Με τον όρο «mobbing» νοείται η ηθική παρενόχληση εργαζομένου στον χώρο εργασίας του μέσω της ηθικής αποδυνάμωσης και του εκφοβισμού του, αυξάνοντας το εργασιακό στρες και επηρεάζοντας τον ανερυθρίαστα τόσο σε προσωπικό επίπεδο, όσο και στην παραγωγικότητα και αποδοτικότητά του.

Κατά τη Γαλλίδα ψυχίατρο Marie France Hirigoyen, παρενόχληση στον χώρο εργασίας συνιστά κάθε καταχρηστική συμπεριφορά που εκδηλώνεται με λόγια, πράξεις, γραπτά μηνύματα και μπορεί να ζημιώσει την προσωπικότητα, την αξιοπρέπεια ή τη σωματική ή ψυχική ακεραιότητα του ατόμου, να θέσει σε κίνδυνο την εργασία του ή να διαταράξει το εργασιακό κλίμα. Ειδικότερα, η ηθική παρενόχληση στον χώρο εργασίας μπορεί να λάβει τη μορφή ταπεινωτικής συμπεριφοράς, άνισης μεταχείρισης, προσβολών, περιθωριοποίησης του εργαζομένου, εξώθησης σε σφάλματα, απειλών, άσκησης ψυχολογικής βίας κ.ά. Παράλληλα, δύναται να υποβόσκει σε ενέργειες υποχρεωτικής μετακίνησης του εργαζομένου σε δυσμενέστερο για τον ίδιο περιβάλλον εργασίας, στην ανάθεση υπερβολικού όγκου εργασίας σε συνδυασμό με κακόβουλα σχόλια περί δήθεν ελλιπούς απόδοσης ή τοποθέτησης σε θέση «ψυγείο» χωρίς καθήκοντα και αντικείμενο εργασίας ή σε θέση με καθήκοντα εντελώς ξένα εν συγκρίσει με εκείνα που δικαιολογούνται από την ειδίκευση και τη θέση εργασίας του, οδηγώντας συστηματικώς στον επαγγελματικό αποπροσανατολισμό του εργαζομένου. Τέλος, η πάγια υιοθέτηση της λεγόμενης πελατοκεντρικής λογικής, καθώς επίσης και το μάνατζμεντ μέσω του στρες που ακολουθούνται από πλείστες εταιρείες ως μέθοδοι μεγιστοποίησης των επιτευχθέντων στόχων, αποδεδειγμένα καταλήγουν στην ηθική και ψυχολογική καταβαράθρωση του εργαζομένου και είναι νομικά καταδικαστέες. Στην κρινόμενη προβληματική περιλαμβάνονται και οι περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης στην εργασία.

Το «mobbing» μπορεί να προέρχεται είτε από τον ίδιο τον εργοδότη, είτε από προϊσταμένους του εργαζομένου, είτε και από άλλους εργαζομένους. Στην περίπτωση κατά την οποία το «mobbing» έχει ως αιτία και κάποια απαγορευμένη διάκριση (π.χ. φύλο, φυλετική ή εθνοτική καταγωγή, θρησκευτικές πεποιθήσεις, γενετήσιο προσανατολισμό, ηλικία κ.ά.), τότε χαρακτηρίζεται ως «παρενόχληση» κατά την έννοια των Ν. 3304/2005 και 3896/2010, με αποτέλεσμα ο εργαζόμενος να δύναται να προστατευθεί βάσει των διατάξεων των νόμων αυτών.

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ & «MOBBING»
Η προστασία του εργαζομένου από συμπεριφορές «mobbing» δεν ρυθμίζεται ειδικά στο ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, με αποτέλεσμα να εφαρμόζονται οι γενικές διατάξεις περί προσβολής της προσωπικότητας. Έτσι, ο εργαζόμενος που υφίσταται «mobbing» έχει τις εξής δυνατότητες:

    1. Να αξιώσει από τον εργοδότη την άρση της προσβολής και την παράλειψή της στο μέλλον.
    2. Να αξιώσει την καταβολή χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης, καθώς και αποζημίωση για οποιαδήποτε τυχόν θετική (υλική) ζημία υπέστη.
    3. Να θεωρήσει την συμπεριφορά που υφίσταται ως «μονομερή βλαπτική μεταβολή» (δηλαδή εξαναγκασμό σε παραίτηση) και συνακόλουθα να αξιώσει την καταβολή αποζημίωσης απόλυσης, όπως ακριβώς θα είχε δικαίωμα να πράξει αν είχε προχωρήσει σε καταγγελία της σύμβασης εργασίας.
    4. Να ασκήσει αγωγή κατά του εργοδότη για αποζημίωση εργαζομένου σε περίπτωση πρόκλησης εργατικού ατυχήματος ή επέλευσης επαγγελματικής νόσου.
    5. Να προβεί σε αναφορά στην Επιθεώρηση Εργασίας και στο Συνήγορο του Πολίτη.
    6. Να υποβάλει μήνυση για παραβίαση της αρχής ίσης μεταχείρισης, καθώς και για κατά περίπτωση επιμέρους στοιχειοθετούμενα αδικήματα του ποινικού κώδικα, όπως η εξύβριση (361 ΠΚ), η συκοφαντική δυσφήμιση (363 ΠΚ), η εκβίαση (385 ΠΚ) κ.ά.

Τέλος, θα πρέπει να επισημανθεί ότι ο εργοδότης υπέχει υποχρέωση προστασίας της προσωπικότητας του εργαζομένου, η οποία απορρέει από συνταγματικές διατάξεις (άρθρο 2 παρ. 1 και 5 παρ. 1 Συντ.). Η προστασία αυτή είναι πλήρης, καλύπτοντας όλες τις εκφάνσεις της προσωπικότητας του εργαζομένου (σωματικές – φυσικές, ψυχικές, ηθικές). Περαιτέρω, γίνεται δεκτό ότι ο εργοδότης υπέχει υποχρέωση προστασίας της προσωπικότητας του εργαζομένου και όταν οι προσβολές της προέρχονται όχι από τον ίδιο, αλλά από συναδέλφους, δηλαδή έτερους εργαζομένους του.

    Για περισσότερες πληροφορίες επί ζητημάτων σχετικών με εργασιακές σχέσεις επικοινωνήστε:
    E: [email protected]
    T: 210-6431387
    F: 210-6460313