Η οξύτατη δημοσιονομική και οικονομική κρίση που βιώνουμε στις μέρες μας έχει συντελέσει, μαζί με την ανεξέλεγκτη εισροή παρανόμων μεταναστών, στη διόγκωση του φαινομένου της αδήλωτης εργασίας.
Η ευελιξία στις εργασιακές σχέσεις, προκειμένου να τονωθούν η ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων και η προσέλκυση επενδύσεων, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να συγχέεται με την αδήλωτη εργασία, η οποία είναι καταδικαστέα συμπεριφορά και επισύρει ποινικές και διοικητικές κυρώσεις.
Ένα από τα πρόσφατα μέτρα για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας είναι η απόφαση του Υπουργού Εργασίας με τίτλο «Επιβολή διοικητικών κυρώσεων για τις ευθέως αποδεικνυόμενες παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας, κατά δέσμια αρμοδιότητα του Επιθεωρητή Εργασίας» (Aριθ. πρωτ: 27397/122/19.8.2013 με ισχύ από 15.9.2013), η οποία υλοποιεί ουσιαστικά τις διατάξεις των άρθρων 23 και 80 του προσφάτου Ν.4144/2013 «Αντιμετώπιση της παραβατικότητας στην Κοινωνική Ασφάλιση και στην αγορά εργασίας και λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας».
Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι o επιθεωρητής εργασίας, ο οποίος διαπιστώνει τη μη αναγραφή εργαζομένου στον (τηρούμενο από τον εργοδότη) πίνακα προσωπικού, επιβάλλει πρόστιμο για κάθε αδήλωτο εργαζόμενο, κατά δεσμία αρμοδιότητα, με τις εξής διακρίσεις (της υποπαραγράφου ΙΑ 11 του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012):
α. αν ο απασχολούμενος είναι υπάλληλος ηλικίας άνω των 25 ετών, το πρόστιμο είναι 10.549,44 € (δηλαδή ο κατώτατος νόμιμος νομοθετημένος μισθός των 586,08 € επί 18 μήνες εργασίας),
β. αν ο απασχολούμενος είναι υπάλληλος ηλικίας κάτω των 25 ετών, το πρόστιμο είναι 9.197,10 € (δηλαδή ο κατώτατος νόμιμος νομοθετημένος μισθός των 510,95 € επί 18 μήνες εργασίας),
γ. αν ο απασχολούμενος είναι εργατοτεχνίτης άνω των 25 ετών, το πρόστιμο είναι 10.550,54 € (δηλ. το κατώτατο νόμιμο νομοθετημένο ημερομίσθιο των 26,18 € επί 403 ημέρες εργασίας) και
δ. αν ο απασχολούμενος είναι εργατοτεχνίτης κάτω των 25 ετών το πρόστιμο είναι 9.200,49 € (δηλ. το κατώτατο νόμιμο νομοθετημένο ημερομίσθιο των 22,83 € επί 403 ημέρες εργασίας).
Σε περίπτωση υποτροπής της επιχείρησης ή του εργοδότη για την παραπάνω παράβαση, επιβάλλεται επιπλέον προσωρινή ή οριστική διακοπή της λειτουργίας συγκεκριμένης παραγωγικής διαδικασίας ή τμήματος ή τμημάτων ή του συνόλου της επιχείρησης ή εκμετάλλευσης στις οποίες έχει διαπραχθεί η παράβαση.
Επίσης, επιβάλλονται πρόστιμα (μεταξύ 300 και 5.000 €, αναλόγως του αριθμού των απασχολουμένων) για τη μη επίδειξη ουσιωδών εγγράφων της επιχειρήσεως, όπως ειδικού βιβλίου υπερωριών, βιβλίου ημερησίων δελτίων απασχολουμένου προσωπικού οικοδομικών και τεχνικών έργων, εντύπων όρων ατομικών συμβάσεων εργασίας του προσωπικού, εκκαθαριστικών σημειωμάτων αποδοχών προσωπικού για το τελευταίο τουλάχιστον τρίμηνο.
Η επιβολή των ως άνω προστίμων, χωρίς προηγούμενη πρόσκληση του εργοδότη για παροχή εξηγήσεων, επιβεβαιώνει την παγία νομολογία των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων και του ΣτΕ, κατά την οποία η επιβολή προστίμων λόγω μη καταχώρησης νεοπροσλαμβανομένων μισθωτών σε ειδικό βιβλίο στηρίζεται σε μια αντικειμενική – και όχι υποκειμενική – συμπεριφορά του εργοδότη, οπότε δεν χωρεί η άσκηση του κατοχυρωμένου από το άρθρο 20 παρ. 2 του Συντάγματος δικαιώματος προηγουμένης ακροάσεως (ενδεικτικά βλ. ΣτΕ 2267/2012, 872/2011 κ.λπ.).
Ας σημειωθεί, τέλος, ότι η εν λόγω υπουργική απόφαση έχει δύο σημαντικά πλεονεκτήματα, που είναι η επιτάχυνση των σχετικών διαδικασιών επιβολής προστίμων και το μεγάλο ύψος αυτών. Όμως, η επιβολή υψηλών προστίμων δεν αποτελεί – κατά τη γνώμη μας – επαρκές μέτρο για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας και των λοιπών παραβάσεων της εργατικής νομοθεσίας, που καταρρακώνουν τη θεμελιώδη αρχή του Κοινωνικού Κράτους Δικαίου. Αυτό, γιατί το Κράτος, εξακολουθεί να είναι αδύναμο από πλευράς ανθρωπίνου δυναμικού (υποστελεχωμένες υπηρεσίες) και τεχνολογικών υποδομών απέναντι στη σύγχρονη κοινωνική μάστιγα της εισφοροδιαφυγής.
Για περισσότερες πληροφορίες επί ζητημάτων σχετικών με εργασιακές σχέσεις επικοινωνήστε:
E: [email protected]
T: 210-6431387
F: 210-6460313
