Η προσφορά ενός δώρου αποτελούσε πάντα μία ένδειξη αναγνώρισης και ευχαριστίας του ατόμου στο οποίο προσφέρεται. Στο επιχειρηματικό περιβάλλον η προσφορά αυτή πραγματοποιείται στο πλαίσιο μίας καλής συνεργασίας αποδίδοντας στην εταιρεία διακριτά και απαραίτητα οφέλη ως πρακτική.

Οτιδήποτε χαρίζεται σε κάποιον, δεν έχει αντίτιμο και δεν αναμένεται καμία ανταπόδοση από τον παραλήπτη του, ορίζεται ως «δώρο». Στις διαπροσωπικές σχέσεις η προσφορά ενός δώρου θεωρείται πράξη αγάπης και aένδειξη αναγνώρισης της σημασίας που κάποια άτομα έχουν στη ζωή μας, αναδεικνύοντας έτσι το σημαντικό ρόλο που λαμβάνουν μέσα σε αυτήν. Αποτελεί μία πάγια πρακτική και τακτική ευχαριστίας των ανθρώπων που αποτελούν συνοδοιπόρους στη ζωή των ατόμων που τους τα προσφέρουν.

Συνηθίζεται ωστόσο, πολλές από τις πρακτικές που βρίσκουν πρόσφορο έδαφος στις διαπροσωπικές σχέσεις, να εφαρμόζονται με εξίσου σημαντικά οφέλη και στον κόσμο των επιχειρήσεων. Μία τέτοια πρακτική λοιπόν, δεν θα μπορούσε να μην συμπεριληφθεί και αυτή σε εταιρικό επίπεδο με τις ανάλογες τροποποιήσεις, εξυπηρετώντας με τον ίδιο ακριβώς τρόπο τις αντίστοιχες σχέσεις που αναπτύσσονται σε εταιρικό πλαίσιο. Η εισαγωγή του δώρου στον επιχειρηματικό κόσμο χρονολογείται περίπου τη δεκαετία του ‘70 με τις πρώτες αποστολές να πραγματοποιούνται συνήθως κατά τη διάρκεια κάποιας εορταστικής περιόδου.

Με αυτόν τον τρόπο οι εταιρείες μετέτρεψαν την προσφορά δώρων σε ένα χρήσιμο εργαλείο και μέσο εδραίωσής τους στην αγορά, με σαφή αναγνώριση και διακριτά αποτελέσματα στην ενδυνάμωση σχέσεων σε κάθε επίπεδο. Οι παραλήπτες τους μπορεί να βρίσκονται τόσο στο εσωτερικό περιβάλλον της εταιρείας (ανθρώπινο δυναμικό-στελέχη) όσο και στο εξωτερικό περιβάλλον (προμηθευτές-πελάτες-συνεργάτες) με κάθε μία κατηγορία από αυτές να φέρουν τα δικά τους χαρακτηριστικά και λόγους αποστολής ενός επιχειρηματικού δώρου.

Σε κάθε περίπτωση η εισαγωγή των εταιρικών δώρων στις επιχειρήσεις εξυπηρετούν σε μεγάλο βαθμό την επικοινωνιακή στρατηγική τους, ενισχύοντας την παρουσία τους στην αγορά. Η επιλογή όμως του πλέον κατάλληλου δώρου είναι κρίσιμης σημασίας και απαιτεί τη συμβολή και καθοδήγηση των «ειδικών».

Παραλήπτες εντός εταιρείας
Τον πιο σημαντικό παράγοντα της παραγωγικής διαδικασίας των εταιρειών αποτελεί το ανθρώπινο δυναμικό της. Τα στελέχη της είναι εκείνα που καλούνται να ολοκληρώσουν τα projects που τους ανατίθενται, χρησιμοποιώντας τους διαθέσιμους πόρους, με τέτοιο τρόπο ώστε να μεγιστοποιούν τα αποτελέσματα που παρουσιάζει η ίδια η εταιρεία. Είναι υπεύθυνοι για την εργασία που αναλαμβάνουν, απαραίτητη για τη βιωσιμότητά της, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάει κανείς ότι αποτελούν και οι ίδιοι εν δυνάμει πελάτες της.

Σε πολλές περιπτώσεις τα στελέχη της εταιρείας προωθούν με τον καλύτερο τρόπο τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που προσφέρει η εταιρεία, αρκεί οι ίδιοι να είναι ευχαριστημένοι και να παρουσιάζουν υψηλό αίσθημα δέσμευσης απέναντι στον εργοδότη τους. Μία ουσιαστική χρήση του επιχειρηματικού δώρου δεν είναι άλλη από την επιβράβευση των στελεχών ως ένδειξη αναγνώρισης της συμβολής τους στα εταιρικά αποτελέσματα.

Επίσης, χρησιμοποιείται και ως πρακτική επιβράβευσης όταν το στέλεχος πραγματοποιεί αξιέπαινες επιδόσεις εντός του εργασιακού περιβάλλοντος, λειτουργώντας ταυτόχρονα και ως ηθική ανταμοιβή για τον ίδιο αφού η αξιολόγησή του δώρου δεν εξαρτάται τόσο από τη χρηματική αξία που αυτό διαθέτει, όσο από το συμβολικό χαρακτήρα που εσωκλείει.

Με την προσφορά ενός δώρου στα στελέχη της, μία εταιρεία όχι μόνο ενδυναμώνει ή και αποκαθιστά τις υφιστάμενες σχέσεις της με τους εργαζόμενους αλλά επίσης, αυξάνει τη δέσμευση που αισθάνονται απέναντι στην εταιρεία (employee engagement), κινητοποιώντας τους σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό. Επιπρόσθετα η πράξη αυτή λαμβάνεται από τους ίδιους και ως ένδειξη κάποιας καλής οικονομικής πορείας της εταιρείας, αναπτερώνοντας με αυτόν τον τρόπο το ηθικό τους και αυξάνοντας εντέλει την ίδια τους την απόδοση.

Τέλος, αν το δώρο αποτελείται από την προσφορά προϊόντων ή υπηρεσιών της ίδιας της εταιρείας, όχι μόνο ενδυναμώνονται οι εργασιακές σχέσεις αλλά ταυτόχρονα, ενισχύεται σημαντικά και το brand loyalty, καθώς τα ίδια τα στελέχη μπορούν να αποτελέσουν «ζωντανή διαφήμιση» της εταιρείας.

Παραλήπτες εκτός εταιρείας
Σε αυτήν την κατηγορία εντάσσονται οι προμηθευτές-εξωτερικοί συνεργάτες και οι πελάτες της εταιρείας. Ξεκινώντας από τους προμηθευτές-εξωτερικούς συνεργάτες, οι εταιρείες συνηθίζουν να προσφέρουν επιχειρηματικά δώρα ως αναγνώριση της καλής συνεργασίας που έχουν και της όποιας στήριξης τυγχάνει να βιώνουν τη συγκεκριμένη περίοδο, ενισχύοντας τις υφιστάμενες σχέσεις. Αποτελώντας και οι ίδιοι ένα συνεκτικό κομμάτι στον κύκλο εργασιών της εταιρείας, δεν θα μπορούσαν να απουσιάζουν από τους παραλήπτες εταιρικών δώρων, καθώς και αυτοί συμβάλλουν με το δικό τους, μοναδικό τρόπο, στη δραστηριοποίηση της.

Μία άλλη ομάδα παραληπτών εταιρικών δώρων είναι και αυτή των πελατών. Σε αυτήν την κατηγορία η προσφορά ενός δώρου δεν λαμβάνει αποκλειστικά και μόνο τη μορφή αναγνώρισης μίας καλής συνεργασίας αλλά ταυτόχρονα, αποτελεί και μέσο γνωριμίας με νέους ή δυνητικούς πελάτες της. Ενισχύει με διακριτό τρόπο την εικόνα της σε αυτούς και ενίοτε την παρουσία της στον ευρύτερο επιχειρηματικό κόσμο. Σε κάθε περίπτωση ωστόσο το εταιρικό δώρο μπορεί αναμφισβήτητα να λειτουργήσει και ως ένας άριστος τρόπος σύνδεσης και επικοινωνίας με την αγορά με τα θετικά της αποτελέσματα να εκπλήσσουν αναφορικά με τη διάρκεια του.

Χαρακτηριστικά αποστολής
Οι περιπτώσεις που αποστέλλονται εταιρικά δώρα ποικίλουν ανάλογα με το σκοπό της αποστολής τους αλλά κυρίως τον παραλήπτη τους. Ένας από τους πλέον συνηθισμένους λόγους αποστολής, προερχόμενο από τις διαπροσωπικές σχέσεις, είναι η ονομαστική εορτή ή τα γενέθλια του παραλήπτη μετατρέποντάς το σε περισσότερο προσωπικό δώρο. Η εορταστική περίοδος των Χριστουγέννων είναι μία άλλη ενδεικτική ευκαιρία αποστολής επιχειρηματικών δώρων σε μία περισσότερο ευρεία βάση παραληπτών.

Εκτός όμως από τις γιορτές, οι εταιρείες συνηθίζουν να επενδύουν στην προσφορά εταιρικών δώρων σε διάφορα event που διοργανώνουν καθ’όλη τη διάρκεια του έτους ενισχύοντας την εταιρική τους εικόνα, ενώ κατά τη συμμετοχή τους σε εκθέσεις, συνέδρια και εκδηλώσεις μπορούν να αποτελέσουν απαραίτητο εργαλείο και μέσον της επικοινωνιακής τους στρατηγικής. Άλλωστε, τα επιχειρηματικά δώρα αποτελούν έναν άριστο τρόπο διαφήμισης και προβολής των προϊόντων ή των υπηρεσιών που προσφέρουν.

Πλαίσιο Απόφασης
Πριν την επιλογή του επιχειρηματικού δώρου που θα εκπροσωπήσει την εταιρεία στην αγορά, θα πρέπει να έχουν αποφασιστεί σε πρώτο χρόνο τα ακόλουθα, τα οποία και παρέχουν στην εταιρεία την κύρια κατεύθυνση που θα ακολουθήσει:

* Ευρεία ή μεμονωμένη αποστολή: Αρχικά η εταιρεία οφείλει να καθορίσει αν το επιχειρηματικό δώρο θα αποσταλεί μαζικά ή σε μεμονωμένα άτομα. Αν δηλαδή θα προχωρήσει σε μία ευρεία αποστολή επιχειρηματικών δώρων ή απλά θα επιλέξει τους παραλήπτες, μειώνοντας αισθητά τη λίστα αποδεκτών. Με αυτόν τον τρόπο η αποστολή γίνεται περισσότερο στοχευμένη καθώς ορίζει ξεκάθαρα σε ποιους απευθύνεται, με αποτέλεσμα να επιλέξει στη συνέχεια τα στοιχεία εκείνα που θα την αναδείξουν στους συγκεκριμένους παραλήπτες.

* Budget: Εκτός από τη λίστα των παραληπτών που θα ορίσει, η εταιρεία οφείλει να καθορίσει και το ποσό που είναι έτοιμη να επενδύσει στη συγκεκριμένη πρακτική, έναν εξίσου σημαντικό παράγοντα που θα επηρεάσει την τελική της επιλογή.

* Λειτουργικότητα: Ένα ακόμη στοιχείο που θα πρέπει να έχει εξετασθεί είναι η λειτουργικότητα του επιχειρηματικού δώρου. Αν η εταιρεία δηλαδή επιθυμεί να είναι λειτουργικό και με υψηλή χρηστική αξία ή αν θα κινηθεί σε διαφορετικό πλαίσιο, πρέπει να αποφασιστεί πριν τη διαδικασία αναζήτησης δώρου. Δεν πρέπει να ξεχνάει κανείς ότι ένα επιχειρηματικό δώρο μπορεί να είναι μία κορνίζα για το γραφείο ή και ακόμη ένα ταξίδι για δύο άτομα. Αυτό βέβαια εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το ποιος θα είναι ο παραλήπτης του.

* Στοιχεία προβολής: Ένα τελευταίο σημείο που πρέπει να εξετάσει μία εταιρεία πριν την επιλογή του κατάλληλου επιχειρηματικού δώρου είναι αν επιθυμεί να προωθήσει την ίδια την εταιρεία, κάποιο από τα brands της ή ακόμη και αν επιθυμεί να ενδυναμώσει τις σχέσεις της με τον παραλήπτη χωρίς κάποια συγκεκριμένη αναφορά στην ίδια.

Μόλις συγκεντρωθούν και αποφασιστούν όλα τα παραπάνω σημεία η εταιρεία μπορεί να προβεί σε αναζήτηση του κατάλληλου εξωτερικού συνεργάτη, ώστε με την αρωγή του ίδιου να καταλήξουν στην επιλογή του πλέον κατάλληλου και αντιπροσωπευτικού επιχειρηματικού δώρου για την αγορά.

Εταιρικά δώρα
Ένα εταιρικό δώρο μπορεί να είναι οτιδήποτε και φυσικά, οποιασδήποτε χρηματικής αξίας. Το είδος που επιλέγεται να εκπροσωπήσει την εταιρεία στην αγορά εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον παραλήπτη καθώς αποτελεί σύνηθες φαινόμενο όταν οι παραλήπτες του είναι τα ίδια τα στελέχη της εταιρείας να έχουν περισσότερο συμβολικό χαρακτήρα, ενώ αν η αποστολή πραγματοποιείται σε πελάτες ή προμηθευτές τότε αναμφισβήτητα οι ίδιοι γίνονται αποδέκτες περισσότερο «premium» δώρων. Βέβαια όσο μικρής χρηματικής αξίας κι αν είναι το επιχειρηματικό δώρο δεν παύει να αποτελεί διαφήμιση για την εταιρεία, η απόδοση της οποίας εμφανίζεται στο άμεσο μέλλον.

Έρευνες έχουν δείξει ότι περισσότερο από το 80% των παραληπτών θυμούνται την εταιρεία που τους το έστειλε, ενώ το 60% διατηρεί εμπορικές συναλλαγές με την εταιρεία ή ενδεχομένως ξεκινάει να έχει μελλοντικά. Μέσω της αποστολή ενός επιχειρηματικού δώρου η εταιρεία υπενθυμίζει και ενισχύει την παρουσία της στον πελάτη προσδίδοντας θετική χροιά σε προηγούμενη συνεργασία που ενδεχομένως να υπήρχε, αλλά κυρίως σε κάθε επόμενη που μπορεί να υπάρξει.

Εξωτερική συνεργασία
Κάθε πρακτική που επιλέγεται να εφαρμοσθεί από την εταιρεία εξετάζεται βάσει των θετικών αποτελεσμάτων που θα επιφέρει στην ίδια μετά την εφαρμογή της. Η επιλογή και αποστολή εταιρικών δώρων δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί αποκλειστικά και μόνο από την ίδια την εταιρεία. Είναι βέβαια εφικτός ο σχεδιασμός ή η πραγματοποίηση μέρους αυτής της διαδικασίας από την ίδια, όμως η συμβολή των εξωτερικών συνεργατών παραμένει απαραίτητη.

Η εμπειρία τους και η πολύ καλή γνώση της αγοράς μαζί με τον καλύτερο συνδυασμό των δεδομένων και ζητουμένων που θέτουν οι ίδιες οι εταιρείες, το αποτέλεσμα μπορεί ακόμη και με μικρό χρηματικό κόστος να εκπλήξει τους παραλήπτες. Η αναζήτηση και η επιλογή του εξωτερικού συνεργάτη στην όλη διαδικασία θα εξασφαλίσει σε μεγάλο βαθμό την επιτυχία της πρακτικής αυτής και κυρίως την ισχυρή παρουσία της εταιρείας στα μάτια του παραλήπτη.

Μικρά Tips
Τα εταιρικά δώρα αποτελούν το πλέον κατάλληλο μέσο ενδυνάμωσης σχέσεων και ανάδειξης της εταιρείας στην αγορά, ακόμη κι αν οι παραλήπτες του είναι το ίδιο το ανθρώπινο δυναμικό της. Μερικές μικρές συμβουλές πριν την επιλογή του δώρου θα μπορούσαν να είναι και οι ακόλουθες, ειδικά αν αφορούν σε δώρα τα οποία θα παραλάβουν στελέχη της αγοράς:

Πολιτική της εταιρείας: Πολλές είναι οι εταιρείες που διαθέτουν ξεκάθαρες πολιτικές σχετικά με την αποδοχή δώρων από τα στελέχη τους, απαγορεύοντας σε πολλές περιπτώσεις την πρακτική αυτή όταν η χρηματική αξία είναι μεγαλύτερη από αυτήν που έχει ορισθεί αρχικά. Η γνώση ύπαρξης τέτοιων περιορισμών είναι απαραίτητη πριν την αποστολή, ώστε να μην δημιουργηθεί κάποιο πρόβλημα, έχοντας στο τέλος τα αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που στόχευαν.

«Παρών» στην αγορά: Τα εταιρικά δώρα πολλές φορές είναι συνυφασμένα με μεγάλο κόστος που στις μέρες μας θα μπορούσε να θεωρηθεί απαγορευτικό για κάποιες εταιρείες. Βέβαια αυτό δεν είναι ο κανόνας. Έξυπνα, χρήσιμα και μειωμένης χρηματικής αξίας δώρα αποτελούν το ίδιο χρήσιμα εργαλεία στην επικοινωνιακή στρατηγική της εταιρείας. Δεν πρέπει να ξεχνάει κανείς ότι οι επιχειρήσεις που δηλώνουν δυναμικό παρών ακόμη και στη δεδομένη, κακή οικονομική περίοδο που έχει εισέλθει η Ελλάδα, είναι και αυτές που θα μπορέσουν στο μέλλον να αποκομίσουν περισσότερα οφέλη και σαφή αναγνώριση από την ίδια την αγορά. Ένας από τους πλέον διαδεδομένους τρόπους για να επιτευχθεί αυτό είναι και η αποστολή εταιρικών δώρων.

Έρευνα αγοράς: Αρκετές φορές η αποστολή ενός επιχειρηματικού δώρου προϋποθέτει μία υποτυπώδη έρευνα σχετικά με τις ανάγκες του παραλήπτη που ίσως να προσπαθήσει να καλύψει αλλά και τις τάσεις που επικρατούν στην αγορά των επιχειρηματικών δώρων. Ένα τρανό παράδειγμα είναι και η εισαγωγή των «πράσινων δώρων» η οποία οφείλεται στη γενικότερη κοινωνική ευαισθητοποίηση που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια. Η συμβουλή των ειδικών της αγοράς θεωρείται πολύτιμη σε αυτόν τον τομέα.

Εκτός όμως από τους παραπάνω παράγοντες που πρέπει να εξετασθούν από μία εταιρεία, μετά την επιλογή του επιχειρηματικού δώρου θα πρέπει να δοθεί και η ανάλογη σημασία στην παρουσίαση του. Η εμφάνιση που θα έχει και η συσκευασία που θα το εσωκλείει είναι εξίσου σημαντική καθώς οφείλει να το αναδεικνύει και όχι απλά να το συνοδεύει.

Τέλος, η εταιρεία οφείλει να αποφασίσει αν στο επιχειρηματικό δώρο που θα επιλέξει θα εισάγει κάποια συναισθηματική αξία. Όπως έχει ήδη αναφερθεί η αξιολόγηση ενός δώρου από τον παραλήπτη του δεν εξαρτάται μόνο από τη χρηματική του αξία. Αντίθετα, η αντίστοιχη συναισθηματική είναι αυτή που θα καθορίσει και θα κατατάξει το δώρο επί συνόλου.Ένας τρόπος εισαγωγής συναισθηματικής αξίας στο δώρο είναι να συνοδεύεται από χειρόγραφη κάρτα ή το ονοματεπώνυμο του παραλήπτη ώστε να το μετατρέπει αυτόματα σε δώρο μη μαζικής αποστολής ακόμη και αν είναι.