Οι μαζικές απολύσεις εργαζομένων από επιχειρήσεις που προσπαθούν να συμπιέσουν τα κόστη τους, έχει αυξήσει σε μεγάλο βαθμό τη ζήτηση υπηρεσιών επανατοποθέτησης προσωπικού. Η δυναμική του outplacement αν και δεν είναι ακόμα πολύ διαδεδομένη στην Ελλάδα, σε χώρες όπου το πρόβλημα είναι εντονότερο, είναι ιδιαίτερα αισθητή.
Το outplacement είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις προσπάθειες που καταβάλλονται από μία εταιρεία που συρρικνώνεται να βοηθήσει τους απολυμένους εργαζόμενους να «επαναπροσανατολιστούν» στην αγορά εργασίας. Συνήθως τις υπηρεσίες επανατοποθέτησης παρέχει μία εξειδικευμένη εταιρεία παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών που προσφέρει πρακτική και ψυχολογική υποστήριξη και βοηθά τα άτομα στην αναζήτηση νέας απασχόλησης. Η επανατοποθέτηση των εργαζομένων σε μία ρευστή αγορά εργασίας και η επαναφορά των ισορροπιών όσον αφορά την εταιρική εικόνα, την κοινωνική ευθύνη και το ηθικό των εργαζομένων έπειτα από τις αλλαγές που έχουν υποστεί, αποτελούν τους βασικούς στόχους του outplacement.
Τον όρο επινόησε πριν από πάνω από 30 χρόνια ο ιδρυτής μίας εταιρείας εργασιακών συμβούλων στη Νέα Υόρκη. Με την αύξηση των ποσοστών των απολύσεων, του downsizing και των περικοπών στις επιχειρήσεις, η χρήση του outplacement εκτοξεύθηκε κυρίως κατά τις δεκαετίες του 1980 και του 1990 όπου οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις υπήρξαν το επακόλουθο των παγκοσμιοποιημένων αγορών και της ολικής μεταμόρφωσης της οικονομίας.
Για αυτό το λόγο, η ανάγκη των επιχειρήσεων για κάποιου είδους υποστήριξη με σκοπό την ελαχιστοποίηση των συνεπειών των απολύσεων, τόσο για αυτούς που αποχωρούν όσο και για τους εργαζόμενους που παραμένουν, ολοένα και αυξανόταν.
Όταν η ανεργία βλάπτει την υγεία
Στην Ελλάδα, όπως και σε όλες τις χώρες του κόσμου επικρατεί έντονη ανησυχία και ανασφάλεια τόσο για την οικονομία όσο και για την εργασία και τις δραματικές διαστάσεις που έχει πάρει η ανεργία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Eurostat για το τρίτο τρίμηνο του 2009 στην Ελλάδα, η ανεργία ανήλθε σε 9,7% του ενεργού πληθυσμού: στους άνδρες η ανεργία ήταν 7,1%, στις γυναίκες 13,5% και στους νέους κάτω των 25 ετών 25,3%. Ο συνολικός αριθμός των ανέργων έφτασε τα 22,9 εκατ. στην Ε.Ε., εκ των οποίων τα 15,7 εκατ. στις χώρες της ευρωζώνης. Μάλιστα η Κομισιόν προβλέπει περαιτέρω επιδείνωση της απασχόλησης το 2010 με αύξηση του αριθμού των ανέργων κατά 5 εκατ., φτάνοντας στα 28 εκατομμύρια.
Έρευνες αποδεικνύουν ότι η απώλεια της εργασίας αποτελεί μία από τις πιο στρεσογόνες εμπειρίες στη ζωή ενός ανθρώπου και κατέχει την τρίτη θέση μετά από το θάνατο και το διαζύγιο. Για τον άνθρωπο η εργασία εκτός τους ότι του παρέχει τους απαραίτητους για την επιβίωσή του πόρους, λειτουργεί και σε κοινωνικό και ψυχολογικό επίπεδο, αυξάνοντας την αυτοπεποίθησή του και ενισχύοντας την κοινωνική του ταυτότητα. Η ξαφνική απώλεια της εργασίας οδηγεί σε αισθήματα προσωπικής απαξίωσης και μπορεί να οδηγήσει ένα άτομο σε κατάρρευση. Ακόμα μπορεί να αποτελέσει αιτία για την εκδήλωση ψυχικών διαταραχών όπως μελαγχολία και κατάθλιψη.
Οι αρνητικές συνέπειες ωστόσο που προκύπτουν δεν αφορούν μόνο τα άτομα που απολύθηκαν και τις οικογένειές τους αλλά και τους εργαζόμενους που παρέμειναν στην επιχείρηση που απέλυσε συναδέλφους τους. Το γεγονός ότι ένας οργανισμός αναγκάστηκε να προβεί σε μείωση του προσωπικού του, δημιουργεί έντονα αισθήματα ανασφάλειας και για αυτούς που αν και έτυχε να μην ανήκουν στο συγκεκριμένο «κύμα» απολύσεων, αισθάνονται τον κίνδυνο ότι μπορεί να «παρασυρθούν» από το επόμενο. Επιπλέον, οι μάνατζερ-προϊστάμενοι των ατόμων που απολύονται επιβαρύνονται ακόμα περισσότερο ψυχολογικά καθώς συχνά αυτοί καλούνται να ανακοινώσουν τις αποφάσεις της διοίκησης.
Μάλιστα, έπειτα από τις απολύσεις, αλλάζει άρδην το περιβάλλον εργασίας ενώ οι απαιτήσεις για τους εργαζόμενους που μένουν αυξάνονται καθώς συχνά αναλαμβάνουν και τις αρμοδιότητες όσων απομακρύνθηκαν.
Προσφέροντας μία επιχείρηση τις υπηρεσίες επανατοποθέτησης όχι μόνο υποστηρίζει τους αποχωρούντες στην εξεύρεση νέας εργασίας αλλά και φροντίζει για την ελαχιστοποίηση των συνεπειών τόσο για τους απολυμένους όσο και για αυτούς που παραμένουν στην εργασία.
Τι προσφέρει το Outplacement;
Όταν ένας επαγγελματίας απασχολείται για αρκετά χρόνια σε μία επιχείρηση, συνήθως χάνει τις επαφές του με τα διάφορα εργασιακά δίκτυα. Έτσι, όταν χωρίς τη θέλησή του βρεθεί εκτός εργασίας και καλείται να επανενταχθεί στην αγορά βρίσκεται αντιμέτωπος με αρκετές δυσκολίες.
Η παροχή υπηρεσιών επανατοποθέτησης δεν περιορίζεται απλά στην εύρεση νέας εργασίας μέσα σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα έπειτα από την απόλυση. Φυσικά, ο στόχος του προγράμματος είναι η εξεύρεση νέας απασχόλησης για τον απολυμένο, προκειμένου να θεωρηθεί ότι η διαδικασία ολοκληρώθηκε με επιτυχία, ωστόσο το outplacement περιλαμβάνει ένα σύνολο υπηρεσιών.
Στα θέματα που αναπτύσσονται συγκαταλέγονται η αξιολόγηση της σταδιοδρομίας και των επαγγελματικών δυνατοτήτων για την ενίσχυση του επαγγελματικού προφίλ, ο επαγγελματικός προσανατολισμός, η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών για την ανάπτυξη και (ανά) σύνταξη ενός σύγχρονου βιογραφικού σημειώματος, ο προσδιορισμός των διαθέσιμων ευκαιριών σταδιοδρομίας, η ανάπτυξη και καλλιέργεια των δεξιοτήτων που απαιτούνται για τις συνεντεύξεις (προετοιμασία για συνέντευξη), η ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού δικτύου γνωριμιών και η διενέργεια επαφών με στόχο την πρόσληψη, το coaching, η ψυχολογική υποστήριξη κ.ά.
Επιπλέον, η καλλιέργεια και η ανάπτυξη των διαπραγματευτικών ικανοτήτων σχετικά με τις αμοιβές, αποτελεί ένα ακόμα θέμα το οποίο προσφέρει το outplacement στα άτομα, όπως και η εξάσκηση δεξιοτήτων που ήδη κατέχει το στέλεχος ή εκπαίδευση σε άλλες που κρίνεται καλό να αποκτήσει. Ακόμα, δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις όπου μέσα από τις υπηρεσίες «μετάβασης καριέρας» (career transition – όπως καλείται διαφορετικά το outplacement), και τον καθορισμό του πλάνου επαγγελματικής ανάπτυξης, ένα άτομο μπορεί να αλλάξει τελείως προσανατολισμό στην καριέρα του.
Κατά κύριο λόγο το προφίλ των στελεχών που δέχονται τις υπηρεσίες του outplacement, είναι άτομα σχετικά μεγάλης ηλικίας, με αρκετά χρόνια προϋπηρεσίας και με συναισθηματικούς δεσμούς με την εταιρεία από την οποία αναγκάζονται να απομακρυνθούν. Έτσι, η υποστήριξη σε ψυχολογικό επίπεδο είναι απαραίτητη για τα άτομα που βιώνουν μία τόσο δυσάρεστη κατάσταση.
Άλλωστε η ενίσχυση της ψυχολογίας και της αυτοπεποίθησης αποτελούν ορισμένες από τις βασικές παροχές που περιλαμβάνονται στο outplacement και από τα πιο σημαντικά στοιχεία για την επιτυχή εύρεση νέας εργασίας. Τέλος, κάποιες φορές οι σύμβουλοι outplacement μπορεί να προσφέρουν και άλλες υπηρεσίες όπως τη χρήση ενός γραφείου, online εργαλεία, γραμματειακή υποστήριξη, τηλέφωνο κτλ.
Σημαντικότερες παροχές
Το 2009, η συμβουλευτική εταιρεία Europhia Consulting διεξήγαγε παγκόσμια έρευνα (Global Outplacement Survey 2009) για τον τρόπο με τον οποίο οι εταιρείες διαχειρίζονται την επανατοποθέτηση των ανθρώπων τους και για το ποιες από τις υπηρεσίες υποστήριξης που παρέχονται, έχουν μεγαλύτερη σημασία για τους εργαζόμενους.
Σύμφωνα με τους συμμετέχοντες στην έρευνα, οι 5 πιο σημαντικές παροχές που προσφέρονται από το outplacement για την επιτυχημένη επανατοποθέτηση στην αγορά εργασίας είναι η αξιολόγηση των ικανοτήτων, το coaching που αφορά στην προετοιμασία για συνέντευξη, η ανασύνταξη και ανάπτυξη του βιογραφικού, η συμβουλευτική για τις διαπραγματευτικές ικανότητες σχετικά με τις προσφερόμενες θέσεις και η καθοδήγηση για την καλύτερη διαχείριση της απόλυσης. Ως λιγότερο σημαντικά θεωρήθηκαν η διοικητική υποστήριξη, η συμβουλευτική και συναισθηματική υποστήριξη και τα ατομικά ή ομαδικά workshops για το χτίσιμο του προσωπικού brand (γράφημα 1).
Τα δύο τρίτα των εταιρειών που προσφέρουν υπηρεσίες επανατοποθέτησης αναθέτουν τη διαδικασία σε εξωτερικό πάροχο και μόλις το ένα τρίτο διαχειρίζεται αυτή τη διαδικασία εσωτερικά μέσω των τμημάτων Ανθρώπινου Δυναμικού. Επιπλέον, από την έρευνα προέκυψε ότι οι ατομικές συνεδρίες προτιμώνται από τις ομαδικές.
Φυσικά, η σημασία των προσφερόμενων παροχών, διαφέρει από άτομο σε άτομο και εξαρτάται από τις ανάγκες, τις προσδοκίες και τις απαιτήσεις των ωφελούμενων.
Πώς γίνεται το outplacement και ποιες οι αντιδράσεις;
Συνήθως, η διαδικασία που ακολουθείται για το outplacement περιλαμβάνει μία αρχική συνάντηση του ειδικού συμβούλου με το άτομο που δέχεται τις υπηρεσίες επανατοποθέτησης, προκειμένου να προσδιοριστούν οι ανάγκες του και ο εργαζόμενος να κατανοήσει τα στάδια του προγράμματος ώστε να αναπτυχθεί η στρατηγική που θα ακολουθήσουν. Σε αυτή τη φάση ο συμμετέχων καλείται να αξιολογήσει τις ικανότητες που έχει αναπτύξει και, διαθέτοντας μεγαλύτερη αυτογνωσία, να προσδιορίσει τον επαγγελματικό του στόχο.
Αφού έχει γίνει κατανοητός ο σκοπός του outplacement αναπτύσσεται από κοινού ένα σχέδιο δράσης προκειμένου οι συμμετέχοντες να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τον επαναπροσδιορισμό τους στην αγορά εργασίας.
Οι σύμβουλοι καριέρας που προσφέρουν τις υπηρεσίες επανατοποθέτησης, συνήθως διαθέτουν υπόβαθρο στο management, την ψυχολογία ή/και το HR.
Όσο προχωρά και εξελίσσεται η διαδικασία, οι συναντήσεις αξιολόγησης της προόδου και η παροχή συνεχούς υποστήριξης είναι πολύ σημαντικά για τα άτομα.
Πώς αντιδρούν όμως οι εργαζόμενοι όταν η εταιρεία που τους απομάκρυνε τους προσφέρει υπηρεσίες επανατοποθέτησης; Η στάση που διατηρούν είναι περισσότερο δεκτική ή επιφυλακτική;
«Οι εργαζόμενοι στους οποίους προσφέρεται το πρόγραμμα το αξιοποιούν στο έπακρο ώστε να οδηγηθούν σε μία απόλυτα επιτυχημένη επαγγελματική μετάβαση. Ακόμα και οι πιο επιφυλακτικοί στην αρχή, μόλις εμβαθύνουν στο πρόγραμμα επανατοποθέτησης και λάβουν ουσιαστική ενημέρωση για οφέλη, όπως η διερεύνηση επαγγελματικών κλάδων, η αυτοαξιολόγηση και η δικτύωση με την αγορά εργασίας, το θεωρούν μια ιδιαίτερα χρήσιμη παροχή» αναφέρει η Χριστίνα Δακτυλίδου, Permanent Placement & Outplacement Director Eastern Europe της Adecco HR. Και συμπληρώνει: «τέτοια προγράμματα εκλαμβάνονται ωε ένδειξη κοινωνικής ευαισθησίας και ευθύνης της εταιρείας που τα προσφέρει ενώ την ίδια εικόνα αποκτούν και οι εργαζόμενοι που παραμένουν στην εταιρεία».
Επανατοποθέτηση ανωτάτων στελεχών
Σε μία τόσο δυσάρεστη φάση της επαγγελματικής ζωής ενός ανθρώπου, όπως είναι απώλεια της εργασίας του, οι υπηρεσίες outplacement μπορούν να στηρίξουν αυτά τα άτομα, ανεξάρτητα από κλάδο ή ειδικότητα, θέση ή προϋπηρεσία.
«Οι εταιρείες που εξειδικεύονται στις υπηρεσίες Outplacement, έχουν τη δυνατότητα να προσαρμόσουν τα προγράμματα ανατοποθέτησης αναλόγως των συγκεκριμένων αναγκών των υπαλλήλων και στελεχών προς ανατοποθέτηση, προσφέροντας εξατομικευμένες υπηρεσίες στους πελάτες και τους υποψήφιους που απευθύνονται σε αυτές», αναφέρει ο Μιχάλης Σερασκέρης, Γενικός Διευθυντής της Creme de la Creme Human Resources.
Στα πρώτα χρόνια εφαρμογής τους, οι υπηρεσίες αυτές απευθύνονταν κυρίως σε υψηλόβαθμα στελέχη, ωστόσο με την πάροδο των ετών και με τις αλλαγές του οικονομικού και εργασιακού κλίματος, όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι είχαν ανάγκη από αυτή την υποστήριξη. Εντούτοις, οι υπηρεσίες που προσφέρονται διαφοροποιούνται ανάλογα το ιεραρχικό επίπεδο του συμμετέχοντα, σχεδιάζονται σύμφωνα με τις ειδικές ανάγκες των ενδιαφερομένων και προσαρμόζονται σε αυτές. Έτσι παράγοντες όπως η εμπειρία, η παλαιότητα και η θέση που κατείχε ο συμμετέχων, είναι καθοριστικοί για το είδος των υπηρεσιών που παρέχονται.
Όπως αναφέρει η Isabelle Moser, HR Solutions Manager της Randstad Hellas «τα προγράμματα outplacement είναι ουσιαστικής σημασίας για όλους τους εργαζόμενους ανεξαρτήτως ιεραρχικού επιπέδου, συμπεριλαμβανόμενων των ανωτέρων στελεχών. Η εμπειρία μας από τη διαχείριση πλήθους outplacement προγραμμάτων ανωτάτων στελεχών αποδεικνύει ότι είναι πράγματι αποτελεσματικά (ποσοστό επιτυχίας 80% το 2008-2009) καθώς υποστηρίζουν τα στελέχη στις κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν με τη λήξη συνεργασίας όπως είναι οι οικονομικές απαιτήσεις, η εξειδίκευση και κατά περιπτώσεις, η ηλικία και η έλλειψη εμπειρίας στην αναζήτηση εργασίας».
Τα ειδικά διαμορφωμένα προγράμματα outplacement για ανώτερα και ανώτατα στελέχη είναι προσανατολισμένα στην ικανοποίηση των αναγκών τους με σκοπό την επιτυχημένη επαγγελματική τους μετάβαση, τονίζει η Χ. Δακτυλίδου. «Τα προγράμματα διεξάγονται σε ατομικές συνεδρίες επαγγελματικής ανάπτυξης και προσφέρουν εκπαίδευση, καθοδήγηση και σύνδεση με την αγορά εργασίας μέσω αποτελεσματικής δικτύωσης, καθώς και ενθάρρυνση για καθορισμό και πραγματοποίηση συντονισμένων ενεργειών με σκοπό την προετοιμασία των στελεχών για άμεση επανένταξή τους στην αγορά εργασίας».
Ποιες επιχειρήσεις το προσφέρουν;
Καθώς το Outplacement αποτελεί μία ουσιαστική παροχή, όλο και περισσότεροι οργανισμοί που κατανοούν τις αρνητικές συνέπειες που επιφέρει η απόλυση, το προσφέρουν στους εργαζόμενούς τους.
«Οι επιχειρήσεις που χρειάζονται περισσότερο τις υπηρεσίες Outplacement είναι μεγάλοι οργανισμοί που έχουν συναισθανθεί το μέρος της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης που αφορά στο ανθρώπινο δυναμικό τους. Η οικονομική κρίση, έχει αυξήσει τη ζήτηση υπηρεσιών outplacement, καθώς το ζητούμενο για πολλές επιχειρήσεις είναι η άμεση μείωση του μηνιαίου κόστους λειτουργίας τους», αναφέρει ο Μ. Σερασκέρης.
«Τους τελευταίους μήνες, όλο και μεγαλύτερος αριθμός επιχειρήσεων, προκειμένου να αμβλύνουν τις συνέπειες, εντάσσουν στο πακέτο αποζημίωσης υπηρεσίες επαγγελματικής αποκατάστασης. Αυτή η τάση, παρουσιάζεται ξεκάθαρα στις έρευνες αποδοχών και παροχών της KPMG του 2009 στις οποίες συμμετέχουν περισσότερες από 250 εταιρείες. Οι πολυεθνικές το παρέχουν σε ποσοστό 26% έναντι των ελληνικών που ξεκίνησαν πρόσφατα και αγγίζουν το 2%» αναφέρει η Βερώνη Παπατζήμου, Γενική Διευθύντρια Συμβουλευτικών Υπηρεσιών Ανθρώπινου Δυναμικού της εταιρείας.
Στις περισσότερες περιπτώσεις οι οργανισμοί αναθέτουν τη διαδικασία επανατοποθέτησης σε εξωτερικό πάροχο και λιγότερες διαχειρίζονται αυτή τη διαδικασία μέσω των HR τμημάτων τους. Ενώ αρχικά, υπηρεσίες επανατοποθέτησης προσέφεραν στους εργαζόμενούς τους οι πολυεθνικές κυρίως εταιρείες, σήμερα όλο και περισσότερες είναι οι ελληνικές εταιρείες που εκδηλώνουν αντίστοιχο ενδιαφέρον.
«Ο συνολικός αριθμός λήξεων συνεργασίας αυξήθηκε σημαντικά το 2009. Το ίδιο συνέβη και στη ζήτηση για Outplacement (παρότι στην Ελλάδα το πρώτο δεν συνεπάγεται αυτομάτως το δεύτερο)», σημειώνει η I. Moser και συμπληρώνει: «Με κίνητρο την εταιρική κοινωνική ευθύνη, ολοένα και περισσότερες ελληνικές και πολυεθνικές επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως κλάδου, αναγνωρίζουν την προστιθέμενη αξία του outplacement ιδίως σε μία δύσκολη και ανταγωνιστική περίοδο για την αγορά εργασίας όπως αυτή που διανύουμε».
Η HDA, συμβουλευτική εταιρεία που παρέχει υπηρεσίες outplacement για όλα τα επίπεδα (στη Βρετανία αλλά και διεθνώς) για περισσότερα από 30 χρόνια, διεξήγαγε έρευνα για την καταγραφή των απόψεων που επικρατούν σχετικά με την επανατοποθέτηση στην αγορά εργασίας. Από την έρευνα “2009 HDA Outplacement Survey” προέκυψαν οι τρέχουσες τάσεις και τα οφέλη από τις υπηρεσίες επανατοποθέτησης τόσο για την επιχείρηση όσο και για τον εργαζόμενο. Το 90% των εταιρειών που συμμετείχαν υποστήριξαν ότι έχουν επηρεαστεί από το υπάρχον οικονομικό κλίμα και έχουν οδηγηθεί σε μειώσεις μισθών, περικοπές προσωπικού, downsizing κτλ.
Από τις οργανώσεις που έχουν βιώσει κάποια μορφή αναδιάρθρωσης τους τελευταίους δέκα μήνες, η πλειοψηφία τους (90%) έχει προσφέρει υποστήριξη για την επανατοποθέτηση των ανθρώπων που απομακρύνθηκαν από την εταιρεία, γεγονός που αντικατοπτρίζει τη συνεχή αναγνώριση της αξίας των υπηρεσιών του outplacement και της υποστήριξης που παρέχει τόσο στους οργανισμούς όσο και στους εργαζόμενους.
Μάλιστα το 70% των ερωτηθέντων υποστήριξε ότι προσφέρει προγράμματα outplacement για να διατηρήσει το ηθικό του προσωπικού που παραμένει ή για να βοηθήσει αυτούς που φεύγουν στη διασφάλιση των ρόλων τους. Το ένα τρίτο των επιχειρήσεων που εφαρμόζουν προγράμματα outplacement, δήλωσε ότι προσφέρει διαφορετικά προγράμματα στους εργαζόμενους ανάλογα με το επίπεδο της θέσης που κατείχαν στον οργανισμό.
Στην έρευνα της HDA συμμετείχαν επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε διάφορους κλάδους ενώ όσον αφορά το μέγεθος, η πλειοψηφία τους απασχολούν περισσότερους από 50.000 εργαζόμενους.
Οφέλη για όλους
Η παροχή υποστήριξης σε έναν άνθρωπο που βιώνει μία τόσο δυσάρεστη φάση στη ζωή του όπως αυτή της απώλειας της εργασίας, είναι καίριας σημασίας. Η συμβολή μάλιστα ενός ειδικού όσον αφορά τις στρεσογόνες καταστάσεις που επιφέρει η δυσάρεστη αυτή κατάσταση μπορεί να δράσει καταλυτικά. Μέσα από τις υπηρεσίες επανατοποθέτησης, ο βασικός στόχος είναι να υποστηριχθεί ο εργαζόμενος που απομακρύνθηκε, τόσο σε εργασιακό όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο ώστε να το αντιμετωπίσει αποφασιστικά.
Επιπλέον, οι υπηρεσίες outplacement συντελούν στη βελτίωση του ηθικού των εργαζομένων που παραμένουν στην εταιρεία και στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης στον εργοδότη τους.
Άλλωστε, η παροχή αυτού του είδους υποστήριξης με πρωτοβουλία της επιχείρησης που έχει πάρει την απόφαση απομάκρυνσης ατόμων κάνει το «διαζύγιο» μεταξύ εταιρείας και εργαζόμενου να μοιάζει λιγότερο επώδυνο. Με την πλήρη αξιοποίηση των υπηρεσιών Outplacement, εκτός από τον εργαζόμενο που στηρίζεται, μπορούν και οι εταιρείες να εξασφαλίσουν ότι θα αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά και με τις λιγότερες επιπτώσεις το θέμα της μείωσης του Ανθρώπινου Δυναμικού τους και ότι θα διαχειριστούν την αλλαγή αποτελεσματικά.
Σύμφωνα με το 90% των ερωτηθέντων στην έρευνα της HDA το Outplacement παρέχει σωστή αναλογία τιμής – ποιότητας (value for money). Αυτό αποδεικνύει ότι οι επιχειρήσεις που το εφαρμόζουν λαμβάνουν θετική απόδοση της επένδυσής τους, το οποίο είναι κρίσιμο σε περιόδους όπου όλοι οι κλάδοι δραστηριοποιούνται με χαμηλούς προϋπολογισμούς και ξοδεύουν με σύνεση.
Επιπλέον, σύμφωνα με την έρευνα, το outplacement διευκολύνει τον τρόπο με τον οποίο πραγματοποιούνται οι αλλαγές και οι οποίες γίνονται περισσότερο αποδεκτές.
Επιπλέον, το outplacement βοηθά τις επιχειρήσεις στη διατήρηση της εταιρικής τους εικόνας. Η εταιρεία παρουσιάζεται ως υπεύθυνος εργοδότης καθώς οι εργαζόμενοι που απολύθηκαν μεν, δέχτηκαν όμως τις υπηρεσίες outplacement από την εταιρεία, θα υποστηρίξουν τη φήμη του πρώην εργοδότη τους στην αγορά.
Όπως αναφέρει η Β. Παπατζήμου, με την υιοθέτηση προγραμμάτων επανατοποθέτησης, «οι εταιρείες διατηρούν την ιδιότητα του “επιθυμητού εργοδότη”, αποδεικνύουν ότι είναι δίπλα στο ανθρώπινο δυναμικό τους και όταν υπάρχουν δυσκολίες και διατηρούν τα επίπεδα παραγωγικότητας αυτών που παραμένουν, σε υψηλά επίπεδα. Οι δε εργαζόμενοι, αντιμετωπίζουν την περίοδο αυτή με περισσότερη ψυχραιμία, πιο οργανωμένα, αυξάνοντας την πιθανότητα ανεύρεσης νέας θέσης εργασίας σε σχετικά συντομότερο χρονικό διάστημα».
Κριτήρια επιλογής συνεργάτη
Η εμπειρία και η γνώση που διαθέτει ο εξωτερικός συνεργάτης σχετικά με τον κλάδο της εταιρείας, η καινοτομία των προγραμμάτων και το επίπεδο εμπειρίας των coaches, αποτελούν τα βασικά κριτήρια για την επιλογή παρόχου outplacement, όπως προέκυψε από την παγκόσμια έρευνα της Europhia Consulting (γράφημα 2)
Σύμφωνα με την I. Moser η επιτυχία των προγραμμάτων εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον επαγγελματισμό των συμβούλων που αναλαμβάνουν τη διαχείριση του προγράμματος.
«Σε πρώτη φάση, θα πρέπει να διαπιστωθεί ότι η συμβουλευτική εταιρεία διαθέτει εξειδικευμένη ομάδα Outplacement, αποδεδειγμένη εμπειρία (συστάσεις, testimonials, case studies), καλή γνώση της αγοράς εργασίας και ένα αναπτυγμένο δίκτυο γνωριμιών και πελατών ώστε να είναι σε θέση να προσφέρει ποιοτικές υπηρεσίες και ευέλικτα και προσαρμοσμένα προγράμματα στηριζόμενα σε δομημένη μεθοδολογία».
Παρόμοια και η άποψη της Χ. Δακτυλίδου: «Για την επιτυχία των προγραμμάτων outplacement απαιτείται σωστή επιλογή εξειδικευμένης εταιρείας στον τομέα αυτό. Η εταιρεία που θα επιλεγεί πρέπει να έχει εμπειρία στο χώρο, αποδεδειγμένα αποτελεσματική μεθοδολογία, τεχνογνωσία, κατηρτισμένους και πιστοποιημένους συμβούλους και εκτεταμένο δίκτυο συνεργαζόμενων εταιρειών για σύνδεση με αυτές των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα». Φυσικά, για την επιτυχία ενός προγράμματος outplacement απαιτείται, όπως τονίζει, και η σοβαρή ενασχόληση και δέσμευση των συμμετεχόντων, η εμπιστοσύνη τους στο πρόγραμμα και η προσωπική τους προσπάθεια, κάτι που όμως ένα άρτιο πρόγραμμα Outplacement μπορεί να «εμπνεύσει».
Case Study: Το Outplacement στην BNP Paribas Personal Finance
H “BNP Paribas Personal Finance”, ανακοίνωσε, το Δεκέμβριο του 2008, ότι θα προχωρήσει σε διακοπή της παραγωγικής διαδικασίας χορήγησης καταναλωτικών δανείων και πιστώσεων στην Ελλάδα και σε σταδιακή μείωση του προσωπικού της. Επί πρόσθετα του «πακέτου αποχώρησης» και ως εκδήλωση εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, η “BNP Paribas PF” επέλεξε να προσφέρει υπηρεσίες “Outplacement” σε όλο το προσωπικό της, από τον απλό υπάλληλο μέχρι και το ανώτερο στέλεχος.
Αυτή η παροχή προσφέρει στον εργαζόμενο τη δυνατότητα να διαχειριστεί τον επαγγελματικό του επαναπροσανατολισμό, από τη στιγμή που αποφασίζεται η αναχώρησή του και έπειτα. Η επιχείρηση μέσω της διαδικασίας επανατοποθέτησης (“outplacement”) δεσμεύει άμεσα τον εργαζόμενο σε μια δυναμική «αναπήδησης», η οποία του επιτρέπει να παραμείνει ενεργός στην αγορά και μετασχηματίζοντας θετικά το πένθος της απώλειας θέσης εργασίας του, να στραφεί στο επαγγελματικό του μέλλον. Σημαντικό είναι ότι το πρόγραμμα “Outplacement” προσφέρει ταυτόχρονα συναισθηματική υποστήριξη σε μια δύσκολη μεταβατική φάση και άμεση επαφή με επιχειρήσεις.
Η απόφαση παροχής αυτού του προγράμματος επέτρεψε στην “BNP Paribas Personal Finance” να μειώσει την εργασιακή ανασφάλεια των υπολοίπων εργαζομένων της, δείχνοντας ταυτόχρονα πως, παρά την τρέχουσα αρνητική συγκυρία, υπάρχει σεβασμός και ενδιαφέρον για το εργασιακό τους μέλλον. Η προσπάθεια του να παραμείνει ο εργαζόμενος με μία θετική και ανθρώπινη εικόνα αποτελεί σημαντική παράμετρο για την ομαλή πορεία της επιχείρησης και εξασφαλίζει άμεσα θετικό αντίκτυπο όσον αφορά το κοινωνικό προφίλ της, ακόμα και με τη λήξη της συνεργασίας μεταξύ των δύο πλευρών.
Πέραν τούτου τα κριτήρια επιλογής του συνεργάτη μας ήταν καθοριστικά και αποτέλεσαν εγγύηση για αποτελεσματική διαχείριση του προγράμματος και τα θετικά σχόλια ικανοποίησης των συμμετεχόντων το επιβεβαιώνει. Οι σύμβουλοι Outplacement συνδυάζουν την εμπειρία με τη καλή γνώση της αγοράς, την υψηλή οργάνωση και μεθοδολογία καθώς και την καλή αντιμετώπιση των αναγκών των εργαζομένων μας.
Sylvie Zikos, Human Resources Manager BNP Paribas Personal Finance