Όσο το υβριδικό μοντέλο εργασίας κερδίζει την πλειοψηφία του ανθρώπινου δυναμικού παγκοσμίως, τόσο περισσότεροι οργανισμοί στρέφονται στην υιοθέτησή του και καλούνται να βρουν το κλειδί για να το κάνουν να λειτουργήσει, ώστε να προσφέρουν στο δυναμικό τους μία πιο ανθρωποκεντρική εργασιακή εμπειρία.
Αναμφισβήτητα, το υβριδικό μοντέλο εργασίας έχει γίνει ο κανόνας στη νέα εργασιακή κανονικότητα, όπως αυτή διαμορφώθηκε στη μετά πανδημίας εποχή, αλλάζοντας δραστικά τη σχέση μεταξύ των οργανισμών και των εργαζομένων τους. Μάλιστα, σύμφωνα με την παγκόσμια έρευνα «Resetting Normal: Defining the New Era of Work», ένα μεγάλο ποσοστό (53%) των εργαζομένων αποζητά το υβριδικό μοντέλο εργασίας, θεωρώντας πως ανταποκρίνεται στις συνεχώς μεταβαλλόμενες ανάγκες που έχει επιφέρει η πανδημία. Αντίστοιχα είναι τα πορίσματα της έρευνας, που διεξήχθη το 2021, με τίτλο «Work Reimagined Employee Survey», σύμφωνα με την οποία 9 στους 10 εργαζόμενους επιθυμούν ευελιξία στον τόπο και τον χρόνο εργασίας τους. «Το hybrid workplace δεν είναι απλά η μεταφορά του γραφείου στο σπίτι. Αφορά στην ευκαιρία για κάθε εργαζόμενο να ζήσει μία περισσότερο ισορροπημένη και ουσιαστική ζωή. Πλέον, το wellbeing βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας. Οι νεότερες γενιές το αποζητούν -αν όχι απαιτούν!», πιστοποιεί ο Χρήστος Μακέδος, Executive Partner, Avocado Learning Experiences.
Και αυτές δεν είναι οι μοναδικές μελέτες που αποδεικνύουν πως το υβριδικό μοντέλο εργασίας μετατρέπεται στο απόλυτο «must», που καθιερώνεται στις πολιτικές των εταιρειών. Σύμφωνα με μελέτη που διεξήγαγε η Gallup τον Φεβρουάριο του 2022 σε περισσότερους από 12.000 εργαζόμενους στις ΗΠΑ, περίπου οι 4 στους 10 εργάζονται σήμερα είτε υβριδικά, είτε εξ ολοκλήρου από το σπίτι. Επιπλέον, ανεξάρτητα από την τρέχουσα κατάστασή τους, σχεδόν οι 7 στους 10 εργαζόμενους δηλώνουν ότι θα προτιμούσαν να εργάζονται πλήρως εξ αποστάσεως ή υβριδικά. Από την άλλη πλευρά, σχεδόν οι 8 στους 10 εργαζόμενους με δυνατότητα απομακρυσμένης εργασίας (δηλαδή η εργασία τους μπορεί να γίνει εξ αποστάσεως τουλάχιστον κατά ένα μέρος του χρόνου), εργάζονται σήμερα υβριδικά ή πλήρως εξ αποστάσεως και οι 9 στους 10 από τους εργαζόμενους που μπορούν να εργάζονται εξ αποστάσεως, θέλουν να συνεχίσουν να εργάζονται είτε απομακρυσμένα, είτε υβριδικά.
Τι σημαίνουν όλα τα παραπάνω πρακτικά; Οι άνθρωποι που αναγκάστηκαν να εργαστούν από το σπίτι τους το 2020 δεν είναι οι «ίδιοι» άνθρωποι που θα επιστρέψουν στο γραφείο το 2023. Οι προσδοκίες των εργαζομένων είναι πλέον υψηλότερες από ποτέ. Αναζητούν ευελιξία, προσωπικό χρόνο και δεν διστάζουν να αλλάξουν καριέρα, αναζητώντας εκείνη που δίνει προτεραιότητα στους προσωπικούς στόχους και την ευημερία τους. Όσο, λοιπόν, το hybrid work model κερδίζει την πλειοψηφία του ανθρώπινου δυναμικού παγκοσμίως, τόσο περισσότεροι οργανισμοί στρέφονται στην υιοθέτησή του και καλούνται να βρουν το κλειδί για να το κάνουν να λειτουργήσει, ώστε να προσφέρουν στο δυναμικό τους μία πιο ανθρωποκεντρική εργασιακή εμπειρία. Όπως, άλλωστε τονίζει και ο Executive Partner της Avocado Learning Experiences, «το μέλλον της εργασίας καθοδηγείται από τη συμβολή των εργαζομένων. Για αυτό και είναι απαραίτητο να εγκατασταθούν οι μηχανισμοί που θα επιτρέψουν στους οργανισμούς να καταλαβαίνουν και να καλύπτουν τις εξατομικευμένες ανάγκες των ανθρώπων τους».
ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΥΒΡΙΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
Πρόκειται για μία ευέλικτη ρύθμιση εργασίας, όπου οι εργαζόμενοι έχουν τη δυνατότητα να εργάζονται είτε εξ αποστάσεως είτε στο γραφείο, ανάλογα με τις ανάγκες τους και τις ανάγκες της επιχείρησης. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει εργασία από το σπίτι μερικές ημέρες την εβδομάδα, εργασία εξ αποστάσεως με πλήρη απασχόληση, αλλά προσέλευση στο γραφείο για ορισμένες συναντήσεις ή εκδηλώσεις, ή οποιονδήποτε ενδιάμεσο συνδυασμό. Η έννοια του υβριδικού μοντέλου εργασίας μπορεί να εξηγηθεί, με απλά λόγια, ως ένα μοντέλο εργασίας που συνδυάζει τόσο την εργασία εξ αποστάσεως όσο και την εργασία από το φυσικό γραφείο.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ
Κοιτάζοντας πίσω, στην αρχή της πανδημίας, τους πρώτους μήνες της εξ αποστάσεως εργασίας, οι εταιρείες ήταν «ανακουφισμένες» από το πόσο παραγωγικοί και αφοσιωμένοι φαινόταν να είναι οι εργαζόμενοί τους. Πιθανότατα αυτό οφειλόταν -σε μεγάλο βαθμό- στο γεγονός ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι είχαν συνεργαστεί μεταξύ τους στενά πριν από την πανδημία και γνώριζαν πολλά για το πώς να το κάνουν αποτελεσματικά, ενώ ταυτόχρονα γνώριζαν επακριβώς τους κανόνες, τις αξίες αλλά και τις προσδοκίες της εταιρείας τους. Σήμερα, τρία χρόνια μετά, καθώς πολλοί υπάρχοντες εργαζόμενοι αποχωρούν και νέοι προστίθενται, προκύπτει μία ολοένα και πιο έντονη και πιεστική πρόκληση για τους οργανισμούς: πώς αυτοί οι νεοεισερχόμενοι θα ενσωματωθούν ομαλά στην κουλτούρα της εταιρείας, αλλά και πώς θα καταφέρουν να την «επικαιροποιήσουν».
Όπως εξηγεί ο Χρ. Μακέδος: «Προς το τέλος της πανδημίας, υπήρξαν κάποιοι οργανισμοί που μπήκαν στην ουτοπική εκτίμηση ότι η επιστροφή των ανθρώπων στο γραφείο θα επαναφέρει την προηγούμενη κουλτούρα. Ωστόσο, μέσα σε αυτό το διάστημα άλλαξαν πολλά. Σημαντικά στοιχεία της κουλτούρας που υφίσταντο προ-πανδημίας σήμερα δεν είναι επίκαιρα».
Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Πώς μία σημαντική πτυχή που πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά την εφαρμογή ενός υβριδικού μοντέλου εργασίας είναι η επανεξέταση -σύμφωνα με τα σημερινά ζητούμενα- της εταιρικής κουλτούρας. Και αυτό γιατί, διατηρώντας μία ισχυρή εταιρική κουλτούρα, οι οργανισμοί μπορούν να διασφαλίσουν ότι το ανθρώπινο δυναμικό τους αισθάνεται συνδεδεμένο και αφοσιωμένο, ανεξάρτητα από την τοποθεσία στην οποία εργάζονται.
Πώς ορίζεται, όμως, η σύγχρονη εταιρική κουλτούρα; Ο Executive Partner της Avocado Learning Experiences αναφέρει πως «μία κουλτούρα που ενισχύει την καινοτομία και τη δημιουργική επίλυση προβλημάτων ‘’bottom-up’’, την ελεύθερη ροή των πληροφοριών και τη διαφάνεια ακόμα και στη διαχείριση της απόδοσης, είναι απαραίτητη για να πετύχει το εγχείρημα στον νέο workplace».
Βέβαια, η σημασία της εταιρικής κουλτούρας δεν περιορίζεται μόνο στους νεοεισερχόμενους. Αντίθετα, οι οργανισμοί δεν θα πρέπει να παραβλέπουν το γεγονός ότι η οικοδόμηση μίας θετικής κουλτούρας και μίας ισχυρής οργανωτικής δέσμευσης είναι εξίσου σημαντική για το ήδη υπάρχον ανθρώπινο δυναμικό. Πολυάριθμες μελέτες, άλλωστε, δείχνουν πώς υπάρχει ισχυρή συσχέτιση μεταξύ της επιτυχημένης ένταξης στην εταιρική κουλτούρα μίας εταιρείας και της εργασιακής ικανοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού. Όσο πιο ικανοποιημένοι είναι οι εργαζόμενοι, τόσο υψηλότερη είναι η απόδοση και η δέσμευσή τους στον οργανισμό.
ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ…
Η υβριδική εργασία έχει πολλά οφέλη τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τις επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα:
1. Επιτρέπει μεγαλύτερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.
2. Μπορεί να αυξήσει την παραγωγικότητα, καθώς έχει αποδειχθεί ότι οι εργαζόμενοι έχουν μικρότερους περισπασμούς και αυξημένη συγκέντρωση.
3. Μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερη εργασιακή ικανοποίηση, καθώς οι εργαζόμενοι έχουν μεγαλύτερο έλεγχο του εργασιακού περιβάλλοντος και προγράμματός τους.
4. Μπορεί να οδηγήσει σε εξοικονόμηση κόστους για τις επιχειρήσεις, καθώς επιτρέπει τη συρρίκνωση των χώρων/ γραφείων και των πάγιων λειτουργικών εξόδων.
5. Μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη διακράτηση των εργαζομένων, καθώς επιτρέπει ένα πιο ευέλικτο και βολικό για εκείνους εργασιακό περιβάλλον.
Στο Διάγραμμα 1 παρουσιάζονται τα αποτελέσματα μελέτης που διεξήγαγε, τον Ιούνιο του 2022, η Gallup, στην οποία οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να απαντήσουν στο ερώτημα «Επιλέξτε όλα όσα ισχύουν: Από τότε που ξεκινήσατε να εργάζεστε υβριδικά, ποιες θετικές επιπτώσεις παρατηρήσατε στην εργασία σας;».
…ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ
Από την άλλη πλευρά, η εφαρμογή του υβριδικού μοντέλου εργασίας δημιουργεί πολλαπλές προκλήσεις, οι οποίες συνοψίζονται στις παρακάτω:
1. Οι εργαζόμενοι ενδέχεται να αισθάνονται λιγότερο συνδεδεμένοι με την κουλτούρα του οργανισμού.
2. Θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι όλοι οι εργαζόμενοι διαθέτουν τον απαραίτητο εξοπλισμό και την τεχνολογία για να εργάζονται εξ αποστάσεως (φορητοί υπολογιστές, αξιόπιστο διαδίκτυο και οποιοδήποτε άλλο απαραίτητο λογισμικό ή εργαλείο), ώστε όλοι να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες και δυνατότητες να εργάζονται αποτελεσματικά.
3. Μία άλλη πρόκληση είναι η διαχείριση της επικοινωνίας και της συνεργασίας μεταξύ των απομακρυσμένων και των εργαζομένων στο γραφείο.
4. Ενδεχομένως, το υβριδικό εργασιακό μοντέλο να έχει και κάποιες αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των εργαζομένων, καθώς, όπως έχουν δείξει μελέτες, η απομακρυσμένη εργασία μπορεί να οδηγήσει σε αισθήματα απομόνωσης και αποσύνδεσης.
5. Μία κοινή ανησυχία είναι ο τρόπος διαχείρισης και αξιολόγησης της απόδοσης των εργαζομένων.
Στο Διάγραμμα 2, παρουσιάζονται τα αντίστοιχα αποτελέσματα της μελέτης της Gallup, όπου οι συμμετέχοντες απαντούν στο ερώτημα «Επιλέξτε όλα όσα ισχύουν: Από τότε που ξεκινήσατε να εργάζεστε υβριδικά, ποιες αρνητικές επιπτώσεις παρατηρήσατε στην εργασία σας;».
ΔΙΑΣΦΑΛΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ LOYALTY ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ
Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα που φαίνεται να απασχολεί έντονα τους οργανισμούς σε σχέση με την υιοθέτηση του υβριδικού μοντέλου εργασίας, είναι κατά πόσον μπορεί να επηρεάσει το loyalty του ανθρώπινου δυναμικού τους. «Η υβριδική εργασία από μόνη της είναι παράγοντας που ενισχύει το loyalty των ανθρώπων στον οργανισμό», τονίζει ο Χρ. Μακέδος και συμπληρώνει: «Ωστόσο, για να διατηρήσουν τόσο το loyalty όσο και το engagement, οι οργανισμοί είναι απαραίτητο να επανεκπαιδεύσουν τους people managers, οι οποίοι θα κληθούν να ηγηθούν ανθρώπων και ομάδων στη νέα συνθήκη». Όπως εξηγεί ο ίδιος, η εστίαση εδώ είναι στο πώς θα αναπτύξουν διαύλους ανοικτής επικοινωνίας με τους εργαζόμενους, πώς θα τους παρέχουν αυτονομία και θα χτίσουν ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης και προσωπικής υπευθυνότητας. Παράλληλα, ο ίδιος αναφέρει πως οι οργανισμοί είναι απαραίτητο να προετοιμαστούν για να προσφέρουν πραγματική και ουσιαστική ευελιξία στους εργαζόμενους, οι οποίοι πλέον ζητούν να μπορούν να ορίζουν το πρόγραμμά τους και να διατηρούν ένα ισορροπημένο τρόπο ζωής. «Σίγουρα, ο τρόπος με τον οποίο επενδύουν στην ανάπτυξη και την εξέλιξη των ανθρώπων τους, θα αποτελέσει καταλύτη, ώστε αυτοί να μπορούν να δουν το μέλλον τους μέσα στον οργανισμό»..
ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΓΕΝΙΕΣ ΚΑΙ HYBRID WORKING
Στη σύγχρονη εποχή, όπου η υβριδική εργασία κυριαρχεί, ολοένα και περισσότερες μελέτες «αναζητούν» τον διαφορετικό τρόπο με τον οποίο αυτό το νέο εργασιακό περιβάλλον επηρεάζει τις γενιές του ανθρώπινου δυναμικού. Μία από αυτές, που διεξήχθη, τον Απρίλιο του 2022, από την IWG, σε δείγμα περισσότερων από 1.000 Αμερικανών εργαζομένων, έδειξε πως:
Οι Millennials που εργάζονται υβριδικά είναι κατά 53% πιο πιθανό να αναζητήσουν άλλη εργασία, αν οι εργοδότες τους αλλάξουν το μοντέλο εργασίας και τους ζητήσουν να επιστρέψουν στο γραφείο. Το αντίστοιχο ποσοστό για τους Baby Boomer αγγίζει το 33%. Για τους εργαζόμενους της γενιάς Ζ διαμορφώνεται στο40%, ποσοστό που πιθανότατα οφείλεται στο γεγονός ότι οι Gen Z’ers είναι σχετικά νέοι στην αγορά εργασίας και δεν έχουν μεγάλη εμπειρία για να συγκρίνουν και να αντιπαραβάλουν τα στυλ εργασίας.
Η υβριδική εργασία έχει επιφέρει σημαντικά οφέλη, βελτιώνοντας την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής για το 62% των Αμερικανών εργαζομένων, ανεξαρτήτως γενιάς, καθώς και την παραγωγικότητά τους (48%) και τη συνολική προσωπική ευεξία τους (46%).
Το 68% των Baby Boomers και το 63% των Gen-X’ers δηλώνει ότι η εξοικονόμηση του μεταφορικού κόστους από την αποφυγή μετακίνησης από και προς το γραφείο αποτελεί σημαντικό παράγοντα παραμονής στην εταιρεία. Το αντίστοιχο ποσοστό για τους Millennials φτάνει το 49%.
ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ
Συνοψίζοντας, το υβριδικό μοντέλο εργασίας έχει τη δυνατότητα να προσφέρει πολλά οφέλη τόσο στους εργαζόμενους όσο και στους οργανισμούς. Ωστόσο, είναι σημαντικό οι εταιρείες να εξετάσουν προσεκτικά τις προκλήσεις και να λάβουν μέτρα για τη διαχείρισή τους, προκειμένου να εφαρμόσουν και να διατηρήσουν με επιτυχία ένα υβριδικό μοντέλο εργασίας. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την παροχή απαραίτητου εξοπλισμού και τεχνολογίας, τη δημιουργία σαφών διαύλων επικοινωνίας και την αντιμετώπιση πιθανών αρνητικών επιπτώσεων στην ψυχική υγεία και τα κίνητρα του ανθρώπινου δυναμικού τους. Με τον τρόπο αυτό, οι επιχειρήσεις μπορούν να «περιηγηθούν» με επιτυχία στον κόσμο της υβριδικής εργασίας και να αποκομίσουν τα οφέλη που έχει να προσφέρει.
VIEWPOINT
HYBRID WORK: ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΝΕΟ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟ ΚΑΔΡΟ
Δέσποινα Παπαδημητρίου, HR Business Partner, Pepco Greece
Η απομόνωση που επέβαλε ο covid ζητούσε ήδη από τότε να αποφασίσουμε τι θα κρατήσουμε και τι θα αφήσουμε πίσω μας. Ήταν, δε, εμφανές ότι αυτά τα ερωτήματα θα διαμόρφωναν τους όρους στο εργασιακό μας περιβάλλον όταν όλοι θα επιστρέφαμε στην κανονικότητα. Αυτή η πτυχή της ζωής μας, όμως, που αφορά στην εργασία, άλλαξε τον ίδιο τον όρο της «κανονικότητας». Οι εργαζόμενοι που το περιβάλλον μας -παραδοσιακά- οριζόταν από το γραφείο που μας αναλογούσε σε ένα κτίριο, βρεθήκαμε να απομακρυνόμαστε ολοένα και περισσότερο από αυτήν τη συνθήκη. Κάναμε εντατικά μαθήματα ψηφιακού μετασχηματισμού, μπήκαμε βιαστικά στον κόσμο των clouds και πλέον, μπορούμε να πούμε ότι βρήκαμε τον βηματισμό μας στο μοντέλο της απομακρυσμένης εργασίας. Όσο και αν κάποιες επιχειρήσεις προσπάθησαν να επαναφέρουν τους εργαζομένους πίσω στο γραφείο, οι περισσότεροι φαίνεται να προτιμούν το υβριδικό μοντέλο, σε μία προσπάθεια να διατηρηθεί η ισορροπία μεταξύ της δια ζώσης και της απομακρυσμένης εργασίας. Όλα συνηγορούν στο ότι η νέα υβριδική εργασιακή πραγματικότητα ήρθε για να μείνει και ήδη βλέπουμε ολοένα και περισσότερες εταιρείες να την επιλέγουν. Είδαμε να εντάσσονται στις ομάδες μας ταλέντα χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς, η σπατάλη χρόνου σε περιττές μετακινήσεις να μειώνεται, ο τρόπος διαχείρισης και οργάνωσης πολλών τμημάτων να αλλάζει και η βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων μας να πυροδοτεί ένα ντόμινο αλλαγών. Καθώς τα laptop μας ανοίγουν πλέον σε μέρη που πριν δεν φανταζόμασταν και οι οθόνες μας συμπυκνώνουν την έννοια του «γραφείου», η μεγαλύτερη πρόκληση που έχουμε να αντιμετωπίσουμε είναι πώς θα διατηρήσουμε ολοζώντανη την εταιρική κουλτούρα και τις αξίες μας, πώς θα μεταδώσουμε την αίσθηση του ανήκειν σε ένα κοινό «τόπο» και πώς τελικά εμείς που -εξ’ ορισμού- εργαζόμαστε με επίκεντρο τον άνθρωπο, δεν θα χαθούμε στην ευκολία του «μακριά» και δεν θα θέσουμε εκτός κάδρου την ίδια την ανθρώπινη επαφή.