Tον τελευταίο χρόνο γινόμαστε μάρτυρες σημαντικών ανακατατάξεων στα εργασιακά θέματα στον ιδιωτικό και περισσότερο στο δημόσιο τομέα στην Ελλάδα. Το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσο αυτά τα μέτρα θα συμβάλλουν στη λύση χρόνιων προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας.
Έχω την εντύπωση ότι τα μέτρα μάλλον θα συνεισφέρουν λιγότερο του προσδοκώμενου. Ο λόγος είναι ότι το πρόβλημα της χώρας, τόσο στον ιδιωτικό, όσο πολύ περισσότερο στο δημόσιο τομέα δεν είναι τόσο η αποτελεσματικότητα, αλλά η αποδοτικότητα. Οι δύο αυτές έννοιες, παρόλο που είναι πολύ διαφορετικές, πολλές φορές συγχέονται μεταξύ τους: αποτελεσματικότητα είναι η επίτευξη ενός σκοπού (προϊόν, έργο κτλ.), ενώ αποδοτικότητα είναι η επίτευξη του σκοπού με όσο το δυνατόν λιγότερους πόρους (χρόνο, χρήμα, προσπάθεια).
Έχω την αίσθηση ότι ως εταιρείες και εργαζόμενοι είμαστε αρκετά αποτελεσματικοί, είμαστε όμως πολύ λιγότερο αποδοτικοί: κάνουμε τα πράγματα εξίσου καλά με τους Άγγλους και τους Γερμανούς, απλά χρειαζόμαστε μεγαλύτερη προσπάθεια, περισσότερους πόρους, περισσότερο χρόνο, περισσότερο χρήμα, περισσότερες συναντήσεις για να πετύχουμε το αποτέλεσμα.
Εάν κάτι τέτοιο ισχύει, τότε αλλαγές στα εργασιακά που επικεντρώνονται στη μείωση επιδομάτων και μισθών, μάλλον αρνητικά θα επιδράσουν στην αποδοτικότητα:
• Η κινητοποίηση (motivation) ενός εργαζομένου δεν εξαρτάται μόνο από την ανταμοιβή που λαμβάνει (μισθός, επιδόματα, αναγνώριση), αλλά και από την αντιλαμβανόμενη πιθανότητα να την λάβει. Όσο αιωρείται μια κατάσταση συνεχών αλλαγών και αβεβαιότητας, οι εργαζόμενοι θα είναι λιγότερο κινητοποιημένοι και λιγότερο αποδοτικοί.
• Η αποτελεσματικότητα έχει να κάνει πολύ περισσότερο με το σωστό σχεδιασμό διαδικασιών και μεθοδολογιών στις επιχειρήσεις και ιδιαίτερα στο δημόσιο τομέα, και εκεί δυστυχώς έχουμε δει ελάχιστα πράγματα να βελτιώνονται. Ένα μικρό παράδειγμα είναι η υποχρέωση 3 εκατ. φορολογούμενων που χρησιμοποιούν την εφαρμογή TAXISNET, να παραλάβουν προσωπικά (ή με συμβολαιογραφική εξουσιοδότηση) από τις εφορίες έναν κλειδάριθμο. Αυτό αντιστοιχεί σε χαμένες εργατοημέρες μίας εταιρείας περίπου 2.500 ατόμων και 300 δημοσίων υπαλλήλων για έναν ολόκληρο χρόνο, μόνο για αυτό τον μη προστιθέμενης αξίας σκοπό, επειδή κάποιος αποφάσισε ότι αυτή η διαδικασία είναι «πιο ασφαλής».
Το ζητούμενο τελικά για την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας είναι να παράγουμε λιγότερο αποτέλεσμα (υπηρεσίες, προϊόντα) χρησιμοποιώντας λιγότερους πόρους (π.χ. μισθούς) ή μήπως να παράγουμε περισσότερο αποτέλεσμα χρησιμοποιώντας τους ίδιους πόρους;
Για τις ερωτήσεις σας: [email protected].