Προκειμένου μια επιχείρηση να μπορεί να διατηρεί παραγωγική και κερδοφόρα την ύπαρξή της, κρίνεται αναγκαία η προσαρμογή της στις εκάστοτε συνθήκες της αγοράς και του οικονομικού και κοινωνικού περιβάλλοντος, ενώ στην παρούσα περίοδο της οικονομικής κρίσης, οι εταιρείες που δεν καταφέρνουν να ανταποκριθούν στις διαρκώς αυξανόμενες απαιτήσεις και εξελίξεις δύσκολα επιβιώνουν.

Ένας πολύ σημαντικός παράγοντας για τη διατήρηση και αύξηση της ζωτικής σημασίας για έναν οργανισμό παραγωγικότητας, είναι το ανθρώπινο δυναμικό το οποίο καλείται με την εργασία του να φέρει συγκεκριμένα αποτελέσματα.

ΠΩΣ ΜΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΩΘΗΣΕΙ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΤΗΣ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΙ, ΦΕΡΝΟΝΤΑΣ ΘΕΤΙΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ;
Οι εταιρείες ανέκαθεν προσπαθούσαν να αυξήσουν την απόδοση των εργαζομένων και ένας από τους τρόπους που επιλέγουν είναι τα High Performance Work Systems (Συστήματα Εργασίας Υψηλής Απόδοσης). Πρόκειται για συστήματα τα οποία, όπως φανερώνει και η ονομασία τους, έχουν δημιουργηθεί γι’ αυτόν ακριβώς τον σκοπό, δίνοντας κίνητρα στους εργαζόμενους και ενισχύοντας τις γνώσεις, ικανότητες και δεξιότητές τους, ενώ θα πρέπει να καλύπτουν όλο το φάσμα των πρακτικών της ΔΑΔ (αμοιβές, απόδοση, εξεύρεση και επιλογή προσωπικού κ.ά.), και να εφαρμόζονται με συγκεκριμένο τρόπο προκειμένου να δημιουργήσουν μια κουλτούρα υψηλής απόδοσης. Αν χαρακτηρίσουμε τις πρακτικές αυτές ως τις «καλύτερες πρακτικές ΔΑΔ», μπορούμε να σκεφτούμε ότι πράγματι, ένα εργασιακό περιβάλλον το οποίο τις υιοθετεί, λογικά θα μπορεί να έχει τα επιθυμητά εργασιακά αποτελέσματα, καθώς οι πρακτικές αυτές θα επιδρούν στις συμπεριφορές και στάσεις των εργαζομένων κάνοντάς τους κατά συνέπεια πιο παραγωγικούς.

ΑΡΚΕΙ Η ΥΙΟΘΕΤΗΣΗ HIGH PERFORMANCE WORK SYSTEMS;
Ενώ οι πρακτικές των HPWS συνδέονται με θετικά οργανωσιακά αποτελέσματα, η απλή υιοθέτησή τους δεν μπορεί να αποτελεί πανάκεια. Οι άνθρωποι είναι πολύπλοκα όντα που λαμβάνουν διαφορετικά ερεθίσματα από το εργασιακό και το προσωπικό τους περιβάλλον και έχουν ελεύθερη βούληση, έτσι η εργασία τους και η συμπεριφορά τους μπορεί να επηρεάζονται από πολλά στοιχεία. Επομένως, εφόσον τα HPWS δημιουργούν συνθήκες ευνοϊκές για την εκπαίδευση, την ανάπτυξη και την εφαρμογή δίκαιων διαδικασιών στον οργανισμό, θα μπορούσε να ισχύει η παραδοχή ότι η υιοθέτηση τους αρκεί, αν όμως λάβουμε υπόψη μόνο την ύπαρξη των HPWS και αφαιρέσουμε όλους τους λοιπούς παράγοντες οι οποίοι ενδέχεται να επηρεάσουν τους εργαζόμενους.

Οι παράγοντες αυτοί που μπορεί να παρεμβάλλονται της σχέσης πρακτικών ΔΑΔ και οργανωσιακών αποτελεσμάτων, ενδέχεται να αφορούν στο ψυχολογικό συμβόλαιο, στην ισορροπία μεταξύ εργασιακής και προσωπικής ζωής, στην εμπιστοσύνη απέναντι στον προϊστάμενο και στην οργανωσιακή δικαιοσύνη, αλλά και πολλούς ακόμη που μπορεί να προκύψουν μετά από στοχευμένη έρευνα στο συγκεκριμένο ζήτημα. Η ύπαρξη αυτών των παραγόντων μπορεί όχι μόνο να επηρεάζει τα εργασιακά αποτελέσματα και τους εργαζόμενους, αλλά να επηρεάζει και την ίδια τη λειτουργία των HPWS, μειώνοντας ή αυξάνοντάς την επίδρασή τους.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΛΥΣΗ;
Οι εταιρείες θα πρέπει να επενδύσουν σε πρακτικές οι οποίες χτίζουν οργανωσιακούς πόρους, ικανότητες, συμπεριφορές και στάσεις, ενώ η συγκεκριμένη επένδυση θα πρέπει να συνοδεύεται από προσεκτικό σχεδιασμό, επιλογή και υλοποίηση των πρακτικών σύμφωνα με το ιδιαίτερο περιβάλλον του εκάστοτε οργανισμού. Αναφορικά με τα επιπλέον στοιχεία που επηρεάζουν το ανθρώπινο δυναμικό και την ίδια την επίδραση των HPWS, υπάρχουν παράγοντες όπως αυτοί που αναφέρθηκαν πιο πάνω που αφορούν στον ίδιο τον οργανισμό και τους οποίους μπορεί ως ένα βαθμό να ελέγξει.

Η άμεση αναγνώριση της αξίας των HPWS, τα οποία επιβάλλουν τόσο την αναδιοργάνωση της δομής μιας εταιρείας με εναλλαγή θέσεων, ομαδική εργασία, περιορισμό των ιεραρχικών επιπέδων, συμμετοχή των εργαζομένων στις διαδικασίες και αποφάσεις, περιορισμό της αναξιοκρατίας κ.ά., όσο και πολιτικές ΔΑΔ που αφορούν ενδεικτικά, στις αμοιβές, στα κίνητρα, στις ευκαιρίες ανάπτυξης, στην απόδοση και στην εκπαίδευση, κρίνεται άμεσα απαραίτητη προκειμένου η ελληνική αγορά να καταφέρει να φτάσει σε ένα επίπεδο κερδοφορίας, και να αυξήσει την εξωστρέφειά της απέναντι στις αγορές του εξωτερικού. Παράλληλα, οι επιχειρήσεις πρέπει να κατανοήσουν την αξία και άλλων παραγόντων που δεν θα πρέπει να υπονομεύουν με την απουσία ή την παρουσία τους, αλλά αντίθετα να ενισχύουν τη θετική επίδραση των HPWS, για να επιτευχθούν τα επιθυμητά αποτελέσματα απόδοσης, αλλά και ικανοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού. Τέλος, προκειμένου να εφαρμοστεί ένα σύνολο αλλαγών προς μια πιο ανθρωποκεντρική κατεύθυνση, οι επαγγελματίες της Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού πρέπει να πείσουν τη διοίκηση για την ουσιαστική αξία της ΔΑΔ και να καταστούν στρατηγικός συνεργάτης αυτής, αποδεικνύοντας επιπλέον τον σημαντικό ρόλο της ΔΑΔ στην επίτευξη της στρατηγικής.

    Τα επιχειρήματα και οι απόψεις που υποστηρίζονται στο παρόν άρθρο βασίζονται στην διπλωματική έρευνα της συντάκτριας με τίτλο «High Performance Work Systems και Συμπεριφορές και Στάσεις των Εργαζομένων: Μελετώντας τον Ρυθμιστικό Ρόλο Συντελεστών Συνάφειας», στην οποία συμμετείχαν 49 εταιρείες και 186 εργαζόμενοι (Ελληνικές και πολυεθνικές) που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα.