Γιατί να αλλάξετε κάτι ούτως ή άλλως; Υπάρχει ανάγκη αλλαγής στην εταιρεία; Λογικές ερωτήσεις. Στο κάτω κάτω δεν πρέπει να αλλάζουμε για χάρη και μόνο της αλλαγής. Πρέπει να υπάρχει κάποιο όφελος, βελτίωση κάποιας μορφής σε σχέση με την υπάρχουσα κατάσταση.

Τι είναι λοιπόν Αλλαγή;
Εξέλιξη. Η επιτυχημένη αλλαγή είναι μια συνεχής και αδιάκοπη διαδικασία εξέλιξης. Ουσιαστική βελτίωση μπορεί να προέλθει από την αλλαγή που μεταβάλλει άκαμπτες θέσεις και πρακτικές.

Οι ιδανικοί οργανισμοί ενσωματώνουν την αλλαγή στη ζωή τους ως μέρος της καθημερινότητάς τους. Είναι παράδοξο, δεν είναι; Όσο περισσότερο η αλλαγή γίνεται ρουτίνα, τόσο περισσότερο εξελικτική γίνεται.

Όταν αυτή η εξελικτική διαδικασία γίνεται πραγματικότητα, ο οργανισμός απομακρύνεται σημαντικά από τον ανταγωνισμό. ? Ταυτόσημη με την επιβίωση. Σίγουρα έχετε ακούσει δηλώσεις που χρησιμοποιούν λέξεις όπως «διατήρηση», «κράτημα» και «συντήρηση» και δεν μπορούν να είναι στρατηγικές. Χαρακτηρίζονται από συντηρητισμό, έλλειψη καινοτομίας, απέχθεια στο ρίσκο και παθητικότητα. Το ανταγωνιστικό περιβάλλον γίνεται τόσο σκληρό, που δεν έχετε την πολυτέλεια να μείνετε ακίνητοι. Επιλέξτε να προχωρήσετε μπροστά, να αναπτυχθείτε. Μπορείτε ακόμη και να επιλέξετε να συρρικνωθείτε (η διαχείριση της συρρίκνωσης μπορεί να έχει τις δικές της προκλήσεις, σας διαβεβαιώνω!), αλλά η ακινησία είναι μια στρατηγική αποτυχίας.

• Ηγεσία. Δεν υπάρχει κανένας ηγέτης που δεν έκανε την αλλαγή πυρήνα των προσπαθειών του. Δεν υπάρχει κανένας ηγέτης στο μέτωπο του οποίου δεν είναι γραμμένη η λέξη «αλλαγή». Είναι τόσο απλό!

• Πρόκληση. Εργάζεστε σε έναν εφησυχασμένο οργανισμό; Θέλετε η αλλαγή να διαρκέσει, να έχει βάθος και να είναι μακροπρόθεσμη; Μήπως ο ανεπίσημος ορισμός της κουλτούρας της εταιρείας σας είναι «ο τρόπος που δουλεύουμε εμείς εδώ»; Τότε η δουλειά είναι κομμένη στα μέτρα σας. Αρχίστε τις προκλήσεις! Προκαλέστε το status quo και το συμβατικό τρόπο σκέψης. Προκαλέστε αδιάκοπα, περιορίζοντας τα πράγματα που εσείς και οι άνθρωποί σας θεωρούν φυσιολογικά και δεδομένα στοιχεία του περιβάλλοντος. Προκαλέστε τον εαυτό σας και τους άλλους!

Τύποι Αλλαγών
Υπάρχουν διάφοροι τύποι αλλαγών, που πρέπει να εφαρμόζονται ανάλογα με την υπάρχουσα κατάσταση. Ανάλογα με την ανάγκη, η αλλαγή μπορεί να αποδειχθεί μια ομαλή και σχεδόν απαρατήρητη εξελικτική διαδικασία ή μπορεί να είναι μια απότομη, ριζική μεταμόρφωση.

Ποιος θα αποφασίσει αν ο οργανισμός σας χρειάζεται αλλαγή; Ποιος θα αποφασίσει ποιος τύπος αλλαγής είναι ο καταλληλότερος; Ποιος θα επιλέξει το πλαίσιο υλοποίησης; Ας εξετάσουμε τους βασικούς τύπους αλλαγής και τις στρατηγικές επιλογές για την εξασφάλιση ουσιαστικής και βιώσιμης επιτυχίας.

«Εντεταλμένη Αλλαγή»
Πρόκειται για την αλλαγή που καλείστε να πραγματοποιήσετε σε ένα κομμάτι του οργανισμού σας στο πλαίσιο μιας ευρύτερης διεθνούς ή περιφερειακής πρωτοβουλίας της εταιρείας. Η αλλαγή μπορεί πιθανότατα να αφορά αποκλειστικά τη μονάδα σας, αλλά σε κάθε περίπτωση πρόκειται για αλλαγή που επιβάλλεται από άλλους.

Συνήθως αυτοί οι «άλλοι» δεν είναι παρά η Κεντρική Διοίκηση. Οι συγχωνεύσεις και οι εξαγορές αποτελούν τυπικά παραδείγματα αδιαπραγμάτευτων αλλαγών. Έρχονται σχεδόν απροειδοποίητα και απαιτούν πλήρη συμμόρφωση.

Πώς μπορείτε να υλοποιήσετε αποτελεσματικά την εντεταλμένη αλλαγή;
• Διασαφηνίστε από την αρχή τις επιδιώξεις της Κεντρικής Διοίκησης. Καθορίστε τους στόχους και ευθυγραμμίστε τις προτεραιότητές της με τις δικές σας.
• Πιστέψτε στον εαυτό σας. Εμβαθύνετε στο πλάνο της αλλαγής. Μιλήστε με οπαδούς της αλλαγής καθώς και με ανθρώπους που είναι αντίθετοι. Συμβουλευτείτε ειδικούς από την εταιρεία σας και έξω από αυτήν. Γίνετε ειδικός στην επικοινωνία της αλλαγής και διευκολύνετε την υλοποίησή της.
• Ορίστε ένα χρονοδιάγραμμα που θα σας επιτρέψει να κάνετε ποιοτική δουλειά και να ανταποκριθείτε στις προσδοκίες της Κεντρικής Διοίκησης. Αν η αλλαγή εκτείνεται σε όλη την εταιρεία, καθορίστε σφιχτές διορίες, ώστε η πρόοδός σας να είναι ταχύτερη και καλύτερη σε σύγκριση με τις υπόλοιπες μονάδες.
• Ενημερώνετε συχνά για την πρόοδό σας τα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη. Ενημερώνετε έγκαιρα και προληπτικά την Κεντρική Διοίκηση. Μην τους ξαφνιάζετε.
• Μιλήστε στους υφισταμένους σας άμεσα και ξεκάθαρα. Μην αφήνετε περιθώρια για συζητήσεις σχετικά με το τι θα γίνει, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αμφισβήτηση των αντικειμενικών στόχων. Από την άλλη, να είστε ανοιχτοί σε ιδέες σχετικά με τον αποτελεσματικότερο τρόπο υλοποίησης. Χρησιμοποιήστε τις ιδέες των ανθρώπων σας για να εξασφαλίσετε μεγαλύτερη συμμετοχή και αφοσίωση και για να αυξήσετε την αποτελεσματικότητα της αλλαγής.
• Αναλάβετε προσωπικά την ευθύνη της αλλαγής. Η στάση «Πρόκειται για απόφαση της Ανώτερης Διοίκησης. Τι να κάνω εγώ;» είναι λανθασμένη. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να κατηγορήσετε την Κεντρική Διοίκηση για την αλλαγή. Αν ισχυριστείτε ότι η Κεντρική Διοίκηση αποφάσισε την αλλαγή κι εσείς απλώς υλοποιείτε την απόφασή της, θα φανείτε αδύναμος, οι άνθρωποί σας και η Κεντρική Διοίκηση θα χάσουν την εμπιστοσύνη τους σε εσάς και τελικά θα αποτύχετε.


«Επιβεβλημένη Αλλαγή»
Η «επιβεβλημένη αλλαγή» είναι συνήθως μια εσωτερική αλλαγή σε επίπεδο τμήματος ή εταιρείας. Η ανάγκη για αυτού του τύπου την αλλαγή εμφανίζεται όταν τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλά, όταν ξεσπάει μια εσωτερική κρίση ή όταν η παραγωγικότητα ή κάποιο άλλο μέγεθος δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες. Πώς πρέπει να την προσεγγίσετε; Καλοδεχτείτε την ανάγκη για αλλαγή και οδηγήστε τον οργανισμό σας στο δρόμο της.

Ας δούμε γιατί:
• Τα πράγματα δεν πάνε καλά και πρέπει να διορθωθούν. Κάποιος πρέπει να παρέμβει και να αναλάβει την ευθύνη για αλλαγή. Καταστάσεις όπως αυτές είναι εξαιρετικές ευκαιρίες για νέους γενικούς διευθυντές. Ίσως είστε αρκετά τυχερός(!) να διαδεχθείτε κάποιον που έχει αφήσει κάποια προβλήματα που πρέπει και μπορούν να λυθούν αρκετά εύκολα.
• Δείξτε γρήγορα τι μπορείτε να κάνετε. Στις περισσότερες περιπτώσεις επιβεβλημένης αλλαγής το πρόβλημα είναι προφανές. Η «αιμορραγία» βλάπτει την παραγωγικότητα και το ηθικό. Η άμεση και επιτυχημένη διαχείριση αυτού του τύπου της πρόκλησης θα σας βοηθήσει να χτίσετε την αξιοπιστία σας απέναντι στην Κεντρική Διοίκηση.
• Τα προβλήματα που χρειάζονται αλλαγή είναι εύκολο να εντοπιστούν και, συνήθως, εύκολο να αντιμετωπιστούν. Όταν τα λύσετε, μην ξεχάσετε να πανηγυρίσετε την αλλαγή με την ομάδα σας, ανταμείβοντας τους ανθρώπους σας για τη συνεισφορά τους και δημιουργώντας μομέντουμ.

«Επιλεγμένη Αλλαγή»
Θέλετε να φτάσετε γρήγορα στην κορυφή; Τότε εφαρμόστε την «επιλεγμένη αλλαγή»! Με την επιλεγμένη αλλαγή κανείς δεν σας επιβάλλει να αλλάξετε κάτι! Επιπλέον, δεν υπάρχει καμία προφανής ανάγκη για αλλαγή!

Γιατί να προτιμήσετε την επιλεγμένη αλλαγή
Επιλέξτε εσείς την αλλαγή και μπείτε μπροστά από το κύμα, οδηγήστε την πορεία του, ορίστε το ρυθμό και την έντασή του.
• Επιλέξτε εσείς την αλλαγή, γιατί θέλετε να ορίζετε τη μοίρα σας. Κάντε το πριν έρθουν άλλοι και σας την επιβάλλουν.
• Επιλέξτε εσείς την αλλαγή, γιατί είστε ένας οραματιστής ηγέτης, ένας από τους λίγους σημαντικούς ανθρώπους που πασχίζουν να δώσουν τη μάχη τώρα για να φτιάξουν ένα καλύτερο μέλλον. Οικοδομήστε σήμερα για το μέλλον ενώ κατακτάτε και τους βραχυπρόθεσμους στόχους.

Χαρακτηριστικά της «Επιλεγμένης Αλλαγής»
Είναι ο δυσκολότερος τύπος αλλαγής, καθώς οι εργαζόμενοι σίγουρα και φυσιολογικά θα αντισταθούν περισσότερο απ’ ό,τι σε μια εντεταλμένη ή επιβεβλημένη αλλαγή.
• Είναι από τη φύση της προληπτική. Μια μικρή ομάδα ανθρώπων ηγείται, ενώ οι υπόλοιποι είναι απρόθυμοι να ακολουθήσουν.
• Πρέπει να έχει τη συμπαράσταση ενός ισχυρού υποστηρικτή. Αυτός μπορεί να είναι το αφεντικό σας ή η Ανώτερη Διοίκηση, που θα σας στηρίξουν όταν τα πράγματα δυσκολέψουν.
• Ο ρυθμός της αλλαγής πρέπει να είναι ανάλογος με το μέγεθος της μάχης. Όσο μεγαλύτερη είναι η μάχη, τόσο πιο προσεκτικός πρέπει να είναι ο ρυθμός και τόσο μεγαλύτερη η προετοιμασία.

Αν εργάζεστε σε μια διορατική εταιρεία, όπου η αλλαγή και η καινοτομία αποτελούν συστατικά της κουλτούρας της, τότε τα πράγματα θα είναι ευκολότερα, ανεξάρτητα από το αν η αλλαγή είναι εντεταλμένη, επιβεβλημένη ή επιλεγμένη.

Συμπεράσματα
Εντάξτε την αλλαγή στην καθημερινότητά σας. Μην την αντιμετωπίζετε ως στρατηγική επιλογή, γιατί αυτό θα σημαίνει ότι υπάρχουν και εναλλακτικές. Όμως, δεν πρέπει να υπάρχουν εναλλακτικές για την αλλαγή, τουλάχιστον όχι για οργανισμούς που θέλουν να επιβιώσουν και να κυριαρχήσουν.
• Μην επιλέγετε την «ακινησία» ή τη «διατήρηση του status quo» ως τη στρατηγική σας. Είναι στρατηγικές αποτυχίας για τον οργανισμό σας και θα βουλιάξετε μαζί τους.
• Αν δεν αντιμετωπίζετε αντίσταση στην αλλαγή, ελέγξτε ξανά. Ίσως η αλλαγή δεν είναι αρκετά γρήγορη και βαθιά.
• Μην περιμένετε άλλοι να σας επιβάλλουν την αλλαγή. Επιλέξτε μόνος σας την αλλαγή και επηρεάστε αποτελεσματικότερα το μυαλό, την καρδιά και την καριέρα των ανθρώπων σας και… τη δική σας!