Είναι γεγονός πως η αποτελεσματική συνεργασία αποτελεί το «κλειδί» για να βοηθήσει τους οργανισμούς να επιτύχουν τους στόχους τους. Μπορεί να θεωρείται αυτονόητο, ενδεχομένως και κλισέ, ωστόσο υπάρχει πολλή και καθημερινή δουλειά που πρέπει να γίνεται, προκειμένου οι ομάδες να είναι σε θέση να διατηρούν και να ενισχύουν την απόδοσή τους.

Τα ευρήματα πρόσφατων ερευνών σχετικά με τη δυναμική των ομάδων, δείχνουν πως οι ομάδες αποδίδουν καλύτερα όταν τα μέλη τους συμφωνούν σε κανόνες που σχετίζονται με ευδιάκριτους στόχους και ρόλους. Αυτό υποστηρίζει, μεταξύ άλλων, ο Mario Moussa (Wharton’s School Executive Development Program). Ποια είναι η κατεύθυνση της ομάδας; Ποιοι είναι οι ρόλοι των μελών της; Ποιοι καθίστανται ως οι πλέον ωφέλιμοι τρόποι για την ευόδωση της μεταξύ τους συνεργασίας; Ιδιαίτερα σημαντικό παραμένει το να υπάρχει κοινό όραμα, οι στόχοι να είναι σαφείς και προσδιορισμένοι, όπως και οι ρόλοι του κάθε μέλους στην ομάδα. Επιπλέον, απαιτείται να προσφέρεται στην ομάδα η δυνατότητα να «αφεθεί» και να αναζητήσει μόνη της τους ρυθμούς και τα πατήματά της, απογαλακτισμένη από τις επιρροές ενός εξωτερικού παράγοντα (προϊστάμενος / συντονιστής κ.ά.).

Οι ομάδες είναι ζωντανοί οργανισμοί που εξελίσσονται και προσαρμόζονται ανάλογα με τις αλλαγές και τις συνθήκες. Για να αναπτυχθεί εμπιστοσύνη εντός της ομάδας, εκτός από τον χρόνο που χρειάζεται να περάσει (το λιγότερο έξι μήνες), απαιτείται επίσης να την εμπιστευτεί αυτός που ηγείται. Τα όρια είναι σκόπιμο να είναι σαφή αλλά όχι άκαμπτα, ενώ παράλληλα ο τρόπος ανταπόκρισης σε διαφορετικές ιδέες και αντιλήψεις θα πρέπει να διαπνέεται από σεβασμό και ειλικρινή ανατροφοδότηση. Οι διαμάχες δεν είναι κακό να υπάρχουν -στις ομάδες είναι έως και απαραίτητο στοιχείο- ωστόσο η διαχείριση αυτών αποτελεί ένα ξεχωριστό κεφάλαιο. Σε κάθε περίπτωση, η όποια διαφωνία θα πρέπει να επιλύεται εντός του πλαισίου της ομάδας.

Η παραγωγικότητα σε κάθε τομέα και σε κάθε επιχείρηση αυξάνεται όταν τα μέλη της ομάδας παραμένουν κινητοποιημένα, έχουν εμπιστοσύνη στην ομάδα και κατ’ επέκταση στον εαυτό τους, συνεργάζονται και επικοινωνούν επί ίσοις όροις, σέβονται τους κανόνες και διαχειρίζονται τις δυσκολίες που συχνά πυκνά προκύπτουν.

Όσο τα άτομα εργάζονται σε ομάδες, μπορούν να αξιοποιήσουν νέες δεξιότητες, αλλά και να βελτιώσουν τις ήδη υπάρχουσες. Ενισχύεται η αποδοτικότητα, μειώνεται η ανάγκη υπερωριών, μοιράζεται καλύτερα η δουλειά και τα επιμέρους καθήκοντα, ενώ συχνά προκύπτουν ωφέλιμες αλλαγές, ανάλογα με το πού είναι καλύτερος ο καθένας ή τι τον ικανοποιεί περισσότερο να κάνει. Όλα τα παραπάνω, έχουν ως αποτέλεσμα οι οργανισμοί να είναι σε θέση να αυξάνουν τα έσοδά τους.

Η αυτοεκπληρούμενη προφητεία
Παρόλο που η σχέση αυξημένης παραγωγικότητας με την ομαδική εργασία είναι γραμμική, το αποτέλεσμα δεν είναι εξίσου γραμμικό. Αυτό συμβαίνει διότι παρουσιάζεται μεγάλη δυσκολία στο στήσιμο, στην οργάνωση και στην παρακολούθηση των ομάδων εντός των επιχειρήσεων. Για παράδειγμα, όταν μία ομάδα δεν λειτουργεί σύμφωνα με το «playbook», συχνά προκαλεί ίσως και περισσότερα προβλήματα από τα ήδη υπάρχοντα σε μία επιχείρηση.

Η τελευταία παραδοχή ενδέχεται να αποτελεί και έναν από τους λόγους που συχνά οι CEOs δεν αποδίδουν τη δέουσα σημασία στις ομάδες του ανθρώπινου δυναμικού τους, καταλήγοντας να ασχολούνται περισσότερο με micro και λιγότερο με macro-management. Έτσι, εκτός από την κακή διαχείριση του πολύτιμου χρόνου τους, αδυνατούν να δρέψουν τους καρπούς της αυξημένης παραγωγικότητας.

Κοντολογίς, συχνά καταλήγουμε στον φαύλο κύκλο μιας αυτοεκπληρούμενης προφητείας του τύπου «δεν εμπιστεύομαι την ομάδα καθώς δεν μου φέρνει τα αναμενόμενα αποτελέσματα». Στο τέλος της ημέρας, αν δεν πιστέψουν στην ομάδα εκείνοι που δίνουν τον τόνο από την αρχή, τότε και το αποτέλεσμα θα συνεχίζει να εναρμονίζεται με αυτό που πίστεψαν ως προς αυτήν και τανάπαλιν. Εν πάσει περιπτώσει, δεν νοείται αρμονική ορχήστρα χωρίς ικανό μαέστρο.

Συμπερασματικά, οι πετυχημένες επιχειρήσεις έχουν αντιληφθεί ότι αξίζει τον κόπο να επενδύσουν στους ανθρώπους τους, αφού αυτοί συνεχίζουν να απαρτίζουν τα πλέον σημαντικά εργαλεία τους, και κατ’ επέκταση και στις ομάδες που συνθέτουν. Ωστόσο, παραμένει ένα δύσκολο εγχείρημα που, αν και πολλοί γνωρίζουν ότι θα έχουν μακροπρόθεσμο εταιρικό όφελος από αυτό, λίγοι το επιδιώκουν και ακόμα λιγότεροι το τολμούν με τρόπο ορθό και εμπροσθοβαρή. Κι όμως, η διαδικασία αποτελεί κάθε άλλο, παρά τον φτωχό συγγενή της στρατηγικής.

– Ευαγγελία Φωτίδου, απόφοιτος του μεταπτυχιακού προγράμματος MBA στελεχών του Παν. Μακεδονίας