Ο Δημήτρης Γκανούδης, Γενικός Διευθυντής του Great Place to Work® Institute Hellas μίλησε στο HR RROFESSIONAL για τις εταιρείες με το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον στην Ελλάδα και την εξέλιξη του θεσμού στα 12 χρόνια παρουσίας του στη χώρα μας.

HR Professional: Για 12η συνεχόμενη χρονιά η έρευνα Best Workplaces ανέδειξε τις εταιρείες με το βέλτιστο εργασιακό περιβάλλον. Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείται και πώς διασφαλίζεται η εγκυρότητα της;

Δημήτρης Γκανούδης: Η ετήσια έρευνα Best Workplaces έχει κατορθώσει στα 12 χρόνια που διεξάγεται να αποτελεί σημείο αναφοράς για την αξιολόγηση και πιστοποίηση του εξαιρετικού εργασιακού περιβάλλοντος στη χώρα μας. Αυτό σίγουρα μας γεμίζει υπερηφάνεια αφού βλέπουμε ότι το αποτέλεσμα της δουλειάς μας έχει αντίκρισμα, ταυτόχρονα όμως μας κάνει ιδιαίτερα ευαίσθητους και προσεκτικούς στο να ελέγχουμε και να διασφαλίζουμε συνεχώς την εγκυρότητα και το κύρος της. Η επιτυχία της δουλειάς μας οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη μοναδική μεθοδολογία του Great Place to Work®, εφόσον η αξιολόγηση του εργασιακού περιβάλλοντος καθορίζεται κατά το μεγαλύτερο μέρος της (κατά τα 2/3) από την άποψη των εργαζομένων των εταιρειών που συμμετέχουν.

Λαμβάνουμε ιδιαίτερη φροντίδα ώστε οι απόψεις των εργαζομένων να εκφράζονται ανεπηρέαστα και εμπιστευτικά. Τα ερωτηματολόγια φθάνουν κατ’ ευθείαν σε εμάς χωρίς την παρέμβαση των εταιρειών, οι επιχειρήσεις δεν έχουν καμία πρόσβαση στα δεδομένα που συλλέγουμε και επεξεργαζόμαστε και η ανωνυμία εξασφαλίζεται πλήρως, αφού στις εκθέσεις και στα αποτελέσματα που παραδίδουμε δεν αποτυπώνονται οι απαντήσεις τμημάτων και δημογραφικών ομάδων εργαζομένων που έχουν λιγότερα από 4 άτομα. Παράλληλα, η αξιολόγηση των εταιρικών πρακτικών και πολιτικών που αναπτύσσουν και εφαρμόζουν οι εταιρείες αναφορικά με το ανθρώπινο δυναμικό τους, και συνθέτουν το υπόλοιπο 1/3 της συνολικής βαθμολογίας, πραγματοποιείται σε συνεργασία με το ALBA Graduate Business School.

Μέσα από μια αναλυτική και σαφή διαδικασία αξιολόγησης που εφαρμόζει διεθνώς το Great Place to Work® και με την ακαδημαϊκή συνδρομή και εγκυρότητα του ALBA, αναλύονται, διασταυρώνονται, ταξινομούνται και βαθμολογούνται οι πολιτικές της κάθε εταιρείας. Όλα αυτά νομίζω ότι διασφαλίζουν με τον καλύτερο τρόπο την εγκυρότητα αλλά και τη διαφάνεια της έρευνάς μας.

HR Professional: Παρά τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες διαπιστώνεται μεγάλη συμμετοχή των εταιρειών σε αυτόν το θεσμό. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό και που οφείλεται;

Δημήτρης Γκανούδης: Νομίζω ότι είναι δυο πράγματα που συντελούν σε αυτό το αποτέλεσμα. Κατ’ αρχάς η αγορά έχει κουρασθεί και έχει απηυδήσει από την αναμονή και την εσωστρέφεια. Τα πράγματα έφτασαν εδώ που έφτασαν, και όλοι θέλουν να πιστεύουν ότι δεν μπορούν να πάνε παρακάτω. Οι εταιρείες αποφασίζουν να κινηθούν πρώτες, να ταρακουνήσουν λίγο τα νερά και να αντιστρέψουν την παθητικότητα. Επιπλέον, νομίζω ότι οι εταιρείες που κατόρθωσαν και επιβίωσαν τα τελευταία χρόνια, αντιλαμβάνονται την έλευση κάποιας σταθερότητας και αυτό τους δίνει αισιοδοξία για το άμεσο μέλλον.

Η συμμετοχή λοιπόν στην έρευνα Best Workplaces αποτελεί μια ευκαιρία συλλογικής «ανάνηψης», ένα μήνυμα αισιοδοξίας προς τους ανθρώπους τους «είμαστε ακόμα ζωντανοί», μια προσπάθεια κινητοποίησής τους. Είναι σαν να λένε, ας γυρίσουμε σελίδα και ας δούμε τι μας έμεινε, τι έχουμε και τι μπορούμε να καταφέρουμε στη συνέχεια. Παράλληλα, είναι ένα μήνυμα και προς τα έξω, προς την αγορά. Μια ανάγκη διεκδίκησης και αναγνώρισης των προσπαθειών τους. Θέλουν να φωνάξουν και να γνωστοποιήσουν την ύπαρξη και τη συνέχεια τους. Οι εταιρείες δεν είναι μόνο τα προϊόντα, είναι οι άνθρωποι τους, είναι οι οικογένειες τους, είναι ζώντες οργανισμοί γεμάτοι ενέργειες και συναισθήματα.

HR Professional: Έχετε παρατηρήσει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά φέτος στο προφίλ των εταιρειών που συμμετείχαν. Υπάρχει κάποια διαφοροποίηση σε σχέση με το παρελθόν;

Δημήτρης Γκανούδης: Δεν μπορούμε να πούμε ότι παρατηρήσαμε κάποια έντονη διαφοροποίηση αναφορικά με το αντικείμενο δραστηριοτήτων των εταιρειών που συμμετείχαν στην έρευνα μας. Μπορούμε όμως να κάνουμε δυο διαπιστώσεις. Η πρώτη είναι ότι η πιο δυναμική κατηγορία, δηλαδή αυτή με τις περισσότερες συμμετοχές στην έρευνά μας είναι η κατηγορία 50-250 εργαζόμενοι. Συνήθως σε αυτήν την κατηγορία συναντάμε εμπορικές εταιρείες ή εταιρείες υπηρεσιών χωρίς παραγωγική διαδικασία. Και αυτό είναι αλήθεια, φέτος είχαμε λιγότερες εταιρείες με παραγωγή και εργοστάσια. Η δεύτερη διαπίστωση είναι ότι φέτος παρατηρήσαμε αναλογικά τη συμμετοχή περισσότερων πολυεθνικών εταιρειών στο δείγμα μας. Ενδεχόμενα οι αμιγώς ελληνικές εταιρείες να βιώνουν πιο έντονα την κρίση και να χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να συνέλθουν και να αναλάβουν δράση.

HR Professional: Ακόμη και στην περίπτωση της μη διάκρισης, τι οφέλη αποκομίζουν οι εταιρείες από τη συμμετοχή τους;

Δημήτρης Γκανούδης: Οι εταιρείες που συμμετέχουν στην έρευνά μας είναι όλες καλές εταιρείες, ακόμα και αυτές που δεν διακρίνονται είναι σίγουρα πολύ πάνω από το μέσο όρο της Ελληνικής αγοράς. Και αυτό πιστοποιείται μέσα από τα κίνητρα που τις κάνουν να δηλώνουν συμμετοχή στην έρευνά μας. Ένα πρώτο κίνητρο είναι η επιθυμία για διάκριση και κατά συνέπεια η προβολή τους, επειδή πιστεύουν ότι έχουν δουλέψει στο να δημιουργήσουν ένα καλό εργασιακό περιβάλλον μέσα από τις σχέσεις που έχουν κατορθώσει να χτίσουν και τις πρακτικές που εφαρμόζουν. Βέβαια, δεν κατορθώνουν όλες να διακριθούν, αλλά η πρόθεσή τους αποκαλύπτει ότι έχουν ευαισθητοποιηθεί και εργασθεί για τη δημιουργία καλών σχέσεων εργασίας και αναπτύσσουν και εφαρμόζουν πολιτικές για να το πετύχουν.

Ένα δεύτερο κίνητρο είναι η ανάγκη να κατανοήσουν και να αποτυπώσουν το εργασιακό τους περιβάλλον για να το βελτιώσουν. Αυτές οι εταιρείες αξιοποιούν τα εργαλεία αξιολόγησης που έχουμε αναπτύξει για να μετρήσουν το εργασιακό τους περιβάλλον, καθώς και τη βάση δεδομένων που διαθέτουμε για να συγκρίνουν και να «ζυγίσουν» τα δικά τους αποτελέσματα με αυτά των υπολοίπων εταιρειών. Σε αυτήν την περίπτωση, οι εταιρείες καθοδηγούνται από τα ευρήματα για να εντοπίσουν συγκεκριμένες περιοχές βελτίωσης καθώς και τις προτεραιότητες που πρέπει να θέσουν. Πάντως θεωρούμε ότι τα οφέλη που αποκομίζουν όλες οι εταιρείες που συμμετέχουν στην έρευνα είναι τεράστια. Κατανοούν το εργασιακό τους περιβάλλον, εντοπίζουν τις δυνατές τους περιοχές, βλέπουν που χρειάζεται να βελτιωθούν, οριοθετούνται σε σχέση με την ελληνική πραγματικότητα και την αγορά, αποκτούν μια βάση για να μπορούν να παρακολουθούν την εξέλιξή τους, δίνουν το μήνυμα στους εργαζόμενους τους ότι ενδιαφέρονται για τις εργασιακές συνθήκες, έχουν αρχίσει ένα διάλογο και κατά συνέπεια καλλιεργούν την επικοινωνία.

HR Professional: Υπάρχουν κάποια ιδιαίτερα συμπεράσματα που μπορούμε να αντλήσουμε από τη φετινή διεξαγωγή της έρευνας και την επεξεργασία των αποτελεσμάτων που διεξήγατε;

Δημήτρης Γκανούδης: Νομίζω ότι δύσκολες περίοδοι σαν αυτές που διανύουμε είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για όλους μας. Τόσο για τους διοικούντες όσο και για τους εργαζόμενους. Σε αυτές τις περιόδους δοκιμάζεται η ειλικρίνεια και η ποιότητα των σχέσεων που έχει δημιουργηθεί. Ένα πρώτο συμπέρασμα είναι ότι οι εργαζόμενοι φαίνονται πιο ανταποδοτικοί στην ειλικρίνεια και συνέπεια των εταιρειών τους όταν τη διακρίνουν και την εισπράττουν. Αξιολογούν θετικότερα την εταιρεία τους όταν κατανοούν ότι οι βασικές της αξίες -συχνά με επίκεντρο τον άνθρωπο- δεν αποτελούν απλώς ένα θεώρημα ή μια όμορφη πρόθεση, αλλά εφαρμόζονται στην πράξη, ακόμα και όταν τα μέτρα που λαμβάνονται δεν είναι πάντα αυτά που θα ευχόταν κανείς.

Ταυτόχρονα, οι εργαζόμενοι βλέπουν τι συμβαίνει στο περιβάλλον τους στην αγορά και αυτό τους κάνει να εκτιμούν περισσότερο αυτά που συνεχίζουν να έχουν και να απολαμβάνουν. Βρισκόμαστε σε έναν κυκεώνα αλλαγών στις εργασιακές σχέσεις και η σκόνη που έχει δημιουργηθεί δεν έχει ακόμα ξεδιαλύνει. Υπάρχουν εταιρείες που υιοθετούν άμεσα και άκρατα νέα μέτρα καλυπτόμενες πίσω από την «προστασία» που παρέχει η νομοθεσία, υπάρχουν όμως και άλλες περισσότερο σκεπτικές απέναντι στη χρησιμότητα και στην αποτελεσματικότητά τους. Οι καλές εταιρείες γνωρίζουν ότι η βιωσιμότητά τους δεν εξαρτάται από τις οικονομίες που θα μπορούσαν να κάνουν, αλλά από το πώς θα κινητοποιήσουν τους ανθρώπους τους. Και αυτό είναι νομίζω το μεγάλο στοίχημα.