Η ανάγκη της αγοράς εργασίας για άτομα με συνεχή κατάρτιση και επιμόρφωση αλλά και η συνειδητοποίηση της αξίας της γνώσης, οδήγησαν στη γέννηση «ανοικτών» συστημάτων εκπαίδευσης όπως το e-learning. Αυτά τα μη παραδοσιακά εκπαιδευτικά συστήματα γνωρίζουν ευρεία αποδοχή από πολλές επιχειρήσεις οι οποίες συνειδητοποιούν τα πολλαπλά οφέλη που προσφέρουν.

Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση είναι ένα σύνολο από εκπαιδευτικά προγράμματα και δραστηριότητες στα οποία ο εκπαιδευτής και ο εκπαιδευόμενος είναι απομακρυσμένοι μεταξύ τους και χρησιμοποιούν διάφορα μέσα για να ξεπεράσουν αυτή την απόσταση. Δημιουργήθηκε από την ανάγκη για εκπαίδευση των ατόμων που δεν μπορούσαν να βρίσκονται μέσα σε μία παραδοσιακή τάξη, λόγω των κοινωνικών, γεωγραφικών και οικονομικών συνθηκών που επικράτησαν στις αναπτυσσόμενες μετααποικιακές μικρές κοινωνίες των ΗΠΑ, Καναδά, Νότιας Αφρικής και Αυστραλίας κατά το 19ο αιώνα.

Σήμερα η εξ αποστάσεως εκπαίδευση αποτελεί ένα διαδεδομένο τρόπο εκπαίδευσης για πανεπιστημιακές σπουδές αλλά και για την επιμόρφωση στελεχών του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Με την πάροδο των ετών, έχει ενσωματώσει στις μεθόδους της τις τεχνολογικές εξελίξεις με σκοπό τη βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Το e-learning αποτελεί ίσως την πιο διαδεδομένη μορφή εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.

Οι τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας δίνουν τη δυνατότητα ευρείας χρήσης του διαδικτύου στην εκπαίδευση ανοίγοντας νέες προοπτικές για αυτή. Σήμερα διατίθενται πλέον λογισμικά συστήματα που συνδυάζουν τις τεχνολογίες του διαδικτύου με σκοπό τη δημιουργία ενός μαθησιακού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο πραγματοποιείται η εκπαιδευτική διαδικασία.

Τα συστήματα αυτά είναι γνωστά ως πλατφόρμες ηλεκτρονικής μάθησης (e-learning platforms) ή Συστήματα Διαχείρισης της Μάθησης (Learning Management Systems – LMS) και χρησιμοποιούνται στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση που παρέχεται μέσω του διαδικτύου. Στο πλαίσιο του e-learning τα λογισμικά προγράμματα είναι σχεδιασμένα να συντονίζουν και να διαχειρίζονται τις σημερινές αλλά και τις μελλοντικές απαιτήσεις της ηλεκτρονικής μάθησης.

Πρόσβαση στην εκπαίδευση για όλους
Η έννοια του όρου e-learning (ηλεκτρονική εκπαίδευση) μπορεί να είναι ασαφής σε όσους βρίσκονται εκτός της συγκεκριμένης βιομηχανίας ενώ μπορεί να γίνεται αντιληπτή διαφορετικά από συγκεκριμένες ομάδες. Για παράδειγμα, στις επιχειρήσεις ο όρος αναφέρεται συχνά στις στρατηγικές που χρησιμοποιούνται στο δίκτυο της εταιρείας για την παράδοση μαθημάτων κατάρτισης στους εργαζόμενους. Στον ακαδημαϊκό χώρο, ο όρος e-learning χρησιμοποιείται για να καθορίσει έναν συγκεκριμένο τρόπο με τον οποίο οι φοιτητές που είτε επειδή αντιμετωπίζουν προβλήματα, όπως απόσταση ή δυσκολίες μετακίνησης, είτε σπουδάζουν online, παρακολουθούν μία σειρά μαθημάτων ή ένα πρόγραμμα σπουδών.

Το πιο γνωστό παράδειγμα τέτοιου πανεπιστημίου, virtual university δηλαδή, είναι το Universitat Oberta de Catalunya (UOC) στην Ισπανία, το οποίο βασίζει όλη τη δραστηριότητά του σε συναντήσεις από απόσταση με χρήση υπολογιστών και δικτυακών υποδομών.

Συνοψίζοντας, η ηλεκτρονική μάθηση αναφέρεται στην ενδυναμωμένη από την ψηφιακή τεχνολογία εκπαίδευση και στην τεχνολογική υποστήριξη κάθε παιδαγωγικής προσέγγισης.

«Αν και εδώ και αρκετά χρόνια υπάρχουν διαθέσιμες υπηρεσίες e-learning, οι ελληνικές επιχειρήσεις μόνο τα τελευταία χρόνια αρχίζουν να προσανατολίζονται στην υιοθέτηση φιλοσοφίας ηλεκτρονικής εκπαίδευσης και στη δημιουργία προγραμμάτων e-learning. Τέτοιες επιχειρήσεις είναι κυρίως αυτές οι οποίες δουλεύουν με εξωτερικούς συνεργάτες ή λειτουργούν με υποκαταστήματα σε διαφορετικά γεωγραφικά σημεία», υποστηρίζει η Αναστασία Γαρμπή, Υπεύθυνη Τομέα e-learning της EXODUS.

Γενικότερα, θα λέγαμε ότι οι επιχειρήσεις που γνωρίζουν τις σύγχρονες συνθήκες της αγοράς και τις ολοένα αυξανόμενες απαιτήσεις για ταχύρρυθμη ανάπτυξη γνώσεων και δεξιοτήτων, επιδιώκουν να εκμεταλλευτούν τις νέες τεχνολογίες και τεχνικές εκπαίδευσης για την κατάρτιση και ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού τους, αποκομίζοντας οικονομικά και άλλα οφέλη.

«E-Training προγράμματα στην Ελλάδα για εργαζόμενους σε επιχειρήσεις διαθέτουν κυρίως τα πανεπιστήμια, εταιρείες πληροφορικής, που λόγω αντικειμένου υπήρξαν πρωτοπόροι της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης καθώς και περιορισμένος αριθμός εταιρειών που οργανώνουν σεμινάρια management», δηλώνει η Ζωή Δουζένη, Executive Vice President της Data Communication.

Σχετικά με το ποιους αφορά, ο Αργύρης Στασινάκης, General Manager της C.MEDIA αναφέρει: «Η online εκπαίδευση δεν έχει όρια: προσφέρεται για όλους τους κλάδους και ηλικίες, από πρακτικά επαγγέλματα (π.χ. μηχανικοί αυτοκινήτων, κομμωτική κτλ) μέχρι επιστημονικά (ιατροί) ακόμα και καλλιτεχνικά! Το σύγχρονο e-learning τοποθετεί τον εκπαιδευόμενο σε ένα προσομοιωμένο περιβάλλον εργασίας και τον προσκαλεί να αντιδράσει σε ένα παιχνίδι ρόλων και αποφάσεων. Ο εκπαιδευόμενος μαθαίνει από τα λάθη του-τα οποία εδώ δεν κοστίζουν τίποτε!».

Ανάλογη και η άποψη του Αντώνιου Καμπουράκη, Διευθυντή Ανάπτυξης της Expert OnES: «Το e-learning είναι μία καινοτόμος μέθοδος μετάδοσης της γνώσης και διάχυσης της πληροφορίας εν γένει. Απευθύνεται σε άτομα όλων των ηλικιών ανεξάρτητα από το πού βρίσκονται και είναι διαθέσιμο 24 ώρες την ημέρα 365 ημέρες το χρόνο αρκεί να υπάρχει πρόσβαση στο Διαδίκτυο. Επομένως, αφορά όλα τα άτομα ανεξαρτήτως ιδιότητας και κλάδου δραστηριότητας».

Όσον αφορά το κατά πόσο η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει τη ζήτηση προγραμμάτων e-learning από τις επιχειρήσεις, σύμφωνα με τη Χριστίνα Τσιλιμπώκου Διευθύνουσα Σύμβουλος της Being Essential «βρίσκεται στα ίδια επίπεδα γιατί είναι μία μέθοδος που δεν είναι ευρύτερα γνωστή στη χώρα μας. Ωστόσο θα έχει σπουδαίο μέλλον γιατί η σχέση επένδυσης – αποτελέσματος είναι εξαιρετική» συμπληρώνει καθώς όπως υποστηρίζει «οι επενδύσεις αυτές πρέπει να έχουν μία σταθερότητα ανεξάρτητα από εξωτερικούς παράγοντες, γιατί η ανάπτυξη είναι μία συνεχής διεργασία και ανάπτυξη χωρίς εκπαίδευση δεν υφίσταται».

Εξ αποστάσεως και αγαπημένοι…
Το e-learning πραγματοποιείται με τη χρήση αλληλεπιδραστικών εκπαιδευτικών δράσεων όπως βάσεων δεδομένων, της υποδομής του δικτύου Internet, της άμεσης αλληλεπίδρασης, των εικονικών τάξεων (virtual classrooms), των παρουσιάσεων με τεχνικές τηλεδιάσκεψης κτλ. Πιο αναλυτικά:

Βάση δεδομένων e-Learning: οι online βάσεις δεδομένων αποτελούν μία από τις μορφές του e-learning που εφαρμόζονται σήμερα. Με απευθείας πρόσβαση στις βάσεις δεδομένων οι χρήστες μπορούν να περιηγηθούν σε διάφορα θέματα για να αναζητήσουν συγκεκριμένες πληροφορίες, μία απάντηση, εξήγηση κτλ. Οι online βάσεις δεδομένων μπορούν επίσης να παρέχουν αναλυτικές οδηγίες για το πώς μπορεί να κάνει κάποιος κάτι (π.χ. εγκατάσταση προγράμματος κτλ).

Online support: η online υποστήριξη είναι η πιο διαδραστική μορφή του e-learning καθώς δίνει τη δυνατότητα στο χρήση να αλληλεπιδράσει με πραγματικούς ανθρώπους όταν ψάχνει μία απάντηση σε κάτι. Αυτά τα online συστήματα υποστήριξης μπορεί να είναι με τη μορφή των chat rooms, forums, e-mail κ.ά, που μπορούν να βοηθήσουν περισσότερο στην επίλυση προβλημάτων με την παροχή εξειδικευμένων ή προσαρμοσμένων απαντήσεων.

Ασύγχρονη εκπαίδευση: η ασύγχρονη εκπαίδευση αποτελεί ένα συνδυασμό των δύο παραπάνω μορφών του e-learning. Οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να αλληλεπιδράσουν με άλλους σπουδαστές ή τους εκπαιδευτές τους μέσω e-mail, online συζητήσεων κτλ. Όπως και με τις προηγούμενες μορφές του e-learning η ασύγχρονη εκπαίδευση είναι επίσης διαδραστική και ο κάθε συμμετέχων μπορεί να ρυθμίσει τους χρόνους του σύμφωνα με τις ανάγκες και τις προτιμήσεις του. Η επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων μέσω υπολογιστικών συστημάτων, χωρίς χρονικούς ή χωρικούς περιορισμούς, όπως το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και οι δικτυακοί τόποι συζητήσεων, είναι παραδείγματα ασύγχρονης συνεργασίας, τα οποία προσφέρουν στους χρήστες τους ευελιξία στη διαχείριση του χρόνου τους.

Σύγχρονη εκπαίδευση: η σύγχρονη εκπαίδευση είναι μία μέθοδος του e-learning σε πραγματικό χρόνο (real time) με ζωντανή αλληλεπίδραση μεταξύ εκπαιδευτών και εκπαιδευομένων. Ονομάζεται έτσι γιατί οι συμμετέχοντες πρέπει να συνδεθούν μία συγκεκριμένη χρονική στιγμή καθώς τα μαθήματα γίνονται για μία ορισμένη χρονικά περίοδο. Τα συστήματα σύγχρονης – ταυτόχρονης συνεργασίας είναι αυτά που επιτρέπουν προσωπική και άμεση επαφή όπως τα διάφορα chat προγράμματα (π.χ. msn, Skype κτλ). Έτσι, τα προγράμματα αυτά δεν χρησιμοποιούνται πλέον μόνο σε προσωπικό επίπεδο, αλλά και ως σύγχρονα συνεργατικά συστήματα.

Training via Teleconference
Η εξέλιξη των σύγχρονων-ταυτόχρονων συστημάτων εκπαίδευσης είναι η τεχνολογία της τηλεδιάσκεψης. Το teleconference είναι μία υπηρεσία οπτικής και ηχητικής επικοινωνίας πραγματικού χρόνου μεταξύ ατόμων που βρίσκονται σε διαφορετικές τοποθεσίες και προσφέρει στους χρήστες της, δυνατότητες επικοινωνίας, εκμηδενίζοντας τις αποστάσεις και τις χωρικές δυσχέρειες στη συνεργασία.

Επιτρέπει την πραγματοποίηση συσκέψεων αλλά και σεμιναρίων ανεξάρτητα από τον τόπο φυσικής παρουσίας των συμμετεχόντων και παρέχει τη δυνατότητα αμφίδρομης μετάδοσης ήχου και κινούμενης εικόνας (video) μέσω του Διαδικτύου ή ιδιωτικών δικτύων.

Η τεχνολογία της τηλεδιάσκεψης αποτελεί χρήσιμο εργαλείο για ομάδες που επικοινωνούν μεταξύ τους για να ανταλλάξουν ιδέες και πληροφορίες αλλά και να εκπαιδευτούν. Οι μορφές που μπορεί να έχει αυτή η τεχνολογία είναι σημείο προς σημείο (μία μορφή ηχητικής και οπτικής συνδιάσκεψης μεταξύ δύο σταθμών εργασίας), σημείο προς πολλαπλά σημεία (με μονόδρομη ηχητική και οπτική ροή από τον ένα σταθμό σε πολλούς σταθμούς εργασίας) και τηλεδιάσκεψη πολλαπλών σημείων (με ηχητική και οπτική συνδιάσκεψη μεταξύ παραπάνω των δύο σταθμών).

Οι επιχειρήσεις επενδύουν όλο και περισσότερο στις συνεργατικές τεχνολογίες και στην εξέλιξη του teleconference, το telepresence, ένα σημαντικό εργαλείο για την παγκόσμια επικοινωνία. Οι διαφορές του telepresence σε σχέση με το teleconference, είναι ότι το πρώτο παρέχει εικόνες πραγματικού μεγέθους, υψηλής ευκρίνειας βίντεο και καλύτερη ποιότητα ήχου καθώς και ειδικό σχεδιασμό περιβάλλοντος που δημιουργεί την αίσθηση ότι οι συμμετέχοντες βρίσκονται στον ίδιο χώρο.

Έτσι, οι χρήστες του ζουν την εμπειρία ενός ζωντανού, face-to-face meeting ή σεμιναρίου, όπως ακριβώς αν βρίσκονταν στην ίδια αίθουσα. Κάθονται στο ίδιο -εικονικό- γραφείο και ο καθένας μπορεί να απευθυνθεί σε όποιο συνομιλητή επιθυμεί σαν να βρίσκονταν με φυσική παρουσία στον ίδιο χώρο.

Με αυτή την τεχνολογία και η τηλεκπαίδευση φαίνεται να παίρνει μεγάλες διαστάσεις. Με τον όρο «τηλεκπαίδευση» εννοούμε κάθε είδους εκπαιδευτικές δραστηριότητες, που επιτρέπουν στον εκπαιδευτή και τους εκπαιδευόμενους να ολοκληρώνουν αντίστοιχα εκπαιδευτικές και μαθησιακές λειτουργίες ενώ βρίσκονται σε διαφορετικό τόπο.

Η δραστική μείωση των ταξιδιωτικών εξόδων της επιχείρησης με την «εικονική» συμμετοχή των εκπαιδευομένων από απόσταση και η αξιοποίηση ειδικών -εξειδικευμένων εκπαιδευτών χωρίς να απαιτούνται εξοντωτικά έξοδα μετακίνησης είναι ορισμένα από τα οφέλη της τηλεκπαίδευσης. Επιπλέον, με την άμεση επαφή, χτίζεται εμπιστοσύνη αλλά και καλλιεργούνται και αναπτύσσονται σχέσεις ανεξαρτήτως αποστάσεων.

Τέτοιου είδους λύσεις μπορούν να φανούν χρήσιμες σε οργανισμούς που διαθέτουν επιχειρήσεις που βρίσκονται σε μεγάλη γεωγραφική απόσταση μεταξύ τους και αναζητούν τρόπους που θα τους φέρουν πιο κοντά ώστε να επικοινωνούν και να συνεργάζονται καλύτερα.

Ποιοι και πόσο χρησιμοποιούν το e-learning;
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της E-Learning Benchmarking Survey του 2009, από τον αρμόδιο φορέα της κυβέρνησης της Αυστραλίας, στην οποία συμμετείχαν περισσότεροι από 800 εργοδότες, προκύπτει ότι σήμερα περισσότερο από ποτέ αναγνωρίζονται τα πραγματικά οφέλη του e-learning στις εταιρείες. Το 35% των επιχειρήσεων χρησιμοποιεί ήδη το e-learning για την εκπαίδευση του προσωπικού  της ενώ τα 2/3 των εργοδοτών υποστήριξαν ότι εκτός του ότι αυτή η εκπαιδευτική μέθοδος είναι ευέλικτη και αποτελεσματική, προσφέρει στους εργαζόμενους σημαντικές δεξιότητες χρήσης υπολογιστών.

Επιπλέον, το 81% υποστήριξε ότι θα ενθάρρυνε τους εργαζόμενούς του να χρησιμοποιήσουν το e-learning και το 49% ότι αναμένει να αυξήσει τη χρήση του τα επόμενα δύο χρόνια.

Η υιοθέτηση προγραμμάτων e-learning ποικίλει ανάλογα με το μέγεθος της εταιρείας και τον κλάδο δραστηριοποίησης. Οι επιχειρήσεις που κυρίως χρησιμοποιούν το e-Learning (σύμφωνα με την έρευνα), ανεξάρτητα από τον κλάδο βιομηχανίας είναι οι μεγάλου μεγέθους οργανισμοί. Οι μεγάλοι εργοδότες είναι πιο πιθανό να επιτύχουν ένα υψηλό επίπεδο δέσμευσης με την ηλεκτρονική επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση ενώ, μεταξύ άλλων, χρησιμοποιούν το e-learning για την παροχή δομημένης ενδοεπιχειρησιακής κατάρτισης.

Όσον αφορά τους τομείς δραστηριοποίησης των επιχειρήσεων που υιοθετούν προγράμματα e-learning, ο τομέας των χρηματοοοικονομικών φαίνεται να έχει τις μεγαλύτερες προσδοκίες από αυτή την εφαρμογή ενώ και οι τομείς της υγείας, της εκπαίδευσης, του Management αλλά και κρατικοί οργανισμοί αναφέρουν επίπεδα χρήσης και γνώσης του e-learning πάνω από το μέσο όρο.

Όπως αναφέρει ο Σπύρος Γκούμας, Managing Director της SQLearn «ο τρόπος του e-learning σε συνδυασμό με την κλασσική εκπαίδευση, αποτελεί την ιδανική στρατηγική επιλογή για πολλές κατηγορίες επιχειρήσεων, ιδίως τώρα που βρισκόμαστε σε περίοδο οικονομικής κρίσης. Το e-learning μπορεί να αξιοποιηθεί, ιδιαίτερα από επιχειρήσεις που έχουν πολλά υποκαταστήματα στην Ελλάδα και αλλού, είτε από επιχειρήσεις που πρέπει να ενημερώνουν και να εκπαιδεύουν συνεχώς τους πωλητές για νέα προϊόντα αλλά και να δίνουν προϊοντικές πληροφορίες στους πελάτες».

Ο Κώστας Καδής, Διευθύνων Σύμβουλος της COMPACT τονίζει ότι «οι μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται γενικότερα στην παροχή υπηρεσιών αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό μεταξύ αυτών που υιοθετούν το e-learning σαν ένα από τα βασικά οχήματα για την εκπαίδευση του προσωπικού τους. Ωστόσο φαίνεται να κερδίζει καθημερινά έδαφος η συνδυαζόμενη (blended learning) προσέγγιση και για τις υπόλοιπες επιχειρήσεις (εμπορικές, βιομηχανικές κλπ) ειδικά σε ότι αφορά εκπαιδεύσεις που έχουν να κάνουν με τη διοίκηση και την ηγεσία».

Από την καθιερωμένη-ενδέκατη στη σειρά- ετήσια έρευνα του Chartered Institute of Personnel and Development (CIPD) “Learning and Development” για το 2009 προέκυψε ότι παρόλο που μόλις 7% των συμμετεχόντων πιστεύουν ότι το e-learning αποτελεί μία από τις πιο αποτελεσματικές πρακτικές εκπαίδευσης και ανάπτυξης, το 42% υποστήριξε ότι τα τελευταία δύο χρόνια έχει χρησιμοποιήσει περισσότερο αυτή τη μέθοδο. Όσον αφορά τις αλλαγές που έχουν πραγματοποιηθεί στις μεθόδους εκπαίδευσης και κατάρτισης που χρησιμοποιούνται στις επιχειρήσεις τα τελευταία δύο χρόνια, το 39% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι εισήγαγε ή επέκτεινε τη χρήση του e-learning, ποσοστό ωστόσο μειωμένο σε σχέση με το 2008 (45%).

Γενικά, η εξ αποστάσεως εκπαίδευση μπορεί να φανεί πολύ χρήσιμη σε εργαζόμενους που έχουν βεβαρημένο πρόγραμμα εργασίας, άστατο ωράριο ή αυξημένες οικογενειακές υποχρεώσεις. Όσον αφορά τις επιχειρήσεις, τόσο για εκείνες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της παραγωγής όσο και για όσες το χρησιμοποιούν για τη διαχείριση της εκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού τους, το e-learning προσφέρει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

Από την έρευα προέκυψε ότι τα μαθήματα που προσφέρονται μέσω του e-learning μπορούν να φανούν χρήσιμα σχεδόν σε όλους τους εργασιακούς ρόλους όπως τους χρήστες προγραμμάτων πληροφορικής, εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό, πωλητές και διοικητικό προσωπικό ενώ το εκπαιδευτικό υλικό που προσφέρεται καλύπτει διάφορα θεματικά πεδία: διοίκηση επιχειρήσεων (από οικονομικά, διαχείριση ποιότητας και εφοδιαστικής αλυσίδας (logistics) μέχρι εργατική νομοθεσία και μάρκετινγκ), ξένες γλώσσες για επιχειρήσεις, Επικοινωνία-Δημόσιες Σχέσεις, Human Resources, σεμινάρια για το Project Management κ.ά.

Σχετικά με τα θεματικά πεδία που διδάσκονται μέσω e-learning, η Ζ. Δουζένη υποστηρίζει ότι «μεγαλύτερη απήχηση έχουν τα προγράμματα εκπαίδευσης που αναφέρονται σε θέματα που αφορούν την καθημερινή λειτουργία της επιχείρησης όπως εκπαίδευση των εργαζομένων και επίλυση αποριών στη χρήση του λογισμικού που χρησιμοποιεί η επιχείρηση καθώς και εκπαίδευση σε θέματα πωλήσεων αλλά και θέματα service των πελατών».

Η Α. Γαρμπή τονίζει ότι «τα μαθήματα e-learning με τη μεγαλύτερη απήχηση αφορούν στα εξειδικευμένα αντικείμενα τα οποία σχετίζονται άμεσα με τη λειτουργία των επιχειρήσεων όπως για παράδειγμα εκπαίδευση για τραπεζικά θέματα ή για την ασφαλιστική νομοθεσία. Ειδικότερα στο πλαίσιο της μείωσης του κόστους σε θέματα που υπάρχουν αλλαγές ή εξελίξεις και χρειάζεται επανεκπαίδευση, η ανάγκη για δημιουργία e-learning προγραμμάτων στις επιχειρήσεις είναι πλέον επιτακτική».

Οφέλη του e-learning
Το e-learning μπορεί να προσφέρει οφέλη στις οργανώσεις και τα άτομα που το χρησιμοποιούν όπως:

1. Ευκολία και ευελιξία. Σε πολλές περιπτώσεις το e-learning ρυθμίζεται ανάλογα με τις ανάγκες των εκπαιδευομένων και τα μαθήματα είναι διαθέσιμα 24 ώρες την ημέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα. Οι εκπαιδευόμενοι δεν δεσμεύονται σε μία συγκεκριμένη ώρα και ημέρα για να παρακολουθήσουν το μάθημα ενώ μπορούν ακόμα και να το διακόψουν και να το συνεχίσουν σύμφωνα με τους χρόνους τους. Ανάλογα με την τεχνολογία που χρησιμοποιείται οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να αρχίσουν τα μαθήματά τους στη δουλειά και να τα ολοκληρώνουν στο σπίτι σε διαφορετικό υπολογιστή.

2. Καλλιέργεια και ανάπτυξη δεξιοτήτων που θεωρούνται απαραίτητες στον 21ο αιώνα. Το e-learning επιτρέπει στους εκπαιδευόμενους να αναπτύξουν δεξιότητες όπως βασικές γνώσεις ψηφιακής τεχνολογίας και ενσωμάτωση της χρήσης των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών στο πλαίσιο του προγράμματος σπουδών. Επιπλέον, η γνώση που λαμβάνουν ενισχύει την εργασιακή τους απόδοση ενώ μέσω της καινοτομίας στο χώρο της επιμόρφωσης και κατάρτισης, οι εργαζόμενοι μπορούν να έχουν περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης και προσωπικής ανάπτυξης.

3. Κατάργηση περιορισμών χώρου και χρόνου. Μέσω του e-learning εξυπηρετούνται άτομα και εκπαιδεύονται ομάδες που βρίσκονται σε διάφορες γεωγραφικές περιοχές.

4. Μείωση χρόνου και κόστους κατάρτισης (περιορισμός ταξιδιών κτλ).

5. Εξατομικευμένη μάθηση μέσα από πρακτική εξάσκηση και συνεργασία. Προσφέρει, επίσης, τη δυνατότητα άμεσης επικοινωνίας και καθοδήγησης από τον εισηγητή του προγράμματος για να λύσει πιθανές απορίες, να εξηγήσει αναλυτικότερα ορισμένα σημεία, να παρέχει αν χρειαστεί επιπλέον υλικό, να αξιολογήσει, να παρέχει feedback, κτλ.

6. Αυξημένη πρόσβαση. Οι εκπαιδευτές μπορούν να μοιραστούν τις γνώσεις τους σε διασυνοριακό επίπεδο καθώς το e-learning επιτρέπει στους συμμετέχοντες να παρακολουθήσουν μαθήματα ανεξάρτητα από φυσικά, πολιτικά και γεωγραφικά όρια. Αναγνωρισμένοι “experts” έχουν τη δυνατότητα παροχής πληροφοριών σε κάθε ενδιαφερόμενο σε διεθνές επίπεδο, με ελάχιστο κόστος.

«Το πιο βασικό πλεονέκτημα είναι η μείωση του κόστους και του χρόνου εκπαίδευσης» αναφέρει η Χ. Τσιλιμπώκου. «Μέσω του e-learning μπορεί να εκπαιδευτεί ένας πολύ μεγάλος αριθμός εργαζομένων χωρίς να απαιτούνται η φυσική παρουσία σε ένα χώρο και όλα τα κονδύλια που συνεπάγονται αυτού. Επίσης επιτυγχάνονται μετρήσιμα αποτελέσματα και οι εργαζόμενοι νοιώθουν ότι προσφέρουν κάτι πολύτιμο στον εαυτό τους και κατ’ επέκταση στην εταιρεία χωρίς το άγχος του χρόνου», συμπληρώνει.

Προκειμένου μία επιχείρηση να επωφεληθεί πλήρως από τα πλεονεκτήματα που προσφέρει το e-learning θα πρέπει να επιλέξει τον κατάλληλο για εκείνη συνεργάτη και να αξιολογήσει ορισμένους παράγοντες. Όπως αναφέρει ο Σ. Γκούμας «η σωστή λύση περιλαμβάνει τις υποδομές που είναι η πλατφόρμα, το εκπαιδευτικό περιεχόμενο που πρέπει να πληροί τα διεθνή standard και τον εκπαιδευτικό σχεδιασμό που πρέπει να εντοπίζει τις ανάγκες εκπαίδευσης και να υποστηρίζει τα κατάλληλα προγράμματα. Για παράδειγμα, οι τεχνολογικές λύσεις ανοικτού λογισμικού για e-learning είναι μία έξυπνη, αποδοτική και οικονομική λύση και για μεγάλες επιχειρήσεις».

Όσον αφορά το κατά πόσο τα εκπαιδευτικά προγράμματα καλύπτουν τις ανάγκες και τις απαιτήσεις των εταιρειών – πελατών, ο Α. Καμπουράκης δηλώνει: «Οι εταιρείες που προσφέρουν υπηρεσίες e-learning, πρέπει να σχεδιάζουν τα εκπαιδευτικά αυτά προγράμματα έτσι ώστε να ανταποκρίνονται πλήρως στις ιδιαίτερες ανάγκες και απαιτήσεις των εταιρειών-πελατών τους. Ο σωστός σχεδιασμός πρέπει να στηρίζεται ιδιαιτέρως στη διαδραστικότητα, με τη χρήση κειμένου, εικόνας, video, animation, προσομοιώσεων, πολυμέσων, διαλογικής συνεργασίας κλπ, καθιστώντας το περιεχόμενο ιδιαιτέρως ελκυστικό για τον εκπαιδευόμενο και ενισχύοντας το ενδιαφέρον του για μάθηση».

«Το κόστος ανάπτυξης ψηφιακού περιεχομένου είναι υψηλό και για το λόγο αυτό το e-learning συνήθως προσφέρει μέγιστο ROI όπου είτε ο αριθμός των εκπαιδευομένων είναι μεγάλος είτε τα παρελκόμενα κόστη εκπαίδευσης (μετακινήσεις, διαμονή κ.ά.) είναι υψηλά. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα είναι συνήθως προσαρμοσμένα στις ανάγκες ενός κλάδου, και για πελάτες με δίκτυα πολλών ανθρώπων, το κόστος προσαρμογής στις ιδιαίτερες ανάγκες τους είναι προσιτό», αναφέρει ο Α. Στασινάκης.

E-Learning 2.0
Ο όρος e-learning 2.0 αποτελεί έναν νεολογισμό για τα συστήματα που βασίζονται στη συνεργατική -υποστηριζόμενη από τον υπολογιστή- μάθηση (Computer Supported Collaborative Learning – CSCL) και προέκυψε με την εμφάνιση του Web 2.0. Τα συμβατικά συστήματα ηλεκτρονικής εκπαίδευσης του e-learning 2.0, βασίστηκαν σε εκπαιδευτικά πακέτα για τους ενδιαφερόμενους που χρησιμοποιούν τις τεχνολογίες του διαδικτύου. Τάσσεται υπέρ της κοινωνικής μάθησης η οποία υποστηρίζει ότι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να μάθει κάποιος κάτι είναι να διδάξει σε άλλους. Αυξάνει την έμφαση στην κοινωνική εκπαίδευση και χρησιμοποιεί social software όπως blogs, σελίδες κοινωνικής δικτύωσης (facebook, LinkedIn κτλ) κ.ά.

Ορισμένες εταιρείες εφαρμόζουν τα sites κοινωνικής δικτύωσης στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής τους πολιτικής ενώ ειδικοί εκτιμούν ότι η εκπαίδευση μέσω της εικονικής πραγματικότητας θα αυξηθεί τα  επόμενα χρόνια. Πέρα από τα κοινωνικά δίκτυα και η χρήση εικονικών τάξεων (virtual classrooms) ως μία online εκπαιδευτική πλατφόρμα έχει καταστεί ένα σημαντικό μέρος του e-learning 2.0.

«Η χρήση εξελιγμένων προσομοιώσεων για την εκπαίδευση σε θέματα που εστιάζουν στην αλλαγή συμπεριφορών (π.χ. Διαπραγματεύσεις), τα «Σοβαρά Παιχνίδια» αλλά και το mobile και social e-learning αποτελούν σίγουρα τις μελλοντικές τάσεις για το e-learning», υποστηρίζει ο Κ. Καδής και συνεχίζει: «Ο προσανατολισμός είναι σαφώς προς το informal learning γενικότερα καθώς διαμορφώνεται σταδιακά μία αλλαγή του ενεργού πληθυσμού των στελεχών επιχειρήσεων που είναι εξοικειωμένοι με τα παραπάνω μέσω της «εμπειρίας» που αποκτούν ως χρήστες του Web 2.0».

Virtual Classroom
Η βασική φιλοσοφία των «ανοικτών» συστημάτων εκπαίδευσης είναι η διασφάλιση της ελεύθερης πρόσβασης όλων στην εκπαίδευση, όπως και η δυνατότητα του εκπαιδευόμενου να προσδιορίζει ο ίδιος τον τόπο, το χρόνο και το ρυθμό της μελέτης του.

Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες μορφές του teleconference στο πλαίσιο της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης είναι οι ιδεατές ή εικονικές αίθουσες διδασκαλίας ή αλλιώς virtual classroom. Η εικονική τάξη συνδυάζει τα πλεονεκτήματα της ηλεκτρονικής κατάρτισης με τα στοιχεία της αμεσότητας και της αλληλεπίδρασης ενός «ζωντανού» μαθήματος σε τάξη. Οι μαθητές, σε online περιβάλλον, διδάσκονται από έναν εκπαιδευτή σε πραγματικό χρόνο. Με τη χρήση μικροφώνων και επιλογών chat, υποβάλλουν ερωτήσεις, ακούνε τις επεξηγήσεις του εκπαιδευτή, μιλούν και συνεργάζονται μεταξύ τους, από οποιοδήποτε σημείο του κόσμου κι αν βρίσκονται.

Επίσης, οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να μεταφερθούν σε εικονικά «δωμάτια συνεργασίας» (breakout rooms), στα οποία μπορούν να πραγματοποιήσουν ασκήσεις και να μελετήσουν συγκεκριμένες περιπτώσεις (case studies) ή άλλες δραστηριότητες που προωθούν το χτίσιμο των ομάδων και τη συλλογική εκμάθηση. Τα μαθήματα είναι έτσι σχεδιασμένα ώστε να υπάρχει η δυνατότητα ανασκόπησης των πληροφοριών που προσφέρονται ενώ οι εκπαιδευόμενοι μπορούν, επιπρόσθετα, να «κατεβάσουν» υλικό, βοηθήματα και εργαλεία καθώς και μαθήματα, έρευνες και αξιολογήσεις.

Ο σκοπός των εικονικών τάξεων δεν είναι (και πιθανότατα δεν είναι δυνατό) να αντικαταστήσουν τις παραδοσιακές αίθουσες διδασκαλίας. Ωστόσο, μπορούν να λύσουν το πρόβλημα της μη-συμμετοχής των εκπαιδευομένων εξαιτίας της απόστασης ή της δυσκολίας πρόσβασης στο χώρο διεξαγωγής μαθημάτων και να βοηθήσουν στη συχνότερη επικοινωνία και επαφή όσων είναι γεωγραφικά διεσπαρμένοι.

Επιπλέον, σημαντικό πλεονέκτημα αποτελεί το γεγονός ότι ένας εκπαιδευόμενος μπορεί με τη χρήση virtual classroom να παρακολουθήσει ένα μάθημα εκ των υστέρων, όποτε επιθυμήσει, προκειμένου να ξαναδεί σημεία που του είχαν διαφύγει ή στα οποία δεν έδωσε σημασία.

Φυσικά η ηλεκτρονική επικοινωνία είναι μία μορφή επικοινωνίας η οποία χρειάζεται εξάσκηση και δρα συμπληρωματικά με τις άλλες μορφές. Επίσης, και η προσωπικότητα και οι γνώσεις κάθε ανθρώπου παίζουν ρόλο καθώς κάποιοι έχουν μεγαλύτερη εξοικείωση με την τεχνολογία και κάποιοι όχι. Ακόμα μπορεί να εμφανιστούν εμπόδια που έχουν να κάνουν με τεχνολογικές παραμέτρους (π.χ. προβλήματα με την web-camera) αλλά και άλλου είδους περιορισμούς (κοινωνικοί, ψυχολογικοί κτλ. που επιδρούν στην εκπαιδευτική διαδικασία).

Green e-learning
Για τους περισσότερες οργανισμούς, η εξοικονόμηση ενέργειας και η μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα αποτελεί έναν από τους κύριους επιχειρησιακούς στόχους. Η άσκηση αυτής της πολιτικής (της εξοικονόμησης ενέργειας) μεταφράζεται σε εξονυχιστικό έλεγχο όλων των τμημάτων της επιχείρησης που μπορεί με κάποιο τρόπο να μολύνουν το περιβάλλον. Φυσικά και ο τομέας του Learning and Development δεν αποτελεί εξαίρεση. Αντιθέτως, αποτελεί το τμήμα που πρέπει να πρωτοπορεί ώστε να προσανατολίσει όλη την εταιρεία στην κατανόηση της ανάγκης για «οικολογική» συμπεριφορά και νοοτροπία.

Άλλωστε και στο πλαίσιο του Πρωτοκόλλου του Κιότο για τις κλιματικές αλλαγές, οι βιομηχανικές χώρες συνολικά υποχρεούνται να μειώσουν τις εκπομπές των αερίων του φαινομένου του θερμοκηπίου κατά 5,2% κατά μέσο όρο σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, κατά τη διάρκεια της πρώτης «περιόδου δέσμευσης» που καλύπτει τα έτη 2008 έως 2012. Το Πρωτόκολλο του Κιότο αποτελεί έναν «οδικό χάρτη» στον οποίο περιλαμβάνονται τα απαραίτητα βήματα για τη μακροπρόθεσμη αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος που προκαλείται λόγω της αύξησης των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Με τη χρήση του e-learning οι επιχειρήσεις μπορούν να συμβάλουν σε μεγάλο βαθμό στην επίτευξη των στόχων του Πρωτοκόλλου.

Οι δράσεις που απαιτούνται για τα παραδοσιακά μοντέλα εκπαίδευσης επιβαρύνουν σε μεγάλο βαθμό το περιβάλλον: μετακινήσεις-ταξίδια με αυτοκίνητο/αεροπλάνο, αίθουσες διδασκαλίας όπου καταναλώνονται μεγάλες ποσότητες ενέργειας (φως, θέρμανση κτλ), εκπαιδευτικό υλικό σε μη ανακυκλώσιμη μορφή κτλ. Οι δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογία μπορούν να μειώσουν αυτή την υπερβολική κατανάλωση διοξειδίου του άνθρακα.

Οι εικονικές τάξεις για την ελαχιστοποίηση των ταξιδιών, το web conferencing σε αντικατάσταση συναντήσεων που απαιτούν φυσική παρουσία, εκπαιδευτική ύλη διαθέσιμη σε ψηφιακή μορφή, online μετάδοση της γνώσης και αξιολόγηση είναι ορισμένα από τα οφέλη της τεχνολογίας υπέρ του περιβάλλοντος. Η μόνη ενέργεια που καταναλώνεται με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση και το e-learning προέρχεται από αυτή που απαιτείται για τη λειτουργία του υπολογιστή. Επομένως οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα μειώνονται με την αντικατάσταση του παραδοσιακού μαθήματος σε τάξη με το e-learning.

Η «πράσινη» πλευρά επομένως της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης είναι ένα ακόμα κίνητρο για τις επιχειρήσεις που επιθυμούν να επιδεικνύουν οικολογική συνείδηση. Φυσικά το πόσο «πράσινο» μπορεί να είναι το e-learning εξαρτάται από το μέγεθος των χρηστών του: όσο μεγαλύτερο είναι το κοινό στο οποίο  απευθύνεται το μάθημα, τόσο μεγαλύτερη και η εξοικονόμηση της ενέργειας που προέρχεται από το e-learning. Σύμφωνα με έρευνες, όταν ένα σεμινάριο μισής ημέρας αντικαθίσταται από ένα πρόγραμμα e-learning 3 ωρών, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα μειώνονται σχεδόν στο 100%!

Case Study: Το Ε- learning στη Microsoft
Στη Microsoft, η on-line εκπαίδευση αποτελεί ένα από τα βασικά μέσα για την κάλυψη των εκπαιδευτικών αναγκών των ανθρώπων μας και απευθύνεται σε όλα τα στελέχη της εταιρείας μας, ανεξαρτήτως βαθμίδας ιεραρχίας.

Κάθε στέλεχος καλείται να πραγματοποιήσει μια σειρά από on-line εκπαιδεύσεις οι οποίες σχετίζονται με τον εκάστοτε ρόλο του και εξυπηρετούν το ετήσιο πλάνο μάθησής του (Learning Roadmap). Οι εκπαιδεύσεις αυτές επιλέγονται και καθορίζονται με βάση τις απαιτήσεις του κάθε ρόλου και τις ικανότητες που απαιτούνται για την εκπλήρωσή του. Σε τοπικό επίπεδο η εκπαίδευση αυτή συμπληρώνεται με εξατομικευμένα προγράμματα εκπαίδευσης που δημιουργούνται με βάση τις περιοχές προς βελτίωση του κάθε ανθρώπου.

Πέρα από τις υποχρεωτικές εκπαιδεύσεις, το ανθρώπινο δυναμικό μας έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει επιπρόσθετα εκπαιδευτικά προγράμματα της επιλογής του στο intranet της εταιρείας, τα οποία σχετίζονται με τις τεχνολογίες της Microsoft ή αφορούν στην ανάπτυξη συγκεκριμένων δεξιοτήτων (soft skills / competences).

Επιπλέον, οι νεοπροσληφθέντες εντάσσονται σε ένα εξ αποστάσεως πρόγραμμα εκπαίδευσης (distance learning) 6 εβδομάδων που το ονομάζουμε «New Hire Readiness Academy» το οποίο έχει σαν στόχο την επιτάχυνση της προσαρμογής τους στο νέο τους ρόλο. Η «Ακαδημία» αυτή υποστηρίζει τον εργαζόμενο να δημιουργήσει ένα εξατομικευμένο πλάνο ανάπτυξης για τους πρώτους μήνες εργασίας του, να βάλει τις βάσεις για την ανάπτυξη ενός δικτύου γνωριμιών στην εταιρεία, να κατανοήσει πώς μπορεί να είναι επιτυχημένος/η στο ρόλο του/της και να γνωρίσει την κουλτούρα και τις αξίες της Microsoft.

Επιπρόσθετα, η εταιρεία μας οργανώνει σε τακτά διαστήματα “Live meetings” στα οποία μπορούν να συμμετέχουν στελέχη της Microsoft από οποιαδήποτε χώρα και έχουν ως στόχο τόσο την εκπαίδευση ή ενημέρωση σε διάφορους τομείς όσο και την ενίσχυση της επικοινωνίας των στελεχών της σε κάθε γωνιά του κόσμου.

Ματίνα Χατζηπαύλου, HR Business Partner, Microsoft Hellas

Case Study: Support the organization in becoming more a joined up global business
Σε έναν πολυπολιτισμικό και παγκόσμιο Οργανισμό όπως η Nestle με παρουσία σε πάνω από 80 χώρες και με εργαζόμενους που ξεπερνούν τις 270.000, η ικανότητα επικοινωνίας στην Αγγλική γλώσσα αποτελεί πλέον ουσιαστική προϋπόθεση για την εξέλιξή τους. Έτσι μπορούν να μοιραστούν καλύτερα τις γνώσεις και τις ιδέες τους και να διασφαλίσουν σε μέγιστο βαθμό την προσωπική επιτυχία και ανάπτυξή τους αλλά και της εταιρείας γενικότερα.

Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν, αποφασίστηκε από τη Nestle η εφαρμογή ενός πιλοτικού προγράμματος με το σχεδιασμό μιας κοινής πλατφόρμας e-learning για τους υπαλλήλους που επιθυμούν να βελτιώσουν τις ικανότητές τους στην Αγγλική γλώσσα.

Οι βασικοί παράμετροι του προγράμματος είναι η αντικατάσταση των ακριβών και συχνά μη αποδοτικών λύσεων ιδιαίτερων μαθημάτων ή άλλων παραδοσιακών τρόπων με τη συνεχή υποστήριξη ενός ευέλικτου και κοινού συστήματος διδασκαλίας. Η όλη προσπάθεια αποσκοπεί στην αξία που θα προσθέσει η συγκεκριμένη υπηρεσία e-learning, μειώνοντας το κόστος αλλά και διευκολύνοντας την ανταλλαγή πληροφοριών.

Η έναρξη του πιλοτικού προγράμματος πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή 400 υπαλλήλων από 35 διαφορετικές χώρες. Ο συντονισμός έγινε από τους αντίστοιχους Training Managers με εβδομαδιαίες και μηνιαίες τηλεδιασκέψεις, σχετικά με την πορεία του Global English Program. Με την πάροδο κάποιων μηνών τα αποτελέσματα άρχισαν να φαίνονται. Πιο εντυπωσιακό ήταν το ποσοστό του 85% των συμμετεχόντων που θεώρησε ότι αυξήθηκε η αυτοπεποίθηση στη διάρκεια διεθνών συναντήσεων, με αποτέλεσμα να είναι πιο άνετοι για πιθανή μετακίνηση στο εξωτερικό. Επίσης το 97% έκρινε πιο αποτελεσματική και εύκολη τη διάδοση των πληροφοριών και κατά συνέπεια συνιστά ανεπιφύλακτα τη χρήση της πλατφόρμας.

Η νέα αυτή παιδαγωγική μέθοδος μέσα από το συγκεκριμένο e-learning πρόγραμμα αγκαλιάστηκε με ζήλο και από την Ελληνική Αγορά. Είναι σίγουρο ότι με τη συμμετοχή ολοένα και περισσότερων υπαλλήλων που ενδιαφέρονται να αναπτυχθούν μειώνοντας πιθανούς γλωσσικούς περιορισμούς, τα αποτελέσματα θα είναι ακόμα πιο εντυπωσιακά.

Κώστας Ζαγοριανός, Recruitment & Training, Nestle Hellas SA

Viewpoint: Ένα χρήσιμο εκπαιδευτικό πολυεργαλείο
Μελλοντικά, το e-learning, όπως και κάθε άλλη μορφή εκπαίδευσης και ανάπτυξης, θα εξελιχθεί εν μέσω δύο ζητουμένων. Το πρώτο είναι η στενότερη σχέση του e-learning με την ευρύτερη επιχειρησιακή στρατηγική κάθε οργανισμού και το δεύτερο είναι να επιβιώσει ερχόμενο αντιμέτωπο με την αναπτυσσόμενη τάση αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας κάθε εκπαιδευτικής δραστηριότητας.

Το e-learning συγκεντρώνει ορισμένα δυνατά σημεία που το καθιστούν ένα χρήσιμο εκπαιδευτικό πολυεργαλείο. Στα πλεονεκτήματά του περιλαμβάνεται η εύκολη πρόσβαση στο εκπαιδευτικό υλικό αγνοώντας χρονικούς και γεωγραφικούς περιορισμούς. Επίσης, μπορεί να επιτύχει σημαντική μείωση στο κόστος της εκπαίδευσης, να εξασφαλίσει ομοιομορφία στο τρόπο μετάδοσης, ενώ παράλληλα είναι ικανό να μεταδώσει τη γνώση ταυτόχρονα σε ένα απεριόριστο αριθμό εργαζομένων.

Παρά τα θετικά του στοιχεία, σε πρόσφατη έρευνα του Charter Institute of Personnel and Development (2009) για τα δύο τελευταία χρόνια το 93% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι το e-learning έχει χαμηλή αποτελεσματικότητα σε σχέση με άλλες μεθόδους. Από την άλλη πλευρά, το e-learning δείχνει να χρησιμοποιείται περισσότερο από το 42% του δείγματος, πιθανόν εξαιτίας των προαναφερόμενων πλεονεκτημάτων του.

Ωστόσο, η χαμηλή του αποτελεσματικότητα ίσως να οφείλεται και στα μειονεκτήματα της μεθόδου όπως στο ότι είναι άμεσα εξαρτημένη από την ύπαρξη τεχνολογικών υποδομών, στη δυσκολία διατήρησης του κινήτρου των εργαζομένων να ολοκληρώσουν την εκπαίδευσή τους με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο και τη δυσχέρεια εξασφάλισης σχετικού και υψηλής ποιότητας υλικού.

Καθώς οι συνθήκες μεταβάλλονται διαρκώς, το e-learning μπορεί να διαδραματίσει ένα σημαντικό εναλλακτικό ρόλο στην εκπαίδευση, καθώς η γρήγορη διάδοση ποιοτικής γνώσης θα είναι αναμφισβήτητα ένα από τα στοιχεία που θα διαφοροποιήσει τους οργανισμούς.

Χρήστος Κουτσουδάκης, HR Business Partner Officer – Retail, Toyota Ελλάς

Case Study: Το e-learning στην Coca-Cola 3E
Εδώ και τέσσερα χρόνια, η εταιρεία μας επενδύει συστηματικά στην online εκπαίδευση, ως μία από τις πλέον ευέλικτες και σύγχρονες μεθόδους ανάπτυξης για τους ανθρώπους της. Κύρια πλεονεκτήματά της αποτελούν, αφ’ ενός, η συνεχής -24/7- διαθεσιμότητα της εκπαιδευτικής ύλης, καθώς βρίσκεται αναρτημένη πάνω σε μία ηλεκτρονική, δια-δικτυακή πλατφόρμα και αφ’ ετέρου, οι μεγάλες δυνατότητες για δημιουργία δια-δραστικών και καινοτόμων εκπαιδεύσεων, ελκυστικών για τους εργαζόμενους σήμερα, που είναι πιεσμένοι από τον όγκο δουλειάς και ταυτόχρονα ‘χορτάτοι’ από σεμινάρια & διαλέξεις.

Το μεγαλύτερο μέρος των προγραμμάτων e-learning που έχουμε επιλέξει λειτουργούν συμπληρωματικά στη στρατηγική ανάπτυξης ταλέντων που έχει θεσπίσει η εταιρεία μας και επικεντρώνονται κυρίως στην ενίσχυση των απαιτούμενων επιχειρηματικών & ηγετικών δεξιοτήτων αναλόγως του επιπέδου που βρίσκεται ο κάθε εργαζόμενος.

Συγκεκριμένα, έχουμε το “Junior Talent Excellence”, ένα πρόγραμμα που απευθύνεται στα νέα ταλέντα της εταιρείας μας με στόχο το κτίσιμο του επαγγελματικού τους προφίλ, ώστε να καταλάβουν μελλοντικά θέσεις-κλειδιά. Στη συνέχεια, σε μορφή ακαδημίας, ακολουθεί το διετές “Excellence in Performance” που στοχεύει στην ανάπτυξη ηγετικών δεξιοτήτων για ανθρώπους επικεφαλής ομάδων.

Επιπλέον, έχουμε προχωρήσει στη δημιουργία και άλλων e-learning προγραμμάτων, τα οποία καλύπτουν τις ανάγκες μας για εκπαίδευση τόσο σε τεχνικές δεξιότητες όσο και σε θέματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και μας αφήνουν ακόμη περισσότερα περιθώρια δημιουργικότητας και μάθησης μέσω παιχνιδιού. Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, έχει φανεί αποτελεσματικότερη μεθοδολογία μάθησης το blended learning, ο συνδυασμός, δηλαδή, online ατομικής εκπαίδευσης με ομαδικό workshop, στο οποίο οι συμμετέχοντες έχουν τη δυνατότητα να ανταλλάσσουν σκέψεις και εμπειρίες και να μαθαίνουν ο ένας από τον άλλο.

Η επιλογή αλλά και ο σχεδιασμός κάθε e-learning προγράμματος στηρίζεται πρωτίστως στην εγκυρότητα της γνώσης που φιλοδοξεί να μεταδώσει. Για το λόγο αυτό, τα προγράμματά μας στηρίζονται είτε εν μέρει είτε εξ ολοκλήρου σε έρευνες και συγγράμματα διεθνώς αναγνωρισμένων εκπαιδευτικών και επιχειρηματικών οργανισμών.

Κλείνοντας, θα ήταν σημαντικό να τονιστεί και η δυνατότητα που προσφέρει η online εκπαίδευση για λήψη διορθωτικών ή ενισχυτικών μέτρων βάσει της άμεσης αξιολόγησης της γνώσης μέσα από τεστ, χωρίς βέβαια να παραμελούμε ποτέ το βαθμό ικανοποίησης του εσωτερικού μας πελάτη.

Ίρις Καρβουνάρη, Learning & Development Supervisor Coca-Cola 3E