Αν σε ένα δωμάτιο με διοικητικά στελέχη ρωτήσουμε τα χαρακτηριστικά εκείνα που πρέπει να φέρει η αποτελεσματική ηγεσία, θα λάβουμε τόσες διαφορετικές απαντήσεις, όσα τα άτομα σε αυτό.

<‘Σελίδα 1: Αποκωδικοποιώντας τον ηγέτη’>
Αν αναζητήσετε στο Google τη λέξη ηγέτης θα λάβετε περισσότερες από 300 εκατομμύρια απαντήσεις. Στο Amazon από την άλλη, υπάρχουν 480.881 βιβλία που έχουν ως κεντρικό άξονα τον ηγέτη. Ούτε στο Wikipedia, ωστόσο, θα λύσει τυχόν απορίες, καθώς υπό τον όρο ηγέτης εμφανίζονται 11 διαφορετικά είδη. Οι ηγέτες είναι αυθεντικοί, διαθέτουν λογική κρίση, συναισθηματική νοημοσύνη, τις 7 συνήθειες και γνωρίζουν τους «21 αναντίρρητους νόμους». Ανάμεσά τους βρίσκονται οι Λίνκολν, Μωυσής, Τζακ Γουέλς, Άγιος Βασίλης, Μητέρα Τερέζα, Μωχάμετ και ο Αττίλας.

Πέραν, ωστόσο, των όλων διαθέσιμων πληροφοριών, τι σημαίνει τελικά να είναι κανείς αποτελεσματικός ηγέτης και για ποιο λόγο γράφουμε ένα ακόμα άρθρο σχετικά με αυτό το θέμα;

Αποκωδικοποιώντας τον ηγέτη
Σε ό,τι αφορά στους ηγέτες και την ηγεσία, έφτασε μάλλον η ώρα να απλοποιήσουμε και να συνθέσουμε τις ήδη υπάρχουσες έννοιες, παρά να περιπλέξουμε περισσότερο τα πράγματα.

Αντιμέτωποι με τον απίστευτο όγκο πληροφοριών γύρω από την ηγεσία, μελετώντας τους συγγραφείς που επικρατούν στο χώρο, συγκεντρώσαμε περισσότερα από 50 βιβλία και 2.000.000 μεθόδους αξιολόγησης των σχετικών ικανοτήτων.

Μελετώντας τους εν λόγω συγγραφείς προέκυψαν 2 βασικά ερωτήματα:
1. Σε τι βαθμό η αποτελεσματική ηγεσία καθορίζεται από τα ίδια κριτήρια, ανεξαρτήτως συγγραφέα; Υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες τους οποίους κάθε ηγέτης θα πρέπει να χειρίζεται περίτεχνα; Υπάρχει κάποιος αναγνωρίσιμος «Κώδικας Ηγεσίας»;
2. Αν υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες τους οποίους οι ηγέτες θα πρέπει να χειρίζονται περίτεχνα, ποιοι είναι αυτοί;

Στην πρώτη ερώτηση, η βιβλιογραφία διαφοροποιείται, καθώς διαπιστώθηκε ότι σε εύρος 50 με 85% των ηγετικών χαρακτηριστικών μοιράζονται στους αποτελεσματικούς ηγέτες. Η απόκλιση είναι μεγάλη, αλλά συνεπής.

Διεξάγοντας συνεντεύξεις διαπιστώσαμε ότι 60-70% της αποτελεσματικότητας των ηγετών θα μπορούσε να συμπεριληφθεί σε έναν «Κώδικα Ηγεσίας».

Τη σκέψη μας διακατέχει η εξής αναλογία: Πόσο διαφέρει μια πολυτελής Lexus από ένα μίνι-βαν Chrysler; Αν σκέφτεστε όπως οι περισσότεροι, θα θεωρείτε τα δύο αυτοκίνητα πολύ διαφορετικά μεταξύ τους. Ίσως, ακόμα και εντελώς αντίθετα. Το Lexus ταιριάζει σε ανθρώπους που προτιμούν την άνεση και την αναγνώριση κατά την οδήγηση. Το μίνι-βαν από την άλλη, ταιριάζει περισσότερο στον προϋπολογισμό μιας οικογένειας.

Είναι, όμως, τόσο διαφορετικά; Κάτω από τα προφανή εξωτερικά χαρακτηριστικά, έχουν περισσότερα κοινά στοιχεία, παρά διαφορές. Καταρχήν, και στις δύο περιπτώσεις πρόκειται για μέσα ατομικής μεταφοράς, ενώ σας μεταφέρουν εκεί που θέλετε να φτάσετε. Αν μάλιστα τα εξετάσετε μηχανολογικά, θα βρείτε πολλά εξαρτήματα με την ίδια εφαρμογή.

Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και στην περίπτωση των ηγετών. Μπορεί ένας αποτελεσματικός ηγέτης στη Walmart να είναι ίδιος με κάποιον στη Virgin Airlines; Μπορεί ένα ανώτατο στέλεχος κάποιου ριζοσπαστικού ΜΚΟ να παρομοιαστεί με ομόλογό του στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών;

Στην προσπάθεια να εξηγήσουμε τον Κώδικα της Ηγεσίας συγκεντρώσαμε τα πέντε χαρακτηριστικά που συνθέτουν το ηγετικό DNA.
<‘here’>

<‘Σελίδα 2: Τα χαρακτηριστικά που συνθέτουν το ηγετικό DNA’>
Κανόνας 1: Διαμορφώστε το μέλλον
Αυτός ο κανόνας ενσωματώνεται στη στρατηγική διάσταση της ηγεσίας. Οι «στρατηγοί» απαντούν στην ερώτηση «προς τα πού βαίνουμε» και φροντίζουν, ώστε οι γύρω τους να κατανοούν τις οδηγίες επίσης. Δεν έχουν μόνο όραμα, αλλά φροντίζουν και για μέλλον. Κατανοούν προς ποια κατεύθυνση θα πρέπει να κινηθεί ο οργανισμός, έτσι ώστε να οδηγηθεί στην επιτυχία, δοκιμάζουν στην πράξη τις ιδέες τους, ενώ συνεργάζονται με τους γύρω τους, ώστε να μεταβούν από το παρόν σε αυτά που επιθυμούν για το μέλλον. Οι «στρατηγοί» βλέπουν το μέλλον, μπορούν να οδηγήσουν τους οργανισμούς τους σε θέση ισχύος ώστε να δημιουργήσουν και να ανταποκριθούν σε αυτό. Ο ρόλος των στρατηγών αφορά στη δημιουργία, τον προσδιορισμό και την υλοποίηση αρχών για αυτά που θα συμβούν.

Κανόνας 2: Κάντε τα πράγματα να συμβούν
Μετουσιώστε τη γνώση σας σε πράξη. Η εκτελεστική διάσταση της ηγεσίας εστιάζει στο ερώτημα «Πώς θα διαβεβαιώσουμε ότι θα φτάσουμε εκεί όπου κατευθυνόμαστε;» Οι «εκτελεστές» μεταφράζουν τη στρατηγική σε πράξη. Κατανοούν πώς μπορούν να φέρουν την αλλαγή με ομαλότητα, πώς θα δημιουργήσουν αξιοπιστία για την επιχείρηση, ποιες είναι οι σημαντικότερες αποφάσεις που πρέπει να λάβουν, ποιες θα πρέπει να επαναδιαπραγματευτούν και φροντίζουν, ώστε οι ομάδες να εργάζονται μαζί με επιτυχία. Τηρούν τις υποσχέσεις απέναντι σε κάθε εμπλεκόμενο. Οι «εκτελεστές» κάνουν τα πράγματα να συμβούν, ενώ δημιουργούν τις προϋποθέσεις και για τους υπόλοιπους, ώστε να τους μιμηθούν. Οι αρχές τους περιστρέφονται γύρω από συστήματα για την υλοποίηση των στόχων και την ειδίκευσή τους στη βέλτιστη επίτευξη αυτών.

Κανόνας 3: Δεσμεύστε τα σύγχρονα ταλέντα
Οι ηγέτες που βελτιώνουν το ταλέντο σήμερα απαντούν στην ερώτηση «Ποιος θα μας ακολουθήσει σε αυτό το επαγγελματικό ταξίδι;» Οι talent managers γνωρίζουν πώς να προσδιορίσουν, να καλλιεργήσουν και να δεσμεύσουν τα ταλέντα, προκειμένου να έχουν άμεσα αποτελέσματα. Αυτοί προσδιορίζουν τις απαιτούμενες δεξιότητες, οδηγούν τα ταλέντα στον οργανισμό, τα δεσμεύουν, επικοινωνούν εκτενώς και εξασφαλίζουν ότι οι εργαζόμενοι θα καταβάλλουν τον καλύτερό τους εαυτό. Αυτοί δημιουργούν την προσωπική, επαγγελματική και οργανωσιακή πίστη. Οι αρχές τους περιστρέφονται γύρω από αποφάσεις που βοηθούν τα άτομα να αναπτυχθούν προς όφελος της επιχείρησης.

Κανόνας 4: Δημιουργήστε την επόμενη γενιά
Οι ηγέτες που αναπτύσσουν το ανθρώπινο δυναμικό απαντούν στο ερώτημα «Ποιος παραμένει και διατηρεί την επιχείρηση για την επόμενη γενιά;» Οι μάνατζερ ταλέντων εξασφαλίζουν τα βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα μέσα από τους ανθρώπους, τη στιγμή που οι υπεύθυνοι για την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού διαβεβαιώνουν ότι ο οργανισμός διαθέτει τις μακροπρόθεσμες ικανότητες για τη στρατηγική μελλοντική επιτυχία. Όπως ακριβώς οι καλοί γονείς επενδύουν, ώστε να βοηθήσουν τα παιδιά τους να πετύχουν, αυτοί βοηθούν τους μελλοντικούς ηγέτες να καταστούν επιτυχημένοι. Σε όλο το μήκος του οργανισμού δημιουργούν ένα πλάνο ανθρώπινου δυναμικού που εστιάζει στο μελλοντικό ταλέντο, κατανοεί τους τρόπους ανάπτυξης αυτού και βοηθά τους εργαζομένους να δουν την εξέλιξή τους μέσα στην εταιρεία. Οι υπεύθυνοι για την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού διασφαλίζουν ότι ο οργανισμός θα επιβιώσει, αγκαλιάζοντας κάθε άτομο ξεχωριστά. Οι ίδιοι εγκαθιδρύουν αρχές, οι οποίες καταδεικνύουν την πρόθεση για τη δημιουργία μιας επόμενης γενιάς ταλέντων.

Κανόνας 5: Επενδύστε σε εσάς τους ίδιους
Στην καρδιά του Κώδικα Ηγεσίας κυριολεκτικά και μεταφορικά βρίσκεται η προσωπική επάρκεια. Οι αποτελεσματικοί ηγέτες δεν αμφισβητούνται σε ό,τι αφορά τις γνώσεις και πράξεις τους. Αυτό που αντιπροσωπεύουν ως άτομα σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με τα επιτεύγματά τους και τη σχέση τους με τους γύρω. Οι ηγέτες μαθαίνουν συνεχώς: από την επιτυχία, την αποτυχία, τις αποστολές, τα βιβλία, τα μαθήματα, τους ανθρώπους, ακόμα και την ίδια τη ζωή. Παράλληλα, είναι παθιασμένοι με τις απόψεις και τα ενδιαφέροντά τους, ξοδεύουν τεράστια ενέργεια και προσοχή σε ό,τι τους ενδιαφέρει. Οι αποτελεσματικοί ηγέτες εμπνέουν πίστη και καλή θέληση στους άλλους, καθώς οι ίδιοι δρουν με ακεραιότητα και αυτοπεποίθηση. Αποφασιστικοί και παθιασμένοι, είναι ικανοί για τολμηρές και γενναίες πράξεις. Έχοντας εμπιστοσύνη στις ικανότητές τους μπορούν να αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε περίσταση, ακόμα και όταν υπάρχει ασάφεια.

Ο #1 management educator David Ulrich, που μάγεψε το ελληνικό κοινό το 2005, θα είναι κεντρικός ομιλητής στο Συνέδριο “Creating value in challenging times” στις 06 Φεβρουαρίου, στο Συνεδριακό Κέντρο Δαΐς. Το τελευταίο του βιβλίο, με τίτλο “Leadership Code”, κυκλοφορεί τον Ιανουάριο 2009 και αφορά τόσο τους Διευθυντές HR όσο και τους Διευθυντές τμημάτων και Γενικούς Διευθυντές, ως πρόσωπα που συνεισφέρουν στην εταιρική ηγεσία.
<‘here’>