Το σύγχρονο ανταγωνιστικό περιβάλλον στην οικονομία, καθώς και η σχετική νομοθεσία, απαιτoύν από τις επιχειρήσεις την ορθή διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού τους.
Μια σωστή και συνετή διαχείριση των εργαζομένων μιας επιχείρησης διαφυλάσσει το όνομα και τη φήμη της ως οικονομικό μέγεθος, ενώ ταυτόχρονα την κάνει πιο δημοφιλή και στο χώρο του εργατικού δυναμικού, αλλά και προς τον καταναλωτή οπότε αποκτά μεγαλύτερη δυναμική στο πεδίο του ανταγωνισμού. Κατά συνέπεια, μια επιχείρηση όταν προσλαμβάνει έναv εργαζόμενο, πέρα από τις αρμόζουσες συνθήκες εργασίας που θα του παρέχει, θα πρέπει να προνοήσει και για τη διαδικασία αποχώρησής του. Γενικότερα, θα πρέπει να αποφεύγει τα δικαστήρια, όπου πολλές φορές, άδικα σπιλώνεται το όνομα της επιχείρησης. Στόχος θα πρέπει να είναι η τυπική λύση της σύμβασης εργασίας με τον ευνοϊκότερο τρόπο και για τα δύο μέρη.
Ο ρόλος της δημόσιας διοίκησης
Στην όλη διαδικασία, λόγω ακριβώς του χαρακτήρα αναγκαστικού δικαίου που έχουν οι προστατευτικές για τον εργαζόμενο διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας, εμπλέκεται και η δημόσια διοίκηση. Οι διοικητικές αρχές που έχουν αρμοδιότητα για τα εργασιακά ζητήματα και συμμετέχουν ρυθμιστικά στις σχετικές διατυπώσεις, κατά πρώτο λόγο υπέρ του εργαζομένου, είναι ο ΟΑΕΔ και το ΙΚΑ. Συγκεκριμένα, ο ΟΑΕΔ επιδιώκει την αποκατάσταση του εργασιακού βίου του εργαζομένου, στην περίπτωση που αυτός είναι ικανός και χωρίς εργασία. Το ΙΚΑ, από την άλλη, μεριμνά για τις παροχές που ο εργαζόμενος δύναται να λαμβάνει για όσο χρόνο δεν εργάζεται. Και οι δύο αυτοί φορείς συνεργάζονται στη συνταξιοδότηση του εργαζομένου, όταν επέλθει οριστικά ένας ή περισσότεροι από τους ασφαλιστικούς κινδύνους που προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία, όταν λ. χ. ο εργαζόμενος δε δύναται να παρέχει την εργασία του, λόγω αναπηρίας ή γήρατος.
Ο ρόλος του εργοδότη
Το γεγονός ότι, οι δύο δημόσιοι φορείς δρουν υπέρ του εργαζομένου, δε σημαίνει ότι ο εργοδότης παραμένει αμέτοχος ως προς τις προϋποθέσεις προστασίας του ανέργου. Ο εργοδότης έχει λόγο και συμμετέχει, εφόσον και την εργοδοτική του εισφορά καταβάλλει στο ΙΚΑ, η οποία αποτελεί σημαντικότατο πόρο χρηματοδότησης του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος, και στον ΟΑΕΔ απευθύνεται για την παροχή ποικίλων βοηθημάτων, είτε με την αναζήτηση και εύρεση εργαζομένων, είτε με την ένταξη σε προγράμματα στήριξης της επιχειρηματικότητας.
Επιπλέον, η τήρηση των τύπων και η έμφαση στην τυπικότητα, χαρακτηριστικό γνώρισμα της διοικητικής δράσης, αποτελούν παράγοντες που δεν είναι συνετό να παραγνωρίζονται από τον εργοδότη. Αυτό συμβαίνει μιας και ο «τύπος» και η αυστηρότητα της διαδικασίας απόλυσης, μπορεί να φαίνεται κατ’ αρχήν ότι επιβάλλονται αποκλειστικά και μόνο για την προστασία του εργαζομένου, ταυτόχρονα, όμως, αποτελούν και εχέγγυα και διασφάλισης του εργοδότη έναντι ενός κακόπιστου μισθωτού.
Στην περίπτωση, λοιπόν, αποδέσμευσης εργαζομένου από την επιχείρηση, με τη μορφή της απόλυσης, ο ΟΑΕΔ ως το καθ’ ύλην αρμόδιο όργανο, είναι ο διοικητικός φορέας του οποίου οι διατυπώσεις θα πρέπει να τηρηθούν, προκειμένου η «φυγή» του εργαζομένου από την επιχείρηση, να καταστεί νόμιμη απόλυση.
Ο ΟΑΕΔ “θεματοφύλακας” των απολύσεων
Ο ΟΑΕΔ, προκειμένου να προβεί σε οποιαδήποτε ενέργεια, προστατευτική για τον εργαζόμενο, απαιτεί την τήρηση συγκεκριμένου τύπου σε ότι αφορά τη μορφή της απόλυσης. Κύριο αιτούμενο στοιχείο είναι ο έγγραφος τύπος και όχι μία απλή προφορική ή ηλεκτρονική δήλωση. Το έγγραφο της απόλυσης θα πρέπει να δίνει την ευχέρεια στον απολυόμενο – εργαζόμενο να ανταπαντήσει. Για το λόγο αυτό, ο ΟΑΕΔ, καταρχήν, απαιτεί στο έγγραφο της απόλυσης, την υπογραφή του εργαζομένου.
Υφίσταται, βέβαια, και η άποψη ότι έγκυρη καταγγελία συντελείται και με απλή θυροκόλληση του εγγράφου, κάτι που δε συμερίζεται ο ΟΑΕΔ. Με την τήρηση του στοιχείου αυτού φαίνεται να εξαντλείται η συμμετοχή του εργαζομένου στην όλη διαδικασία. Δεύτερο στοιχείο που πρέπει να συνυπάρχει, είναι η υπογραφή και η σφραγίδα του νόμιμου εκπροσώπου του εργοδότη, με όποιες διαφοροποιήσεις αυτή μπορεί να εκδηλώνεται, σε περίπτωση που ο εργοδότης είναι φυσικό ή αντίστοιχα νομικό πρόσωπο, δηλαδή εταιρεία. Τρίτο κρίσιμο στοιχείο είναι το ύψος και η ημερομηνία καταβολής της αποζημίωσης. Όλα αυτά τα στοιχεία του εγγράφου της καταγγελίας θα πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά, διαφορετικά δεν υφίσταται νόμιμη απόλυση για τον ΟΑΕΔ, και προκαλούνται ανεπιθύμητες νομικές συνέπειες σε βάρος και του εργαζόμενου και του επιχειρηματία. (συνεχίζεται)
