Πολλές ώρες δουλειάς, ακανόνιστο ή ανύπαρκτο ωράριο, ατελείωτες συναντήσεις, άγχος για να τα προλάβετε όλα, για να γίνουν όλα… σας ακούγονται οικεία; Το πιο πιθανό είναι ότι η απάντησή σας είναι θετική. Κανείς δεν αμφισβητεί ότι οι εργασιακές απαιτήσεις σε μια Ελλάδα που παραπαίει είναι έως και εξωφρενικές αλλά μήπως μπορούμε να κάνουμε κάτι για να γίνουμε πιο αποτελεσματικοί και να διαχειριζόμαστε με περισσότερη ευκολία τα πολλαπλά καθήκοντα; Διότι είναι γεγονός ότι η αποτελεσματικότητα των ανθρώπων τις περισσότερες φορές δεν σχετίζεται με τις ικανότητές τους αλλά με τον τρόπο που τις αξιοποιούν.
Υπάρχουν κάποιες συνήθειες αλλά και συμπτώματα που καταδεικνύουν μια αλήθεια: κάποιος δεν είναι τόσο αποτελεσματικός στην εργασία του όσο θα μπορούσε να είναι. Στον πίνακα αυτό θα βρείτε κάποια από αυτά. Σας προσκαλούμε να τσεκάρετε όσα σας φαίνονται οικεία και να αναρωτηθείτε πώς μπορείτε να τα αντιμετωπίσετε με επιτυχία.
- Νιώθετε σαν θύματα
- Κατηγορείτε τους άλλους για τυχόν αποτυχίες
- Παραπονιέστε για υπερβολικό φόρτο εργασίας, έχετε άσχημα συναισθήματα
- Βρίσκεστε σε ένταση, έχετε στρες και κακή διάθεση
- Αντιδράτε στα επείγοντα και όχι στα πιο σημαντικά
- Είστε πολυάσχολοι αλλά δεν έχετε αίσθηση ικανοποίησης ή ότι καταφέρνετε κάτι
- Σκέφτεστε συνέχεια τα ίδια και τα ίδια
- Ξυπνάτε μες στη νύχτα με διάφορες σκέψεις που αφορούν τη δουλειά
- Νιώθετε ότι η τεχνολογία έχει κυριεύσει τη ζωή σας
- Χρησιμοποιείτε e-mails για να διευθετήσετε κάποια καθήκοντα
- Νιώθετε ότι το ημερολόγιό σας έχει ξεφύγει από τον έλεγχο
- Δεν νιώθετε ότι ελέγχεται τη λίστα των υποχρεώσεών σας
- Είστε ο άνθρωπος που απευθύνονται όλοι προκειμένου να διορθωθεί κάτι
- Είστε εξαντλημένος/νη ενώ οι υφιστάμενοί σας δεν αξιοποιούνται επαρκώς
- Βρίσκεστε συχνά σε αντιπαραθέσεις
- Συμμετέχετε συνεχώς σε συναντήσεις και κάνετε τη δουλειά σας εκτός ωρών εργασίας
- Έχετε λίγο χρόνο για να σκεφτείτε και να προγραμματίσετε
- Σας διακόπτουν συχνά
- Δέχεστε τηλεφωνήματα ή τσεκάρετε την ηλεκτρονική σας αλληλογραφία όταν βρίσκεστε σε συναντήσεις
- Είστε σωματικά παρών αλλά πνευματικά απών στις συναντήσεις
- Απαντάται στα e-mails με τη σειρά εισροής τους
- Πάντα είστε βιαστικός/βιαστική
- Ο προσωπικός χρόνος είναι το πρώτο πράγμα που εγκαταλείπετε
- Συνωστίζονται ημέρες άδειας
- Δεν μπορείτε να χαλαρώσετε, βαριέστε όταν δεν δουλεύετε
- Νιώθετε σε απόσταση από άλλες σημαντικές σχέσεις
- Δεν μαθαίνετε και δεν αναπτύσσοτε
- Κακή ποιότητα ύπνου, ξυπνάτε κουρασμένοι
- Δεν αθλείστε
- Κάνετε κακή διατροφή
- Αντιμετωπίζετε θέματα υγείας
- Νιώθετε κενοί χωρίς ενέργεια
Πώς ορίζεται η προσωπική αποτελεσματικότητα; Δεν μπορεί να σημαίνει μόνο την επίτευξη του στόχου μας, γιατί θα μπορούσαμε να το πράξουμε δαπανώντας πολύ χρόνο ή με άτσαλο τρόπο. Θα έλεγε κάποιος ότι η αποτελεσματικότητα έχει να κάνει με τη βέλτιστη χρήση του χρόνου και την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των πόρων που έχει κάποιος στη διάθεσή του.
Αυτό σημαίνει την επίτευξη των στόχων μας αποτελεσματικά, και όπως ακριβώς συμβαίνει με τις επενδύσεις, να υπάρχει η καλύτερη δυνατή απόδοση. Κατά συνέπεια, οι αποτελεσματικοί άνθρωποι είναι κάτι περισσότερο από αυτούς τους ανθρώπους που καταφέρνουν αυτό που θέλουν.
Στην πραγματικότητα διαθέτουν δύο ιδιότητες: Κάνουν καλή χρήση των πόρων τους και έχουν τις δεξιότητες να πετύχουν τους στόχους τους. Οι άνθρωποι είναι αποτελεσματικοί με διάφορους τρόπους, διότι ο καθένας έχει διαφορετικούς στόχους, αξίες και προτεραιότητες. Ποιος από τους παρακάτω στόχους σημαίνει κάτι για εσάς;
- Να κάνω τη δουλειά μου με υψηλά πρότυπα ποιότητας
- Η φροντίδα της οικογένειάς μου και η ευτυχία τους
- Η εξέλιξη της σταδιοδρομίας
- Η επίδραση/επιρροή στους ανθρώπους
- Η απόκτηση και η διατήρηση νέων φίλων
- Να κερδίζω πολλά χρήματα
- Να κερδίζω το σεβασμό των συναδέλφων μου
- Να γίνω ειδικός στον τομέα μου.
Οι άνθρωποι που είναι προσωπικά αποτελεσματικά κάνουν καλή χρήση των δεξιοτήτων τους. Δεν τις σπαταλάνε. Τις χρησιμοποιούν για να επιτύχουν τους στόχους τους και το κάνουν με έναν τρόπο που είναι αποτελεσματικός και αποδοτικός. Για να γίνετε πιο αποτελεσματικοί ξεκινήστε με την αποσαφήνιση των στόχων, των αξιών και των προτεραιοτήτων.
Τι είναι αυτό που θέλετε να επιτύχετε, σε βραχυπρόθεσμο διάστημα τουλάχιστον, αν δεν είστε σίγουροι για το μακροπρόθεσμο; Ποιες δεξιότητες πρέπει να αποκτήσετε, προκειμένου να πετύχετε τους στόχους σας; Ποιος είναι ο πιο αποτελεσματικός, πιο εύκολος τρόπος για να πάρετε αυτό που θέλετε; Δηλαδή, πώς μπορείτε να αξιοποιήσετε τις δεξιότητές σας; Πώς μπορείτε να επενδύσετε χρόνο για να έχετε την καλύτερη απόδοση σε όλες τις προσπάθειές σας;
Γνωρίσματα
Αν και δεν περιορίζονται σε αυτά τα παρακάτω αποτελούν τα 10 βασικά χαρακτηριστικά των ατόμων που διακρίνονται για την αποτελεσματικότητά τους:
- Αποφασιστικότητα. Οι αποτελεσματικοί άνθρωποι είναι ιδιαίτερα αποφασιστικοί. Αυτό τους επιτρέπει να επικεντρωθούν στην επίτευξη συγκεκριμένων στόχων τους, χωρίς να αποσπώνται από αυθόρμητες επιθυμίες ή άλλα λιγότερο σημαντικά πράγματα. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την ανάπτυξη της αυτοπειθαρχίας.
- Αυτοπεποίθηση. Αυτό έρχεται περίπου ως αποτέλεσμα του να είναι σε θέση κάποιος να γνωρίζει τι του συμβαίνει, να συνειδητοποιεί τις ενέργειες του και τις συνέπειές τους, και να εμπιστεύεται τον εαυτό του. Η αυτοπεποίθηση φαίνεται στην εμφάνιση, την ομιλία, το βάδισμα, το ντύσιμο και τη φυσική κατάσταση. Για να αναπτύξετε την αυτοπεποίθησή σας, θα χρειαστεί να έχετε μια καλύτερη κατανόηση του εαυτού σας και των δυνατοτήτων σας, να αναπτύξετε μια θετική στάση και πιστεύετε ότι με την εκτέλεση των σωστών ενεργειών και την επίτευξη των στόχων σας θα φτάσετε τελικά επιτυχία.
- Αισιοδοξία. Οι αποτελεσματικοί άνθρωποι πρέπει να πιστεύουν ότι υπάρχουν πολλά για να επιτευχθούν αλλά και πολύ καλό στον κόσμο και ότι αξίζει να αγωνίζονται για αυτό. Μόνο με βάση την πεποίθηση ότι το μέλλον μπορεί να είναι καλύτερο, θα επιταχύνουν και θα αναλάβουν την ευθύνη για την υλοποίηση.
- Διαχείριση του άγχους. Το στρες μπορεί γρήγορα να μετατρέψει κάποιον που είναι αποδεδειγμένα αποτελεσματικό σε λιγότερο ή ακόμα και καθόλου αποτελεσματικός. Η διαχείριση του στρες είναι, ως εκ τούτου, ζωτικής σημασίας για την προσωπική αποτελεσματικότητα.
- Επιμονή. Πολλοί άνθρωποι αποτυγχάνουν επειδή δεν έχουν τις απαιτούμενες αντοχές. Προσπαθούν μια φορά και όταν αποτυγχάνουν ή συναντούν ένα εμπόδιο εγκαταλείπουν την προσπάθεια. Οι εξαιρετικά αποτελεσματικοί άνθρωποι συνεχίζουν να κινούνται προς τα εμπρός ανεξάρτητα από τα εμπόδια στο δρόμο τους. Αν μπορείτε να ξεπεράσετε τα εμπόδια και να διατηρήσει την εστίαση, τότε κάθε στόχος μπορεί να επιτευχθεί.
- Επίλυση προβλήματος. Μπορούμε όλοι να συμφωνήσουμε ότι δεν έχει σημασία τι θα κάνεις, ανεξάρτητα από το πόσο απλά ή σύνθετα, τα προβλήματα ενδέχεται να προκύψουν στην πορεία. Το να μπορεί κάποιος να λύνει τα προβλήματα με το που εμφανίζονται αυξάνει την αποδοτικότητά του στο κυνήγι των στόχων του.
- Διαχείριση χρόνου. Η διαχείριση του χρόνου είναι η ικανότητα ενός ατόμου να σχεδιάζει και να ελέγχει πώς περνάει ο χρόνος του για να ολοκληρωθούν αποτελεσματικά οι στόχοι του. Χωρίς σωστή διαχείριση του χρόνου, η επίτευξη των στόχων θα έπαιρνε πολύ χρόνο με άμεση αρνητική συνέπεια στην προσωπική αποτελεσματικότητα.
- Σχεδιασμός. Λένε ότι η έλλειψη σχεδίου ουσιαστικά ισοδυναμεί με σχέδιο αποτυχίας. Ο σχεδιασμός θα πρέπει να γίνετε για κάθε διαθέσιμο λεπτό του χρόνου, ώστε να αποφεύγεται η σπατάλη του. Ο προγραμματισμός φέρνει ηρεμία, δίνει τη δυνατότητα να επιτευχθούν περισσότερα, εξασφαλίζει χρόνο ξεκούρασης και αυξάνει σημαντικά την προσωπική αποτελεσματικότητα.
- Δημιουργικότητα. Συνήθως αναφερόμαστε σε αυτή ως «out of the box» σκέψη. Για να είναι κάποιος αποτελεσματικός θα πρέπει να σκέφτεται δημιουργικά, να επιτρέπει στην πρωτοτυπία και την περιέργεια να εισέρχεται στο μυαλό του. Αυτά τα χαρακτηριστικά μπορούν να αναπτυχθούν με το να κινούνται τα άτομα σε ένα περιβάλλον που τους επιτρέπει να σκέφτονται δημιουργικά και δίνει χώρο στο να προκύψουν νέες ιδέες, οράματα και λύσεις. Αποτελεσματικότητα και δημιουργικότητα πάνε μαζί.
- Αυτό-παρακίνηση. Οι αποτελεσματικοί άνθρωποι είναι σε θέση να βρουν το κίνητρο μέσα τους χωρίς να στηρίζονται σε εξωτερικούς παράγοντες. Αν μπορείτε να παρακινήσετε τον εαυτό σας, τότε οι στόχοι εκτέλεσης θα είναι πολύ πιο εύκολοι, καθώς το κίνητρο είναι αυτό που δίνει την ώθηση για να συνεχίσουμε να πιέζουμε. Είναι σημαντικό να κατανοήσετε τι σας παρακινεί και να το χρησιμοποιήσετε για να ωθήσει τον εαυτό σας έξω από τη ζώνη άνεσής σας.
Έμφυτο ή επίκτητο;
Η αποτελεσματικότητα δεν είναι κάτι με το οποίο απαραίτητα γεννιέσαι. Είναι κάτι που μπορεί να καλλιεργηθεί και να διδαχθεί. Στην αγορά βρίσκονται διαθέσιμα ποικίλα προγράμματα εκπαίδευσης για personal effectiveness.
O Σπύρος Τριβόλης, Managing Partner της STA αναφέρει ότι αυτού του είδους τα προγράμματα απευθύνονται σε όλους όσοι θέλουν να καταλάβουν πραγματικά τον εαυτό τους και να εμπνευστούν ώστε να βελτιωθούν σε όλα όσα κάνουν μειώνοντας όσον το δυνατό την απόκλιση μεταξύ του επιπέδου παρατηρούμενης απόδοσης και του επιπέδου ιδανικής απόδοσης.
«Κατά κύριο λόγο τα προγράμματα Personal Effectiveness απευθύνονται σε οποιονδήποτε μέσα σε έναν οργανισμό έχει σχετική ευελιξία στο ρόλο του και είναι ο ίδιος υπεύθυνος για τα αποτελέσματα της δουλειάς του. Με άλλα λόγια έχει τη δυνατότητα να αποφασίσει ο ίδιος σχετικά με το τι ακριβώς θα κάνει ή/και πως θα τα κάνει.
Ως εκ τούτου τα προγράμματα ενδιαφέρουν το σύνολο των διευθύνσεων ενός οργανισμού» εξηγεί ο Γιώργος Μαργαρίτης, Senior Manager, Head of ICAP Training και συνεχίζει: «Προϋπόθεση βέβαια για την επιτυχή εφαρμογή ενός τέτοιου προγράμματος είναι να θέλει ο ίδιος ο εργαζόμενος να βελτιώσει τις δεξιότητές του και κατ’ επέκταση την απόδοση και την επίδοση του. Ιδιαίτερα σήμερα περισσότερο από ποτέ είναι σημαντικό για την επιβίωση των οργανισμών να προσελκύουν, και να αναπτύσσουν εργαζόμενους που έχουν τη διάθεση να καινοτομούν».
«Απευθύνονται σε επαγγελματίες που στοχεύουν στην εξέλιξη των ατομικών ικανοτήτων και δεξιοτήτων τους, στην ενίσχυση της αυτογνωσίας τους και κατ’ επέκταση στη βελτίωση της αποδοτικότητας στην εργασία τους.
Πιο συγκεκριμένα, προστιθέμενη αξία μέσω των συγκεκριμένων προγραμμάτων λαμβάνουν όσοι έχουν αναλάβει πρόσφατα ένα καινούριο ρόλο, όσοι ηγούνται ή πρόκειται σύντομα να αναλάβουν ομάδα, καθώς και όσοι έχουν αναγνωρίσει την ανάγκη να ενδυναμώσουν περισσότερο τη συνεργασία και επικοινωνία με τα υπόλοιπα μέλη του οργανισμού.
Επιπλέον, στα συγκεκριμένα προγράμματα μπορούν να επενδύσουν επιχειρήσεις που στοχεύουν στην ευθυγράμμιση των στελεχών τους με τη στρατηγική, στην ενδυνάμωση μιας ενιαίας κουλτούρας και στην ενίσχυση συγκεκριμένων αξιών και συμπεριφορών. Η συμμετοχή σε αυτά τα προγράμματα μπορεί επίσης να συμβάλλει στην εξέλιξη των στελεχών που έχουν αναδειχθεί σαν “ταλέντα”, ως μέρος του προσωπικού τους πλάνου ανάπτυξης», υποστηρίζει η Μαρία Γονίδη, Training, Engagement & Development Manager, PwC Ελλάδας.
Η ίδια λέει ότι αναφορικά με τα κριτήρια επιλογής του κατάλληλου συνεργάτη «αρχικά, παίζει σημαντικό ρόλο η τεχνική κατάρτιση του συνεργάτη ο οποίος οφείλει να παρέχει δοκιμασμένα εργαλεία και μεθοδολογίες και να διαθέτει τη δυνατότητα προσαρμογής στις εξειδικευμένες ανάγκες του οργανισμού και των συμμετεχόντων.
Επίσης, είναι σημαντικό ο συνεργάτης να μπορεί να κατανοήσει την κουλτούρα και τις αξίες της εταιρείας, να ταυτίζεται με το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, και να διαθέτει μεταδοτικότητα και συνθετική σκέψη για να είναι σε θέση να προσεγγίζει σφαιρικά το θέμα της εκπαίδευσης.
Εξίσου σημαντική είναι και η σχέση που χτίζεται μεταξύ συνεργατών. Οι πιο πετυχημένες συνεργασίες, βασίζονται στην αξιοπιστία, τη συνέπεια και στον επαγγελματισμό».
«Ο συνεργάτης που θα επιλεγεί θα πρέπει να έχει αποδεδειγμένα επιτυχημένη εμπειρία σε θέματα προσωπικής ανάπτυξης και να ταιριάζει με την κουλτούρα της επιχείρησης όπου θα κληθεί να παρέμβει» σύμφωνα με τον Σπ. Τριβόλη.
Ο Γ. Μαργαρίτης αναφέρει: «Η εμπειρία του συνεργάτη είναι καταλυτικής σημασίας για την επιλογή του. Αν για παράδειγμα ο στόχος είναι να αναπτυχθούν οι δεξιότητες συμβουλευτικής πώλησης της ομάδας πωλήσεων οι εκπαιδευτές καλό είναι να έχουν οι ίδιοι εμπειρία στην πώληση και να μπορούν να λειτουργήσουν ως πρότυπο.
Πώς άλλωστε θα μπορούσε κάποιος να σταθεί μπροστά σε ένα κοινό πωλητών, να το κερδίσει και να το εμπνεύσει έτσι ώστε να αλλάξει τις συμπεριφορές του; Πώς θα μπορούσε να προσφέρει χρήσιμα παραδείγματα για την κατανόηση των εννοιών και εποικοδομητικό feedback στη συνέχεια; Θα βασιστούμε όμως αποκλειστικά και μόνο στην εμπειρία;
Η εξειδίκευση είναι μια ακόμη παράμετρος που θα πρέπει να λάβουμε υπόψη. Ο συνεργάτης ισχυρίζεται ότι μπορεί να τα κάνει όλα; Το γεγονός αυτό από μόνο του αρκεί για να δημιουργήσει ανησυχίες. Για παράδειγμα ο υποψήφιος συνεργάτης διαθέτει προγράμματα βασισμένα σε έρευνα ή θα μιλάει από καθέδρας;
Μήπως είναι μόνο εμπειρικός και δεν μπορεί να απομονώσει του πραγματικούς παράγοντες που συνέβαλαν στην επιτυχή του καριέρα; Η δυνατότητα για προσαρμογή / παραμετροποίηση της εκπαίδευσης στις ιδιαίτερες συνθήκες κάτω από τις οποίες λειτουργούν οι εκπαιδευόμενοι καθημερινά είναι επίσης σημαντική. Το ίδιο βέβαια και τα εργαλεία εφαρμογής.
Πώς αλλιώς θα διασφαλίσουμε την ενσωμάτωση και αφομοίωση των νέων δεξιοτήτων (συμπεριφορικών και μη) στην καθημερινή πρακτική αλλά και τη διαχρονική τους εφαρμογή;
Τέλος, ένα άλλο κριτήριο που ολοένα και περισσότεροι οργανισμοί υιοθετούν είναι αυτό της μέτρησης. Διαθέτει ο υποψήφιος συνεργάτης συστήματα μέτρησης για να τεκμηριώσει το αποτέλεσμα που επέφερε; Για παράδειγμα, μέτρηση του αντίκτυπου του προγράμματος, μέτρηση της συμπεριφορικής αλλαγής και συσχέτιση με τα bottom-line results».
Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε γνωρίσει κατά τη διάρκεια της καριέρας μας ανθρώπους που είναι χαρισματικοί σε αυτό που κάνουν. Χαρισματικοί ηγέτες ή μάνατζερ, ταλαντούχοι πωλητές ή διαπραγματευτές και κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι κάποιοι «γεννιούνται» με ένα ιδιαίτερο χάρισμα. Ωστόσο αν κάποιος δεν επενδύει συνεχώς στην προσωπική του ανάπτυξη το ενδεχόμενο ταλέντο μένει ανεκμετάλλευτο.
Από την άλλη πλευρά αν κάποιος δεν έχει απαραίτητα ταλέντο και χάρισμα αλλά έχει ισχυρή θέληση μπορεί να αναπτύξει αξιόλογες ικανότητες διαχείρισης και επικοινωνίας. Με άλλα λόγια οι δεξιότητες και ικανότητες αυτές μαθαίνονται. Η άποψη που πρεσβεύουμε άλλωστε είναι «Change behavior, to Change Results».
Οι μέθοδοι για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων ποικίλουν ανάλογα με τους χρονικούς περιορισμούς και την ιδιοσυγκρασία των ατόμων. Ο πειραματισμός ωστόσο σε ασφαλείς συνθήκες (πρακτική), η μέτρηση και η σύγκριση με ένα αξιόπιστο μοντέλο και το εποικοδομητικό feedback που παρακινεί τον εκπαιδευόμενο να αλλάξει παραμένουν βασικά συστατικά.
Σκοπός-Αποτέλεσμα
«Τα προγράμματα personal effectiveness επηρεάζουν εξίσου σημαντικά τους συμμετέχοντες, τις ομάδες τους αλλά και τον οργανισμό στο σύνολό του. Μέσω αυτών των προγραμμάτων οι συμμετέχοντες μπορούν να γνωρίσουν τον εαυτό τους καλύτερα, να αναγνωρίσουν δυνατές περιοχές και να αποδεχθούν σημεία προς βελτίωση, καταλήγοντας έτσι στη δημιουργία ενός εξατομικευμένου πλάνου ανάπτυξης. Παράλληλα, βελτιώνεται η επικοινωνία μεταξύ των μελών των διαφορετικών ομάδων, ενισχύεται η ομαδικότητα και αναπτύσσονται σχέσεις εμπιστοσύνης.
Τέλος, η επιχείρηση μέσω των προγραμμάτων μπορεί να αναπτύξει κουλτούρα συνεργασίας και υψηλής απόδοσης, να βοηθήσει τα στελέχη της να εναρμονιστούν με τις αξίες και το όραμα της και να ενδυναμώσει τη δέσμευσή τους στον οργανισμό» εξηγεί η Μ. Γονίδη ενώ ο Σπ. Τριβόλης προσθέτει ότι «τα προγράμματα αυτά αν σχεδιαστούν σωστά, δημιουργούν ένα ποιοτικό άλμα στη λειτουργία ενός οργανισμού, είναι δε ιδανικά για περιπτώσεις συγχώνευσης ή εξαγοράς επιχειρήσεων και γενικότερα για καταστάσεις όπου απαιτείται αλλαγή κουλτούρας και βελτίωση της εσωτερικής επικοινωνίας».
«Κάθε πρόγραμμα ανάπτυξης έχει ως στόχο να βοηθήσει τoν συμμετέχοντα να αντιληφθεί τις περιοχές που χρήζουν βελτίωσης και το πώς μπορεί να το επιτύχει αυτό. Αυτό σημαίνει ότι θα του προσφέρει ένα πλαίσιο – μεθοδολογία που θα τον βοηθήσει να θέσει στόχους, να καταστρώσει ένα πλάνο δράσης, θα του δώσει τη δυνατότητα εξάσκησης και κατόπιν ανατροφοδότησης και επανασχεδιασμού. Ουσιαστικά δε θέλεις να τους πεις πώς να πετύχουν το στόχο τους, θέλεις να τους βοηθήσεις να βρουν μόνοι τους, τους τρόπους να τους επιτύχουν» αναφέρει ο Γ. Μαργαρίτης.
Αποτελεσματικότητα και αυτοπεποίθηση
Είναι δύσκολο να είναι κάποιος αποτελεσματικός αν δεν έχει αυτοπεποίθηση. Η αυτοπεποίθηση μεγαλώνει όταν βασίζεται στις δυνάμεις του και κρατάει μια στάση σιγουριάς. Η εμπιστοσύνη δεν βασίζεται στο πώς είναι κάποιος ή τι του συμβαίνει.
Απλά έχουμε μια τάση να κατηγορούμε τις συνθήκες για τις αποτυχίες μας και δεν βλέπουμε ξεκάθαρα την πραγματικότητα. Δηλαδή, δεν είναι το πώς είμαστε, αλλά το πώς βλέπουμε τους εαυτούς μας. Για να χτίσουμε και να διατηρήσουμε ισχυρή αυτοπεποίθηση είναι σημαντικό να πούμε θετικά πράγματα για τον εαυτό σας. Κάθε φορά που επικρίνετε έντονα τον εαυτό σας, σταματήστε και πείτε κάποια θετικά πράγματα, όπως τα θετικά χαρακτηριστικά σας, τα πράγματα που έχετε επιτύχει ή τα πράγματα που έχετε κάνει για τους άλλους.
Επίσης, προσέξτε με ποιον συγκρίνετε τον εαυτό σας. Είναι καλό να έχουμε πρότυπα, αλλά δεν πρέπει να κατηγορείτε τον εαυτό σας αν δεν μπορείτε να είστε στα πρότυπα ενός κινηματογραφικού σταρ. Διαλέξτε ρεαλιστικό πρότυπα και μην ξεχάσετε να συγκρίνετε τον εαυτό σας με τους ανθρώπους που δεν τα έχουν καταφέρει τόσο καλά όσο εσείς.
Ακόμα κι αν πιστεύετε ότι δεν έχετε επιτύχει πολλά στη ζωή σας, προσπαθήστε να κάνετε ωραία πράγματα για τους άλλους. Αυτό σας κάνει ένα καλύτερο άνθρωπο και είναι κάτι για το οποίο μπορείτε να είστε περήφανοι. Μερικοί άνθρωποι δεν νιώθουν καθόλου καλά με τον εαυτό τους. Νιώθουν τόσο άσχημα που επιτίθενται σε όλους γύρω τους, κάτι που απλά διασφαλίζει ότι θα παραμείνουν στην άσχημη θέση που βρίσκονται.
Ο ευκολότερος τρόπος για να νιώσετε καλύτερα με τον εαυτό σας είναι να αρχίσετε να κάνετε ωραία πράγματα για άλλους ανθρώπους. Σε κάποια στιγμή, θα αρχίσετε να αισθάνεστε καλύτερα για τον εαυτό σας και τότε μπορείτε να αρχίσετε να ανταποκρίνεστε στις μεγαλύτερες προκλήσεις. Θα αποτύχετε σε κάποια πράγματα.
Αυτό συμβαίνει στον καθένα, αλλά χρησιμοποιείστε ένα ημερολόγιο για να παρακολουθείτε ότι πετυχαίνετε, ακόμα και μικροπράγματα. Επανεξετάστε τακτικά για να γιορτάσετε την επιτυχία σας. Η απόκτηση αυτοπεποίθησης και η προσωπική αποτελεσματικότητα είναι μια σταδιακή διαδικασία οικοδόμησης βασισμένη σε επιτυχίες του παρελθόντος, απολογισμός για το πού βρίσκεστε και πώς κινείστε.
Μην ανησυχείτε αν δεν έχετε ένα μακροπρόθεσμο στόχο. Πολύ λίγοι άνθρωποι κάνουν. Το κλειδί είναι να δημιουργήσετε ένα θεμέλιο επιτυχίας στο οποίο μπορείτε να στηριχθείτε. Καθώς πετυχαίνετε περισσότερα και δοκιμάζετε νέα πράγματα, πιέζετε τον εαυτό σου συνεχώς να βρεθείτε έξω από τη ζώνη άνεσής σας.
Κάντε έναν απολογισμό τουλάχιστον μία φορά το μήνα, και ρωτήστε τον εαυτό σας τι έχετε μάθει για τις ικανότητές σας και τις δραστηριότητες που θα σας δώσει μεγαλύτερη ικανοποίηση. Αυτή η «απογραφή», στη συνέχεια, θα σας βοηθήσει να αποφασίσετε ποια μονοπάτια θα ακολουθήσετε στη συνέχεια.
Το να είστε αποτελεσματικοί στην εργασία είναι πιο πιθανό αν ξέρετε πώς να εργαστείτε με ανθρώπους. Αυτό σημαίνει μαθαίνοντας πώς διατηρήσετε τη σωστή ισορροπία μεταξύ της αυτάρκειας και της αλληλεξάρτησης.
Βελτιωτικές κινήσεις
Ανεξάρτητα από την ιεραρχική θέση που βρίσκεται ο κάθε εργαζόμενος, θα πρέπει να βλέπει τον εαυτό του ως έναν ηγέτη, έναν διαχειριστή ανθρώπων. Η στάση αυτή έχει ευεργετική επίδραση στο ίδιο το άτομο και φυσικά στον οργανισμό. Μικρές ή μεγάλες «μάχες», προβλήματα και εμπόδια αποτρέπουν το ανθρώπινο δυναμικό από το να έχει την καλύτερη δυνατή απόδοση.
>Με αυτή την παραδοχή, όλα τα άτομα στο εργασιακό περιβάλλον βρίσκονται αντιμέτωπα με παρόμοια ζητήματα που μπαίνουν εμπόδιο στην αποτελεσματικότητά τους. Ένα βασικό πρόβλημα υπάρχει πίσω από τις περισσότερες μάχες που δίνουν: μια ανισορροπία μεταξύ αυτοδυναμίας και αλληλεξάρτησης. Η αυτοδυναμία είναι σημαντική καθώς σε ένα εργασιακό περιβάλλον πρέπει να επιτύχουμε ως άτομα για χάρη της προσωπικής ταυτότητας, της αυτοπεποίθησης και της εξέλιξης της καριέρα μας.
Παρά την αναγνώριση της αξίας της αλληλεξάρτησης, είναι εύκολο να το δείτε υπό το πρίσμα του ενός ατόμου. Η αλληλεξάρτηση μπορεί να θεωρηθεί ως ένα αναγκαίο «κακό» σε οποιαδήποτε προσπάθεια μιας ομάδας. Ακόμα και αν απολαμβάνετε πραγματικά την κοινωνική επαφή, αυτό είναι μια δική σας ανάγκη, η οποία δεν σας κάνει απαραίτητα αποτελεσματικούς σε συνεργασίες. Μερικοί προτιμούν να συνεργάζονται με άλλους μόνο και μόνο επειδή θέλουν να τραβήξουν την προσοχή πάνω τους – το ακριβώς αντίθετο δηλαδή από την υγιή αλληλεξάρτηση.
Πώς βλέπετε τον εαυτό σας και το ρόλο σας στη δουλειά; Είστε κατά κύριο λόγο ένα άτομο που συμβάλλει σε κάτι; Πόσο εύκολα μπορείτε να παίξετε το ρόλο του καταλύτη, του διαμεσολαβητή ή του καθοδηγητή; Κάνοντας αυτή την αλλαγή συνεπάγεται να μιλάτε περισσότερο και να ρωτάτε την πιο καίρια ερώτηση: «Εσύ τι νομίζεις;».
Εδώ είναι μερικά κοινά προβλήματα που μπορεί να προκύψουν από αυτό το δίλημμα για την ταυτότητα του ρόλου:
- Δυσκολία στην επιρροή προς τους ανθρώπους
- Οι συνάδελφοι δεν είναι συνεπείς σε αυτά που πρέπει να κάνουν
- Αποτελεσματική ανάθεση καθηκόντων
- Παροχή κινήτρων στα άτομα
- Πίεση που προκύπτει από το φόρτο εργασίας
- Απειλούμενη αυτοεκτίμηση.
Το πρόβλημα της αυτοδυναμίας
Σκεφτόμαστε την αυτοδυναμία, ως κάτι που συνεπάγεται ότι κάνουμε πράγματα μόνοι μας με λίγη ή χωρίς καθόλου βοήθεια από τους άλλους, αλλά συνεπάγεται επίσης και το να σκεφτόμαστε για τον εαυτό μας και να παίρνουμε τις δικές μας αποφάσεις.
Το να είναι κάποιος ειδικός σε κάτι ή ίσως ακόμα και αυθεντία σημαίνει ότι είναι κάποιος που αναλύει τα προβλήματα και έρχεται με λύσεις. Αυτό είναι σαν σκοράρισμα στο ποδόσφαιρο ή το καλάθι στο μπάσκετ. Και ποιος δεν θα ήθελε να σημειώσει ένα γκολ;
Ο Marshall Goldsmith, διακεκριμένος executive coach έγραψε: «Αυτό που σας έφερε εδώ δεν θα σας πάει εκεί» στο οποίο αναφέρθηκε στις 20 χειρότερες συνήθειες των στελεχών – διάφοροι τρόποι για κακή διαχείριση των ανθρώπων που ωστόσο όλες καταλήγουν σε μια κακή συνήθεια, την πολύ ισχυρή ανάγκη να αποδεικνύονται σωστοί.
Αυτό είναι το βασικό πρόβλημα των ανθρώπων που παρέχουν λύσεις. Βασίζουν την εμπιστοσύνη τους στο ότι είναι σε θέση να βάλουν γκολ, εξού και η ανάγκη να πείσουν τους άλλους για τις απόψεις τους, η οποία με τη σειρά της δημιουργεί μια στάση εμείς vs εσείς.
Οι άνθρωποι που νιώθουν έντονα την ανάγκη να είναι σωστοί υψώνουν τη φωνή τους, εκφοβίζουν ή χρησιμοποιούν τη χειραγώγηση ως μια τακτική για να πετύχουν αυτό που θέλουν. Εξαιτίας της προαναφερθείσας ανάγκης, φέρονται επιθετικά όταν αμφισβητηθούν: μια σίγουρη συνταγή για την κακή αλληλεξάρτηση.
Οι managers μπορούν επίσης να συνεισφέρουν μεμονωμένα. Αν λογίζεται τον εαυτό σας κεντρικό πυρήνα και αυτόν που λαμβάνει τις αποφάσεις το τμήμα σας, τότε ακόμα κι αν έχετε ανθρώπους που αναφέρονται σε εσάς, το στυλ σας και ο τρόπος που λειτουργείτε μπορεί να σας αναδείξει στον άνθρωπο που παρέχει λύσεις και συνεισφέρει ως άτομο και όχι ως προϊστάμενος μιας ομάδας.
Εκτός από την προσέγγιση της αυτοδυναμίας υπάρχει και αυτή της δέσμευσης των ανθρώπων που μπορεί να εφαρμοστεί όταν επιθυμούμε να:
- Επηρεάσουμε ή να εμπλέξουμε τους ανθρώπους στο να αναπτύσσουν τις λύσεις των προβλημάτων. Στη χειρότερη περίπτωση παρουσιάζετε τη λύση και τους ζητάτε τη γνώμη τους. Στην καλύτερη αναπτύσσετε τη λύση συνεργατικά.
- Παρακινήσουμε τους συνεργάτες να είναι συνεπείς: Δείξτε ενδιαφέρον να τους γνωρίσετε καλύτερα και να μάθετε τι επιδιώκουν στην καριέρα τους, ποια καθήκοντα απολαμβάνουν και τι δεν τους αρέσει να κάνουν. Ερευνήστε αν υπάρχει κάτι που μπορείτε να κάνετε για να τους βοηθήσετε. Ρωτήστε και μην προτείνετε εσείς. Ακόμα και αν δεν μπορείτε να κάνετε κάτι με το να θέτετε υποστηρικτικές ερωτήσεις τους ωθείτε στο να είναι πιο ανοικτοί ως προς την βοήθεια που προσφέρουν.
- Αναθέσουμε καθήκοντα: Και σε αυτήν την περίπτωση το ενδιαφέρον σας για τους άλλους θα δράσει ως καταλύτης. Στο επαγγελματικό περιβάλλον αυτό σημαίνει να δείχνετε ενδιαφέρον για τις απόψεις και τις ανάγκες των μελών της ομάδας σας.
- Μειώσουμε την πίεση από αυξημένο φόρτο εργασίας: όταν τα μέλη της ομάδας σας σας ζητούν οδηγίες για το πώς θα λύσουν ένα πρόβλημα ρωτήστε πώς θα τα διαχειρίζονταν οι ίδιοι. Αυτό θα πάρει λίγο από το βάρος που έχετε στους ώμους σας. Ρωτήστε τι βήματα θα έκαναν προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι.
- Τονώσετε την αυτοπεποίθηση: Όταν αλλάζετε το στυλ ηγεσίας ή απλά το στυλ αλληλοεπίδρασης με τους άλλους και από αυτοδύναμοι επιλέξετε να γίνετε αυτός που διευκολύνει τη συνεργατικότητα θα πρέπει να διαχειριστείτε τις προσδοκίες των συνεργατών σας. Θα πρέπει να δώσετε έμφαση στο να τους αναπτύξετε και να τους ενθαρρύνετε. Εξηγείστε ότι ο ρόλος σας είναι να εκμαιεύετε το καλύτερο από την ομάδα σας.
Viewpoint
Behavioral training skills = Personal effectiveness: μια αμφίδρομη σχέση
Λένα Ράικου ΗR Learning & Development Specialist, Kλάδος Ενέργειας
Η ύφεση που βιώνει η παγκόσμια οικονομία τα τελευταία χρόνια έχει φέρει τους οργανισμούς σε μια κατάσταση συνεχούς αναζήτησης τρόπων προσαρμογής στα νέα δεδομένα με στόχο να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του επιχειρηματικού γίγνεσθαι με τρόπο αποδοτικό και αποτελεσματικό.
Αιχμή του δόρατος για αυτή τη διαδικασία αποτελεί το Ανθρώπινο Δυναμικό που καλείται συνεχώς να εξελίσσεται και να αποδίδει σύμφωνα με τις απαιτήσεις της εποχής τόσο σε ομαδικό όσο και σε ατομικό επίπεδο μέσα σε κάθε οργανισμό.
Οι οργανισμοί που καταφέρνουν να διατηρούν µια συνεχώς υψηλή παραγωγικότητα έχουν μακροπρόθεσμους και καλά εστιασμένους στόχους αλλά και στελέχη με αυξημένη προσωπική απόδοση που βασίζεται κυρίως στην εκπαίδευση όχι μόνο τεχνικού περιεχομένου (know –how) αλλά κυρίως στην ανάπτυξη των ατομικών δεξιοτήτων συμπεριφοράς (behavioral skills).
Συνεισφορά του Behavioral skills training στην ατομική απόδοση (personal effectiveness)
H εκπαίδευση σε επίπεδο ατομικών δεξιοτήτων (behavioral skills) έχει ως βασικό στόχο την μετακίνηση μιας εταιρείας από τον παραδοσιακό τρόπο αντιμετώπισης της εκπαίδευσης σε µια λογική βελτίωσης της εργασιακής απόδοσης μέσω της προσωπικής ανάπτυξης και επίτευξης των στόχων κάθε στελέχους.
Πιο συγκεκριμένα, η επιχειρησιακή απόδοση ενός οργανισμού και η ατομική απόδοση των στελεχών στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό στην προσωπική αποτελεσματικότητά τους, στην ικανότητα επικοινωνίας τους και στις εποικοδομητικές εργασιακές σχέσεις.
Αυτό με τη σειρά του απαιτεί καλά ανεπτυγμένη αυτογνωσία, κατανόηση των επιπτώσεων των ενεργειών των στελεχών στους άλλους και την ανάληψη ευθύνης, δεξιότητες που αναπτύσσονται μέσα από τα προγράμματα εκπαίδευσης ατομικών δεξιοτήτων.
Με την ανάπτυξη ατομικών δεξιοτήτων και με καλή στρατηγική επικοινωνίας τους, δίνεται η δυνατότητα στα στελέχη κάθε οργανισμού να αντιμετωπίσουν μια σειρά επιχειρηματικών καταστάσεων και να βελτιώσουν την προσωπική τους αποτελεσματικότητα στον εργασιακό τους ρόλο.
Με απλά λόγια, το βασικό πλεονέκτημα αυτού του είδους εκπαίδευσης είναι η δέσμευση ολοκλήρωσης (εργασίας ή project) σε λιγότερο χρόνο, με το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα και με την ανάλωση των λιγότερων δυνατών διαθέσιμων πόρων.
Προσωπικές δεξιότητες που μπορεί να εφαρμοστεί το behavioral skills training Η λίστα των δεξιοτήτων που έχει πρακτική εφαρμογή η εκπαίδευση ατομικών δεξιοτήτων είναι αρκετά μεγάλη. Ενδεικτικά αναφέρονται κάποιες βασικές εργασιακές ιδιότητες που μπορούν να μεγιστοποιήσουν την ατομική απόδοση των στελεχών:
- Ικανότητα επίλυσης προβλημάτων
- Δημιουργικότητα & καινοτομία
- Επικοινωνία
- Ηγεσία
- Ομαδικότητα & συνεργασία
- Διαχείριση χρόνου κλπ.
Κριτήρια επιλογής κατάλληλου συνεργάτη
Η εκπαίδευση σε ικανότητες, όπως οι παραπάνω που θεωρούνται χρήσιμες για την επίτευξη υψηλών αποδόσεων δεν αποτελεί αποκλειστική ευθύνη των στελεχών, αλλά ταυτόχρονα και των ίδιων των οργανισμών.
Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό για κάθε οργανισμό να θέσει κάποια συγκεκριμένα κριτήρια για την επιλογή του κατάλληλου συνεργάτη /εκπαιδευτικού φορέα. Μερικά βασικά κριτήρια για την επιλογή της κατάλληλης εκπαίδευσης στελεχών σε behavioral skills αποτελούν, εκτός από τον σαφή προσδιορισμό των αναγκών ανάπτυξης από τους οργανισμούς, η άριστη κατάρτιση του εκπαιδευτή/συνεργάτη σε συνδυασμό με τη συνεχή επαγγελματική του ενασχόληση με την ίδια την αγορά (practitioners), δηλαδή αυτό λέμε απλά «να είναι μέσα στα πράγματα».
Αυτά τα κριτήρια σε συνδυασμό με τον καθορισμό αποτελεσματικότητας της εκπαίδευσης, τις ιδιαιτερότητες της κουλτούρας κάθε οργανισμού, τις δυνατότητες εξατομίκευσης του προγράμματος (tailor-made) στις απαιτήσεις της κάθε επιχείρησης και φυσικά το συνολικό κόστος, μπορούν να προσφέρουν στην κάθε επιχείρηση μια ολοκληρωμένη και αποδοτική εκπαιδευτική πρόταση.
Εν κατακλείδι, αξίζει να σημειωθεί πως η αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων εκπαίδευσης σε behavioral skills και η τελική ατομική απόδοση των στελεχών μιας επιχείρησης βρίσκονται πάντα σε συνάρτηση με την προσωπικότητα τους. Εκεί εντοπίζεται και ο μεγαλύτερος βαθμός δυσκολίας και πρόκλησης της ουσιαστικής έρευνας των Διευθύνσεων Ανθρώπινου Δυναμικού των εταιρειών στη διαδικασία επιλογής τους.