Best Workplaces 2008: Οι 20 εταιρείες που ονειρευόμαστε ως εργοδότες μας

Σε μια φαντασμαγορική βραδιά, Διευθύνοντες Σύμβουλοι, Στελέχη HR και εργαζόμενοι γιόρτασαν την βράβευση των 20 εταιρειών που διακρίθηκαν ως Best Workplaces το 2008.

Στο κατάμεστο Ballroom του Μεγάρου Μουσικής πραγματοποιήθηκε στις 7 Απριλίου, για έκτη χρονιά, η βράβευση των 20 εταιρειών με το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον στην Ελλάδα. Διευθύνοντες Σύμβουλοι, Διευθυντές Προσωπικού, αλλά και εργαζόμενοι βρέθηκαν εκεί για να παραλάβουν τα βραβεία τους. Σε μια ατμόσφαιρα συγκινητική, γεμάτη επευφημίες, χειροκροτήματα και χαμόγελα βραβευθέντες και παρευρισκόμενοι έλαβαν μέρος στην ετήσια, πλέον, γιορτή του HR. Την πρώτη θέση κατέκτησε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά η Piscines Ideales.

Τη διοργάνωση χαιρέτισαν, οι Δημήτρης Μαύρος, Πρόεδρος του Great Place to Work® Institute Hellas και Νίκος Εμπέογλου, Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ALBA Graduate Business School, ενώ τη μεθοδολογία και τα αποτελέσματα του διαγωνισμού παρουσίασαν ο Δημήτρης Γκανούδης, General Manager GPTW® Institute και η Ζωή Κουρουνάκου, Διευθύντρια Τμήματος Εφαρμοσμένης Έρευνας και Καινοτομίας ALBA Graduate Business School.
Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν ο Υπουργός Ανάπτυξης Χρήστος Φώλιας και η Υπουργός Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας Φάνη Πάλλη Πετραλιά, οι οποίοι απένειμαν βραβεία στους νικητές, τονίζοντας τη σημασία του θεσμού για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα του 21ου αιώνα.

Πώς φτάσαμε στο σήμερα
Ένας καθιερωμένος πλέον θεσμός, αφού διεξάγεται στην Ελλάδα από το 2003, ο διαγωνισμός Best Workplace, δημιουργήθήκε στις Ηνωμένες Πολιτείες πριν από 22 χρόνια, από το Great Place to Work® Institute. Το έναυσμα έδωσαν οι συστηματικές μελέτες και έρευνες του Robert Leverin σχετικά με τους παράγοντες εκείνους που πρέπει να συντρέχουν προκειμένου μια επιχείρηση να θεωρείται ένα εξαιρετικό περιβάλλον εργασίας. Φιλοσοφία του Ινστιτούτου δεν ήταν η βελτίωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας και των οικονομικών αποτελεσμάτων των εταιρειών που λάμβαναν μέρος στο διαγωνισμό, αλλά η αρωγή προς τις κοινωνίες να γίνουν καλύτερες, μέσα από καλύτερα εργασιακά περιβάλλοντα.

Οι διαχρονικές διαστάσεις, οι οποίες καθορίζουν σε σημαντικό βαθμό την ικανοποίηση των εργαζομένων και καθιστούν μια εταιρεία ιδανικό εργοδότη είναι πέντε: Αξιοπιστία, Σεβασμός, Δικαιοσύνη, Υπερηφάνεια και Συντροφικότητα.

Από το 2003, ο διαγωνισμός διενεργείται σε εθνικό επίπεδο, για 15 ευρωπαϊκές χώρες, ανάμεσά τους και η Ελλάδα. Ο διαγωνισμός είναι ανοικτός σε κάθε εταιρεία ιδιωτικού ή δημοσίου συμφέροντος που απασχολεί πάνω από 50 εργαζομένους.

Τα νούμερα του διαγωνισμού
Φέτος, στον ελληνικό διαγωνισμό συμμετείχαν 44 εταιρείες από ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων. Το 57% των επιχειρήσεων που έλαβαν μέρος ήταν πολυεθνικές, ενώ το 43% ελληνικές. Οι εταιρείες που διαγωνίστηκαν για το 2008 απασχολούν περίπου 42.000 εργαζόμενους. Η μεγαλύτερη από αυτές απασχολεί πάνω από 10.000 άτομα και η μικρότερη μόλις 55. Συνολικά, εστάλησαν περίπου 10.000 ερωτηματολόγια, ενώ επιστράφηκαν συμπληρωμένα σχεδόν 7.000, με τη συμμετοχή να ξεπερνά το 70%.

Οι 20 εταιρείες που βραβεύθηκαν θέτουν αυτόματα υποψηφιότητα για τη λίστα των 100 καλύτερων εταιρειών στην Ευρώπη, οι οποίες θα ανακοινωθούν από τους Financial Times την 28η Μαΐου και θα βραβευθούν στο Λονδίνο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η τελική αξιολόγηση των εταιρειών βασίστηκε, κατά τα δύο τρίτα, στις απαντήσεις των εργαζομένων, αναγνωρίζοντας τη σπουδαιότητα της γνώμης τους, γεγονός που καθιστά το διαγωνισμό μοναδικό ως προς τη μεθοδολογία του.

HR Professional: Ποια ευρήματα είναι εκείνα που ξεχώρισαν στο φετινό διαγωνισμό;

Δημήτρης Γκανούδης: Παρόλο που φέτος για πρώτη χρονιά είχαμε σχετικά μικρό αριθμό εταιρειών να συμμετέχουν στο διαγωνισμό, αυτό που είναι εντυπωσιακό είναι ότι από τις εταιρείες που διακρίθηκαν οι ελληνικές καταλαμβάνουν το 50%. Το ποσοστό αυτό, μάλιστα, είναι ανάλογο εκείνου της συμμετοχής των ελληνικών εταιρειών στο διαγωνισμό.

Οι εν λόγω ενδείξεις, δημιουργούν ερωτηματικά σχετικά με το κατά πόσο πρόκειται για τυχαίο γεγονός ή σηματοδοτούν ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις αρχίζουν να δίνουν έμφαση στις πολιτικές εκείνες που αφορούν στον ανθρώπινο παράγοντα. Φαίνεται πως οι ελληνικές επιχειρήσεις διεκδικούν με ίσους όρους το δικαίωμα σε ένα καλό εργασιακό περιβάλλον, κάτι που τις προηγούμενες χρονιές αποτελούσε αποκλειστικό προνόμιο των πολυεθνικών.

HR Professional: Ας μιλήσουμε και για τους «αφανείς ήρωες» της βράβευσης. Θέλετε να μας πείτε λίγα λόγια για την κριτική επιτροπή;

Δημήτρης Γκανούδης: Η κριτική επιτροπή αποτελείται από σταθερούς αξιολογητές. Πρόκειται για ακαδημαϊκούς, μέλη του ALBA Business Graduate School, οι οποίοι ασχολούνται με τη συλλογή, ανάλυση και μελέτη των στοιχείων που αφορούν στις εταιρείες που επιθυμούν να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό. Την επίβλεψη της ομάδας έχει αναλάβει η Δρ. Όλγα Επιτροπάκη, αναπληρώτρια καθηγήτρια Οργανωσιακής Συμπεριφοράς και Διοίκησης Ανθρωπίνων Πόρων, ενώ μέλη της επιτροπής αξιολόγησης είναι οι Ζωή Κουρουνάκου, Αρ. Αλεξόπουλος, Π. Ταρσινός, Δ. Γαρδικιώτης, Μαρία Μελιώτη και Βίκυ Μοσχοπούλου. Τα άτομα αυτά έχουν λάβει ειδική εκπαίδευση από το Ινστιτούτο για να υλοποιούν ακριβώς αυτό το εγχείρημα.

Η αξιολόγηση γίνεται σε δύο επίπεδα: το culture audit©, το οποίο αφορά στις πρακτικές τις εταιρείας και επηρεάζει κατά το 1/3 την τελική κατάταξη μιας επιχείρησης και το trust index, το οποίο συμπεριλαμβάνει ουσιαστικά τα ερωτηματολόγια που απαντά το προσωπικό και καλύπτει τα υπόλοιπα 2/3. Οι εκθέσεις culture audit© που συντάσσουν οι επιχειρήσεις, αποτελούν σε αρκετές περιπτώσεις μια πρώτη καταγραφή των πρακτικών τους και λειτουργούν ως πυξίδα για περαιτέρω βελτίωσή τους στο μέλλον.

Αν υπάρχει πτώση των «επιδόσεων μιας επιχείρησης» σε σχέση με προηγούμενες χρονιές αυτή συνήθως συναντάται στο trust index©. Μπορεί, βέβαια, να εντοπίσουμε πτώση και στο culture audit©, εφόσον μια επιχείρηση δεν εκσυγχρονίσει και δεν εμπλουτίσει τις πρακτικές της, δεν εξελιχθεί και δεν ανταποκριθεί στα αιτήματα των καιρών, τη στιγμή που ανταγωνισμός ακολουθεί την αλλαγή. Η έλλειψη εκσυγχρονισμού, ωστόσο, θα αντικατοπτρίζεται και στις απαντήσεις των εργαζομένων.

HR Professional: Βλέπουμε κάποιες εταιρείες οι οποίες βραβεύονται επί συναπτά έτη. Η προηγούμενη βράβευση μιας εταιρείας εξασφαλίζει, τελικά, τη θέση της στην εικοσάδα;

Δημήτρης Γκανούδης: Σε καμία περίπτωση. Αυτό που συμβαίνει με τις εταιρείες που έχουν συμμετάσχει και, ίσως, διακριθεί στο παρελθόν είναι ότι έχουν αποκτήσει εξοικείωση στην καταγραφή των πρακτικών και των στοιχείων εκείνων που πρέπει να αξιολογηθούν για το διαγωνισμό. Στις εταιρείες που λαμβάνουν μέρος για πρώτη φορά δίνουμε οδηγίες, προσπαθώντας να τις καθοδηγήσουμε για τα στοιχεία που πρέπει να καταγράψουν και να μας παρουσιάσουν.

Η προηγούμενη βράβευση δεν επηρεάζει καν τη θέση της εταιρείας ανάμεσα στις νικήτριες. Είναι πολλά τα παραδείγματα εκείνα που με την πρώτη κιόλας συμμετοχή τους κατέλαβαν υψηλές θέσεις ή ακόμα και την πρωτιά. Όπως, ακριβώς, υπάρχουν εταιρείες οι οποίες βρέθηκαν σε πολύ υψηλή θέση μια χρονιά και δεν κατάφεραν να ξαναβραβευτούν, παρόλο που εξακολούθησαν να λαμβάνουν μέρος στο διαγωνισμό.

HR Professional: Τελικά, υπάρχει «μυστική συνταγή» για να ανέβει κανείς το βάθρο των 20 εταιρειών με το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον στην Ελλάδα;

Δημήτρης Γκανούδης: Το μυστικό είναι οι εταιρείες να τολμούν, να παίρνουν το ρίσκο και, για εκείνες που έχουν ήδη ξεχωρίσει, να συνεχίζουν και να μην επαναπαύονται στις δάφνες τους. Δεν υπάρχει εταιρεία η οποία να μην έχει περιθώρια βελτίωσης. Ακόμα και στις εταιρείες με εξαιρετικό εργασιακό περιβάλλον διακρίνουμε περιοχές στις οποίες οι εργαζόμενοι εντοπίζουν τα κακώς κείμενα και προτείνουν βελτιώσεις.

Σημασία, όμως, έχει ότι οι εταιρείες που διακρίνονται και βραβεύονται είναι επιχειρήσεις οι οποίες προσπαθούν να κατανοήσουν τις ανάγκες των εργαζομένων τους, δεν κλείνουν τα αυτιά και τα μάτια και απαντούν με ειλικρίνεια και συνέπεια στο τι μπορούν να κάνουν.

Συνήθως, οι επιχειρήσεις που κατακτούν και δεύτερη και τρίτη χρονιά κάποια διάκριση στο διαγωνισμό είναι εκείνες που αναζητούν το γιατί.

HR Professional: Είναι γεγονός ότι μερικές από τις επιχειρήσεις που βραβεύτηκαν δε διαθέτουν τμήμα Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού. Σηματοδοτεί αυτό κάποια αλλαγή σχετικά με το ρόλο των στελεχών HR;

Δημήτρης Γκανούδης: Καταρχήν, θα πρέπει να επισημάνουμε πως η δήλωση συμμετοχής είναι μια δραστηριότητα η οποία δεν αναπτύσσεται απαραίτητα από το τμήμα Διοίκησης Ανθρώπινων Πόρων. Συχνά, βλέπουμε στελέχη άλλων διευθύνσεων, όπως είναι η Γενική Διεύθυνση ή ακόμα και το Μάρκετινγκ, να λαμβάνουν την πρωτοβουλία για συμμετοχή στο διαγωνισμό. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι είναι πολλές οι επιχειρήσεις εκείνες που τις διαδικαστικές αρμοδιότητες του τμήματος προσωπικού προτιμούν να τις δίνουν σε εξωτερικούς συνεργάτες.

Ποιος ρόλος, όμως, μένει για τα στελέχη HR; Το τμήμα προσωπικού αποκτά ρόλο συντονιστή μέσα στην εταιρεία, επιβλέπει αν οι πρακτικές που εφαρμόζονται συντείνουν προς τη σωστή κατεύθυνση και αν πραγματικά οι δραστηριότητες της εταιρείας επιφέρουν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα σε οποιοδήποτε επίπεδο, ακόμα και στο οικονομικό ή σε επίπεδο τζίρου και όχι μόνο ως προς την ικανοποίηση των εργαζομένων. Δεν πρόκειται για απομυθοποίηση το ρόλου του HR, αλλά για αναβάθμιση του παραδοσιακού ρόλου του τμήματος Διοίκησης Ανθρωπίνων Πόρων.

Το HR «βγαίνει» από τις παραδοσιακές δομές εκείνες που ήθελαν να ασχολείται αποκλειστικά και μόνο με τις προσλήψεις, τις άδειες και τη μισθοδοσία και καταπιάνεται, για παράδειγμα, με το talent management. Το HR αρχίζει από «φτωχός συγγενής» του Διοικητικού Συμβουλίου να γίνεται στρατηγικός εταίρος της επιχείρησης, διευρύνοντας τη δραστηριότητά του και συνδέοντας την ικανοποίηση των εργαζομένων με την οικονομική πορεία της επιχείρησης.

HR Professional: Με ποιον τρόπο ακριβώς γίνεται η αξιολόγηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο;

Δημήτρης Γκανούδης: Όπως ήδη γνωρίζετε, οι επιχειρήσεις που βραβεύονται στην Ελλάδα θέτουν αυτόματα υποψηφιότητα για τη λίστα των 100 καλύτερων εταιρειών στην Ευρώπη. Για τη συμμετοχή αυτή μεταφράζουμε και στέλνουμε το υλικό που ήδη έχουμε λάβει, καθώς και τη βαθμολογία που σημείωσε η εκάστοτε επιχείρηση σε κάθε επίπεδο. Η αξιολόγηση γίνεται, εκ νέου, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο πλέον. Για την ελληνική περίπτωση περίπου 4 έως 6 εταιρείες διακρίνονται ετησίως, καθώς η ανάδειξη γίνεται σε μεγάλο βαθμό αναλογικά.

HR Professional: Στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής βράβευσης πραγματοποιείται και το συνέδριο του Great Place to Work® Institute με τίτλο “European Great Place to Work Conference”. Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια για αυτό;

Δημήτρης Γκανούδης: Το συνέδριο έχει καθιερωθεί τα τελευταία τρία χρόνια να πραγματοποιείται την επόμενη ημέρα από τη βράβευση. Κάθε χρόνο έχει όλο και μεγαλύτερη συμμετοχή, ενώ όσο θεσμός του διαγωνισμού καθιερώνεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τόσο το συνέδριο γίνεται περισσότερο ουσιαστικό και μεγαλειώδες. Για το 2008 θα πραγματοποιηθεί στις 27 Μαΐου, στο Central Hall Westminster, στο Λονδίνο. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη συνάντηση εκπροσώπων από όλες τις εταιρείες που έλαβαν τη διάκριση του Best Workplace στην Ευρώπη.

Οι ομιλητές μπορεί να μην είναι διάσημοι θεωρητικοί gurus, είναι, όμως, επαγγελματίες του χώρου, Αντιπρόεδροι, Γενικοί Διευθυντές, ανώτατα στελέχη που μεγάλων διεθνών ή τοπικών οργανισμών που έχουν διακριθεί για το εργασιακό τους περιβάλλον. Μιλούν τη γλώσσα της επιχείρησης, βιώνουν τα προβλήματά της και γνωρίζουν καλά πώς να μεταφέρουν τη γνώση τους. Συγκεκριμένα, φέτος, θα υπάρχουν ομιλίες από τις Mc Donald’s, Google, SAP, Starbucks, την αυστριακή Worthington Cylinders αλλά και το Great Place to Work® Institute. Η θεματολογία είναι ποικίλη και άπτεται άμεσα της δημιουργίας και ύπαρξης ενός καλού εργασιακού περιβάλλοντος.

HR Professional: Σε ποιους απευθύνεται το συνέδριο;

Δημήτρης Γκανούδης: Κάθε στέλεχος, το οποίο είναι επικεφαλής για τη διασφάλιση της ποιότητας του εργασιακού περιβάλλοντος στην επιχείρηση όπου εργάζεται, δε θα πρέπει να λείπει από τη διοργάνωση. Αν κάποιοι, ήδη, έχουν πετύχει τον επιδιωκόμενο στόχο, έχουν λάβει διάκριση ως Best Workplace ή προσπαθούν να θέσουν τα θεμέλια που θα αναδείξουν την εταιρεία τους στη συνείδηση των εργαζομένων και στη συνέχεια στον εν λόγω διαγωνισμό, θα πρέπει να βρίσκονται εκεί.

Πρόκειται για μια συγκέντρωση στελεχών μεγάλων οργανισμών και επιχειρήσεων, όπου οι παρευρισκόμενοι θα έχουν την ευκαιρία να μάθουν και να εμπνευστούν από τους καλύτερους και πρωτοπόρους. Μέσα από τα case studies που παρουσιάζονται στο συνέδριο οι συμμετέχοντες έχουν τη δυνατότητα να βιώσουν το χτίσιμο ενός εξαιρετικού περιβάλλοντος εργασίας και να αποκομίσουν γνώση για την εφαρμογή νέων πρακτικών και ιδεών στον οργανισμό από όπου προέρχονται.