Με πρώτη χρονιά έκδοσης το 1945, και πλειάδα επανεκδόσεων από τότε, η Φάρμα των Ζώων θα μπορούσε να θεωρηθεί μάλλον κλασσική λογοτεχνία. Αυτός ο όρος, όμως, δύσκολα περιγράφει την εντυπωσιακά διαχρονική ματιά του συγγραφέα, τη διορατικότητα και τη διείσδυσή του σε ζητήματα που ειδικά στις μέρες μας απασχολούν ολόκληρη την κοινωνία.

Η Φάρμα των Ζώων είναι η «μεγάλη ιδέα» που συνεπαίρνει κάθε τετράποδο που ζει εκεί.  Είναι η πηγή έμπνευσης για όλους όσους τόλμησαν ποτέ να ελπίσουν ότι θα πάρουν την τύχη στα χέρια τους. Είναι το όνειρο που έγινε πραγματικότητα!  Η Φάρμα των Ζώων κατάφερε κάτι μοναδικό σε ολόκληρη την Αγγλία, είναι η μόνη φάρμα που διοικείται εξ ολοκλήρου από ζώα! Χωρίς την ύπαρξη ανθρώπου ανάμεσά τους, όλα τα ζώα είναι μεταξύ τους ίσα…

…μόνο που κάποια ζώα είναι «πιο ίσα» από τα υπόλοιπα!

Μέσω ενός απλού, φαινομενικά παιδιάστικου παραμυθιού, ο George Orwell περιγράφει τη δομή μιας κοινωνίας, που ξεκινάει να γράψει τη δική της ιστορία βασισμένη στα όνειρα και τις κοινές δεσμεύσεις των ζώων, και καταλήγει σταδιακά, με τρόπο ανεπαίσθητο και σχεδόν υπόγειο να διοικείται τυραννικά από τους λίγους που κατέχουν την εξουσία.

Λίγοι και εκλεκτοί…
Η Φάρμα των Ζώων είναι επίσης μια επιχείρηση, όπου στα all staff meetings, η δέσμευση απέναντι στο όραμα και τις αξίες της φάρμας επικυρώνεται καθημερινά, και οι αποφάσεις είναι αποτέλεσμα της δύναμης της ομάδας… Μέχρι που τα γουρούνια αυτοανακηρύσσονται «brainworkers» και αναλαμβάνουν τη διοίκηση και την οργάνωση της φάρμας.

Η συνέχεια είναι αναμενόμενη, αν και πάντα σοκαριστική!  Η διοίκηση υιοθετεί μια top down προσέγγιση, επικρατεί μυστικοπάθεια, ενώ οι αποφάσεις λαμβάνονται μονάχα από λίγους εκλεκτούς. Τα ζώα πιέζονται να δουλέψουν όλο και πιο εξαντλητικά ενώ τα υψηλά κλιμάκια αποκτούν περισσότερα προνόμια.  Εμφανίζονται κόλακες, εκβιαστές, τσιράκια. Τα ζώα φοβούνται να εκφραστούν και βουλιάζουν μέρα με τη μέρα σε μία “brain-dead” ανυπαρξία.

Παραδείγματα για το εργασιακό περιβάλλον
Με απλά, αριστοτεχνικά βήματα, ο συγγραφέας μας εισάγει στα ενδότερα μιας κοινωνίας που έχει απολέσει το σεβασμό και την εμπιστοσύνη, και μας επιτρέπει να ανάγουμε το παράδειγμα της Φάρμας όχι μόνο στη ζωή, αλλά και στο εργασιακό περιβάλλον. Τα μηνύματα είναι μεστά και πολυεπίπεδα, και φέρνουν στο νου παραλληλισμούς με τον τρόπο που καθημερινά καλούμαστε να διοικήσουμε και να διοικηθούμε.

Ειδικά σε μια εποχή, που αν μη τι άλλο απαιτεί από στελέχη και επιχειρήσεις «out of the box» προσέγγιση, είναι ξεκάθαρο ότι η Φάρμα χρειάζεται την πίστη, τη δέσμευση και τη δημιουργική συμμετοχή των Ζώων της και όχι το μαστίγιο!

Σας προτείνω μια ειδική επετειακή Αγγλική έκδοση του 1995, η οποία συνοδεύεται από μοναδικά σκίτσα του Ralph Steadman και είναι διαθέσιμη στα διεθνή ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία του διαδικτύου.

George Orwell, Επετειακή Έκδοση του 1995, Secker & Warburg, London, σελ. 180.