Το καμπανάκι του ασθμαίνοντος περιβάλλοντος χτυπά επίμονα και έχουμε αρχίσει να το ακούμε και στην Ελλάδα (παρόλο που το Κιότο δε...μένει πια εδώ). Μπορεί να έχει κέρδος μια επιχείρηση, επενδύοντας στην προστασία του περιβάλλοντος; Σε ποιες ενέργειες μπορεί να προβεί το Τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού;
Σλόγκαν που είδα πρόσφατα να περιφέρεται πάνω σε ένα εφηβικό μπλουζάκι και δε λέει να φύγει από το μυαλό μου: “there is no planet B!” Το αληθές του λόγου -σε συνδυασμό με διεθνείς, ανησυχητικές μελέτες και εικόνες φθοράς του πλανήτη που καθημερινά κατακλύζουν μέσω των Μ.Μ.Ε. τα σπίτια μας- σοκάρει και καλεί για συλλογικές και ατομικές ενέργειες, προκειμένου, τουλάχιστον, να βρούμε plan B, πριν να είναι πολύ-πολύ αργά για το περιβάλλον.
Στη Μεγάλη Βρετανία τα πνεύματα έχουν αφυπνιστεί για τον ενεργά πράσινο ρόλο που μπορούν να παίξουν οι επιχειρήσεις και τα Τμήματα Ανθρώπινου Δυναμικού. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι σύμφωνα με βρετανικές έρευνες:
- Μία μεσαία επιχείρηση σπαταλάει περίπου 6.000 λίρες ετησίως, αφήνοντας ανοικτό τον ηλεκτρονικό εξοπλισμό τα Σαββατοκύριακα και τις αργίες.
- Αν έκλειναν οι Μεγάλοι Βρετανοί τον ηλεκτρονικό υπολογιστή τους πριν φύγουν από το γραφείο, θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν ενέργεια για 21.000 φλιτζάνια καφέ.
- Η μείωση στην κατανάλωση ενέργειας κατά 20% ετησίως θα μπορούσε να φέρει τα ίδια κέρδη με μία αύξηση στις πωλήσεις της τάξεως του 5%.
- Πρακτικές για περιορισμό των απορριμμάτων θα μπορούσαν να «γλιτώσουν» μία επιχείρηση από έξοδα 2-3 δις λιρών ετησίως…
Στην προσπάθεια να αξιοποιήσουν τα Τμήματα Ανθρώπινου Δυναμικού των βρετανικών επιχειρήσεων με πρακτικό και χρήσιμο τρόπο τα παραπάνω στοιχεία προσπαθούν να κινητοποιήσουν τους εργαζόμενους (είτε με το μαστίγιο είτε με το καρότο). Επιδοτήσεις για υβριδικά αυτοκίνητα, ενθάρρυνση για τη χρήση εταιρικών λεωφορείων και ποδηλάτων, ενδοεπιχειρηασιακές περιβαλλοντικές εκπαιδεύσεις με στόχο την αλλαγή της εταιρικής κουλτούρας, newsletters με σύμβουλες εξοικονόμησης ενέργειας, δυνατότητα εργασίας από το σπίτι, αλλά και «πρόστιμα» για την αλόγιστη εκπομπή ρύπων διοξειδίου του άνθρακα που υπολογίζεται με αναλυτικό ερωτηματολόγιο.
Η ελληνική πράσινη πραγματικότητα
Και στην Ελλάδα τα πράγματα έχουν αρχίσει να κινούνται είτε με διαφημιστικές καμπάνιες είτε με ενέργειες εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Ακούμε για πράσινες θέσεις εργασίας, για πράσινες πρακτικές και πολιτικές, για αειφόρο ανάπτυξη. «Ο όρος αειφορία είναι ένας πολιτικός ορισμός και αναφέρεται σε ένα συνδυασμό χαρακτηριστικών.
Μια επιχείρηση που έχει ως φιλοσοφία και στόχο την αειφόρο ανάπτυξη, πρέπει να κάνει μακροπρόθεσμα σχέδια, έχοντας κατά νου και τις επόμενες γενιές, να είναι και περιβαλλοντικά και κοινωνικά σωστή, αλλά και οικονομικά αποτελεσματική», εξηγεί ο Αναστάσιος Σεπετής, Σύμβουλος σε θέματα Αειφόρου Ανάπτυξης με εξειδίκευση στα χρηματοοικονομικά του περιβάλλοντος και Υποψήφιος Διδάκτωρ στο Τμήμα Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Η Ελλάδα σε ποιο σημείο βρίσκεται σε σχέση με το εξωτερικό; «Όπως σε όλους τους τομείς και σε θέματα αειφορίας και προστασίας περιβάλλοντος ακολουθούμε ετεροχρονισμένα τις ξένες επιταγές. Νιώθω πως προσπαθούμε να κάνουμε πολλά, χωρίς όμως να ξέρουμε τι ακριβώς κάνουμε και γιατί το κάνουμε στην ουσία. Στο μέλλον, αν η Ελλάδα δεν προσαρμοστεί σωστά, δε θα υπάρξει ανταποδοτικότητα και καινοτομία».
Το HR στην υπηρεσία του πλανήτη
Τι θα μπορούσε να κάνει μια επιχείρηση και ένα Τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού συγκεκριμένα, για να συμβάλλουν στη σωτηρία του πλανήτη; «Ο κάθε επιχειρηματίας θα πρέπει πρώτα από όλα να είναι ενημερωμένος, να γνωρίζει τι επιδιώκει, να βρει τα κατάλληλα άτομα που θα υλοποιήσουν τους στόχους του, να εκπαιδεύσει το προσωπικό του και να δημοσιοποιήσει τις πράσινες ενέργειές του με κατάλληλο τρόπο. Σε κάθε επιχείρηση είναι απαραίτητη η θέση του Διευθυντή Περιβάλλοντος, για την οποία θα πρέπει να επιλεγεί ένα άτομο που να μην έχει μόνο τα χαρτιά, αλλά να διαθέτει και περιβαλλοντική συνείδηση και ευαισθησία.
Εδώ ο ρόλος του HR είναι καθοριστικός! Σε όλες τις προσλήψεις πρέπει να αναζητά άτομα με περιβαλλοντικές ανησυχίες και να παρέχει και εκπαίδευση προς την ίδια κατεύθυνση. Έτσι, η επιχείρηση και θα έλκει ψαγμένους και ικανούς ανθρώπους και θα ανεβαίνει και στην εκτίμηση του πελατειακού κοινού».
Αναρωτιέμαι αν τελικά η κεφαλαιαγορά μπορεί και θέλει να στηρίξει ουσιαστικά το περιβάλλον και την αειφόρο ανάπτυξη ή αν απλώς το ενδιαφέρον για το περιβάλλον «πουλάει»…
Ο Α. Σεπετής πιστεύει ακράδαντα πως είναι εφικτό και με πολύ θετικά αποτελέσματα μάλιστα. «Ρομαντισμός στην αγορά δεν υπάρχει. Ποτέ δεν υπήρχε. Ο κάθε επιχειρηματίας πρέπει να αισθανθεί ότι θα ωφεληθεί με τον έναν ή άλλο τρόπο. Αυτό, βέβαια, μπορεί και να σημαίνει ότι θα καταφέρει να επιβιώσει η επιχείρησή του ή να καινοτομήσει. Σε μακροχρόνια έρευνα με απτά παραδείγματα επιχειρήσεων που διεξάγαμε στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου διαπιστώσαμε ότι οι επιχειρήσεις μπορούν να αυξήσουν τη μετοχική τους αξία επενδύοντας στην αειφόρο ανάπτυξη. Θα πρέπει βέβαια να υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια και δείκτες μέτρησης για το ποια επιχείρηση θεωρείται ότι επενδύει στην αειφόρο ανάπτυξη.
Συνολικά είναι απαραίτητο οι εταιρείες να συνεργάζονται με πανεπιστημιακά ιδρύματα για αυτό το σκοπό». Πώς θα φανταζόταν ο ίδιος τη δικιά του πράσινη επιχείρηση; «Από την αρχή μέχρι το τέλος θα ήταν προσανατολισμένη στο μέλλον. Όλο το προσωπικό θα ήταν κατάλληλα καταρτισμένο και θα ήξερε πως συμβάλλει καθημερινά στην αειφόρο ανάπτυξη. Δε θα δίσταζα καθόλου να επενδύω και μέρος των κερδών σε πράσινο εξοπλισμό. Ναι, ως επιχείρηση να παράγουμε, να βγάζουμε χρήματα, αλλά να είμαστε και σωστοί απέναντι στον κόσμο μας. Πιστεύω ότι είναι εφικτό και με την κατάλληλη επικοινωνία και πειθώ…Σε κάθε μορφή επανάστασης άλλωστε προσπαθείς να πείσεις την κοινωνία να αλλάξει στάση».
PS: και επειδή εκτός από τη συλλογική δράση υπάρχει -και μετράει!- και η ατομική ευθύνη, think before photocopying this article…
