεωτική και για τη χώρα μας Οδηγία 2008/104/ΕΚ, που ρυθμίζει την προσωρινή απασχόληση στο σύνολό της.

Viewpoint: Αμφίπλευρα οφέλη
Η προσωρινή εργασία αποτελεί μία ευέλικτη μορφή εργασίας που προσφέρει στις εταιρείες αλλά και στους εργαζόμενους τη δυνατότητα να ανταποκριθούν αποτελεσματικότερα στις απαιτήσεις του σύγχρονου περιβάλλοντος – επιχειρηματικού/οικονομικού αλλά και κοινωνικού.

Στους μεν εργοδότες, δίνεται η δυνατότητα αφενός να καλύψουν τις βραχυπρόθεσμες ανάγκες τους σε ανθρώπινο δυναμικό και αφετέρου να εφαρμόσουν μία δοκιμαστική περίοδο για τους εργαζόμενους που θα καλύψουν μόνιμες θέσεις. Με τον τρόπο αυτό μπορούν να διαχειριστούν αποτελεσματικά και γρήγορα τις ανάγκες που προκύπτουν λόγω εποχικότητας ή/και στο πλαίσιο προσωρινής αντικατάστασης εργαζομένων που απουσιάζουν για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (π.χ., άδειες εγκυμοσύνης, στρατιωτικές υποχρεώσεις κ.λπ.), εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα χαμηλότερα κόστη προσωπικού και παροχών.

Από τη άλλη, στους εργαζόμενους δίνεται η δυνατότητα να αποκτήσουν εργασιακή εμπειρία, ιδιαίτερα στα πρώτα βήματα της επαγγελματικής τους σταδιοδρομίας και  να πειραματιστούν δοκιμάζοντας τις δυνάμεις τους σε νέα αντικείμενα και κλάδους εργασίας. Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνά κανείς ότι στη σκιά της παρούσας πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης, η προσωρινή εργασία επιτρέπει στους εργαζόμενους να βρίσκουν απασχόληση αντί να παραμένουν άνεργοι για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Οι θέσεις προσωρινής απασχόλησης αφορούν, κατά κύριο λόγο, ειδικότητες όπου το αντικείμενο εργασίας δεν απαιτεί ιδιαίτερη εκπαίδευση ή/και τεχνικές γνώσεις. Προκειμένου όμως για τη διασφάλιση της στελέχωσης των κατάλληλων θέσεων από τους κατάλληλους υποψήφιους, πρωταρχικό μέλημα των στελεχών Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού πρέπει να είναι η προσεκτική επιλογή και η ποιοτική αξιολόγηση του παρόχου των υποψηφίων. Κάποια από τα κριτήρια για την επιλογή αφορούν κυρίως στην εμπειρία και στη φήμη του στην αγορά, και κατ’ επέκταση, στην ικανότητά του να ανταποκρίνεται με αμεσότητα στις επιχειρησιακές ανάγκες και στο προφίλ του εκάστοτε οργανισμού.

Τέλος, τα στελέχη Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού, στο πλαίσιο της διασφάλισης της αποτελεσματικής λειτουργίας του οργανισμού, οφείλουν να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για την ομαλή και πλήρη ένταξη του νέου εργαζόμενου στο καινούργιο περιβάλλον, καθώς και τις συνθήκες που θα συντελέσουν στην αποτελεσματικότερη παρακίνησή του.

Σταύρος Γεωργακόπουλος, Human Resources Director Hellas, GR. SARANTIS S.A.

Viewpoint: Η ευελιξία στην εργασία ως παράγωγο επιπέδου ανάπτυξης
H πραγματικότητα στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων, και ιδιαίτερα η δομή της απασχόλησης μέσα στις επιχειρήσεις έχει αλλάξει σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Με τη νέα τεχνολογία, επιχειρήσεις και δηµόσιες υπηρεσίες απασχολούν πολλές ειδικότητες για ορισµένες µόνο ώρες την ηµέρα ή την εβδοµάδα και συχνά για περιορισµένο χρονικό διάστηµα, δημιουργώντας την ανάγκη για ευέλικτες µορφές απασχόλησης. Να διαθέτουν δηλαδή μια μεγαλύτερη ευχέρεια να ρυθμίζουν τους όρους εργασίας ώστε να προσαρμόζονται στις ανάγκες της παραγωγής.

Όσο αναπτύσσεται η οικονομία, αναπόφευκτα αναπτύσσεται και αυτή η ανάγκη για ευελιξία στην εργασία ως παράγωγο μιας νέας οργάνωσης της οικονομίας και εάν θέλετε, και ενός άλλου επιπέδου ανάπτυξης.

Έτσι, η προσωρινή εργασία με την μορφή της εποχικής ή με συμβάσεις ορισμένου χρόνου θεωρείται ότι έχει ως αποτέλεσμα την εξοικονόμηση κόστους, την καλύτερη προσαρμογή των ωρών στο φόρτο εργασίας, τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας ως προς τη χρήση μηχανημάτων και εξοπλισμού, την αύξηση της ικανοποίησης από την εργασία και την αύξηση της επένδυσης σε ανθρώπινο κεφάλαιο. Όλα αυτά αποτελούν πηγές αύξησης και βελτίωσης της παραγωγικής διαδικασίας εντός των επιχειρήσεων.

Με βάση λοιπόν την τρέχουσα οικονομική πραγματικότητα, η προσωρινή εργασία μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην ανάπτυξη των οικονομιών και στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας, μέσω του αποτελεσματικότερου συνδυασμού της προσφοράς και ζήτησης της εργασίας.

Όμως, αυτή η μορφή απασχόλησης θα πρέπει να αξιοποιηθεί στο πλαίσιο μιας συνεκτικής στρατηγικής αναδιοργάνωσης της απασχόλησης και όχι με ευκαιριακές πρακτικές χαμηλού κόστους. Το διακύβευμα δεν είναι το πώς θα καταργήσεις την ευελιξία αλλά το πώς θα αντιμετωπίσεις τις παρενέργειες που δημιουργεί λαμβάνοντας υπ΄οψη τις στρεβλώσεις και τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής αγοράς εργασίας.

Αλέξανδρος Τζώρτζης, Διευθυντής Προσωπικού, ΗΛΙΟΣ Α.Ε.

Viewpoint: Η προσωρινή απασχόληση στο μικροσκόπιο
Η προσωρινή απασχόληση στη χώρα μας καλύπτει περίπου το 15% της συνολικής απασχόλησης( μεγαλύτερο ποσοστό στις γυναίκες και μικρότερο στους άνδρες) και συνεχίζει με αυξανόμενους ρυθμούς. Τα ποσοστά είναι μεγαλύτερα στον τομέα των υπηρεσιών αλλά και στη βιομηχανία. Μικρότερο είναι στο λιανικό εμπόριο (οι περισσότεροι στην προσωρινή απασχόληση είναι ανειδίκευτοι εργάτες και πολλοί, επίσης, είναι σε υπηρεσίες όπως οι πωλήσεις).

Σχετικά με τα οφέλη που έχουν οι επιχειρήσεις από την προσωρινή απασχόληση επισημαίνω τα εξής:
1) Έχουν τον εργαζόμενο για την περίοδο μόνο που υπάρχει δουλειά, δηλαδή του κάνουν μια σύμβαση ορισμένου χρόνου με αποτέλεσμα να τον χρησιμοποιούν την περίοδο που τον χρειάζονται (εδώ αναφέρομαι και στην εποχιακή απασχόληση).
2) Οι εργαζόμενοι αυτοί δεν έχουν τα ίδια δικαιώματα με το μόνιμο προσωπικό (π.χ. δεν μπορούν να συνδικαλιστούν ή όταν λήγει η σύμβαση δεν υπάρχει ουδεμία κατοχύρωση για τον εργαζόμενο).
3) Μπορούν να πάρουν προσωπικό από εταιρείες προσωρινής απασχόλησης (μορφή ενοικίασης προσωπικού με νόμο που ψηφίσθηκε 2956/2001) Νοέμβριο,ΦΕΚ258Α) οι οποίοι θα είναι και οι έμμεσοι εργοδότες ενώ η εταιρεία ενοικίασης θα είναι ο άμεσος εργοδότης.
4) Οι συμβάσεις ορισμένου χρόνου δεν προϋποθέτουν το δικαίωμα στον εργοδότη να καταβάλει αποζημίωση στη λήξη αυτής και γενικά όλα τα παραπάνω αποτελούν χαμηλότερο κόστος για τις επιχειρήσεις με αποτέλεσμα να προσφεύγουν στη λύση αυτής της μορφής απασχόλησης.

Σχετικά με τους εργαζόμενους της προσωρινής απασχόλησης τα θετικά στοιχεία για τους ίδιους έχουν να κάνουν ότι το διάστημα που εργάζονται έχουν κατοχυρώσει τα ίδια δικαιώματα όσον αφορά συνθήκες εργασίας και πληρωμή βασικού μισθού και επιπλέον επιδομάτων όπως π.χ. επίδομα εποχικότητας στους απασχολούμενους σε εποχιακές εταιρείες όπως τα ξενοδοχεία. Επίσης, οι εργαζόμενοι μέσω Ε.Π.Α. σε έμμεσο εργοδότη, απολαμβάνουν όπως και το μόνιμο προσωπικό και άλλες υπηρεσίες όπως φαγητό , κοινωνικές δραστηριότητες κ.λπ.

Η αρχή ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση μπορεί να εξασφαλιστεί αρκεί να έχουμε ως εταιρεία αλλά και ως Διεύθυνση ανθρωπίνου δυναμικού κριτήρια και standards λειτουργίας ώστε να γνωρίζουμε πραγματικά τι εργαζομένους θέλουμε στην επιχείρηση μας. Ανεξάρτητα αν είναι μόνιμο το προσωπικό μας ή αν είναι ενοικιαζόμενο με μορφή προσωρινής απασχόλησης, θα πρέπει πάντα να επιλέγεται με τέτοιο τρόπο που να καλύπτει όλα αυτά τα κριτήρια που θέτουμε ως εταιρεία και έχουν να κάνουν με τι ποιότητα προσφερόμενων υπηρεσιών θέλουμε να δώσουμε στους πελάτες μας.

Η προσωρινή απασχόληση στη χώρα μας αναπτύσσεται συνεχώς και παρόλο που την παρούσα στιγμή το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο είναι ελλιπές, υπάρχει αισιοδοξία ότι θα ενσωματωθεί άμεσα με την υπάρχουσα κοινοτική οδηγία 1999/70/EC, ώστε να διαμορφωθεί ένα πιο ασφαλές κλίμα για αυτούς τους εργαζομένους και να μην νιώθουν «εργαζόμενοι δεύτερης κατηγορίας».

Η προσωρινή απασχόληση απαγορεύεται όταν:
1) Με αυτή τη μορφή αντικαθιστούμε εργαζόμενους που είναι σε απεργία
2) Ο έμμεσος εργοδότης το προηγούμενο διάστημα πραγματοποίησε απολύσεις εργαζομένων με ίδια ειδικότητα για οικονομοτεχνικούς λόγους ή το προηγούμενο 12μηνο ομαδικές απολύσεις
3) Ο έμμεσος εργοδότης υπάγεται στις διατάξεις του Ν.2190/1994 ή στις διατάξεις της παρ.3 του άρθρου 1 του Ν.2527/1997 όπως ισχύουν:

  • Όταν η εργασία λόγω της φύσης της είναι επικίνδυνη για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων
  • Όταν ο απασχολούμενος υπάγεται στις ειδικές διατάξεις περί ασφαλίσεων εργατοτεχνιτών οικοδομών.

Δημήτρης Βαλέργας, HR Director, Classicalhotels

Case Study: Η προσωρινή απασχόληση στη Leroy Merlin
Κατά τη γνώμη μου, στην Ελλάδα, η προσωρινή απασχόληση δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες των επιχειρήσεων. Το κόστος της προσωρινής απασχόλησης είναι αρκετά υψηλό για να καλυφθούν εποχιακές ή πολύ συγκεκριμένες ανάγκες. Επίσης, οι εταιρείες προσωρινής απασχόλησης, σήμερα, δυσκολεύονται να παρέχουν προσωπικό με ποιότητα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.

Στην εταιρεία μας έχουμε χρησιμοποιήσει περιστασιακά την κάλυψη θέσεων μέσω της προσωρινής απασχόλησης. Χρειάστηκε να χρησιμοποιήσουμε αυτήν την υπηρεσία κυρίως κατά τη διάρκεια του ανοίγματος των καταστημάτων μας, όπου απασχολήσαμε μη εξειδικευμένο προσωπικό για το στήσιμο του καταστήματος.
Τα κριτήρια επιλογής του παρόχου ήταν κυρίως το κόστος και η ταχύτητα εξυπηρέτησης. Φυσικά σημασία έχει η εμπειρία του κάθε φορέα στον τομέα της προσωρινής απασχόλησης αλλά και η κατανόηση των αναγκών που κάθε φορά πρέπει να καλυφθούν.

«Ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση»;Είναι δύσκολο να βρεις συνεργάτες με όρεξη να εργαστούν όταν γνωρίζουν ότι το χρονικό διάστημα παραμονής είναι συγκεκριμένο. Στην εταιρεία μας αποφεύγουμε να χρησιμοποιήσουμε την προσωρινή απασχόληση για θέσεις που απαιτούν εξειδίκευση γιατί πιστεύουμε στη μακρόχρονη δέσμευση και επένδυση στους συνεργάτες μας. Για περιπτώσεις όπως άδειες εγκυμοσύνης ή μακρόχρονης απουσίας, προτιμούμε να το προγραμματίζουμε, ώστε να καλύπτουμε αυτήν την ανάγκη με την ανάπτυξη της πολυ-εξειδίκευσης ή με τη χρήση ανθρώπων που επιθυμούν να κάνουν την πρακτική τους.

Αντωνία Μαύρου, Διευθύντρια Ανθρώπινου Δυναμικού, Leroy Merlin