«Στη νεότερη οικονομία, προκειμένου να δημιουργηθεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην επιχείρηση είναι επιτακτική ανάγκη η ύπαρξη ενός παρακινημένου εργατικού δυναμικού».

Οι επιχειρήσεις, ανέκαθεν, στο πλαίσιο αύξησης της ανταγωνιστικότητας τους, προσπαθούσαν να δημιουργήσουν ένα ελκυστικό εργασιακό περιβάλλον και να αναζητήσουν τρόπους παρακίνησης των εργαζομένων τους, προκειμένου να πετύχουν μεγιστοποίηση της παραγωγικότητας και αποδοτικότητας τους. Παρ’ όλα αυτά η παρακίνηση αποτελεί εξαιρετικά δύσκολο ζήτημα, λαμβανομένης υπόψη της ιδιαιτερότητας του κάθε εργαζόμενου, ως μιας ξεχωριστής οντότητας, η οποία αντιδρά διαφορετικά σε κάθε ερέθισμα και μπορεί να δώσει αντίστοιχα διαφορετικά αποτελέσματα, ανάλογα με το βαθμό παρακίνησης.

Σύμφωνα με τις διατυπώσεις των Maslow, Kreitner και άλλων θεωρητικών, η παρακίνηση αποτελεί μία διαδικασία, η οποία δίνει στον άνθρωπο σκοπό στη συμπεριφορά του. Θεωρείται ότι είναι μία μεταβλητή, συνεχώς μεταβαλλόμενη, η οποία περιλαμβάνει έναν άπειρο αριθμό μεγεθών και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε έναν άπειρο αριθμό κατευθύνσεων. Στη νεότερη οικονομία, προκειμένου να δημιουργηθεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην επιχείρηση είναι επιτακτική ανάγκη η ύπαρξη ενός παρακινημένου εργατικού δυναμικού.

Σύμφωνα με μελέτες, οι επιτυχημένες επιχειρήσεις διακρίνονται κυρίως για τις ικανότητες, την ποιότητα, τη γνώση και το βαθμό εκμετάλλευσης των γνώσεων του προσωπικού τους. Μέσα στην τελευταία 20ετία οι επιχειρήσεις και οι οργανισμοί έχουν αλλάξει εντυπωσιακά ως προς τις εργασιακές συνθήκες τους, κυρίως τον τρόπο, με τον οποίο οι εργοδότες προσπαθούν να παρακινήσουν τους εργαζόμενούς τους, να ενεργοποιούν και να διατηρούν τον ενθουσιασμό τους.

Επομένως, η «τέχνη» της παρακίνησης είναι ένα από τα μυστικά της επιτυχίας τους. Ειδικότερα υπάρχουν δύο τύποι παρακίνησης, η εσωτερική και η εξωτερική. Η πρώτη, έχει σχέση με την εσωτερική ώθηση για εργασία, την ευχαρίστηση που απολαμβάνει το άτομο/εργαζόμενος από την παροχή της εργασίας του. Η εξωτερική παρακίνηση, συνδέεται με τις ανταμοιβές που απολαμβάνει ο εργαζόμενος από την επίτευξη του έργου του. Ο μισθός, τα «bonus παραγωγικότητας», η προαγωγή, οι επιθυμητές εργασιακές συνθήκες, οι πρόσθετες παροχές είναι κάποιοι από τους βασικότερους παράγοντες εξωτερικής παρακίνησης.

Αξιοσημείωτα είναι τα αποτελέσματα έρευνας που πραγματοποιήθηκε, στην οποία, εργαζόμενοι ερωτήθηκαν αν είναι διατεθειμένοι να πάψουν να εργάζονται με την προϋπόθεση πως θα τους δίνονται όσα χρήματα χρειάζονται για να καλύψουν τις ανάγκες τους. Πάνω από το 63% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι θέλουν να συνεχίσουν να εργάζονται. Αυτό καταδεικνύει, ότι η αμοιβή σε χρήμα είναι σημαντική, αν οι εργαζόμενοι το αντιμετωπίζουν ως μέσω εκπλήρωσης των αναγκών/επιθυμιών τους, αλλά δεν είναι και το μοναδικό μέσο το οποίο ικανοποιεί όλες τους τις ανάγκες.

Από άλλη μεγαλύτερη έρευνα που διεξήχθη από το 1945 έως το 1965 στην Εταιρεία Φυσικού Αερίου στην Μιννεάπολη των Η.Π.Α. με συμμετοχή 44.000 εργαζομένων, εκείνο που προκάλεσε την έκπληξη όλων ήταν πως οι παράγοντες όπως χρήμα, συνθήκες εργασίας, οφέλη δεν ήταν πλέον οι δημοφιλείς. Αντίθετα, η σιγουριά, η προοπτική εξέλιξης και προαγωγής, το «γόητρο» του να εργάζονται σε αυτήν την Εταιρεία και η φύση της ίδιας της εργασίας ήταν πλέον οι σημαντικοί παράγοντες*.

Έχοντας γίνει αντιληπτή η σημασία της παρακίνησης στην ανάπτυξη της επιχείρησης, έχουν καθιερωθεί μοντέλα παρακίνησης, που αποβλέπουν στην αύξηση της παραγωγικότητας των εργαζομένων. Πλέον, οι τεχνικές που κυρίως εφαρμόζουν οι επιχειρήσεις είναι οι οικονομικές ανταμοιβές, οι προοπτικές εξέλιξης, η ασφάλεια και η μονιμότητα, ενώ υπάρχει διαφοροποίηση στη βαρύτητα του κάθε παράγοντα ανάλογα με τη θέση του εργαζομένου. Ωστόσο, οι αλλαγές που επέρχονται σε ένα εργασιακό περιβάλλον αναλόγως της οικονομικής κατάστασης, που επικρατεί εντός ή εκτός της επιχείρησης, μπορούν να μεταβάλλουν τη σειρά σημαντικότητας των παραγόντων παρακίνησης.

Σε μια περίοδο, όπου η Ευρώπη και ο υπόλοιπος δυτικός κόσμος πλήττονται από την οικονομική ύφεση, όλο και περισσότερο εγκαταλείπεται ο οικονομικός ως πρωταρχικός παράγοντας παρακίνησης για τους εργαζόμενους, προκειμένου να παραμένουν αποδοτικοί στην εργασία τους και να νιώθουν ικανοποίηση από αυτή. Πλέον, αυτό που επιλέγουν πρωτίστως σαν βασικό παράγοντα παρακίνησης είναι η μονιμότητα και η ασφάλεια της θέσης εργασίας τους.

*στοιχεία ερευνών, Μαρία-Βαλεντίνα Μακρή, απόφοιτη τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Πειραιώς.

Για περισσότερες πληροφορίες επί ζητημάτων σχετικών με εργασιακές σχέσεις επικοινωνήστε με:
Ε: [email protected]
T: 210-6431387
F: 210-6460313