Η καταγγελία της σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα τόσο του εργοδότη όσο και του εργαζομένου. Σύμφωνα μάλιστα, με την κείμενη νομοθεσία και συγκεκριμένα βάσει των άρθρων 669 παρ. 2 ΑΚ, άρ. 1 του Ν. 2112/1920 και άρ. 1 και 5 του Ν. 3198/1955, η καταγγελία της σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου μπορεί να ασκηθεί οποτεδήποτε και χωρίς να είναι αναγκαία η επίκληση συγκεκριμένου λόγου που να καθιστά μη ομαλή τη λειτουργία της σύμβασης και επιτακτική ανάγκη τη λύση της.
Αυτό όμως δε σημαίνει σε καμία περίπτωση πως η άσκηση της καταγγελίας δεν υπόκειται σε συγκεκριμένους όρους και περιορισμούς. Προκειμένου, λοιπόν, η καταγγελία να είναι έγκυρη πρέπει να πληρούνται συγκεκριμένες τυπικές προϋποθέσεις, όπως είναι για παράδειγμα η τήρηση εγγράφου τύπου, η καταβολή αποζημίωσης κ.λπ., καθώς και η καταγγελία να μην ασκείται καταχρηστικά, να μην υπερβαίνει δηλαδή, τα όρια της καλής πίστης, των χρηστών ηθών και να δικαιολογείται από το καλώς εννοούμενο συμφέρον του εργοδότη.
Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, ο νομοθέτης έχει μεριμνήσει να απαγορεύσει ρητά με σχετικές διατάξεις νόμου την καταγγελία της σύμβασης εργασίας, εξασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο ειδική προστασία σε εργαζομένους υπό ειδικές συνθήκες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα εργαζομένων που απολαμβάνουν τέτοιας προστασίας είναι οι αδειούχοι μισθωτοί. Σύμφωνα με τα άρθρα 5 και 6 του Α.Ν. 539/1945, «Απαγορεύεται εις τον εργοδότην ν’ απολύση τον μισθωτόν, διαρκούσης της χορηγηθείσης εις τούτον αδείας». Από τη γραμματική ερμηνεία των ανωτέρω άρθρων καθίσταται σαφές ότι απαγορεύεται η απόλυση εργαζομένου ενόσω βρίσκεται σε άδεια, ενώ σε περίπτωση που γίνει, θεωρείται άκυρη.
Παρ’ ότι ο νόμος δε διακρίνει μεταξύ άδειας αναψυχής και άλλων ειδών άδειας, ο Άρειος Πάγος έκρινε προσφάτως (με την υπ’ αριθμ. 402/2014 απόφασή του) ότι η σχετική απαγόρευση καταγγελίας της εργασιακής σύμβασης, όπως ιδρύεται στον Α.Ν. 539/1945, αφορά μόνο την καταγγελία κατά τη διάρκεια της άδειας αναψυχής και όχι τις περιπτώσεις άλλων αδειών, όπως είναι η αναρρωτική. Η εν λόγω υπόθεση αφορούσε μισθωτό, στον οποίο και ανακοινώθηκε η καταγγελία της σύμβασης εργασίας του, ενόσω βρισκόταν σε νόμιμη αναρρωτική άδεια, απόφαση που ωστόσο είχε ληφθεί λίγες μέρες πριν την εισαγωγή του στο νοσοκομείο, όπως δέχθηκε ο Άρειος Πάγος ότι απεδείχθη από τον εργοδότη.
Η ανωτέρω τελολογική ερμηνεία του Δικαστηρίου, σύμφωνα με την οποία η απαγόρευση απόλυσης εργαζομένου κατά την άδεια, αναφέρεται μόνο στην άδεια αναψυχής, αιτιολογείται υπό την έννοια ότι σκοπός της οικείας ρύθμισης είναι η προστασία του εργαζομένου κατά τη διάρκεια της άδειας αναψυχής του, η οποία χορηγείται προκειμένου να αναπαυθεί ο εργαζόμενος, να ανανεώσει τις πνευματικές και σωματικές του δυνάμεις απερίσπαστα, χωρίς άγχος και ανασφάλεια για πιθανή καταγγελία της σύμβασης εργασίας του από τον εργοδότη.
Αυτό σημαίνει, ότι κατά τη διάρκεια της άδειας αναψυχής, ο εργοδότης δε μπορεί να απολύσει για κανένα λόγο τον εργαζόμενο, ενώ τυχόν τέτοια ενέργεια συνιστά άκυρη καταγγελία της εργασιακής σύμβασης και επιφέρει όλες τις γνωστές συνέπειες μίας άκυρης καταγγελίας, ήτοι την περιέλευση του εργοδότη σε κατάσταση υπερημερίας και την υποχρέωσή του για καταβολή μισθών υπερημερίας στον εργαζόμενο.
Με την παραπάνω απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της χώρας μειώνονται ουσιαστικά και οι πιθανότητες χαρακτηρισμού μίας τέτοιας καταγγελίας ως καταχρηστικής, εφόσον με την κρίση του αυτή ο Άρειος Πάγος δέχεται ότι ακόμη και στην κατάσταση όπου ο εργαζόμενος αναρρώνει και απουσιάζει δικαιολογημένα από την εργασία του, μπορεί νομίμως να απολυθεί. Βέβαια, η θέση αυτή μετριάστηκε ικανοποιητικά από τον Άρειο Πάγο, με τη σκέψη του, ότι η απόφαση περί καταγγελίας είχε παρθεί πριν την έναρξη της αναρρωτικής άδειας του εργαζομένου. Σε κάθε όμως περίπτωση, η απόφαση αυτή αφήνει και άλλα περιθώρια στη νομιμότητα καταγγελιών που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν καταχρηστικές ενόψει των συνθηκών και των περιστάσεων υπό τις οποίες γίνονται.
Για περισσότερες πληροφορίες επί ζητημάτων σχετικών με εργασιακές σχέσεις επικοινωνήστε:
E: [email protected]
T: 210-6431387
F: 210-6460313