Η εργασία είναι για τον καθένα μας ένα βασικό μέσο για να βρούμε ποιοι είμαστε. Όλοι επηρεαζόμαστε αλλά και επιδρούμε στην εργασία μας. Είναι, όμως, ένα πλαίσιο παραγωγής ή ένα πλαίσιο δράσεων που ο καθένας μπορεί να αναπτύξει ελευθέρα τις πρωτοβουλίες και την προσωπικότητά του;

Γράφουν οι Λουίζα Παρασκευοπούλου, Ερευνήτρια, ΟΠΑ και Αποσπόρη Ελένη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, ΟΠΑ

Ο Μαρξ έλεγε ότι οι άνθρωποι ταυτίζονται με αυτό που παράγουν και με τον τρόπο που το παράγουν, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις συνθήκες και στο πλαίσιο. Η φιλόσοφος Χάνα Άρεντ, από την άλλη, έστρεφε τον φακό προς τη δυνατότητα πρωτοβουλίας και υποστήριζε ότι είμαστε οι δράσεις μας.

Η βιβλιογραφία στηρίζει ότι η εργασία επηρεάζει και διαμορφώνει το άτομο αλλά επίσης είναι το όχημα μέσα από το οποίο ο καθένας μπορεί να εκφράσει την προσωπικότητα του. Ακόμα και αν κάποιος/α δεν το έχει ήδη καταφέρει, η δυνατότητα αυτή υπάρχει εγγενή στο άτομο και μπορεί σ΄ έναν μελλοντικό χρόνο να πραγματοποιηθεί καθώς η εργασία είναι ένα πλαίσιο που θα προσφέρει ερεθίσματα για δράση και μέσα από αυτά θα μπορέσει ο καθένας/καθεμία να δείξει τον εαυτό του.

Αν δούμε τον χώρο εργασίας σαν ένα πεδίο δράσης, αυτό σημαίνει ότι ο εργαζόμενος μέσα από τις πρωτοβουλίες που επιλέγει να υλοποιήσει δείχνει τελικά ποιος/ποια είναι και επομένως αποκαλύπτει τον εαυτό του. Μια τέτοια «αποκάλυψη» βοηθά τον εργαζόμενο να νοημοτοδοτεί την εργασία του. Αυτή η έννοια είναι νέα στον χώρο της οργανωσιακής συμπεριφοράς και ονομάζεται αυτέργεια.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΥΤΕΡΓΕΙΑ
Η αυτέργεια ορίζεται ως ο ενεργός και μοναδικός τρόπος που κάθε εργαζόμενος αποκαλύπτει τον εαυτό του στο job crafting. Ο όρος –γλωσσολογικά- δημιουργήθηκε από τον διακεκριμένο καθηγητή Γλωσσολογίας Γιώργο Μπαμπινιώτη. Ο συνδυασμός των λέξεων «εαυτός» και «έργον» δημιουργεί έναν όρο που μπορεί να συλλάβει τη διαδραστική διαδικασία μεταξύ της εργασίας και του ατόμου. Η αυτέργεια δημιουργήθηκε για να τονίσει πως αποκαλύπτουμε μέσα από το έργο μας τη μοναδικότητα που ο καθένας μας φέρει. Με το να επιλέγουμε να δράσουμε μ’ έναν συγκεκριμένο τρόπο με την εργασία μας, επιλέγοντας αυτά που μας αρέσουν, αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες που αποδεικνύουν τις ικανότητες μας, διαμορφώνοντας ομάδες με άτομα που έχουμε κοινή κουλτούρα, κάνοντας τις εργασίες με τον δικό μας τρόπο, διαμορφώνοντας τον χώρο μας διαφορετικά από τους συναδέλφους, όλα τα παραπάνω αποτελούν παραδείγματα δράσης αλλά και ενδείξεις του ποιοι πραγματικά είμαστε.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΗΣ
Η αυτέργεια εστιάζει στο άτομο, την μοναδικότητα του και το νέο που φέρνει στον χώρο εργασίας του. Τονίζει τη δράση, την πρωτοβουλία, τις νέες ιδέες που ένα άτομο θα φέρει και θα προσπαθήσει να περάσει μέσα από την εργασία του. Αυτό θα έχει ένα διττό όφελος. Για το άτομο είναι σημαντικό η εργασία του να αποκτά νόημα, να μπορεί να την εξατομικεύει, να συνδέεται μαζί της, να ενσωματώνει στοιχεία του σε αυτήν, να την συνδέει με τα ενδιαφέροντα του και τα ταλέντα του. Να βρίσκει χώρο δημιουργικό να αναπτύσσεται και να φέρνει όλη αυτή τη διαφορετικότητα του σαν ένα στοιχείο πλουτισμού. Έτσι, ο άνθρωπος νοηματοδοτεί την εργασία του, την απολαμβάνει, βρίσκει χαρά και ομορφιά σε αυτό που κάνει. Ωστόσο, επωφελείται και ο οργανισμός διότι πλουτίζει από τις νέες δεξιότητες, τα ταλέντα, το νέο πλούτο που φέρει ο κάθε ξεχωριστός άνθρωπος.

Ο χώρος των επιχειρήσεων για δεκαετίες έχει εστιάσει στην αποδοτικότητα, οδηγώντας σε εργασίες αυτοματοποιημένες, χωρίς νόημα, δημιουργικότητα και μοναδικότητα. Στην σύγχρονη κοινωνία, όμως, η δημιουργικότητα μπαίνει στο προσκήνιο και είναι καιρός να σχεδιάσουμε εργασίες που η πρωτοβουλία και η αυτέργεια θα είναι το ζητούμενο. Εργασίες όπου οι εργαζόμενοι θα είναι ενεργητικοί άνθρωποι, θα βρίσκουν νόημα σε αυτό που κάνουν και θα φτάσουν σε αυτό που είναι δυνατόν να γίνουν.