Το άγχος που σχετίζεται με την εργασία, αποτελεί μία από τις μάστιγες της εποχής μας, που πλήττει τη σωματική και ψυχική υγεία των εργαζομένων. Τα στελέχη του HR είναι αυτά που έρχονται πρώτα αντιμέτωπα με τις περιπτώσεις εκδήλωσης εργασιακού στρες και καλούνται, χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα μέσα, να τις αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά προς όφελος τόσο του ίδιου του εργαζόμενου όσο και της εταιρείας. «Οι καλοκαιρινές διακοπές τελείωσαν. Τα κεφάλια μέσα!».

Και μόνο στο άκουσμα αυτών των κοινότοπων πλέον εκφράσεων, τα αισθήματα που συνήθως προκαλούνται σε όσους πρόκειται να επιστρέψουν στα εργασιακά τους καθήκοντα έπειτα από την καλοκαιρινή τους άδεια, είναι άγχος και νευρικότητα. Ωστόσο, το αίσθημα της πίεσης που εκδηλώνεται σε αυτές τις περιπτώσεις, δεν έχει μεγάλη διάρκεια και συνήθως ξεπερνιέται έπειτα από 1-2 ημέρες προσαρμογής στη δουλειά, καθώς επανέρχονται οι γνώριμοι ρυθμοί εργασίας. Έτσι, αυτή η περίπτωση δεν μπορεί να αποτελέσει χαρακτηριστικό παράδειγμα εργασιακού στρες.

Σε τι αναφέρεται το εργασιακό στρες;
Το στρες αποτελεί τη σωματική, συναισθηματική και ψυχική αντίδραση του ατόμου στην αλλαγή, είτε αυτή είναι θετική είτε αρνητική. Ειδικά το εργασιακό στρες που μπορεί να προκαλέσει προβλήματα όχι μόνο στην απόδοση του εργαζόμενου αλλά και στην ίδια του την υγεία, αναφέρεται στις καταστάσεις εκείνες, όπου ο εργαζόμενος αισθάνεται ιδιαίτερα αυξημένη πίεση και άγχος.

Σύμφωνα με το Health and Safety Executive (HSE), το άγχος είναι πιθανό να αποτελέσει το μεγαλύτερο κίνδυνο για τις επιχειρήσεις στις αρχές του 21ου αιώνα. Οι αυξημένες απαιτήσεις της δουλειάς που υπερβαίνουν τις δυνατότητες του εργαζόμενου και το αγχογόνο-δυσάρεστο εργασιακό περιβάλλον είναι ορισμένοι από τους παράγοντες που προκαλούν στρες. Έννοιες όπως επιτυχία, πρόκληση, καριέρα, προβολή και ανταγωνισμός μπορεί να αποκτούν δυσάρεστο περιεχόμενο και να προκαλούν συναισθήματα που απειλούν τη σωματική και ψυχική υγεία του εργαζόμενου.

Το στρες που σχετίζεται με την εργασία, αποτελεί σημαντική αιτία ασθένειας και συνδέεται με υψηλά επίπεδα απουσιών λόγω ασθενειών, μεγάλο αριθμό αποχωρήσεων κ.τ.λ. Σε πρόσφατη έρευνα του Chartered Institute of Personnel and Development (CIPD), σχεδόν το 40% των εργοδοτών, αναφέρει αύξηση των απουσιών εξαιτίας ασθενειών που σχετίζονται με το εργασιακό στρες ενώ όπως προκύπτει από πρόσφατη μελέτη του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), το 24,6% των Ελλήνων εργαζόμενων υποστηρίζει ότι αντιμετωπίζει προβλήματα άγχους που σχετίζονται με την εργασία τους.

Πού οφείλεται το άγχος;
Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων στην έρευνα του CIPD (58%), θεωρεί ως βασική αιτία για τη δημιουργία του εργασιακού άγχους, τον υπερβολικό φόρτο εργασίας, το 34% τις οργανωτικές αλλαγές-αναδιάρθρωση και το 32% την πίεση για την επίτευξη του στόχου. Επιπλέον, οι σχέσεις στο χώρο εργασίας και το στυλ διοίκησης, αναφέρθηκαν ως βασικοί παράμετροι που ενοχοποιούνται για τη δημιουργία εργασιακού στρες.

Πράγματι, παρόλο που σε κάθε κλάδο και θέση, οι πιέσεις που ασκούνται είναι διαφορετικές, οι πιο στρεσογόνες καταστάσεις έχουν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά. Έτσι, οι υπερβολικές απαιτήσεις για τη διεκπεραίωση μίας εργασίας, η σύγχυση-ασάφεια ρόλων, η βαρετή ή επαναλαμβανόμενη εργασία και η έλλειψη επικοινωνίας, είναι ορισμένες καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν εργασιακό στρες.

Επίσης, η απουσία ελέγχου, η αυστηρή εταιρική κουλτούρα που δεν επιτρέπει λάθη, η απουσία υποστήριξης για την ανάπτυξη των ικανοτήτων, το αυξημένο ή ασαφές ωράριο, το ανθυγιεινό και δυσάρεστο εργασιακό περιβάλλον και οι φτωχές εργασιακές σχέσεις με τους συναδέλφους, αποτελούν αιτίες άγχους.

Ως προσωπικούς παράγοντες που ενοχοποιούνται για την εκδήλωση στρες, μπορούμε να αναφέρουμε την ανεπαρκή ή ακατάλληλη εκπαίδευση, την έλλειψη απαραίτητων ικανοτήτων (π.χ. διοίκησης, διαπραγμάτευσης κ.τ.λ.), την τελειομανία που δε συγχωρεί λάθη αλλά και τη δυσκολία προσαρμογής σε αλλαγές και νέες απαιτήσεις, τις δυσκολίες στην επικοινωνία και το φόβο ανάληψης ευθυνών.

Ένας ακόμα παράγοντας που ενοχοποιείται για την εκδήλωση του εργασιακού στρες, είναι και η έντονη παρουσία της τεχνολογίας στην εργασία, γνωστό και ως «τεχνοστρές». Η συγκεκριμένη αντίδραση οφείλεται στην υπερβολική χρήση τεχνολογικών μέσων, την ταυτόχρονη διαχείριση πολλών πληροφοριών και την πίεση για την παράλληλη εκτέλεση διαφόρων λειτουργιών.

Στις παραπάνω καταστάσεις, θα πρέπει να συμπληρωθούν και οι -βαρύτερες- περιπτώσεις όπως αυτές της παρενόχλησης και των ρατσιστικών ή άλλων διακρίσεων (φύλων κ.τ.λ.), οι οποίες όταν συμβαίνουν, αποτελούν πραγματικά μεγάλη απειλή για την ψυχική υγεία ενός εργαζόμενου.

Αν μέσα σε όλα αυτά προσθέσουμε και τον «τυφώνα» των νέων εργασιακών δεδομένων, που περιλαμβάνουν περικοπές μισθών, υπερβολικό φόρτο εργασίας λόγω μείωσης του προσωπικού, το φόβο της απόλυσης και την απειλή της ανεργίας, τότε μιλάμε για ακόμα περισσότερους παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν άγχος στους εργαζόμενους και για ιδιαίτερα αυξημένες πιθανότητες εκδήλωσης του συνδρόμου του εργασιακού στρες.

Τα θύματα του stress
Το άγχος που σχετίζεται με την εργασία, δεν αφορά μόνο συγκεκριμένους κλάδους ούτε περιορίζεται σε ορισμένους τομείς ή θέσεις εργασίας. Είτε κανείς δουλεύει σε νοσοκομείο, σε σχολείο, σε γραφείο ή εργοστάσιο, το στρες που οφείλεται στην εργασία, μπορεί να αποτελέσει μία πολύ οδυνηρή εμπειρία.

Σύμφωνα με τη Δρ. Ευαγγελία Άνθη, Σύμβουλο Ψυχολόγο, Επιστημονική Υπεύθυνη Τμήματος Υποστήριξης Ανθρώπινου Δυναμικού της Ergonomia AE, οι περισσότεροι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν ψυχολογική πίεση και αυτό αποδεικνύεται από ευρωπαϊκές έρευνες που δείχνουν ότι έως και το 90% των εργαζομένων πάσχει από εργασιακό άγχος.

Η Δρ. Ε. Άνθη, ακόμα, υποστηρίζει ότι στους εργαζόμενους που είναι πιο ευάλωτοι στο εργασιακό στρες, περιλαμβάνονται αυτοί της παραγωγής ή εκείνοι που δουλεύουν σε βάρδιες, εκείνοι που χειρίζονται ή μεταφέρουν χρήματα, διευθυντικά στελέχη, εργαζόμενες γυναίκες με παιδιά καθώς και οι ελεύθεροι επαγγελματίες. Ως τα πιο αγχογόνα επαγγέλματα αναφέρει τους πωλητές, τους εργαζόμενους στην παραγωγή και σε νοσοκομεία, τα στελέχη ανθρώπινου δυναμικού, κ.τ.λ.

Οι παρενέργειες της κρίσης
Οι εργαζόμενοι, που ήδη βιώνουν την αβεβαιότητα της οικονομικής κρίσης επιβαρύνονται ακόμα περισσότερο από τη στιγμή που το εργασιακό περιβάλλον καθίσταται ολοένα και πιο ασταθές και απειλητικό. Δεν είναι τυχαίο ότι μόλις ξέσπασε η οικονομική κρίση, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου, μιλώντας για επικείμενη αύξηση των ψυχικών διαταραχών. Μάλιστα, πριν από λίγο καιρό, στην Ιρλανδία τυπώθηκαν πάνω από 100.000 ενημερωτικά φυλλάδια για τη ψυχική υγεία, σε μία προσπάθεια να αποτραπούν οι αυτοκτονίες ανθρώπων που έμειναν άνεργοι ή αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα εξαιτίας της οικονομικής ύφεσης.

Η Εθνική Υπηρεσία για την Πρόληψη των Αυτοκτονιών της χώρας ανακοίνωσε ότι η ανεργία αύξησε κατά 70% τον κίνδυνο αυτοκτονιών ακόμα και σε ανθρώπους που δεν έχουν ιστορικό ψυχικής νόσου. Αν και δεν υπάρχουν στοιχεία για αυτοκτονίες στην Ιρλανδία από πέρυσι που η χώρα βυθίστηκε σε ύφεση, οι γιατροί παρατήρησαν αύξηση στη ζήτηση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων.

Σύμφωνα με έρευνα αμερικανών επιστημόνων που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό “Social Science & Medicine”, και μόνο η ανησυχία ότι κάποιος μπορεί να χάσει τη δουλειά του, μπορεί να επιφέρει χειρότερες συνέπειες ακόμα και από το να μείνει τελικά άνεργος. Η εν λόγω μελέτη, που πραγματοποιήθηκε από ερευνητές με επικεφαλής τη Σάρα Μπούργκαρντ του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, αποκαλύπτει ακόμα ότι η χρόνια εργασιακή ανασφάλεια, αποτελεί μεγαλύτερο παράγοντα ρίσκου για την υγεία σε σχέση με το κάπνισμα και την υπέρταση, εξαιτίας της δημιουργίας του «άγχους που σκοτώνει».

Περισσότεροι από τους μισούς (53%) εργαζόμενους, έχουν υποφέρει από άγχος τους τελευταίους 12 μήνες, σύμφωνα με έρευνα του International Stress Management Association, ενώ ένας στους τέσσερις έχει πάρει αναρρωτική άδεια, λόγω στρες το προηγούμενο έτος.

Συμπτώματα εργασιακού στρες
Το αίσθημα του άγχους αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι στη ζωή του ανθρώπου. Μάλιστα, όταν είναι σε ήπια μορφή, μπορεί να αποδειχθεί ευεργετικό καθώς μαρτυρά την ύπαρξη ενός προβλήματος και ενεργοποιεί το άτομο να το προσέξει, να το προσδιορίσει και τελικά να μπει στη διαδικασία να το αντιμετωπίσει. Οι αντιδράσεις αυτές, προέρχονται από τις πρώτες φάσεις της εξέλιξης του ανθρώπινου είδους, όπου οι καταστάσεις με τις οποίες βρισκόταν αντιμέτωπο, πολλές φορές απειλούσαν την ίδια του την ύπαρξη. Εκείνες τις στιγμές, οι απειλές δημιουργούσαν στον άνθρωπο αισθήματα άγχους που του έδιναν, όμως, ενέργεια για να «βγει» από τη δύσκολη κατάσταση και να επιβιώσει.

Το άγχος, ωστόσο, όταν διαρκεί μεγάλο διάστημα, μπορεί να εξουθενώσει τον οργανισμό μας και να αποβεί ζημιογόνο για τη ψυχοσωματική μας υγεία.
Βέβαια, τα επίπεδα του άγχους και ο βαθμός στον οποίο επηρεάζουν τον άνθρωπο, εξαρτώνται από τον τρόπο με τον οποίο ο καθένας εκτιμά και αντιμετωπίζει την κατάσταση. Το άγχος και η διαχείρισή του, δηλαδή, συνιστούν μία «διάδραση», ανάμεσα στον άνθρωπο και το περιβάλλον.

Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα που εκδηλώνονται σε όσους υποφέρουν από άγχος είναι η δυσκολία συγκέντρωσης, το διαρκές αίσθημα κόπωσης και τα προβλήματα ύπνου. Επιπλέον, η δυσκολία διατήρησης της ψυχραιμίας, οι σωματικοί πόνοι (π.χ. συνεχείς πονοκέφαλοι, στομαχικά προβλήματα), η απάθεια και η απώλεια ενδιαφέροντος για τη δουλειά αλλά και η χαμηλή αυτοπεποίθηση, αποτελούν ενδείξεις που μαρτυρούν ότι ο εργαζόμενος πιθανόν υποφέρει από άγχος.

Οι εργαζόμενοι που έρχονται αντιμέτωποι με στρεσογόνες καταστάσεις, κάνουν συχνές απουσίες από τη δουλειά, η παραγωγικότητά τους είναι ιδιαίτερα χαμηλή και, συχνά, καταφεύγουν στη χρήση (ή και κατάχρηση) καπνού και αλκοόλ. Ειδικά το χρόνιο άγχος, εξασθενεί την άμυνα του οργανισμού και είναι δυνατό να προκαλέσει κατάθλιψη, καρδιακές παθήσεις και παχυσαρκία.

Αντιμετωπίζοντας το στρες
Υπάρχει μία σειρά από απλούς τρόπους με τους οποίους μπορούν να αντιμετωπιστούν, προσωρινά τουλάχιστον, οι καταστάσεις πίεσης. Το χαμόγελο και οι θετικές σκέψεις, για παράδειγμα, βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των όπλων ενάντια στο άγχος. Όταν χαμογελάμε, μειώνεται η πίεση του αίματος, ηρεμούμε και αυξάνεται η αίσθηση ότι όλα είναι υπό έλεγχο.

Ακόμα, η άσκηση ενισχύει σε μεγάλο βαθμό την καταπολέμηση του στρες, καθώς βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος στον εγκέφαλο και βοηθάει να σκεπτόμαστε πιο καθαρά. Ο ύπνος και η ξεκούραση, επίσης, αποτελούν πολύ χρήσιμες στιγμές για τον άνθρωπο καθώς τα διαλλείματα από τις καθημερινές υποχρεώσεις είναι απαραίτητα για να πάρουμε ενέργεια και να έχουμε καλύτερη συγκέντρωση και υγεία. Επιπλέον, η επίτευξη της εξισορρόπησης της εργασιακής με την προσωπική ζωή, αποτελεί βασικό παράγοντα για την αποφυγή καταστάσεων άγχους.

Φυσικά, στις περιπτώσεις όπου ο εργαζόμενος αισθάνεται ανεπαρκής απέναντι στις αρμοδιότητες που έχει αναλάβει, η ανάπτυξη των γνώσεων και ικανοτήτων που σχετίζονται με τα καθήκοντα του κάθε επαγγέλματος, αποτελεί το σημείο κλειδί για την αντιμετώπιση του άγχους. Επιπρόσθετα, η καλύτερη αξιοποίηση του χρόνου και η οργάνωσή του, ελαχιστοποιούν τα συμπτώματα του άγχους και καθιστούν τον εργαζόμενο πιο αποτελεσματικό.

Επιπλέον, η ανάπτυξη και καλλιέργεια επικοινωνιακών ικανοτήτων που θα βελτιώσουν τις σχέσεις με τη διοίκηση και τους συναδέλφους, μπορούν να αποτελέσουν κλειδί για την αποφυγή του καθημερινού άγχους.

Ωστόσο, η μείωση του στρες που σχετίζεται με την εργασία, δεν είναι πάντα εύκολο να επιτευχθεί, χωρίς τη συμβολή κάποιου ειδικού. Έτσι, αν παρά τις προσπάθειες που κάποιος καταβάλει για να αντιμετωπίσει το άγχος, αυτό παραμένει, υπάρχουν επαγγελματίες, που είναι εξειδικευμένοι και πρόθυμοι να βοηθήσουν.

Υποστήριξη από επαγγελματίες
Παρόλο που, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το εργασιακό στρες, πρέπει προηγουμένως να εντοπισθεί και να μετρηθούν τα επίπεδά του, λόγω της φύσης του η μέτρησή του παρουσιάζει δυσκολίες. Ωστόσο, όταν διερευνώνται και εντοπίζονται συμπτώματα άγχους στους εργαζόμενους και στρεσογόνοι παράγοντες στο εργασιακό περιβάλλον, τότε καλείται η επιχείρηση να διαχειριστεί την κατάσταση.

Η ενδυνάμωση και εμψύχωση των εργαζομένων από την επιχείρηση που χρησιμοποιεί εργαλεία για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του εργασιακού άγχους, αυξάνει τα επίπεδα των αντοχών και προσφέρει άμεσα θετική επίδραση στον οργανισμό.

Πολλές είναι οι επιχειρήσεις που εφαρμόζουν τα Προγράμματα Υποστήριξης Εργαζομένων (EAP). Ως μία πρώτη γραμμή άμυνας, με την παροχή συμβουλών και επαγγελματικής υποστήριξης, τα EAP, μπορούν να αποδειχθούν ένας ισχυρός σύμμαχος στον αγώνα των εταιρειών κατά του εργασιακού στρες. Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για εμπιστευτικές, μικρής διάρκειας, επαγγελματικές συμβουλευτικές υπηρεσίες προς τους εργαζόμενους που αντιμετωπίζουν προβλήματα με αρνητικό αντίκτυπο στην απόδοσή τους.

Τα προγράμματα EAP καλύπτουν θέματα όπως η ευεξία, η εξισορρόπηση εργασιακής και προσωπικής ζωής και η αντιμετώπιση του στρες. Οι υπηρεσίες αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν από Coaching μέχρι προγράμματα Υγείας και Ευεξίας και Διαχείρισης Τραυματικών Γεγονότων (CISM). Τα EAP δεν προσφέρονται μόνο στους εργαζόμενους αλλά, αν προκύψει ανάγκη, και σε μέλη της οικογένειάς τους.

Ακόμα, σε πολλές εταιρείες, το πρόβλημα του στρες των εργαζομένων αντιμετωπίζεται, με την εφαρμογή προγραμμάτων coaching ή ακόμα και με την παρουσία ειδικών συμβούλων για τη διαχείριση του στρες. Το coaching, αφορά ένα κατάλληλα προσαρμοσμένο στις ιδιαίτερες ανάγκες της εταιρείας και των ανθρώπων της, πρόγραμμα, το οποίο παρέχει εξατομικευμένες υπηρεσίες, επικεντρωμένες σε συγκεκριμένα θέματα. Ακόμα, ο σύμβουλος για τη διαχείριση του στρες (stress management counselor), βοηθά τα άτομα να κατανοήσουν τους λόγους που αισθάνονται άγχος και τα διδάσκει μεθόδους αντιμετώπισης.

Συχνό φαινόμενο, αποτελούν και τα σεμινάρια διαχείρισης στρες που απευθύνονται στους εργαζόμενους και τα οποία πολλές φορές συνδυάζονται με το θέμα της αποτελεσματικής οργάνωσης του χρόνου. Ο σκοπός των σεμιναρίων αυτών είναι να δίνουν τις κατευθυντήριες γραμμές για τον τρόπο με τον οποίο ένας εργαζόμενος μπορεί να οργανώσει τις καθημερινές του δραστηριότητες, διαχειριζόμενος αποτελεσματικά το χρόνο του ενώ παράλληλα ενημερώνεται για τα συμπτώματα και τις επιπτώσεις του άγχους και μαθαίνει χρήσιμες τεχνικές για την αντιμετώπισή του.

Συχνά, οι ολοκληρωμένες μέθοδοι διαχείρισης του στρες, μέσα από μία προσέγγιση που αφορά στην εκπαίδευση, την αυτογνωσία και τις βιωματικές ασκήσεις, βοηθούν τους εργαζόμενους να αναλάβουν ενεργό ρόλο στη διαχείριση του στρες.

Σχετικά με τις τάσεις που επικρατούν στην αντιμετώπιση του εργασιακού στρες, η Δρ. Ε. Άνθη αναφέρει ότι τα σεμινάρια διαχείρισης στρες βρίσκουν ευρεία χρήση και ότι η πιο επιτυχημένη προσέγγισή τους αφορά την ανάπτυξη της προσαρμοστικότητας σε ατομικό και σε επιχειρησιακό επίπεδο. Τονίζει, ωστόσο, ότι δεν αρκεί να εστιάσουμε στο ατομικό επίπεδο χωρίς να εμβαθύνουμε στην επιχείρηση. «Η διττή προσέγγιση διδάσκει στους εργαζόμενους δεξιότητες προσαρμοστικότητας σε προσωπικό επίπεδο ενώ ταυτόχρονα ενισχύει τις ικανότητες ηγεσίας για να μπορέσουν να βελτιώσουν το περιβάλλον εργασίας. Ένα χαρακτηριστικό των ευπροσάρμοστων ατόμων», συνεχίζει, «είναι η συνεχής απεικόνιση της ικανότητάς τους να εξισορροπούν την εργασιακή και προσωπική τους ζωή κατά τρόπο που είναι ικανοποιητικός για αυτούς. Η εταιρεία μπορεί να υποστηρίξει τη συμπεριφορά αυτή, εφαρμόζοντας ευέλικτα συστήματα εργασίας και εξαλείφοντας τη νοοτροπία της πολύωρης εργασίας».

Όποιον τρόπο και να επιλέξει μία επιχείρηση να εφαρμόσει για να αντιμετωπίσει το στρες των εργαζομένων της, είναι σημαντικό να γίνεται κατανοητό από τους μάνατζερ ότι το σωστό stress management αφορά σε μία διαδικασία συνεχούς βελτίωσης που επηρεάζει όχι μόνο την ευημερία του προσωπικού αλλά προσφέρει οφέλη και στην ίδια την επιχείρηση.

Πώς αντιδρούν οι εργαζόμενοι;
Ακόμα και σήμερα, δεν είναι λίγα τα άτομα που αρνούνται να ζητήσουν και να λάβουν βοήθεια για προβλήματα που σχετίζονται με το άγχος, θεωρώντας το «ταμπού». Οι εργαζόμενοι, όμως, που μετέχουν σε προγράμματα διαχείρισης του στρες, πόσο θετικοί είναι; Τα αντιμετωπίζουν ως σύμμαχο στην επαγγελματική τους πορεία και εξέλιξη ή ως ακόμα μία υποχρέωση που τους επιβάλλεται από την εργασία τους; Η Δρ. Ε. Άνθη, υποστηρίζει ότι οι εργαζόμενοι είναι πολύ δεκτικοί σε ψυχολογική υποστήριξη που τους βοηθά στην αντιμετώπιση του στρες. Προγράμματα, όπως η ατομική ή η ομαδική συμβουλευτική υπό την επίβλεψη επαγγελματία σε εβδομαδιαία βάση, που περιλαμβάνουν θεωρητική και βιωματική γνώση, έχουν μεγαλύτερη επιτυχία στην μακροπρόθεσμη ανάπτυξη δεξιοτήτων.

Συχνά, όμως, συμπληρώνει η Δρ. Ε. Άνθη, οι εργαζόμενοι δεν παρακολουθούν τα προγράμματα αυτά, είτε γιατί προσφέρονται εκτός ωρών εργασίας είτε γιατί πιέζονται να θέσουν διαφορετικές προτεραιότητες.

Οφέλη από την αντιμετώπιση του στρες για την εταιρεία
Σύμφωνα με έρευνες, οι επιχειρήσεις που βοηθούν τους εργαζομένους τους στην αποτελεσματική διαχείριση του στρες, επωφελούνται από τα υψηλά επίπεδα δέσμευσης μεταξύ του προσωπικού. Επιπλέον, όταν ο εργαζόμενος αισθάνεται ισορροπημένος και ήρεμος και δεν πιέζεται από αισθήματα άγχους, τότε αυξάνεται η ποιότητα της εργασιακής του ζωής καθώς, όσο πιο χαρούμενος νοιώθει, τόσο περισσότερο και καλύτερα αποδίδει.

Επίσης, είναι έτοιμος να διαχειριστεί την αλλαγή όπως σε περιπτώσεις παρουσίασης ενός νέου εργαλείου (π.χ. σύστημα μισθοδοσίας). Ακόμα, όταν γίνεται αποτελεσματική διαχείριση του στρες, η είσοδος νέων υπαλλήλων-συναδέλφων καθίσταται ευκολότερη και περισσότερο ομαλή. Οι εργασιακές σχέσεις και τα προβλήματά τους μπορούν να επιλυθούν καλύτερα ενώ μειώνονται οι απουσίες λόγω ασθενειών. Όταν το στρες αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά, η εργασία σχεδιάζεται και οργανώνεται καλύτερα, διατηρώντας ή και αυξάνοντας την αποδοτικότητα και την ευημερία του περιβάλλοντος.

Η διαχείριση του άγχους στον Όμιλο ΤΙΤΑΝ
Η τρέχουσα παγκόσμια οικονομική κρίση έχει επιβαρύνει σημαντικά την ήδη αγχωμένη ζωή της πλειοψηφίας των εργαζομένων. Οι συνεχείς αλλαγές, τα πιεστικά ωράρια, το άγχος για γρήγορα και άμεσα αποτελέσματα, ο διαρκής ανταγωνισμός μεταξύ συναδέλφων, ο φόβος της ανεργίας, σε συνδυασμό με τα αυξημένα «βάρη» που ανέλαβαν πολλοί, κατά την πρόσφατη περίοδο ευφορίας, συνθέτουν ένα μείγμα συνθηκών, που δύσκολα αφήνει κάποιον ανεπηρέαστο. Οι καταστάσεις αυτές στον εργασιακό χώρο, οδηγούν πολλές φορές στην επαγγελματική εξουθένωση (burnout) με συχνές αδικαιολόγητες απουσίες, έλλειψη ψυχραιμίας, νευρική συμπεριφορά, δυσκολία συγκέντρωσης, συχνά λάθη ή παραλήψεις.

Επομένως η εργασία συχνά αποτελεί πηγή στρες, θα μπορούσε ωστόσο στην παρούσα «φορτισμένη» γενική κατάσταση και με τις κατάλληλες προϋποθέσεις να αποτελέσει και παράγοντα μείωσής του. Αν δεχθούμε ότι καταρχήν η εργασία παρέχει τους πόρους που είναι απαραίτητοι για να ανταπεξέλθουμε στις βιοποριστικές ανάγκες, ότι η δημιουργική εργασία αυξάνει την αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση του ατόμου, ότι η συναναστροφή με συναδέλφους ενισχύει την καλλιέργεια κοινωνικών και ενίοτε φιλικών σχέσεων, που μπορούν να γίνουν στήριγμα σε δύσκολες στιγμές, μπορούμε να δούμε την εργασία και σαν θεραπεία του στρες.

Όταν μάλιστα οι εργαζόμενοι αισθάνονται ότι εργάζονται σε μια εταιρεία που ενδιαφέρεται για αυτούς και ότι ανήκουν σε μια ευρύτερη «οικογένεια» που θα τους στηρίξει σε δύσκολες στιγμές, αντιμετωπίζουν τις σύγχρονες προκλήσεις με πιο θετική και αισιόδοξη διάθεση.

Για να ισχύσουν τα παραπάνω, πρέπει να υπάρχουν καλές συνθήκες εργασίας, οι οποίες βέβαια δεν κτίζονται σε περιόδους κρίσης, αλλά θα πρέπει να προϋπάρχουν. Τη δύσκολη περίοδο που διανύουμε είναι ιδιαίτερα σημαντικό οι εργοδότες να φροντίζουν περισσότερο από ποτέ να διατηρούν ένα υγιές, αξιοκρατικό περιβάλλον εργασίας με ξεκάθαρη και ισορροπημένη κατανομή αρμοδιοτήτων, που να συμβάλλει θετικά στη ψυχολογία των εργαζόμενων.

Στον ΤΙΤΑΝΑ παρακολουθούμε συστηματικά το εργασιακό κλίμα μέσω ερευνών ικανοποίησης εργαζομένων και άλλων αμφίδρομων μορφών επικοινωνίας. Σε πρόσφατες έρευνες το στρες αναδείχθηκε ως μια περιοχή προβληματισμού κάποιων εργαζομένων και σε ανταπόκριση οργανώθηκαν ομάδες εργασίας που ανέλυσαν τα αίτια της κατάστασης αυτής, ενώ ταυτόχρονα διεξήχθησαν ενδοεταιρικά σεμινάρια με θέμα «Διαχείριση άγχους και Εξισορρόπηση προσωπικής & επαγγελματικής ζωής».

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι στον ΤΙΤΑΝΑ από το 1964 λειτουργεί Κοινωνική Υπηρεσία, που στελεχώνεται από επαγγελματίες κοινωνικές λειτουργούς, που ως έργο έχουν να παρέχουν υποστήριξη στους εργαζόμενους σε θέματα που τους απασχολούν, στην επαγγελματική ή την προσωπική τους ζωή. Η ευαισθησία και φροντίδα που επιδεικνύει ο ΤΙΤΑΝΑΣ για την ευημερία του ανθρώπινου δυναμικού του, κατά την μακρόχρονη ιστορία του, εκτιμώνται θετικά από τους εργαζόμενους, οι οποίοι στηρίζουν την σημαντική προσπάθεια που απαιτείται από όλους, για να ξεπεράσουμε με επιτυχία την περίοδο που διανύουμε.      

Γιάννης Κόλλας, Διευθυντής Ανθρώπινου Δυναμικού Ομίλου ΤΙΤΑΝ