Ο Νικόλας Κανελλόπουλος, Γενικός Γραμματέας ΟΠΕΜΕΔ, μίλησε στο HR Professional για το θεσμό της διαμεσολάβησης και το πεδίο εφαρμογής του σε πρακτικό επίπεδο, ενώ παράλληλα αναφέρθηκε στους λόγους που η διαδικασία αυτή μπορεί να αποδειχθεί επωφελής και για τις δύο πλευρές.

HR Professional: Τι είναι ο θεσμός της διαμεσολάβησης και ποιο είναι το πεδίο εφαρμογής του σε πρακτικό επίπεδο;

Νικόλας Κανελλόπουλος: Η διαμεσολάβηση είναι ένας εξωδικαστικός τρόπος επίλυσης διαφορών, που θεσμοθετήθηκε στην Ελλάδα το 2010. Λειτουργεί συμπληρωματικά στο παραδοσιακό σύστημα απονομής της Δικαιοσύνης, καλύπτοντας τα αδύναμα σημεία του. Πρόκειται για μία διαδικασία, χάρη στην οποία οι εμπλεκόμενοι σε μια διαφορά, επιδιώκουν την εύρεση μιας συμβιβαστικής λύσης, η οποία ενδεχομένως σε προγενέστερο χρόνο δεν έχει καρποφορήσει. Σε ουδέτερο χώρο κοινής αποδοχής, οι δύο πλευρές μαζί με τους δικηγόρους τους έχουν τον απόλυτο έλεγχο για την εξέλιξη της υπόθεσής τους. Στη διαδικασία αυτή, ο διαμεσολαβητής έχει καθοριστικό ρόλο αφού κατευθύνει την διαπραγμάτευση αξιοποιώντας μια σειρά τεχνικών.

Οι υποθέσεις που μπορούν να επιλυθούν με διαμεσολάβηση είναι όσες εμπίπτουν στο Αστικό και το Εμπορικό Δίκαιο. Ειδικότερα, μπορούμε να αναφερθούμε σε υποθέσεις εταιρικές, εργατικές, μισθωτικές, κατασκευαστικές, διασυνοριακές, προσβολής της προσωπικότητας, πνευματικών δικαιωμάτων, ιατρικής αμέλειας κ.ά.

HR P.: Γιατί κάποιος να επιλέξει τη διαμεσολάβηση έναντι της δικαστικής οδού;

Ν. Κ.: Ο χαρακτήρας και η διαδικασία της διαμεσολάβησης παρέχουν σημαντικά πλεονεκτήματα σε σχέση με το χρονοβόρο σύστημα απονομής Δικαιοσύνης, έτσι όπως έχει διαμορφωθεί στην Ελλάδα. Η διαμεσολάβηση απευθύνεται σε όλους όσοι επιθυμούν να διευθετήσουν τη διαφορά τους με συναινετική διάθεση, σε σύντομο χρονικό διάστημα, με μικρότερο κόστος, σε ένα περιβάλλον ουσιαστικού διαλόγου μακριά από την ένταση των Δικαστηρίων. Ο διαμεσολαβητής, ως τρίτο ουδέτερο πρόσωπο, επικοινωνεί και με τις δύο πλευρές κατ’ ιδίαν αλλά και με όλους μαζί, οργανώνει τον μεταξύ τους διάλογο και διαχειρίζεται την πληροφόρηση που έχει, προκειμένου να συμβάλει στο να βρεθεί μία κοινά αποδεκτή λύση. Δεν παρεμβαίνει στην απόφαση, δεν επιβάλει κάποιο αποτέλεσμα αλλά παρακινεί τους ενδιαφερόμενους να είναι οι ίδιοι πρωταγωνιστές και να επιλέξουν μαζί το αποτέλεσμα που θα τους ικανοποιήσει επαρκώς.

Όσοι έχουν εμπλακεί σε μια δικαστική διαμάχη ξέρουν καλά ότι η επίλυσή της προϋποθέτει πολύ χρόνο, μεγάλη ψυχική προσπάθεια και αρκετά χρήματα. Ο θεσμός της διαμεσολάβησης παρέχει πολλά και σημαντικά οφέλη για τους ιδιώτες, για τις επιχειρήσεις αλλά και ευρύτερα για το κοινωνικό σύνολο αφού η διάδοσή της θα συμβάλλει στην αποφόρτιση του συστήματος απονομής της Δικαιοσύνης.

HR P.: Υπάρχουν στη χώρα μας έμπειροι διαμεσολαβητές και πόσο έχει αναπτυχθεί ο θεσμός;

Ν. Κ.: Σήμερα στην Ελλάδα, η διαμεσολάβηση όπως ορίζεται από το νόμο 3898/2010 πραγματοποιείται από Διαμεσολαβητές διαπιστευμένους από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Αυτή τη στιγμή είναι περίπου 1.600 άτομα και μπορεί κάποιος να βρει την πλήρη λίστα στην ιστοσελίδα του Υπουργείου.

Στο εξωτερικό, ο θεσμός της διαμεσολάβησης είναι εξαιρετικά διαδεδομένος και απολαμβάνει ευρείας αναγνώρισης και αποδοχής. Στην Ελλάδα, ενώ η διαμεσολάβηση είναι θεσμοθετημένη από την Πολιτεία, εντούτοις δεν είναι ακόμη ιδιαιτέρως γνωστή ως εναλλακτική εξωδικαστική μέθοδος επίλυσης διαφορών. Ο Οργανισμός Προώθησης Εναλλακτικών Μεθόδων Επίλυσης Διαφορών (ΟΠΕΜΕΔ) δημιουργήθηκε από τη σύνθεση των δυνάμεων των κοινωνικών εταίρων, σημαντικών φορέων της οικονομικής ζωής και της επιστημονικής κοινότητας και έχει ως σκοπό να προωθήσει και να διαδώσει τη διαμεσολάβηση. Αποτελεί μία νέα αντίληψη και προάγει μία νέα κουλτούρα στην επίλυση ιδιωτικών διαφορών. Ο ΟΠΕΜΕΔ που δραστηριοποιείται σε όλη την Ελλάδα, δημιουργεί συνέργειες με Φορείς, Οργανισμούς και Ανεξάρτητες Αρχές με στόχο την σφαιρική ενημέρωση του κοινωνικού συνόλου για τα πλεονεκτήματα της διαμεσολάβησης.