Το μυθιστόρημα «Όλα σου τα ‘μαθα μα ξέχασα μια λέξη» του καθηγητή Δημήτρη Μπουραντά, γνώρισε επιτυχία, αφού για τρία χρόνια είναι στα best sellers, κέρδισε το βραβείο των αναγνωστών του ΕΚΕΒΙ το 2008 και οι πωλήσεις του έχουν ήδη αγγίξει τα 160.000 αντίτυπα.
Το παράδοξο είναι ότι αυτή η εντυπωσιακή απήχηση αφορά ένα μυθιστόρημα που εκλαϊκεύει αξίες, έννοιες και αρχές του Μάνατζμεντ, της Ηγεσίας, της αυτό-ηγεσίας και της Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού. Αυτό δείχνει ότι οι πολίτες εκτιμούν τη χρησιμότητα της Διοικητικής Επιστήμης και όσους τη διδάσκουν, τη διαδίδουν και την εφαρμόζουν.
Στο βιβλίο, ο Δ. Μπουραντάς επιμένει για την αναγκαιότητα της ύπαρξης αξιών που τα στελέχη της ΔΑΔ πρεσβεύουν και προσπαθούν να περάσουν στις επιχειρήσεις τους και αυτό ίσως είναι και η βασική εξήγηση της επιτυχίας του. Συνεπώς, το δίδαγμα που προκύπτει είναι ότι οι αξίες στους ανθρώπου και τους οργανισμούς αποτελούν κρίσιμο παράγοντα επιτυχίας, αφού επιβραβεύονται και ανταμείβονται.
HR Professional: Πώς εξηγείται ότι ένα μυθιστόρημα που στηρίζεται σε αξίες έννοιες, αρχές και μεθόδους του Μάνατζμεντ, της Ηγεσίας και της Διοίκησης ανθρώπινου Δυναμικού είχε τόση απήχηση στο ευρύ αναγνωστικό κοινό;
Δημήτρης Μπουραντάς: Πιστεύω ότι ο κόσμος, καταρχάς, βρήκε το βιβλίο χρήσιμο για το προσωπικό μάνατζμεντ και την ηγεσία του εαυτού του. Πολλές έννοιες όπως αυτογνωσία, ξεκάθαρες αξίες, δημιουργική σκέψη, ορθολογική λήψη αποφάσεων, εστίαση σε στόχους, αυτοπεποίθηση, θέληση, αυτοπειθαρχία, συνεχή μάθηση, ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής αποτελούν χαρακτηριστικά και ιδιότητες χρήσιμα σε κάθε άνθρωπο να ζήσει όσο γίνεται, τη ζωή του και να μην αφήσει να τον ζήσει αυτή.
Μέσω του μυθιστορήματος, ο αναγνώστης συνειδητοποιεί όλα αυτά και ταυτόχρονα εντοπίζει τρόπους για να τα αναπτύξει. Δεύτερον, όλοι λίγο πολύ στη προσωπική μας ζωή ασκούμε βασικές λειτουργίες του μάνατζμεντ και της ηγεσίας αφού πρέπει να διαχειριζόμαστε αποτελεσματικά τις σχέσεις μας, την οικογένεια, το σπίτι μας.
HR Professional: Στο βιβλίο σας επιμένετε πολύ σε αξίες που αρκετές επιχειρήσεις έχουν υιοθετήσει όπως ακεραιότητα, σεβασμός στον άνθρωπο, υπευθυνότητα, κοινωνική ευθύνη, ομαδικό πνεύμα, εστίαση στο αποτέλεσμα, δημιουργικότητα, εστίαση στον πελάτη. Πόσο εύκολο είναι να γίνουν αυτές αποδεκτές και να τηρούνται από τους εργαζόμενους;
Δημήτρης Μπουραντάς: Είναι αλήθεια ότι πολλές επιχειρήσεις έχουν διαμορφώσει και προσπαθούν να διαδώσουν τέτοιες ή παρόμοιες αξίες ώστε ν’ αποτελέσουν βασικά στοιχεία της εταιρικής τους κουλτούρας. Δυστυχώς όμως, στις περισσότερες, μένουν στα χαρτιά ή στη ρητορική και δεν εφαρμόζονται στην πράξη. Η ενστέρνιση και η εφαρμογή των αξιών, πρώτον, προϋποθέτει την αναλυτική περιγραφή τους με συγκεκριμένες συμπεριφορές.
Για παράδειγμα, τι σημαίνει στην πράξη η αξία της ακεραιότητας; Πώς πρέπει να συμπεριφέρομαι ώστε να την τηρώ στη καθημερινότητα μου; Δεύτερον, τα ανώτερα στελέχη πρέπει να είναι παράδειγμα τήρησης των αξιών. Τρίτον, οι εργαζόμενοι πρέπει να αξιολογούνται για το πόσο τις εφαρμόζουν στην πράξη και ανάλογα ν’ ανταμείβονται ή να μην ανταμείβονται.
HR Professional: Μπορούν οι επιχειρήσεις και τα στελέχη να επιτύχουν με τις αξίες που προτείνετε σ’ ένα περιβάλλον που κυριαρχεί η διαφθορά, η απληστία, η παρανομία και η γραφειοκρατία που εμποδίζει την υγιή επιχειρηματικότητα;
Δημήτρης Μπουραντάς: Είναι αλήθεια ότι ένα τέτοιο περιβάλλον θέτει σημαντικούς περιορισμούς στην επιχείρηση που πιστεύει στην κοινωνική ευθύνη και σε άλλες αξίες. Όμως τα παραδείγματα παγκοσμίως και στην Ελλάδα μας δείχνουν ότι όχι μόνο υπάρχουν τέτοιες επιχειρήσεις, αλλά ταυτόχρονα έχουν διαρκή επιτυχία. Οι Collins και Porras στο βιβλίο του «Built to Last» όπως και J Pfeffer στο «Hidden Value» δίνουν πολλά τέτοια παραδείγματα.
Βεβαίως, οι αξίες και η κουλτούρα γενικώς πρέπει να ταιριάζουν με το όραμα, τη φύση των δραστηριοτήτων και τη στρατηγική της επιχείρησης. Σ’ αυτή την περίπτωση μπορούν ν’ αποτελούν ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που δεν αντιγράφεται εύκολα.
Δημήτρης Μπουραντάς
Καθηγήτης Μάνατζμεντ και Οργανωσιακής Συμπεριφοράς, Τμήμα Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Διευθυντής και Executive MBA και Συν-Διευθυντής του ΜΠΣ στη Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού.