Με δεδομένη την ανασφάλεια που δημιουργεί η δυσλειτουργία των δημόσιων δομών υγειονομικής περίθαλψης και η υποβάθμιση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης της χώρας τα τελευταία χρόνια, τα προγράμματα ομαδικής ασφάλισης αναδεικνύονται σε ένα πολύτιμο benefit το οποίο αξιολογείται ως σημαντικό από τους εργαζόμενους.

Η έννοια της ομαδικής ιδιωτικής ασφάλισης είναι κάτι σχετικά καινούριο για το ελληνικό επιχειρείν, καθώς μετράει μόλις λίγες δεκαετίες ανάπτυξης και αποδοχής, ενώ εξακολουθεί να απέχει ακόμα από την απόλυτα διευρυμένη υιοθέτηση -όπως συμβαίνει σε άλλες δυτικές οικονομίες, όπως αυτή των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, αλλά και σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Στις ημέρες μας, και παρά την οικονομική κρίση που αναπόφευκτα καθιστά τις εταιρείες διστακτικές στην αύξηση του λειτουργικού τους κόστους, φαίνεται ότι ολοένα και περισσότερες εταιρείες εξετάζουν το ενδεχόμενο να επενδύσουν σε προγράμματα ομαδικής ασφάλισης, καθώς αυτά συνιστούν ένα ισχυρό και ιδιαίτερα αποτελεσματικό κίνητρο τόσο για τη βελτίωση της παραγωγικότητας και της αποδοτικότητας μέσω της ενίσχυσης του engagement και της ικανοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού, όσο και για την προσέλκυση του ταλέντου. Είναι εμφανές ότι οι ομαδικές ασφαλίσεις εξελίσσονται πλέον σε ένα πολύ σημαντικό παράγοντα για την ενίσχυση της ικανοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού, καθώς αποδεικνύουν έμπρακτα πόσο μία εταιρεία σπουδαιολογεί και φροντίζει τους ανθρώπους της. Ιδιαίτερα στην δύσκολη περίοδο που διανύουμε εδώ και αρκετά πλέον χρόνια, στη διάρκεια των οποίων οι παροχές των κοινωνικών φορέων υποβαθμίζονται ολοένα και περισσότερο, ενισχύοντας τα επίπεδα ανασφάλειας των εργαζομένων, οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν την ιδιωτική ασφάλιση ως τη μοναδική ίσως εναλλακτική που μπορεί να προσφέρει πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας και συνταξιοδότησης.

Παρόλα αυτά, φαίνεται ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν αξιοποιούν ακόμα την ομαδική ασφάλιση. Όπως χαρακτηριστικά υποστηρίζει ο Τάσος Αναστάσης, CEO, Ancoria Insurance: «Οι ομαδικές ασφαλίσεις στην Ελλάδα παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα συγκρινόμενες τόσο με την συνολική Ελληνική ασφαλιστική αγορά αλλά ακόμη περισσότερο με τους αντίστοιχους κλάδους ομαδικών ασφαλίσεων στις λοιπές χώρες της ΕΕ. Σε ό,τι αφορά στα ομαδικά συνταξιοδοτικά, το έδαφος που πρέπει να καλυφθεί είναι ακόμη μεγαλύτερο, καθώς τα εν λόγω σχέδια στοχεύουν στη δημιουργία συμπληρωματικού εισοδήματος, παράλληλα με την κρατική σύνταξη που προέρχεται από τον Πυλώνα Ι, σε μια χώρα με έλλειψη αποταμιευτικής κουλτούρας, υπογεννητικότητα αλλά και υψηλή ανεργία στους νέους, αδυναμίες που ναρκοθετούν την μελλοντική παροχή συντάξεων στην σημερινή γενιά των 40-55 ετών».

ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΤΗΣ ΟΜΑΔΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Σύμφωνα με την έρευνα «Employee Benefit Trends Study», η ομαδική ασφάλιση σχετίζεται άμεσα με την παραγωγικότητα και τη διακράτηση των ταλέντων: το 96% των εργοδοτών που συμμετείχαν στην έρευνα ανέφερε ότι οι ομαδικές παροχές είναι «σημαντικές» ή «πολύ σημαντικές» για την αύξηση της ικανοποίησης των εργαζομένων από την εργασία τους, ενώ το 88% τις θεωρεί «σημαντικές» ή «πολύ σημαντικές» για την ενίσχυση της παραγωγικότητάς τους. Στο ίδιο μήκος κύματος, οι εργαζόμενοι αισθάνονται καλύτερα και πιο αφοσιωμένοι σε έναν εργοδότη που ενδιαφέρεται για τις ανάγκες τους, τους προσέχει και είναι κοντά τους. Είναι ενδεικτικό ότι το 57% εκείνων των εργαζομένων που σκέφτονται να αλλάξουν εργοδότη, μέσα στον επόμενο χρόνο, δηλώνει ότι η ενίσχυση των ασφαλιστικών παροχών σε πλήθος και σε κεφάλαια κάλυψης, είναι ικανός παράγοντας που θα τους οδηγήσει στην απόφαση να παραμείνουν στον σημερινό εργοδότη τους.

Τα πολλαπλά οφέλη των προγραμμάτων ομαδικής ασφάλισης είναι πολλά και αδιαμφισβήτητα. Η πράξη έχει δείξει τις σημαντικά θετικές ψυχολογικές επιδράσεις για τον εργαζόμενο όταν ξέρει ότι έχει τη δυνατότητα, για παράδειγμα, να νοσηλευτεί σε μία καλύτερη θέση νοσοκομείου από αυτή που του προσφέρει η υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση ή ότι σε μία έκτακτη περίπτωση ανικανότητας να εργαστεί δεν θα μείνει χωρίς εισόδημα. Η γνώση αυτή έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των επιπέδων στρες. Ο εργαζόμενος έχει τη δυνατότητα να εργάζεται απρόσκοπτα, ενώ αντιμετωπίζει και την εταιρεία ως ένα δικό του κομμάτι. Είναι παραπάνω από προφανές ότι όλα τα παραπάνω δεν μπορούν παρά να οδηγήσουν σε ενίσχυση της απόδοσης και της ικανοποίησης.

Για τα πολλαπλά οφέλη κάνει λόγο και ο Τ. Αναστάσης, επισημαίνοντας ότι: «Το σημερινό οικονομικό περιβάλλον καθώς και οι κοινωνικές συνθήκες που επικρατούν, καθιστούν τα προγράμματα ομαδικής ασφάλισης μια εξαιρετικά σημαντική παροχή με πολλά οφέλη, τόσο για την ίδια την εταιρεία, όσο και για τους εργαζόμενους, όπως:

  • Ενίσχυση του εισοδήματος και προστασία του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων κατά τη συνταξιοδότηση ή σε περίπτωση πρόσκαιρης απώλειας εισοδήματος.
  • Συντείνει στη δημιουργία ενός ανταγωνιστικού πακέτου ανταμοιβών για προσέλκυση και διατήρηση ικανών στελεχών.
  • Αποτελεί ένα δυνατό μηχανισμό υποκίνησης και αφοσίωσης και ένα ιδιαίτερα ισχυρό κίνητρο για την αύξηση της παραγωγικότητας.
  • Οι εργαζόμενοι απολαμβάνουν προνομιακή τιμολόγηση λόγω των οικονομιών κλίμακας που προκύπτουν.
  • Φορολογικά οφέλη για τον εργοδότη και τον εργαζόμενο».

Ανάμεσα στα οφέλη και τα πλεονέκτημα που προσδίδει η ομαδική ασφάλιση στον εργοδότη είναι επίσης η προσέλκυση και διακράτηση ταλαντούχων στελεχών, η μείωση των απουσιών καθώς και η ενίσχυση της εικόνας και της φήμης της εταιρείας. Ταυτόχρονα, ο εργαζόμενος έχει πρόσβαση σε υψηλού επιπέδου ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας τόσο για τον ίδιο όσο και για την οικογένειά του, γεγονός που όπως ήδη αναφέραμε, ενισχύει το αίσθημα ασφάλειας και σιγουριάς για τις πιθανές συνέπειες ενός προβλήματος υγείας.

ΠΟΥ ΑΠΕΥΘΥΝΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΟΙ ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ
Με δεδομένα τα πολλαπλά οφέλη και πλεονεκτήματα που αναφέρθηκαν παραπάνω, θα μπορούσε να υποστηρίξει κάποιος ότι τα προγράμματα ομαδικής ασφάλισης απευθύνονται σε όλες τις εταιρείες, ανεξαρτήτως μεγέθους και κλάδου δραστηριοποίησης. Αν και παραδοσιακά προτίμηση σε αυτά έδειχναν κυρίως οι μεγαλύτερες και οι πολυεθνικές εταιρείες, φαίνεται ότι πρόκειται για μία τάση που αλλάζει, καθώς πλέον και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις με μικρότερο αριθμό εργαζομένων έχουν αρχίσει να εκδηλώνουν ενδιαφέρον. Δεν θα πρέπει άλλωστε να ξεχνάμε ότι η ομαδική ασφάλιση είναι ένας έμπρακτος και απόλυτα χρήσιμος για τον εργαζόμενο τρόπος με τον οποίο ο εργοδότης αποδεικνύει τη στήριξή του στους ανθρώπους του.

Ως προς το τι περιλαμβάνουν -ή πιο σωστά τι θα έπρεπε να περιλαμβάνουν- τα προγράμματα ομαδικής ασφάλισης, ο Τ. Αναστάσης εξηγεί ότι: «Ένα σύγχρονο πρόγραμμα ομαδικής ασφάλισης πρέπει να είναι ευέλικτο και να παρέχει ειδικά σχεδιασμένες υπηρεσίες και καλύψεις που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες αλλά και στην οικονομική δυνατότητα της κάθε επιχείρησης. Πρέπει να είναι λειτουργικό, με απλές διαδικασίες και αυτοματοποιήσεις που να ενισχύουν την αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητά του. Η διαδικτυακή πρόσβαση και η δυνατότητα ηλεκτρονικής παρακολούθησης και διαχείρισης του προγράμματος αποτελεί ένα σημαντικό πλεονέκτημα. Επίσης, σημαντικό κριτήριο πρέπει να αποτελεί η ποιότητα και ταχύτητα στην εξυπηρέτηση και η άμεση ανταπόκριση και εκπλήρωση των υποχρεώσεων της ασφαλιστικής εταιρείας σε περιπτώσεις απαιτήσεων».

Ένα βασικό πρόγραμμα ομαδικής ασφάλισης πρέπει να περιλαμβάνει ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, προληπτικό έλεγχο υγείας (το γνωστό check-up), καθώς και Ανικανότητα/Απώλεια Εισοδήματος. Πιο συγκεκριμένα, συνήθως στα ομαδικά προγράμματα περιλαμβάνονται καλύψεις για:

  • Την προστασία και ασφάλιση ζωής. Συνήθως καλύπτεται ο κίνδυνος ανικανότητας και ατυχημάτων αλλά και το εισόδημα του εργαζομένου σε περίπτωση ατυχήματος ή ασθένειας που θα τον καταστήσει προσωρινά ανίκανο να εργαστεί.
  • Την κάλυψη νοσοκομειακής και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης του εργαζομένου και της οικογένειάς του. Πρόκειται για τη δυνατότητα διαγνωστικών, αιματολογικών, ακτινολογικών και μικροβιολογικών εξετάσεων καθώς και επισκέψεις σε γιατρούς και νοσηλεία σε ιδιωτικά νοσηλευτήρια.
  • Συχνά στα προγράμματα που κάνουν οι εταιρείες μπορούν να προσθέσουν και καλύψεις συνταξιοδοτικών προγραμμάτων, προνοώντας για τους εργαζομένους τους.

ΣΗΜΕΙΑ ΠΟΥ ΧΡΗΖΟΥΝ ΠΡΟΣΟΧΗΣ
Πριν μία εταιρεία προβεί στη σχετική επένδυση και στη σύναψη ενός ομαδικού συμβολαίου θα πρέπει να διασφαλίσει ότι το ετήσιο κόστος της ασφάλισης συμπεριλαμβάνεται στον οικονομικό σχεδιασμό, και είναι ένα κόστος στο οποίο θα μπορεί να ανταποκριθεί ακόμα και σε περίπτωση μίας αρνητικής οικονομικής πορείας στο μέλλον.

Εκτός από αυτό, η εταιρεία θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτική στην επιλογή της. Όπως διευκρινίζει ο Τ. Αναστάσης, «ένα πρόγραμμα ομαδικής ασφάλισης πρέπει να ανταποκρίνεται πλήρως στις ανάγκες της σύγχρονης επιχείρησης και για αυτό είναι σημαντικό να καθορισθούν τα αναγκαία κριτήρια που χρειάζεται να διαθέτει σύμφωνα με το δεδομένα της κάθε εταιρείας. Κάποια από αυτά είναι:

  • Το νομικό και θεσμικό πλαίσιο που διέπει το πρόγραμμα καθώς και να συνοδεύεται από σαφείς και ξεκάθαρους όρους.
  • Η τιμολογιακή πολιτική που ισχύει και οι άμεσες και έμμεσες χρεώσεις.
  • Η ευελιξία του προγράμματος και η δυνατότητα προσαρμογής των υπηρεσιών και των καλύψεων του σύμφωνα με τις ανάγκες και τα δεδομένα της επιχείρησης.
  • Η τεχνογνωσία και εμπειρία της ασφαλιστικής εταιρείας στον κλάδο των ομαδικών προγραμμάτων ασφάλισης καθώς και η στελέχωσή της με εξειδικευμένα και έμπειρα στελέχη που να μπορούν να προσφέρουν υψηλού επιπέδου εξυπηρέτηση.
  • Η αξιοπιστία της ασφαλιστικής εταιρείας, η οικονομική της κατάσταση και το υφιστάμενο πελατολόγιο».

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΟΜΑΔΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ
Οι ομαδικές ασφαλίσεις διαχωρίζονται και ταξινομούνται ανάλογα με το είδος της ασφαλιζόμενης ομάδας σε τρεις κατηγορίες:

  • Ομαδικές ασφαλίσεις εργαζομένων στον ίδιο εργοδότη.
  • Ομαδικές ασφαλίσεις μελών Σωματείων, Ομάδων, Συλλόγων, Συνδικάτων κ.ά.
  • Ομαδικές ασφαλίσεις χρεωστών τραπεζών, δανειοληπτών πιστωτικών ιδρυμάτων μέσω καρτών κ.ά.

Σκοπός των ομαδικών ασφαλιστηρίων συμβολαίων είναι να καλύψουν ανάγκες οι οποίες δεν μπορούν να καλυφθούν από την κοινωνική ασφάλιση, καθώς επίσης και να βελτιώσουν το επίπεδο των υφιστάμενων παροχών. Πολλά προγράμματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν γι’ αυτόν τον σκοπό. Τα πιο σημαντικά είναι:

Ομαδική ασφάλεια ζωής περιορισμένης διάρκειας:
Η ασφάλεια ζωής αυτού του τύπου δίνει τη δυνατότητα στην οικογένεια του θανόντος, εφόσον αυτός πεθάνει στο περιορισμένο διάστημα του εργασιακού του βίου, ή σε άλλο περιορισμένο διάστημα που θα συμφωνηθεί, να λάβει ένα σημαντικό επίδομα έτσι ώστε να συνέλθει πιο γρήγορα από την τραγωδία. Είναι δεδομένο ότι το εισόδημα κάθε μέλους της οικογένειας δημιουργεί ένα επίπεδο ζωής το οποίο συνηθίζεται να θεωρείται μόνιμο και κεκτημένο. Οι συνέπειες της απώλειας του εισοδήματος αυτού μπορούν να αλλοιώσουν δραματικά το επίπεδο ζωής μιας οικογένειας και να αναστείλουν σημαντικά μελλοντικά σχέδια των εναπομεινάντων μελών, είτε αυτά αφορούν καταναλωτικές ανάγκες, είτε πάγια έξοδα, είτε ψυχαγωγία, είτε σπουδές των παιδιών ή ακόμα και οικονομική στήριξη τρίτων ατόμων. Το εισόδημα αυτό δεν μπορεί να αναπληρωθεί με κανένα άλλο μέσο εκτός από την ασφάλιση. Η ασφάλιση αυτού του τύπου μπορεί να δοθεί μόνη της σαν αυτοδύναμο πρόγραμμα ή σε συνδυασμό με άλλες καλύψεις υγείας.

Ομαδική ασφάλεια θανάτου και ανικανότητας από ατύχημα:
Μπορεί να δοθεί μεμονωμένα ή σε συνδυασμό με την ασφάλιση ζωής περιορισμένης διάρκειας. Παρέχει το ασφαλισμένο κεφάλαιο που θα συμφωνηθεί σε περίπτωση θανάτου από ατύχημα εντός ή εκτός εργασιακού χώρου. Επίσης, προσφέρει πολύ σημαντικά κεφάλαια σε περίπτωση μόνιμης αναπηρίας από ατύχημα και μεγάλα επιδόματα σε περίπτωση που η ανικανότητα είναι μεν μόνιμη, αλλά δεν είναι απαγορευτική για την εξάσκηση κάποιου επαγγέλματος. Η φύση των κινδύνων που καλύπτονται από αυτό το ασφαλιστήριο έχουν τα χαρακτηριστικά της σπανιότητας αλλά και της μεγάλης δραματικότητας και του πόνου.

Μικτή ομαδική ασφάλιση ζωής και συνταξιοδότησης:
Αυτού του είδους η ομαδική ασφάλεια καλύπτει τις πιο κεφαλαιώδεις ανάγκες του ανθρώπου: την κάλυψη του θανάτου και την κάλυψη της συνταξιοδότησης. Προηγείται αναλογιστική μελέτη έτσι ώστε να διαπιστωθεί το ακριβές ποσό που θα απολεσθεί από τον μισθό των εργαζομένων όταν αυτοί θα συνταξιοδοτηθούν. Το κοινωνικό σύστημα ασφάλισης θα καλύψει ένα ποσοστό επί των μισθών που λαμβάνονται στο σύνολο του εργασιακού βίου του κάθε μισθωτού. Το ποσό που θα λείπει θα σημαίνει αυτόματη πτώση του επιπέδου ζωής που έχει εξασφαλισθεί. Η ασφάλιση μέσω προγράμματος συνταξιοδότησης είναι η πιο δημοφιλής, η πιο σίγουρη και η πιο ασφαλής λύση παγκοσμίως.

Μικτή εθελοντική ομαδική ασφάλιση ζωής και συνταξιοδότησης με ανάδοχη:
Είναι η ίδια ασφάλιση με την προηγούμενη αλλά με κάποιες ουσιαστικές διαφορές: την πληρωμή των ασφαλίστρων την αναλαμβάνουν εξ ολοκλήρου οι εργαζόμενοι και η συμμετοχή είναι εθελοντική. Η επιχείρηση έχει τον ρόλο του αναδόχου, δηλαδή αποτελεί το κέλυφος και το σημείο αναφοράς που νομιμοποιεί την ύπαρξη ενός ομαδικού ασφαλιστηρίου.

Ομαδική ασφάλεια ιατροφαρμακευτικής περίθαλψις:
Αποτελεί την πιο διαδεδομένη μορφή ομαδικής ασφάλισης στην Ελλάδα. Οι ατέλειες του Εθνικού Συστήματος Υγείας και η ανάγκη για ελευθερία επιλογών και αναζήτηση ποιοτικότερων υπηρεσιών υγείας ωθούν τους εργοδότες στην επιλογή αυτών των ασφαλιστηρίων.

Oμαδική κάλυψή ανικανότητας:
Υπάρχουν δύο ειδών κίνδυνοι ανικανότητας: Οι βραχυχρόνιοι και οι μακροχρόνιοι. Οι συνέπειες εφόσον συμβούν είναι από σοβαρές μέχρι καταστροφικές. Οι καλύψεις βραχυχρόνιας ανικανότητας καλύπτουν από ατύχημα ή ασθένεια τον εργαζόμενο μετά από ένα περιστατικό το οποίο κρίνεται ιάσιμο εντός των επομένων 2 ετών. Οι καλύψεις μακροχρόνιας ανικανότητας ενεργοποιούνται όταν ένα περιστατικό κριθεί μόνιμο και μη ιάσιμο. Μπορούν να προσφέρουν κάλυψη μέχρι την ηλικία της συνταξιοδότησης. Οι παροχές που δίνει αυτό το πρόγραμμα είναι είτε εφάπαξ είτε μηνιαίες.

Ομαδική κάλυψή περιουσιακών στοιχείων:
Η ασφάλιση κατοικίας πρώτης, εξοχικής ή δευτερεύουσας και η ασφάλιση των οχημάτων της οικογένειας μπορούν να γίνουν αντικείμενο ομαδικής ασφάλισης των εργαζομένων μιας επιχείρησης, είτε σαν αυτόνομο ομαδικό είτε ενισχύοντας την βάση ενός ήδη υφιστάμενου συμβολαίου. Μπορούν να συμφωνηθούν σημαντικές καλύψεις με πολύ μειωμένο ή και καθόλου κόστος προς όφελος των εργαζομένων.