Οι πραγματικότητες που πρέπει να γνωρίζετε για την ψυχολογική ασφάλεια, μια δημοφιλή έννοια στο εργασιακό περιβάλλον.

Η Ψυχολογική Ασφάλεια (ΨΑ) αναφέρεται στην αντίληψη των μελών μίας ομάδας ότι μπορούν να εκφράζονται ανοιχτά, να μοιράζονται ιδέες, να παραδέχονται λάθη και να εκφράζουν ανησυχίες χωρίς τον φόβο των αρνητικών συνεπειών, όπως ο στιγματισμός, η τιμωρία ή η ταπείνωση. Είναι μία κατάσταση όπου τα άτομα αισθάνονται ασφαλή να αναλαμβάνουν διανοητικά και συναισθηματικά ρίσκα στο πλαίσιο της ομάδας ή του οργανισμού τους, γεγονός που ενισχύει τη συνεργασία, την καινοτομία και τη δημιουργικότητα.

#1: Η ΨΑ δεν είναι στατική

Η πρώτη παρανόηση είναι ότι η ΨΑ είναι μία σταθερή κατάσταση που κατακτιέται 1 φορά. Στην πραγματικότητα, είναι ρευστή και αλλάζει συνεχώς ανάλογα με τις περιστάσεις και το περιβάλλον. Ο Timothy Clark, στο βιβλίο του The 4 Stages of Psychological Safety: Defining the Path to Inclusion and Innovation, υπογραμμίζει ότι τα τέσσερα στάδια της ΨΑ (Ασφάλεια Ένταξης, Ασφάλεια Μάθησης, Ασφάλεια Συνεισφοράς και Ασφάλεια Πρόκλησης) δεν είναι μόνιμες καταστάσεις. Απαιτούν συνεχή προσοχή, αξιολόγηση και αναπροσαρμογή. Οι managers και οι ομάδες πρέπει να είναι σε εγρήγορση, κάνοντας τις απαραίτητες προσαρμογές.

#2: Οι απόψεις των managers μπορεί να μην εκφράζουν επαρκώς την ομάδα

Είναι εύκολο για τους managers να υποθέσουν ότι οι ομάδες τους αισθάνονται ασφαλείς, αλλά αυτή η αντίληψη συχνά είναι παραπλανητική. Η πραγματική ΨΑ μπορεί να μετρηθεί μόνο όταν οι ίδιοι κάνουν τις κατάλληλες ερωτήσεις και συλλέξουν ειλικρινές feedback από τα μέλη της ομάδας, και όταν το περιβάλλον προϋποθέτει ότι το feedback να μπορεί να εκφραστεί ανοιχτά, χωρίς φόβο. Οι managers οφείλουν να αναζητούν ενεργά αυτές τις απόψεις, αντί να βασίζονται στις δικές τους υποθέσεις, και τα μέλη να είναι διατεθειμένα να ρισκάρουν να μοιραστούν τις απόψεις τους.

#3: Το «Ασφαλές για τους Περισσότερους» δεν είναι «Ασφαλές για Όλους»

Η ΨΑ δεν μπορεί να εφαρμοστεί καθολικά χωρίς να ληφθούν υπόψη οι διαφορετικές εμπειρίες και οι διαφορετικές κοινωνικές ταυτότητες των ατόμων στην ομάδα. Είναι απαραίτητο να αναγνωριστεί ότι άτομα με διαφορετικές κοινωνικές ταυτότητες βιώνουν την έννοια της «ασφάλειας» διαφορετικά. Για παράδειγμα, ένας λευκός ‘Έλληνας άνδρας μπορεί να αισθάνεται άνετα να εκφράζει τις απόψεις του, ή να αναλάβει πρωτοβουλίες, επειδή οι συνάδελφοί του αναγνωρίζουν την αξία του χωρίς προκαταλήψεις. Αντιθέτως, μία Ινδή γυναίκα μπορεί να διστάζει να εκφράσει τη γνώμη της ή να συμμετάσχει ενεργά, λόγω προηγούμενων εμπειριών, όπου οι ιδέες της δεν εκτιμήθηκαν το ίδιο ή απορρίπτονται πιο εύκολα λόγω των πολιτισμικών της καταβολών και του φύλου της. Κάθε πρωτοβουλία πρέπει να εξετάζεται μέσα από έναν διατομεακό φακό που θα αναγνωρίσει και θα υπολογίσει όλους τους τομείς/παράγοντες διαφορετικότητας.

#4: Μην περιμένετε να υπάρχει ασφάλεια για να δράσετε

Η ΨΑ δεν αφορά στην προϋπόθεση ενός ασφαλούς περιβάλλοντος προτού αναλάβετε ρίσκο. Αφορά την ανάληψη ρίσκου έτσι ώστε να δημιουργηθεί αυτό το ασφαλές περιβάλλον. Οι managers και τα μέλη της ομάδας πρέπει να υπερβούν τις ζώνες άνεσής τους, να επανεξετάσουν τα υπάρχοντα πρότυπα και να αγκαλιάσουν τις πλήρεις, διασταυρούμενες κοινωνικές ταυτότητές τους. Αυτή η προορατική προσέγγιση, αν και δύσκολη, είναι απαραίτητη για την καλλιέργεια ενός πραγματικά ασφαλούς και καινοτόμου εργασιακού χώρου.

Προχωρώντας μπροστά

Αν αυτές οι πραγματικότητες σας κάνουν να αμφιβάλλετε για τα επίπεδα ΨΑ στην ομάδα σας, είστε ήδη σε καλό δρόμο. Το επόμενο βήμα είναι να αμφισβητήσετε την υπόθεση ότι «είμαστε σε καλό σημείο, όλοι νιώθουμε ασφαλείς» και να αναζητήσετε ενεργά τις απόψεις από την ομάδα σας. Ξεκινήστε ρωτώντας τι σημαίνει για αυτούς η ασφάλεια, εμπλακείτε σε άβολες αλλά απαραίτητες συνομιλίες και δώστε προτεραιότητα στην περιέργεια αντί της κριτικής. Η καλλιέργεια της ΨΑ είναι περίπλοκη, αλλά με συνειδητή προσπάθεια, είναι εφικτή.